Luật nào cho nơi hoang vắng?

Luật nào cho nơi hoang vắng?
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Trong các ngày 19 và 20/5 vừa qua, tại Thủ đô Reykjavik của Iceland (Băng Đảo) đã diễn ra hội nghị thường kỳ của bộ trưởng ngoại giao các nước thành viên Hội đồng Bắc Cực.

Hội đồng này là thể chế đa phương duy nhất cho đến nay được thành lập chuyên cho khu vực Bắc Cực, bao gồm những thành viên là các quốc gia giáp ranh với vùng Bắc Cực là Mỹ, Canada, Nga, Iceland, Na Uy, Phần Lan và Đan Mạch. Hội đồng này được thành lập năm 1996 và Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên gặp nhau định kỳ 2 năm/lần tại nước thành viên đảm trách cương vị Chủ tịch luân phiên. Sau Iceland sẽ đến lượt Nga đảm nhận trách nhiệm này.

Hội đồng Bắc Cực đảm trách trên thực tế việc quản lý Bắc Cực trong khi Liên Hợp quốc có nhiều Công ước hay Hiệp ước có hiệu lực cả ở nơi băng giá hoang vu này nhưng không xác nhận chủ quyền cho bất cứ ai. Bắc Cực giống như Nam Cực, xưa nay vốn không thuộc chủ quyền của bất cứ quốc gia nào, nhưng lại bị không ít quốc gia tranh giành hay đòi hỏi chủ quyền.

Ở thời trước, vấn đề áp dụng luật nào cho Bắc Cực đã được đặt ra nhưng không thời sự trên thế giới bởi nơi băng giá tưởng như vĩnh cửu cho dù giàu tài nguyên nhưng điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt và không phù hợp với sự sống, không mấy ai trên thế giới có đủ năng lực về khoa học, kỹ thuật công nghệ và tài chính để chinh phục và chế ngự Bắc Cực. 

Về pháp lý quốc tế, Bắc Cực thuộc phạm vi hiệu lực của nhiều Công ước và Hiệp ước được  Liên Hợp quốc thông qua nhưng vẫn bị trống vắng trên phương diện nơi này cụ thể thuộc về ai.

Vì theo luật pháp quốc tế, Bắc Cực thuộc về cả thế giới chứ không phải là thuộc về riêng ai nên bi kịch số phận của Bắc Cực lại là luật không bằng lệ, mà cái lệ ở đây là thỏa hiệp và tranh chấp giữa những quốc gia giáp ranh với vùng Bắc Cực này. Vùng này thuộc về cả thế giới, tức là của chung theo cách hiểu của luật pháp quốc tế, nhưng đại đa số các nước trên thế giới ở xa vùng Bắc Cực và nếu có muốn cũng không có đủ năng lực trên thực tế về mọi phương diện để thực hiện các quyền chính đáng của họ ở Bắc Cực.

Họ phản đối hoặc không đồng tình với cái lệ mà các nước giáp ranh vùng Bắc Cực tự định ra với nhau để cùng chiếm Bắc Cực làm của riêng, nhưng trên thực tế lại không thể đẩy lùi được cái lệ này.

Các nước giáp ranh với Bắc Cực tuy nhất trí với nhau về việc “dùng lệ lấn luật” nhưng trong khuôn khổ cái lệ ấy lại xâu xé lẫn nhau để giành về vũng lãnh thổ lớn nhất ở Bắc Cực cho chính mình. 

Bắc Cực như thế nào thì Nam Cực cũng đang như thế hoặc rồi đây cũng sẽ như thế. Cả ở Nam Cực cũng có tình trạng lộn xộn giữa luật và lệ như có thể thấy ở Bắc Cực. Biến đổi khí hậu trên trái đất làm cho băng giá tưởng vĩnh cửu ở vùng Bắc Cực và Nam Cực dần tan.

Hệ lụy của diễn biến này là những tuyến đường hàng hải mới hình thành trực tiếp xuyên qua Bắc Cực và Nam Cực cũng như nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào ở hai nơi này bắt đầu có thể được khai thác. Vì thế, Bắc Cực và Nam Cực trở thành đối tượng tranh chấp ngày càng thêm quyết liệt giữa các nước giáp ranh hai thái cực này, nhưng đồng thời cũng còn giữa các nước giáp ranh này với nhiều nước khác không giáp ranh. 

