Nghệ nhân Tạ Thu Hương: Sáng tạo phát triển những chiếc nón lá truyền thống

Tết năm nay, các nghệ nhân làm nón làng Chuông đã cho ra rất nhiều mẫu mới.
Tết năm nay, các nghệ nhân làm nón làng Chuông đã cho ra rất nhiều mẫu mới.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Ở làng Chuông, xã Phương Trung, huyện Thanh Oai, Hà Nội, không ai là không biết đến chị Tạ Thu Hương – một nghệ nhân làm nón truyền thống nổi tiếng. Chị biết làm nón từ năm bảy tuổi và bén duyên với nghề nhờ tình yêu dành cho những chiến nón truyền thống. Đến nay, những chiếc nón của chị không chỉ được bày bán rộng rãi tại Việt Nam, mà còn được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới.

Những chiếc nón chứa đựng cả tình yêu “non sông” Việt Nam

Nghệ nhân Tạ Thu Hương (sinh năm 1968) là người ở làng Chuông – một làng nghề lâu đời về nón lá, chị là người đã đưa những sản phẩm truyền thống của quê hương mình vươn tầm thế giới. Bắt đầu từ cơ duyên vào năm 1988, với đơn hàng 10.000 chiếc nón được một du khách đặt để đem sang nước ngoài. Từ đó đến nay, chị đã có hơn ba mươi năm làm nghề. Sản phẩm của chị được phát triển liên tục để ngày càng trở nên hoàn thiện, phù hợp thị hiếu khách hàng.

Hiện tại, những chiếc nón của nghệ nhân Tạ Thu Hương đã không còn vẻ thô sơ, đơn giản như ban đầu nữa, mà được đầu tư kỹ lưỡng, chăm chút tỉ mỉ từ hình thức cho đến chất liệu.

Đối với nghệ nhân Tạ Thu Hương, mỗi một chiếc nón đều được chị cùng đội ngũ sản xuất đầu tư nhiều công sức, chất xám. Chị và các nghệ nhân trong làng đã nghiên cứu nhiều cách để vừa hiện đại hóa chiếc nón, vừa kế thừa truyền thống, họ đã kết hợp nhiều chất liệu, nguyên liệu khác nhau để nâng tầm sản phẩm từ kiểu dáng, chất lượng, mẫu mã đến sự tiện dụng. Chính vì thế, chiếc nón của chị không chỉ để sử dụng trong đời sống sinh hoạt thường ngày, mà trở thành một tác phẩm nghệ thuật độc đáo với những bức tranh, họa tiết được vẽ lên một cách tỉ mỉ, cẩn thận đến từng chi tiết.

Tết Quý Mão 2023, nghệ nhân Tạ Thu Hương đã đưa vào thị trường những mẫu mã mới để khách hàng có nhiều lựa chọn đa dạng, phong phú hơn. Ví như nón lá trên lụa, nón lá sen, nón bộ... Nghệ nhân Tạ Thu Hương cũng chia sẻ nón lá lụa là một trong những sản phẩm tâm đắc nhất của chị.

Nghệ nhân Tạ Thu Hương (đứng thứ hai từ trái sang) mong muốn “truyền lửa” đam mê của mình cho mọi người. (Nguồn: NVCC)

Nghệ nhân Tạ Thu Hương (đứng thứ hai từ trái sang) mong muốn “truyền lửa” đam mê của mình cho mọi người. (Nguồn: NVCC)

Chiếc nón là sự kết hợp giữa nón lá truyền thống và vẻ đẹp mềm mại, duyên dáng của lụa. Từ khung nón lá thông thường, các nghệ nhân đã thay thế lớp lá ngoài cùng bằng lụa với nhiều màu sắc, họa tiết khác nhau. Có những chiếc nón màu tím xứ Huế với những hoa văn chìm, có chiếc màu trắng ngà nổi bật với họa tiết hoa sen trắng, lá xanh, cũng có những chiếc mang màu xanh ngọc với hoa văn hoa vàng được sắp xếp khéo léo, tỉ mỉ.

