Hành trình giữ vững “hồn Việt” - nón lá làng Chuông

Hành trình giữ vững “hồn Việt” - nón lá làng Chuông
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Gần 50% người làng Chuông bỏ nghề làm nón. Nhưng đâu đó, trong ngôi làng này, vẫn còn có những con người tẩn mẩn làm khung, thắt dây, đan nón… giữ làng nghề truyền thống.

Trời nhá nhem tối, trong con hẻm nhỏ, người phụ nữ tuổi đã xế chiều ấy vẫn ngồi nứt vành, cắt chỉ. Đó là cô Nguyễn Thị Hoa, nghệ nhân làm nón của làng Chuông.

Chiếc nón lá đã theo cô suốt cả cuộc đời. Từ độ 5 - 6 tuổi, khi tuổi thơ những đứa trẻ khác là những ngày rong chơi, thì cô Hoa đã phải học cách nứt nón, lồng nhôi. Rồi lớn thêm một chút, cô lại học thắt, học cách xếp lá, học khâu nón… Và những chiếc nón lá dần dần theo cô trên suốt quãng đường đời này.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Hoa (57 tuổi) đang ngồi cắt chỉ làm nón

Nghệ nhân Nguyễn Thị Hoa (57 tuổi) đang ngồi cắt chỉ làm nón

Cô Hoa chia sẻ: “Ngày xưa người người, nhà nhà đều làm nón cả. Khi cuộc sống còn vất vả, khó khổ như thế, cái nón làm ra là nguồn thu nhập chính cả hộ gia đình. Nói chung cả nhà cùng làm nón thì ít gì ngày cũng được bảy tám chục nghìn, có khi hơn một trăm nghìn. Mà nón xấu hay đẹp gì cũng bán cả, đủ nuôi sống nhà nhà.”

Thế rồi đời sống khấm khá, nhà máy này, công ty nọ mọc lên đầy rẫy. Người dân làng Chuông dần rời xa nghề làm nón mà ông cha bao đời để lại. Những người trẻ rời xa chốn quê đi thành thị mưu sinh kiếm sống. Còn những ai ở lại cũng chẳng còn làm nón lá như xưa mà buôn này, bán kia.

Chỉ còn lại đây những gạo cội của làng Chuông làm nón. Công ty thì chẳng ai nhận nữa, đường xá xe cộ cũng chả biết đi, các kim đâm nát cả tay, cái lưng đã kêu than nhức mỏi…

Nhưng làm sao bỏ nghề được!

“Có đi làm ruộng xong thì cũng về làm nón.” Bởi đó là cái nghề mà ông cha ta để lại, cần gìn giữ, lưu truyền. Làm sao mà thất truyền cho được! Các cụ 70 - 80 tuổi vẫn còn thắt nón đấy thôi! Người này truyền cho người khác, muôn đời”. - cô Hòa vừa làm, vừa nhẩn nhả nói.

Từ ngôi đình làng Chuông cổ kính, vài bước là đến chợ làng. Ở đó một người phụ nữ đã bước sang tuổi phụ lão, xung quanh là những chùm nón lá chồng cao, tay khâu nón, mắt không rời, miệng không dứt. Nghệ nhân Phạm Thị Thanh đã làm nón, bán buôn nón từ lâu đời trên đất này.

Việc làm nón bây giờ thuận tiện hơn. Nhưng người mua kẻ bán lại càng thưa thớt dần. Trời nắng nôi thì chả sao, chứ trời mưa gió, bão bùng, lá phơi không khô, nguyên liệu thì đắt, nón lá bán ra lại quá rẻ. Khổ cho người dân làm nón và buôn bán cũng khó trăm bề cho kẻ kinh doanh.

