Mùa Tết, làng vàng mã vẫn ế ẩm

Làng Văn Hội đìu hiu trong những ngày cuối năm
Làng Văn Hội đìu hiu trong những ngày cuối năm
Tết đến, xuân về, trong khi những làng đào, làng quất hối hả rục rịch chuẩn bị xuất đi các đơn đợt hàng cho ngày cuối năm thì tại làng nghề sản xuất vàng mã Văn Hội (Thường Tín, Hà Nội) mọi sự dường như trái ngược. Trên gương mặt những người làm nghề, ai nấy đều đượm vẻ buồn hiu hắt. Nghề đã vào độ “chính vụ” nhưng dường như “người âm” vẫn… thờ ơ chưa muốn sắm sửa.
Làng nghề “đệ nhất” chuyên phục vụ cõi âm
Chạy dọc quốc lộ 1A cũ, qua địa phận Thanh Trì hỏi thăm làng Văn Hội, chẳng mấy ai không biết. Người ta biết đến Văn Hội nhiều cũng bởi tiếng tăm “có một không hai” của ngôi làng này. Người gọi Văn Hội bằng cái tên “làng vàng mã”, kẻ khác gọi “công xưởng chế tác đồ cúng”… thế nhưng, dù “biệt danh” có được đặt như thế nào thì tựu trung, đây vẫn là ngôi làng chuyên làm các vật dụng phục vụ cho… người cõi âm. 
So với các làng nghề cùng làm vàng mã ở miền Bắc thì Văn Hội có phần trội hơn cả bởi mẫu mã sản phẩm làm ra khá đa dạng và bắt nhịp cùng với sự biến thiên của thị trường. Chẳng hạn, ít năm về trước khi mẫu xe máy, nhà lầu, nồi cơm điện… còn chưa được phổ biến thì ở Văn Hội chúng đã được thiết kế và mua bán tấp nập. Khi ấy, người có nhu cầu chỉ cần tìm đến làng là có thể thoải mái sắm sửa được những thứ đồ theo ý muốn. Không chỉ vậy, những thứ đồ phục vụ tâm linh ấy còn được các nghệ nhân trong làng chế tạo khéo léo, sống động như thật. 
Ghé vào một “xưởng” làm hàng mã lớn nhất nhì Văn Hội, ngơi tay trang trí những mảnh giấy sặc sỡ lên chiếc thuyền giấy để rót nước mời khách, ông Lê Văn Thắng (46 tuổi) bộc bạch: “Ở đây có khoảng 20% số người trong làng làm nghề, cái nghề này tôi nghe các cụ nói cũng vài trăm năm rồi đấy. Này nhé, đời cụ đẻ ra ông rồi ra bố tôi, tôi và mấy đứa con cũng làm nghề này. Mà tính đến nay tôi cũng có không dưới ba chục năm tuổi nghề đâu nhé”. 
Có một thực tế không thể phủ nhận đối với các làng nghề truyền thống đó là chuyện giữ và sống được với nghề. Chẳng thế mà chuyện làng tranh Đông Hồ phải chuyển sang nghề in tiền âm phủ, hay làng thêu ren Thôn Nội (Mỹ Đức, Hà Nội) lụi tàn… như một minh chứng cho sự khó khăn trong phát triển các làng nghề thời điểm hiện tại. 
Thế nhưng, ở Văn Hội lại là câu chuyện khác. Cái nghề “phục vụ người cõi âm” mới nghe qua thấy rờn rợn này đã giúp người làng Văn Hội có cuộc sống khấm khá, con cái ăn học đàng hoàng. Hay như nói theo cách ví mộc mạc của ông Thắng, đó là hưởng cái “lộc” của nghề.
Đìu hiu trong những ngày cận Tết
“Năm nay làng làm ít lắm, kém hơn nhiều so với mọi năm…”. Đó là tâm sự thật thà của không ít người làng Văn Hội. Quả thực, Văn Hội những ngày này chìm trong bầu không khí khá ảm đạm. Chẳng thế mà khi chúng tôi ghé vào “xưởng”, thái độ của ông Lê Văn Thắng không khỏi có đôi chút ngần ngừ. Trong cái “xưởng” tạo công ăn việc làm cho gần chục lao động của ông Thắng giờ chỉ thấy những “ông ngựa”, “ông voi” nằm chỏng  chơ một xó, áo mũ của ông Công, ông Táo làm ra cũng ít hẳn.
Xoa tay bên miệng chén trà nghi ngút khói, ông Thắng trầm ngâm: “So với mọi năm thì giờ trầm hơn, suốt từ đầu tháng tới giờ nhà tôi cũng mới chỉ xuất được vài triệu tiền hàng, ấy là còn có các mối quen đặt từ lâu thì mới được đấy nhé. Năm nay tính ra thu nhập chỉ bằng 1/10 mọi năm”. Ngước nhìn ra đống “tiền, vàng” chất cao, nghệ nhân già hóm hỉnh: “Mọi năm cứ khoảng tháng 9, tháng 10 lúc ấy làm không kịp ngơi tay, hàng được đặt liên tục đến nỗi không dám nhận thêm, chứ giờ chả có việc mà làm, mặt ai cũng ngắn tũn…”.
Làm vàng mã, đồ cúng nghe qua tưởng chừng đơn giản, thế nhưng có thực tai nghe các nghệ nhân liệt kê khâu đoạn mới thấy bao nỗi khó khăn. “Con ngựa to này sẽ có giá khoảng 400 ngàn, trông thế nhưng nó nhiều khâu đoạn lắm, dán hoàn thiện trang trí là quan trọng nhất và lâu nhất. Nhanh thì 2 công mới xong, ngày làm mười mấy tiếng, làm đến 1, 2 giờ đêm là bình thường. Nghề nó hơi gò bó, chúng mày mà ngồi làm như thế thì không ngồi được đâu” – một nghệ nhân làm vàng mã khẳng định.
Trở lại với câu chuyện “mất mùa” ở làng Văn Hội, đặt chân đến ngôi làng nhỏ giờ đây người ta có thể nghe được tiếng lóc cóc, sột soạt của những người thợ đang cần mẫn cắt giấy, dán kéo lên những “thỏi vàng”, “ông voi”, “ông ngựa”… nhịp sống của làng nghề trở nên trầm lắng hơn. Thế nhưng, không vì thế người dân Văn Hội có cái nhìn thiếu lạc quan về cái nghề “nặng gánh tâm linh” này. 
Một nghệ nhân nhắn gửi: “Chúng tôi, con chúng tôi rồi thế hệ về sau vẫn làm nghề này bởi nó là nghề tổ tiên để lại mà, không có nghề này làm sao con cái ăn học ổn định được. Tết này, sản phẩm làng làm ra không bán được mạnh nhưng năm tới là năm ngựa, tin chắc mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn…”.