Không chỉ vậy, nghệ nhân Tạ Thu Hương còn có những chiếc nón được trang trí bằng các bức tranh non sông Việt Nam vô cùng độc đáo. Mỗi địa điểm du lịch nổi tiếng, chị sẽ thuê các họa sĩ tạo một bức tranh khác nhau ngay trên nón. Đến với Hạ Long, đó là phong cảnh vùng biển với đồi núi điệp trùng. Đến với Huế là những cố cung mơ màng ẩn hiện bên cạnh dòng sông Hương. Hay đó là bức tranh đồng quê ở vùng Bắc Bộ với đàn trâu thong thả gặm cỏ, phía bên trên là những đứa trẻ mục đồng vô tư nghịch ngợm, thổi sáo.

Mỗi chiếc nón, nghệ nhân Tạ Thu Hương muốn gửi gắm vào đó tinh túy của văn hóa Việt Nam. Đó không chỉ là thiên nhiên trù phú, “sông vàng, biển bạc” trải rộng từ Bắc vào Nam, mà còn là bản sắc của quê hương mình. Từ hình ảnh bông hoa sen giữa bùn “mà chẳng hôi tanh mùi bùn”, đến những họa tiết ngôi sao năm cánh, hay hai chữ Việt Nam được viết thật to đầy tự hào trên mỗi chiếc nón vẽ.

Thông qua những chiếc nón được đầu tư chỉn chu, cẩn thận từ họa tiết, đến hình ảnh, nghệ nhân Tạ Thu Hương và đội ngũ của mình đều mong có thể đem thiên nhiên, phong cảnh văn hóa vào sản phẩm. Để Việt Nam được hiện lên chân thực và sống động trong mắt bè bạn quốc tế, du khách nước ngoài, cho họ thấy đất nước của chúng ta cũng không kém phần xinh đẹp và rạng rỡ.

“Truyền lửa” cho thế hệ trẻ

Một trong những thành công khác của nghệ nhân Tạ Thu Hương là làm sống dậy tình yêu của rất nhiều người trẻ đối với sản phẩm truyền thống của dân tộc. Chị cho biết, tại cơ sở sản xuất nón của mình tại xã Phương Trung có rất nhiều người được chị giúp đỡ tạo công ăn việc làm. Đó có thể là những người trẻ từng sa cơ, lầm lỡ, cũng có những em học sinh, sinh viên vì yêu mến văn hóa truyền thống mà tự tìm đến chị để xin học về nghề làm nón.

Chị thường khuyến khích con cháu và những người trẻ trong làng Chuông có thể bán các sản phẩm do cơ sở của mình làm ra. Đã có rất nhiều học sinh, sinh viên trong làng đều có thể tham gia, vừa có thêm thu nhập, vừa hiểu biết về sản phẩm truyền thống của ông cha.

Không chỉ tại làng Chuông, chị Hương còn thường xuyên hỗ trợ các trường đại học, đem sản phẩm mình đến các gian hàng hội chợ. Như đầu năm 2023, chị đã nhận lời mời từ Trường Đại học Ngoại ngữ (thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội) mang sản phẩm đến một số gian hàng, từ đó giúp đỡ những sinh viên nghèo có tiền mua vé về quê ăn Tết.

Qua mỗi gian hàng của nghệ nhân Tạ Thu Hương, có thể thấy chị rất chú trọng tính thẩm mỹ. Mỗi gian hàng, chị đều xem xét kỹ lưỡng mặt tiền, không gian. Để từ đó có thể phác thảo ra bản vẽ, chọn lựa sắp xếp chiếc nón sao cho phù hợp nhất với thị hiếu khách hàng. Ngoài ra, biết được nhu cầu chụp hình của người trẻ, chị sẽ cố gắng bày biện đèn, màu sắc để lên hình được đẹp, rõ nét nhất. Theo chị Hương, đó là một cách người trẻ xóa bỏ khoảng cách đối với những sản phẩm truyền thống của dân tộc.