Nghệ nhân Phạm Thị Thanh (63 tuổi) bên chùm nón lá

Nghệ nhân Phạm Thị Thanh (63 tuổi) bên chùm nón lá

Cô Thanh chia sẻ: “Nghe bảo có chính sách hỗ trợ cho làng Chuông phát triển nghề nón mà chẳng thấy đâu. Từ khi về đây làm dâu, lúc mới tập tành buôn nón, có chỗ hợp tác thu mua, mà giờ thì không còn nữa. Giờ chỉ có mang ra chợ Đồng Xuân bán. Đắt dân nhờ, rẻ dân chịu. Có khi ế quá, rẻ quá thì dân chết đói!”

Song trong ánh mắt của người phụ nữ ấy, khi nhắc đến hai chữ “thất truyền” làng nghề thì vẫn rất kiên định: “Chỉ có ít đi chứ chả bao giờ mất được, không bao giờ bỏ được. Truyền hết đời này đến đời kia thôi. Không sướng nhưng cũng chả khổ, làm nón vì yêu cái nghề này. Không giàu nhưng chẳng nghèo đâu, vẫn bán nón để giữ nghề truyền thống."

Không chỉ có cô Hoa, cô Thanh mà cứ tầm ba bốn cái nhà lại có những người ngồi chuốt dây, khâu nón. Thấp thoáng xa xa, hai thế hệ, đứa cháu nhỏ và vợ chồng già đang ngồi cặm cụi làm mấy chiếc nón lá. Và không chỉ có các cụ già làm nón, những người trẻ tuổi như chị Phạm Thị Hằng cũng sẽ là một trong những thành phần góp phần vào hành trình giữ vững làng nghề này.

Nón lá làng Chuông trong công đoạn xếp lá, nứt vành, khâu nón

Nón lá làng Chuông trong công đoạn xếp lá, nứt vành, khâu nón

Trước khi vào đời làm công ty, xí nghiệp, chị Hằng đã gắn tuổi thơ và thời niên thiếu của mình quanh chiếc nón lá. Đến tận bây giờ, ngày nghỉ ở nhà chị cũng phụ bố mẹ thắt nón, làm khung. Và sau này khi về già “về nghỉ hưu, hết làm công ty nữa, chắc sẽ về làm nón”, chị Hằng chia sẻ.

Ngoài việc mang nón đến chợ Đồng Xuân, người làng chuông cũng hy vọng hết dịch Covid-19 khách du lịch lại sẽ về nhiều hơn, nón lá truyền đi khắp nơi. Nhất là trong các phiên chợ nón ngày mùng 4, 10, 14, 20, 24 và 30 âm lịch hàng tháng, nón lá cũng sẽ được quảng bá tới mọi miền.

Đọc thêm

Tơ lụa – Đẳng cấp tôn vinh vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam

Bền bỉ và dẻo dai, lụa tơ tằm Việt Nam luôn có chỗ đứng trong dòng chảy lịch sử dân tộc. (Ảnh internet).
(PLVN) -  Từ lâu, tơ lụa đã khắc sâu vào tâm thức người Việt như biểu tượng của sự thanh lịch, duyên dáng và cao quý. Không chỉ là một loại vải cao cấp, tơ lụa còn gắn liền với những giá trị văn hóa và nghệ thuật lâu đời, tôn vinh vẻ đẹp dịu dàng, tinh tế của người phụ nữ Việt qua từng thời kỳ lịch sử.

Online Friday 2024 - Lan tỏa giá trị hàng Việt trên nền tảng số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Diễn ra từ ngày 25/11 đến 1/12/2024, Tuần lễ Thương mại điện tử quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam - Online Friday 2024 đặc biệt chú trọng tôn vinh hàng Việt và ứng dụng công nghệ số, giúp người tiêu dùng có cơ hội tiếp cận trực tiếp với công nghệ và sản phẩm Việt chính hãng.

Hành trình xây dựng thương hiệu thủy sản sạch đạt chuẩn quốc tế, chinh phục thị trường trong nước

Hành trình xây dựng thương hiệu thủy sản sạch đạt chuẩn quốc tế, chinh phục thị trường trong nước
(PLVN) - Là đơn vị đầu tiên trong cả nước khi đạt chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế về nuôi trồng thủy sản, HTX Chế biến Thương mại Dịch vụ nuôi trồng thủy sản Cái Bát mang đến các sản phẩm chất lượng cao, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Hưởng ứng cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, HTX đang vươn xa, xây dựng thương hiệu thủy sản sạch Cà Mau và khẳng định vị thế trên thị trường.

