Chức năng, nhiệm vụ ngành Tòa án sẽ sửa đổi như thế nào?

Hội thảo góp ý đối với Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi)
Hội thảo góp ý đối với Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi)
(PLO) - Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Hiến pháp mới, trong đó xác định TAND là cơ quan xét xử của nước CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. 
Việc Hiến pháp xác định rõ hơn về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của TAND như trên sẽ được cụ thể hóa như thế nào trong Luật Tổ chức TAND sửa đổi tới đây?.
Tòa án là “cơ quan thực hiện quyền tư pháp”
Phát biểu tại Hội thảo góp ý đối với Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) hôm qua (28/2), Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình cho rằng, ngoài việc xác định TAND là cơ quan thực hiện quyền tư pháp thì Hiến pháp 2013 cũng đã bổ sung nhiều nội dung mới, quan trọng về tổ chức và hoạt động của TAND, về thẩm quyền bổ nhiệm thẩm phán TANDTC và thẩm phán các Tòa án khác… 
Đây là những nội dung lớn, cần được cụ thể hóa trong Luật Tổ chức TAND (sửa đổi). Luật phải xác định đúng, đủ vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của TAND với tư cách là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp theo đúng tinh thần của Hiến pháp.  
Đánh giá cao việc Hiến pháp 2013 quy định rõ Tòa án là “cơ quan thực hiện quyền tư pháp”, PGS, TS Bùi Xuân Đức - Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học Mặt trận, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam - cho rằng, nhiệm vụ của Luật Tổ chức TAND lần này phải quy định rõ nội hàm của quyền này như thế nào để toát lên tinh thần mới của Hiến pháp nhằm đổi mới toàn diện tổ chức và hoạt động của hệ thống TAND. 
Theo PGS, TS Bùi Xuân Đức, chỉ có Tòa án mới thực hiện quyền tư pháp, là cơ quan tư pháp. Hoạt động điều tra; quyền công tố cũng như thi hành án, bổ trợ tư pháp không phải là phạm vi của quyền tư pháp; đặt Tòa án là trung tâm, độc lập, tự kiểm soát bằng pháp luật và cơ chế tranh tụng, nhiều cấp xét xử, công khai, công lý. 
Điều chỉnh lại mối quan hệ giữa TAND và VKSND: Tòa án là cơ quan tư pháp độc lập, không còn chịu sự giám sát một chiều của Viện kiểm sát. Xác lập sự giám sát của Tòa án đối với các hoạt động quyền lực nhà nước và “hoạt động có tính chất tư pháp” theo nghĩa rộng…
Nguyên Phó Chánh án TANDTC Trần Văn Tú cũng cho rằng, việc Hiến pháp quy định Tòa án là “cơ quan thực hiện quyền tư pháp” là nội dung mới có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm phân định quyền lực nhà nước. Đây là cơ sở pháp lý để giao cho TAND có thẩm quyền giải quyết những loại vụ việc liên quan đến việc hạn chế quyền nhân thân của công dân, mà có những loại việc hiện đang do cơ quan hành chính thực hiện như: Quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh hoặc quyết định đưa người vào trung tâm giáo dưỡng, cai nghiện…. 
Hệ thống TAND được tổ chức theo 4 cấp
Dự thảo có quy định về việc hệ thống TAND được tổ chức theo 4 cấp (TANDTC; TAND cấp cao; TAND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương; TAND sơ thẩm khu vực) đã nhận được sự đồng tình của khá nhiều đại biểu. Đánh giá về quy định này, PGS. TS Nguyễn Tất Viễn - Ủy viên chuyên trách, Thường trực Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương - cho rằng: Việc tổ chức hệ thống tòa án theo thẩm quyền xét xử, không phụ thuộc vào đơn vị hành chính sẽ là bước ngoặt quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong đổi mới tổ chức và hoạt động của TAND. 
Điều này phù hợp với nguyên tắc của một nền tư pháp tiên tiến, phù hợp với tính chất, đặc điểm của tổ chức chính quyền tư pháp. Tổ chức Tòa án theo cấp xét xử nhằm để mỗi cấp Tòa chủ yếu thực hiện chức năng của một cấp xét xử: sơ thẩm hoặc phúc thẩm, là điều kiện quan trọng để thực hiện việc phân công nhiệm vụ rành mạch giữa các cấp Tòa án, đảm bảo thực hiện nguyên tắc độc lập xét xử…
Bà Lê Thị Thu Ba - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương - cũng cho rằng, việc tổ chức Tòa án theo 4 cấp là vấn đề xuyên suốt của cải cách tư pháp, góp phần đảm bảo sự độc lập của Tòa án. Ngoài ra, cũng có quy định phù hợp để đảm bảo sự độc lập của Tòa án đối với cả Tòa án cấp trên chứ không chỉ độc lập với cơ quan hành chính. Ví dụ như biên chế của các Tòa án do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định, hoặc kinh phí hoạt động của các Tòa thì do Quốc hội phân bổ…
Thẩm phán và Hội thẩm phải thực sự độc lập
Theo Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình, ngoài việc phải xác định đúng, đủ vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của TAND thì Luật cần phải xác định địa vị pháp lý của Tòa án, Thẩm phán, các chức danh tư pháp của Tòa án, các nguyên tắc tổ chức và hoạt động, việc đảm bảo hoạt động của Tòa án phải được xử lý theo đúng tính chất, đặc điểm riêng có và đặc thù của cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp.  
Đó là các nguyên tắc về bảo đảm sự độc lập của Thẩm phán và Hội thẩm khi xét xử; các Tòa án được tổ chức theo thẩm quyền xét xử, không phụ thuộc vào đơn vị hành chính; TAND là cơ quan xét xử cao nhất, thực hiện quyền tư pháp; nguyên tắc tranh tụng được bảo đảm trong xét xử; Thẩm phán TANDTC do Quốc hội phê chuẩn và Chủ tịch nước bổ nhiệm, Chủ tịch nước bổ nhiệm Thẩm phán của các Tòa án; Thẩm phán được bổ nhiệm không thời hạn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của Thẩm phán; nâng cao tiêu chuẩn, trách nhiệm của Thẩm phán và các chức danh tư pháp khác của Tòa án; bảo đảm chế độ chính sách đặc biệt đối với Thẩm phán phù hợp với vai trò, địa vị pháp lý của Thẩm phán - là những người được giao nhiệm vụ xét xử, thực hiện quyền tư pháp; địa vị pháp lý của Hội thẩm, việc tham gia xét xử của Hội thẩm với tư cách là đại diện quyền lực của nhân dân trong hoạt động xét xử; TANDTC có quyền trình hoặc có ý kiến của mình trước Quốc hội về dự án ngân sách của Tòa án…