Ngày nay người trẻ có rất nhiều cơ hội để phát triển kinh doanh từ chính những sản phẩm truyền thống của dân tộc. (Nguồn: NVCC)

Ngày nay người trẻ có rất nhiều cơ hội để phát triển kinh doanh từ chính những sản phẩm truyền thống của dân tộc. (Nguồn: NVCC)

Cùng với tình yêu, nhiệt huyết với những chiếc nón truyền thống của dân tộc, chị Hương được nhiều người coi là “Đại sứ nón”, vì cứ ở đâu xã hội cần, chị sẵn sàng chuẩn bị những gian hàng nón. Nghệ nhân Tạ Thu Hương mong muốn rằng mình sẽ “truyền lửa đam mê” này đến cho đông đảo mọi người trong xã hội. Năm nay, nhờ sự yêu mến đồng bào Việt Nam và bạn bè quốc tế, chiếc nón của chị đã có mặt tại Lào, Nghệ An, TP HCM, hội chợ Cao Bằng, Festivan hoa Mê Linh…

Đi nhiều đã cho chị thêm ý tưởng mới để phát triển mẫu mã những chiếc nón của mình. Ngoài ra, cũng thấy được sự sáng tạo, tư duy nhanh nhạy của giới trẻ ngày nay đối với món đồ thủ công truyền thống.

Nghệ nhân Tạ Thu Hương cho biết, các bạn trẻ bây giờ giỏi hơn chúng tôi ngày trước rất nhiều, những chiếc nón đơn giản được xưởng sản xuất của chúng tôi làm ra, các bạn mua về và kinh doanh rất tốt.

Tôi sống là người phải có tâm với nghề, tôi yêu thương những người làm ra những chiếc nón. Đồng công của họ thấp, nhưng tôi cố gắng đi quảng bá, truyền thông, bán online, xuất khẩu để giúp cho các nghệ nhân, người làm ra những chiếc nón có thu nhập ổn định để bám trụ với nghề”, nghệ nhân Tạ Thu Hương chia sẻ.

“Tôi đến nhiều gian hàng, thấy sản phẩm của mình được nhiều người trẻ trang trí, decor lại rất đẹp, vô cùng nghệ thuật, bắt mắt. Thậm chí, mỗi gian hàng được họ setup (trang trí) nhìn rất thu hút, giá thành sản phẩm vì vậy được nâng lên một mức khác”, chị Hương chia sẻ.

Đối với chị đây là điều đáng mừng vì người trẻ không chỉ quan tâm đến các sản phẩm truyền thống, mà còn luôn đổi mới sáng tạo đầy bất ngờ, thú vị. Đây là điều mà chính chị cần luôn học hỏi, nỗ lực để phát triển sản phẩm của làng nghề hơn nữa.

Nghệ nhân cũng cho biết, với thời đại công nghệ 4.0 như hiện nay có rất nhiều cách để phát triển những sản phẩm thủ công truyền thống. “Các bạn trẻ ngày nay rất nhanh nhạy với các ứng dụng thương mại điện tử. Vì vậy, có rất nhiều cách để bạn quảng bá sản phẩm, thương hiệu của mình”. Đây là điều mà chị Hương cần phải có sự hỗ trợ của những nhân lực trẻ.

Tin cùng chuyên mục

Nón làng Chuông - Hồn xưa trong hơi thở đương đại

Nón làng Chuông - Hồn xưa trong hơi thở đương đại

(PLVN) - Giữa dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, làng Chuông vẫn lặng lẽ gìn giữ hơi thở truyền thống qua từng chiếc nón lá tinh khôi. Từ đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân cao tuổi đến niềm đam mê cháy bỏng và tâm huyết của lớp nghệ nhân trẻ, mỗi chiếc nón nơi đây không chỉ là biểu tượng của văn hóa Việt Nam mà còn vươn ra thế giới, trở thành nhịp cầu kết nối hồn quê với bạn bè quốc tế. "Muốn ăn cơm trắng cá trê / Muốn đội nón tốt thì về làng Chuông".