Thanh Hóa trưng bày 260 gian hàng nông sản, thực phẩm an toàn

Hoạt động trưng bày giới thiệu sản phẩm nông sản, thực phẩm an toàn tỉnh Thanh Hóa năm 2024 diễn ra từ ngày 24 đến 28/10.
(PLVN) - Sáng 24/10, tại Quảng trường Lam Sơn, thành phố Thanh Hóa, Lễ khai trương “Trưng bày giới thiệu sản phẩm nông sản, thực phẩm an toàn tỉnh Thanh Hóa năm 2024” đã được tổ chức với 260 gian hàng đến từ các huyện, thị xã trên địa bàn và nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Khát vọng cà phê Tây Nguyên - Bài 9: Ưu tiên phát triển cà phê đặc sản, đẩy mạnh chế biến sâu

Khát vọng cà phê Tây Nguyên - Bài 9: Ưu tiên phát triển cà phê đặc sản, đẩy mạnh chế biến sâu

(PLVN) - Gia Lai không chú trọng tăng sản lượng cà phê bằng cách mở rộng diện tích canh tác mà đi vào chế biến sâu, sản xuất theo hướng hữu cơ, kết hợp trồng cà phê với phát triển văn hóa, du lịch… Đó là những định hướng về chiến lược phát triển ngành hàng cà phê được ông Rah Lan Chung – Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai chia sẻ với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam.

Khát vọng cà phê Tây Nguyên - Bài 6: Sáu thập niên ghi dấu ấn trên phố Núi của cà phê Thu Hà

Khát vọng cà phê Tây Nguyên - Bài 6: Sáu thập niên ghi dấu ấn trên phố Núi của cà phê Thu Hà
(PLVN) - Cà phê Thu Hà khiêm nhường với những bộ bàn ghế mộc mạc trên phố Nguyễn Thái Học, TP Pleiku, Gia Lai. Đơn giản nhưng Thu Hà lúc nào cũng tấp nập khách ra vào. Hơn 60 năm nay, cà phê Thu Hà đã được không ít khách đến Pleiku lựa chọn mua về như món quà không thể thiếu của núi rừng Tây Nguyên.

Khát vọng cà phê Tây Nguyên - Bài 3: Xây dựng thương hiệu cà phê của buôn làng để giữ rừng

Khát vọng cà phê Tây Nguyên - Bài 3: Xây dựng thương hiệu cà phê của buôn làng để giữ rừng
(PLVN) - Với niềm đam mê cà phê từ nhỏ, anh Liêng Jrang Ha Hoang (sinh năm 1981, thôn Đạ Nghịt, xã Lát, huyện Lạc Dương, Lâm Đồng) đã mạnh dạn xây dựng, cho ra đời thương hiệu cà phê Chư Mui. Người đàn ông K’Ho này mong muốn khi thương hiệu cà phê quê hương lớn mạnh, dân làng sẽ có có cuộc sống ấm no hơn, từ đó chăm chút nương rẫy và không còn phá rừng nữa.

Đẩy mạnh nhận diện sản phẩm và kết nối tiêu thụ nông sản, làng nghề tỉnh Hưng Yên

Trao chứng nhận và cúp sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh năm 2024 cho 5 sản phẩm, bộ sản phẩm của các cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh.
(PLVN) - Nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và nâng cao giá trị cho các sản phẩm nông sản, làng nghề của địa phương, tỉnh Hưng Yên đã triển khai dự án “Hỗ trợ nâng cao khả năng nhận diện sản phẩm, kết nối kênh tiêu thụ nông sản đặc sản, sản phẩm OCOP và sản phẩm làng nghề” giai đoạn 2021 - 2025.