Liên tiếp nhập viện vì thuốc lá điện tử
Mới đây, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) vừa tiếp nhận nữ bệnh nhân 20 tuổi ở Hà Nội nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, suy tim, tổn thương não lan tỏa tất cả các vị trí, tổn thương gan… Nguyên nhân được xác định do bệnh nhân ngộ độc một chất ma túy thế hệ mới có trong thuốc lá điện tử. Hàng tuần, Trung tâm Chống độc đều tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc khác sau khi sử dụng thuốc lá điện tử như kích thích tăng cường ảo giác, tăng huyết áp, tụt huyết áp, yếu cơ, suy tim, suy thận…
Tháng 4/2023, một số học sinh của Trường THPT Hà Đông (Hà Nội) sau khi sử dụng thuốc lá điện tử có biểu hiện mệt, buồn nôn, ngã ra sàn lớp học... phải nhập viện cấp cứu. Qua xác minh, học sinh N.C.Đ thừa nhận đã nhỏ hai giọt tinh dầu thuốc lá điện tử vào chai nước để trêu đùa bạn bè.
Cũng trong tháng 4/2023, Bệnh viện Bãi Cháy (tỉnh Quảng Ninh) tiếp nhận 4 học sinh (SN 2008) nhập viện với các triệu chứng ngộ độc sau khi sử dụng thuốc lá điện tử. Theo lời kể của các bệnh nhân, trước vào viện một giờ, những nam học sinh này sử dụng thuốc lá điện tử (chưa rõ loại và chưa rõ nguồn gốc). Sau đó tất cả xuất hiện cảm giác choáng váng, khó chịu toàn thân, bủn rủn, run tay chân, tức ngực, khó thở, buồn nôn và nôn nhiều.
Trước đó vào tháng 12/2022, một học sinh lớp 3 của Trường tiểu học Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai, Hà Nội) sau khi nhặt được thuốc lá điện tử ở nhà đã mang đến lớp. Sau giờ ăn bán trú, trong lúc nghỉ giải lao để chuẩn bị nghỉ trưa, một số học sinh cùng lớp tò mò dùng thử, ngậm và xuất hiện dấu hiệu buồn nôn. Khoảng 12h30 cùng ngày, nhà trường phát hiện tình trạng trên và đưa các em xuống phòng y tế. Một em học sinh thừa nhận có hút thử, một số em khác cho biết đã ngậm và ngửi khói thuốc. Các em sau đó được đưa đến bệnh viện thăm khám.
Thuốc lá điện tử được sử dụng thông qua một thiết bị chạy bằng pin làm nóng chất lỏng để tạo ra trạng thái khí-sương mù- khói, có thể hít vào tạo ra cảm giá bắt chước hút thuốc lá. Các chất lỏng có thể là hỗn hợp các dung môi khác nhau với thành phần chính phổ biến nhất là nicotin kèm theo các chất tạo hương vị. Việc sử dụng thuốc lá điện tử cũng gây nghiện không thua kém hút thuốc lá truyền thống. Bên cạnh đó, nó còn tiềm tàng nguy cơ gây nghiện cho người xung quanh do phải hít hơi thuốc thụ động. Việc sử dụng thuốc lá điện tử còn kéo theo gia tăng nguy cơ nghiện các chất khác.
Những rối loạn cảm xúc phổ biến ở người sử dụng thuốc lá điện tử bao gồm: trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn stress. Các nhà khoa học đã chứng minh việc sử dụng thuốc lá điện tử có liên quan đến giảm lòng tự trọng, làm gia tăng các triệu chứng lo âu và làm giảm khả năng thích nghi với stress. Những cảm xúc tiêu cực, ý nghĩ tự sát cũng đã được báo cáo trên những người sử dụng thuốc lá điện tử. Hút thuốc lá điện tử cũng gia tăng các rối loạn hành vi như rối loạn tăng động - giảm chú ý; nghiện cờ bạc; các hành vi bốc đồng và xung động; các hành vi phạm pháp.
Những tổn thương ngộ độc cấp tính có thể lan rộng ở não. Bên cạnh đó có thể gây rối loạn tâm thần, mất trí nhớ. Về tim mạch có thể gây tổn thương cơ tim, nhồi máu cơ tim, tụt huyết áp… Các hóa chất trong thuốc lá điện tử có thể biến não, tim, các cơ quan của trong cơ thể của một thanh thiếu niên thành một người già.
Bên cạnh thuốc lá điện tử, trong những năm gần đây, ngành công nghiệp thuốc lá còn đưa ra thị trường những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gọi là thuốc lá nung nóng với đặc tính là làm nóng thuốc lá ở nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói cho người hút thuốc hít vào qua một hệ thống điện tử. Chúng được nhà sản xuất giới thiệu là sản phẩm ít độc hại hơn so với thuốc lá điếu thông thường. Tuy nhiên đây chỉ là các quảng cáo gây nhầm lẫn, đánh lừa người tiêu dùng. Bản chất các sản phẩm thuốc lá nung nóng này cũng chính là thuốc lá vì vậy chắc chắn gây nghiện như thuốc lá vì có chứa chất nicotine và gây hại đối với sức khoẻ do có nhiều hoá chất độc hại khác tương tự như trong thuốc lá truyền thống. Việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể gây tổn thương phổi không hồi phục. Bên cạnh đó, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới do sử dụng pin để làm nóng và tạo ra dạng hơi, vì vậy cũng làm tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác, bao gồm các vụ nổ từ thiết bị sạc điện bị lỗi hoặc sử dụng sai.