Đọc thêm

Nhà báo Phạm Quốc Cường ra mắt tập thơ thứ 8 'Bóng Tình'

Nhà báo Phạm Quốc Cường ra mắt tập thơ thứ 8 'Bóng Tình'
(PLVN) - Tác giả Phạm Quốc Cường ra mắt tập thơ thứ 8, có tựa đề: 'Bóng Tình' với một sự cảm nhận về nhân tình thế thái, mối giao hòa cảm xúc giữa con người với con người, con người với cỏ cây hoa lá, con người với trời đất bao la mênh mông của vũ trụ...

Điểm danh loạt linh vật rắn Tết Ất Tỵ độc đáo ở các tỉnh thành

Linh vật rắn Ất Tỵ 2025 của một số tỉnh, thành đã "trình làng".
(PLVN) -  Tết Ất Tỵ 2025 đang đến gần, các tỉnh, thành trên cả nước đã bắt đầu trình làng những linh vật rắn độc đáo để chào đón năm mới. Không chỉ là vật trang trí cảnh quan, mỗi linh vật còn phản ánh sức sống mãnh liệt của địa phương, gửi gắm niềm tin và hy vọng vào một năm mới thành công.

Người ấy có gì đặc biệt?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Có người hỏi tôi: “Người ấy có gì mà cậu thương nhiều đến vậy?” Tôi chỉ mỉm cười, nhìn xa xăm rồi khẽ đáp: “Người chả có gì cả, chỉ là có được trái tim tôi mà thôi. Thương thì thương thôi, chẳng cần lý do gì.”

Những khúc ca mùa xuân đi cùng năm tháng

Nhạc sĩ Văn Cao - tác giả ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”. (Ảnh: TL)
(PLVN) - Những ngày giáp Tết thật rộn ràng bởi những khúc ca xuân. Trong đó, không thể nào thiếu những ca khúc bất hủ đã đi cùng âm nhạc Việt nhiều thập kỉ. Đó không chỉ là bản hòa ca của niềm vui, tình yêu mà còn là giai điệu của những kí ức hào hùng đẹp đẽ, của niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Chộn rộn đón Tết làng - Tết phố

Đà Nẵng sẽ bắn pháo hoa trong đêm giao thừa Tết Ất Tỵ 2025. (Ảnh: Huỳnh Sơn)
(PLVN) - Những ngày giáp Tết, tại các tỉnh, thành, không khí đón Tết cổ truyền tràn ngập trên khắp mọi nẻo đường, thu hút du khách. Các chương trình, lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa Tết truyền thống được “trình làng” tươi vui, rộn rã đong đầy niềm hy vọng vào một năm mới Ất Tỵ hứng khởi, sung túc. Các lễ hội năm nay đa dạng hoạt động tái hiện mỹ tục cổ truyền ngày Tết, khơi dậy tình yêu đất nước và tôn vinh giá trị văn hóa, ẩm thực đặc trưng của mảnh đất hình chữ S.

Tết ơi, Tết à

Tết ơi, Tết à
(PLVN) - Từ ngày rằm tháng chạp, không khí Tết đã cận kề. Nhiều nhà đã lo chuẩn bị Tết sớm. Nhưng phải sau lễ cúng ông Công, ông Táo mọi nhà mới thực sự chuẩn bị tiễn năm cũ đón năm mới.

Sách Tết đong đầy hương vị mùa xuân

Các bạn trẻ quan tâm nhiều hơn đến các ấn phẩm sách Tết được thiết kế tinh xảo, nội dung hấp dẫn. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Khi nhắc đến Tết, ta thường nghĩ đến mâm cơm đoàn viên, sắc mai đào khoe sắc hay những phong tục cổ truyền. Nhưng trong nhịp sống hiện đại, có một món quà tinh thần đang dần trở thành biểu tượng của mùa xuân: sách Tết. Đó không chỉ là những trang viết đơn thuần mà còn là hơi thở của Tết xưa hòa quyện với Tết nay, là những lát cắt tinh tế từ cuộc sống, văn hóa, nghệ thuật được gói ghém trong từng dòng chữ, trang giấy.