Đọc thêm

Trung tâm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực: Nơi bình yên tìm về

Ngôi nhà Ánh Dương ở Thanh Hóa chính thức đi vào hoạt động từ tháng 1/2022. (Ảnh: HLHPNVN)
(PLVN) -  Với nạn nhân bị bạo lực giới nói chung và bạo lực gia đình nói riêng, để “bình yên tìm về” là cả một hành trình dài. Nhưng qua mô hình Trung tâm dịch vụ một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực - Ngôi nhà Ánh Dương, trong hành trình đó, họ không đơn độc. Với nhiều người, hạnh phúc, bình yên đã thực sự trở lại.

Ngăn chặn ma túy “núp bóng” thuốc lá điện tử

Hiện nay chỉ có một số ít cơ quan có năng lực xét nghiệm phát hiện ma túy tổng hợp được như: Viện Giám định Pháp y – Bộ Y tế, Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an. (Nguồn ảnh: Thanh Loan)
(PLVN) -  Trong những năm gần đây, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới hay còn gọi là thuốc lá mới đã xuất hiện trên toàn thế giới với hai dòng sản phẩm chính là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, khoảng từ năm 2015, các sản phẩm thuốc lá mới bắt đầu du nhập vào Việt Nam và nhanh chóng thu hút giới trẻ.

Thuốc lá điện tử gây ảo giác, loạn thần

4 trường hợp là học sinh nhập viện do ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử. (Ảnh: Bệnh viện Bãi Cháy)
(PLVN) - Thời gian qua, tại một số bệnh viện đã tiếp nhận một số bệnh nhân đến điều trị có liên quan đến hút thuốc lá điện tử. Điều đáng lưu ý là hầu hết, bệnh nhân đến bệnh viện do có dấu hiệu đau đầu, lo âu, mất ngủ, rối loạn hoảng sợ, có một vài trường hợp có dấu hiệu loạn thần, ảo giác. Vấn đề này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tâm thần của người sử dụng.

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu
(PLVN) - Hòa chung không khí thi đua sôi nổi của thiếu nhi cả nước, thiếu nhi Bạc Liêu đã và đang ra sức thi đua rèn luyện, học tập, thực hiện các công trình, phần việc Măng non lập thành tích chào mừng để kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh (15/5/1941 – 15/5/2023), làm quà nhân kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023).

Đừng coi thường say nóng, say nắng

Ảnh minh họa. (Nguồn: baochinhphu.vn)
(PLVN) -  Dù miền Bắc mới bước vào đợt nắng nóng gay gắt diện rộng thứ 2 kể từ đầu mùa nhưng nhiệt độ cao nhất ở nhiều nơi mấy ngày qua đều chạm hoặc vượt ngưỡng 40 độ C. Dự báo, thời gian tới sẽ xuất hiện nắng nóng nhiều hơn và gia tăng về cường độ trên phạm vi toàn quốc.