Vì thế, đòi hỏi về phân định rõ ràng trên phương diện pháp lý quốc tế chủ quyền đối với Bắc Cực và Nam Cực sẽ trở nên ngày càng thêm cấp thiết. Trên thực tế, ngay từ hiện tại chứ không phải trong tương lai xa hay gần, vấn đề mà thế giới phải giải quyết càng nhanh chóng càng tốt là phải dùng luật pháp quốc tế của cả thế giới để chế tài cái lệ đã định hình giữa vài quốc gia trên thế giới với nhau ở vùng Bắc Cực cũng như Nam Cực.

Tin cùng chuyên mục

(ảnh minh họa).

Láng giềng thêm gắn kết

(PLVN) - Cuộc điện đàm vừa rồi giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình giúp ông Putin có thể hài lòng bao nhiêu thì lại khiến Mỹ, EU, NATO và đồng minh của họ lo ngại thêm bấy nhiêu. Ông Putin và ông Tập Cận Bình đã nhiều lần gặp nhau và điện đàm với nhau.

Đọc thêm

Giới quan sát dự đoán gì về cuộc trao đổi trực tuyến của lãnh đạo Mỹ - Trung?

Dự kiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ có cuộc họp trực tuyến cuối năm nay.
(PLVN) - Xung quanh việc ông Tập Cận Bình không trực tiếp tham dự Hội nghị cấp cao của nhóm G20 và hội nghị cấp cao của Liên Hợp quốc về chống biến đổi khí hậu trái đất, hiện có đồn thổi về khả năng hai ông Biden và Tập Cận Bình tiến hành cuộc trao đổi trực tuyến với nhau vào thời điểm nào đấy từ nay cho tới cuối năm 2021.

Luật riêng “khiêu chiến” luật chung

Phán quyết mới đây của Tòa án Hiến pháp Ba Lan khiến cả EU và các đối tác bên ngoài EU ngỡ ngàng...
(PLVN) - Trong lịch sử ra đời và phát triển trải qua nhiều thập kỷ đến nay, chưa khi nào Liên minh châu Âu (EU) lâm vào tình cảnh khó xử về pháp lý nội bộ như hiện tại.

Khó xử

Lực lượng Taliban tuần tra trong khu phố Wazir Akbar Khan ở thành phố Kabul, Afghanistan ngày 18/8/2021.
(PLVN) - Tại cuộc gặp cấp cao trực tuyến vừa rồi, các nước thành viên của Nhóm G20 đã nhất trí uỷ thác cho Liên Hợp quốc tiến hành công việc cứu trợ nhân đạo khẩn cấp cho người dân ở Afghanistan. Riêng Liên minh châu Âu (EU) cam kết đóng góp 1 tỷ euro.

Người mới và “dớp” cũ

Ông Fumio Kishida (phải) cùng Thủ tướng Yoshihide Suga sau cuộc bầu chọn lãnh đạo đảng Dân chủ tự do ngày 29/9.
(PLVN) - Sau khi thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga từ chức Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản (đang cầm quyền), đảng này phải tiến hành bầu chọn Chủ tịch mới. Và vì Chủ tịch đảng cầm quyền đương nhiên là Thủ tướng nên ông Suga không còn là chủ tịch đảng LDP nữa thì cũng sẽ không còn tiếp tục làm Thủ tướng Nhật Bản.

Nỗi lo lắng của phụ nữ Afghanistan dưới thời Taliban

(ảnh minh họa).
(PLVN) - Sự trở lại nắm quyền của Taliban tại Afghanistan đồng nghĩa với việc nước này sẽ quay trở lại với thời kỳ áp dụng luật Hồi giáo Sharia theo cách diễn giải của tổ chức này. Điều này đã dấy lên những lo ngại và đồn đoán về tương lai của Afghanistan, đặc biệt là phụ nữ.

Tư pháp và chính trị

Bị cáo Robert Schellenberg trong một phiên xét xử tại Trung Quốc.
(PLVN) - Tòa án Canada mới rồi xét xử vụ việc dẫn độ hay không dẫn độ sang Mỹ bà Mạnh Vãn Châu - Giám đốc Tài chính Tập đoàn công nghệ cao Huawei của Trung Quốc. Người phụ nữ này bị chính quyền Canada bắt giữ hồi cuối tháng 12/2018 khi bay quá cảnh qua Canada...