Sắc xuân bung nở trên những tà áo cổ truyền

Áo dài truyền thống là sự lựa chọn của Bạch Dương vào dịp Tết đến, Xuân về. (Nguồn: NVCC)
(PLVN) - Chỉ còn vài tuần nữa sẽ đến Tết Nguyên đán, đường phố trên khắp các tỉnh, thành Việt Nam đang nở rộ những nhánh hoa mai, hoa đào, cây quất tươi. Đây là thời điểm nhiều người dân lên kế hoạch chụp những bộ ảnh đón Tết bằng tà áo truyền thống.

Thầm thì hoa nở

Tranh minh họa. (Nguồn: Văn Học)
(PLVN) - Người phụ nữ đó hay mua lắm và thường đội mũ và không tháo khẩu trang. Lần nào đến cũng chỉ chọn một bó nhỏ, hoặc chục bông hồng về cắm. Tôi tự nhủ, lần sau phải ghi nhớ biển số xe máy của cô. Dễ chừng một tháng mua một lần, có khi hai lần. Cô sẽ dừng trước cửa, lặng lẽ, nhìn quanh, rồi đi.

Lần theo dấu chữ

Lần theo dấu chữ
(PLVN) - Ngày nay, tận mắt nhìn lại một cuốn sách, tận tay chạm vào một tờ báo đã ra đời cách đây hơn một trăm năm, ta không khỏi xúc động trước những di sản đã góp phần làm nên một giai đoạn đặc biệt trong lịch sử Việt Nam.

Nỗ lực để mọi miền, mọi nhà đón Tết vui

Chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ Nhân dân đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm. (Nguồn: VGP)
(PLVN) - Đất nước ta đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 cùng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng, cả nước đang tập trung tăng tốc, bứt phá thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, đồng thời chuẩn bị tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 tiến tới Đại hội XIV của Đảng, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Tháng Chạp đến rồi kìa

Với người xưa, tháng Chạp được coi như "tháng Tết", "về nhà ăn Tết". (Ảnh: Tuấn Ngọc).
(PLVN) - Nói đến Tháng Chạp là chộn rộn chuyện Tết đến, Xuân về. Mùa đông đã hết, chuyện bây giờ là bàn nhau sắm Tết, du ngoạn, thăm thú, “chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân” (Truyện Kiều). Dù thời thế đổi thay, nhưng khi giao mùa, hết năm, vẫn đầy háo hức, tha thiết.

Bước chân mùa xuân trên khắp Việt Nam

Gần Tết Nguyên đán, phố phường Hà Nội tràn ngập sắc đỏ rực rỡ.
(PLVN) - Khi những tia nắng ấm áp của mùa xuân bắt đầu chiếu rọi qua những đám mây màu xám bạc còn sót lại của đông chí, khắp phố phường ở mọi tỉnh, thành tại Việt Nam lại bừng lên sức sống của một năm mới. Dù có những khác biệt về không khí đón Tết Nguyên đán ở làng quê và thành phố nhưng tựu trung lại, Tết cổ truyền vẫn là thời gian sum họp gia đình, tưởng nhớ ông bà, tổ tiên.

“Chở” mùa xuân đến với mọi người

Tết Nhân ái đến với những người dân có hoàn cảnh khó khăn. (Ảnh: T.D)
(PLVN) - Ngày Tết là ngày đoàn viên, là ngày sum họp của gia đình, ngày Tết cũng là ngày mà người dân Việt Nam cùng nhau “chia ngọt, sẻ bùi”. Phương châm hành động “ai có gì giúp nấy, có của góp của, có công góp công, có nhiều góp nhiều, có ít góp ít”, các tổ chức, cá nhân đã tạo nên sức mạnh đoàn kết to lớn, chung tay hỗ trợ người nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, không để ai bị bỏ lại phía sau tại kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Vinh danh nghệ sĩ, diễn viên tiêu biểu năm 2024

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trao hoa và biểu trưng vinh danh các nghệ sĩ, diễn viên tiêu biểu.
(PLVN) - Tối 11/1, tại Nhà hát TP Hải Phòng, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) phối hợp với UBND TP Hải Phòng tổ chức Chương trình giới thiệu các gương mặt nghệ sĩ tiêu biểu và một số cuốn sách nổi bật lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, văn học năm 2024.