Với đường hô hấp, chúng có thể gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, giảm miễn dịch đường hô hấp. Ngoài ra có thể tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, tổn thương thành mạch, tăng huyết áp. Không những vậy, thuốc lá điện tử còn có thể gây ung thư cho người sử dụng.
 |
Hút thuốc lá điện tử nguy cơ mắc nhiều loại bệnh. (Ảnh minh họa) |
Các hóa chất này có thể gây ra một loạt các căn bệnh mới nổi mà thuốc lá truyền thống không bao giờ gặp. Trong đó có căn bệnh tổn thương phổi cấp, thậm chí đã có trường hợp tử vong. Theo PGS, TS Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, hai dạng điển hình của thuốc lá thế hệ mới là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Các sản phẩm này đều có chứa các thành phần hóa chất rất độc hại cho sức khoẻ, nhiều hóa chất tương tự như thuốc lá truyền thống, nhiều hóa chất khác với thuốc lá truyền thống.
Bác sĩ Nguyễn Văn Mạnh - Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Tâm thần tỉnh Hà Tĩnh khuyến cáo: “Từ thực tế điều trị tại Bệnh viện Tâm thần, tôi khuyến cáo mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ tuyệt đối không nên sử dụng thuốc lá điện tử. Bởi lẽ thuốc lá điện tử cũng giống như các loại ma túy, lúc đầu hút sẽ tạo cảm giác sảng khoái, nhưng sau sẽ gây nghiện và tác động rất lớn đến sức khỏe tâm thần của các em. Trong thuốc lá điện tử có rất nhiều các thành phần chất tạo mùi, tạo khói, tạo hơi…. Các tạp chất này khi đốt cháy có thể gây ung thư, tổn thương phổi, thần kinh … Các thành phần phụ gia khác trong thuốc lá điện tử cũng rất phức tạp, thay đổi theo thời gian, theo thị hiếu, khi đốt nóng cũng sinh ra các chất khác gây ra tình trạng nhiễm độc và bệnh tật khác nhau”.
Bỏ hút thuốc vì sức khỏe của mỗi người
Ngừng hút thuốc có lợi cho sức khỏe ngay lập tức. Nó làm giảm huyết áp của bạn và làm giảm mạch đập của bạn chỉ sau 20 phút. Trong vòng một ngày, lượng oxy và carbon monoxide trong máu của bạn trở lại bình thường, làm giảm nguy cơ đau tim. Về lâu dài, cai thuốc làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch vành, đột quỵ, ung thư phổi và các loại bệnh ung thư khác.
Bên cạnh việc điều trị bệnh thì việc tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá đóng vai trò rất quan trọng vì đây thường là những bệnh nhân nghiện thuốc lá nặng. Việc cai thuốc lá sẽ giúp việc điều trị bệnh đáp ứng tốt, tránh nguy cơ tái phát hoặc tiến triển bệnh nhanh.
Theo các bác sĩ và chuyên gia y tế, tâm lý, người cai thuốc hãy quăng tất cả gạt tàn thuốc và bật lửa. Giặt quần áo cho hết mùi khói thuốc, lau chùi sạch thảm, rèm cửa, và nệm ghế, làm mát không khí để nhà bạn thoát khỏi mùi khói thuốc quen thuộc. Điều này khiến bạn không nhìn thấy hay ngửi thấy bất cứ điều gì gợi bạn nhớ đến thuốc lá.
 |
Hình ảnh bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai và điếu thuốc bệnh nhân sử dụng. (Ảnh minh họa) |
Cai nghiện thuốc lá điện tử là một quá trình lâu dài. Chính vì vậy, người cai thuốc không nên thực hiện điều này một mình mà nên chia sẻ với người thân, bạn bè để luôn được động viên, hỗ trợ trong những giai đoạn khó khăn trong quá trình cai thuốc lá điện tử.
Các chuyên gia tư vấn cũng đưa ra lời khuyên, hoạt động thể chất có thể làm giảm thèm nicotine và người cai thuốc cũng thoát khỏi một số triệu chứng nghiện thuốc. Thay vào việc bạn muốn lấy một điếu thuốc để hút thì hãy lấy đôi giày trượt hoặc giày chạy bộ. Ngay cả việc tập thể dục nhẹ cũng rất hữu ích, như dắt chó đi dạo hay nhổ cỏ dại trong vườn. Ngoài ra lượng calo tiêu hao từ vận động giúp bạn tránh tăng cân khi cai thuốc.
Người cai thuốc đừng cố gắng ăn kiêng trong quá trình cai thuốc. Vì quá nhiều nguyên tắc khắt khe sẽ gây phản tác dụng. Thay vào đó chủ yếu ăn nhiều trái cây và rau xanh và những sản phẩm từ sữa có hàm lượng chất béo thấp.
Dù áp dụng cách cai thuốc lá điện tử nào người nghiện cũng rất dễ rơi vào tình trạng tức giận, mệt mỏi. Chính vì vậy, người cai thuốc hãy cố gắng kiểm soát thật tốt tâm trạng của mình, luôn giữ cho cơ thể ở trong trạng thái tinh thần thoải mái nhất. Điều này sẽ hỗ trợ quá trình cai nghiện diễn ra suôn sẻ và hiệu quả hơn.