Thành quả cầm quyền quan trọng mới của ông Biden

Tổng thống Mỹ Joe Biden.
(PLVN) - Ở nước Mỹ, Tổng thống Joe Biden vừa giành về được thành quả cầm quyền mới khi thượng viện nước này với lá phiếu của 69 trong tổng số 100 thành viên thông qua chương trình tài chính quy mô hơn 1.000 tỷ USD đầu tư vào cơ sở hạ tầng.

Afghanistan: Tương lai bất định

Lực lượng Taliban ở Afghanistan.
(PLVN) - Việc lực lượng Taliban tăng cường hoạt động quân sự để mở rộng phạm vi lãnh thổ kiểm soát sau khi Mỹ và đồng minh triệt thoái hết binh lính ra khỏi Afghanistan là điều đã được dự báo trước. Nhưng tất cả trong cũng như ngoài đất nước này bị bất ngờ về tốc độ thắng thế hiện tại của Taliban.

Du lịch châu Âu lại khủng hoảng trước làn sóng dịch bệnh tái bùng phát

Thăm quan bảo tàng Louvre (Pháp) phải xuất trình chứng nhận sức khoẻ hợp lệ.
(PLVN) - Châu Âu “mở cửa” với du khách Mỹ từ giữa tháng 6/2021, với kỳ vọng những chuyến đi xuyên Đại Tây Dương có thể phục hồi ngành du lịch trong mùa hè. Tuy nhiên, thực tế lại diễn ra hoàn toàn trái ngược với mong đợi, khi dịch bệnh lại “hoành hành”, đẩy ngành du lịch châu Âu vào một cuộc khủng hoảng mới.

Luật lệ thời dịch bệnh

Luật lệ thời dịch bệnh
(PLVN) - Gần 2 năm nay, dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra làm thay đổi thế giới rất mạnh mẽ và sâu sắc.

Quan hệ Mỹ - Trung: Giận mấy vẫn phải thương!

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman sắp thăm Trung Quốc.
(PLVN) - Kể từ khi nước Mỹ có sự thay đổi chính quyền sang Tổng thống Joe Biden, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman là quan chức cao cấp nhất trong chính quyền của ông Biden công cán sang Trung Quốc. Trước đấy, Mỹ và Trung Quốc có cuộc gặp gỡ trực tiếp ở cấp cao hơn chút tại Mỹ.

Cái kết của cuộc chiến dài

Mỹ nhất trí rút toàn bộ các lực lượng chiến đấu tại Iraq về nước.
(PLVN) - Nhân chuyến thăm Mỹ vừa rồi của Thủ tướng Iraq Mustafa al-Kudhimi, Mỹ và Iraq đã ký kết thỏa thuận về việc Mỹ chấm dứt hoàn toàn hoạt động quân sự trực tiếp ở Iraq.

Phép vua đại chiến lệ làng

Thành phố Warsaw, thủ đô Ba Lan.
(PLVN) - Bất đồng quan điểm giữa Liên minh châu Âu (EU) và Ba Lan về cuộc cải cách tư pháp ở Ba Lan khởi nguồn ngay sau khi đảng PiS (đảng Luật pháp và công lý) với quan điểm chính sách bảo thủ cánh hữu lên cầm quyền ở Ba Lan vào năm 2015.

Tương lai đầy bất định của Afghanistan

 Dân quân ủng hộ lực lượng an ninh Afghanistan chống Taliban, tại tỉnh Herat, ngày 9/7/2021.
(PLVN) - Nguyên do là Mỹ và đồng minh chưa hoàn tất việc rút hết binh lính ra khỏi quốc gia này thì Taliban đã tăng cường hoạt động quân sự, mở rộng phạm vi lãnh thổ kiểm soát và đe dọa sự tồn tại của chính quyền Afghanistan.

Euro 2020: Đã đến lúc người Anh xây dựng đế chế?

Liệu đã đến lúc đội tuyển Anh xây dựng "đế chế"?
(PLVN) - Tại Euro 2020, đội tuyển Anh đã biết vượt qua những áp lực, gây dựng được lối chơi có bản sắc. Với hàng loạt ngôi sao trong đội hình, giới chuyên gia nhận định rằng, đã đến lúc người Anh xây dựng đế chế...