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Sắp diễn ra Hội thảo quốc tế 'Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc ‘Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ’ trong lĩnh vực đầu tư'

Toàn cảnh Hội nghị. (Ảnh: Hồng Mây)
(PLVN) - Hội thảo quốc tế “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc ‘Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ’ trong lĩnh vực đầu tư" sẽ diễn ra ngày 5/4 tới đây tại Quảng Ninh, với sự tham gia của khoảng 150 đại biểu đến từ các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức quốc tế, các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Sửa đổi, bổ sung một số điều Luật XLVPHC để bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ quyền công dân

Quang cảnh buổi làm việc. (Ảnh PV)
(PLVN) - Liên quan đến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC), Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đã nhấn mạnh, nếu không cấp thiết sửa Luật này thì sẽ ảnh hưởng đến hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước và ảnh hưởng đến quyền công dân.

Chánh án Tráng A Tếnh hết lòng với việc “gieo” pháp luật

Chánh án TAND huyện Mai Sơn (Sơn La) Tráng A Tếnh
(PLVN) - Ngoài tận tâm, hết lòng vì ngành Tòa án, Chánh án TAND huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, Tráng A Tếnh còn luôn đau đáu với việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở nơi “chôn nhau cắt rốn”. Trong phiên tòa dân sự, hình sự hay những lần công tác đến các bản làng xa xôi, ông đều cố gắng tuyên truyền cho người dân biết luật, hiểu luật, sống và làm theo pháp luật.

Giao dịch tài sản mã hóa cần liên kết với tài khoản ngân hàng

Giao dịch tài sản mã hóa cần liên kết với tài khoản ngân hàng
(PLVN) -  Hầu hết các ý kiến đưa ra tại Hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm quản lý và vận hành các sàn giao dịch tài sản mã hoá tập trung”, do Hiệp hội Blockchain Việt Nam tổ chức ngày 27/3/2025 đều cho rằng, để quản lý tốt nhất sàn giao dịch tài sản mã hóa, cần liên kết với tài khoản ngân hàng.

Sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013: Nghiên cứu kỹ lưỡng khi thiết lập bộ máy hành chính mới

Có ý kiến chuyên gia cho rằng, trong nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013, vấn đề đặt ra là thiết lập bộ máy hành chính mới như thế nào để quản lý hiệu quả, cũng như phân quyền hợp lý giữa cấp tỉnh và cấp cơ sở. (Ảnh: trong bài: PV)
(PLVN) - Có ý kiến chuyên gia cho rằng, trong nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013, vấn đề đặt ra là thiết lập bộ máy hành chính mới như thế nào để quản lý hiệu quả, cũng như phân quyền hợp lý giữa cấp tỉnh và cấp cơ sở. Quá trình cải cách này đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng để vừa bảo đảm tinh gọn bộ máy, vừa duy trì hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới.

Nữ giảng viên người dân tộc Khmer nỗ lực đưa kiến thức pháp luật đến với đồng bào dân tộc thiểu số

Cô Hữu Kim Ly, giảng viên Khoa Nhà nước và Pháp luật, Trường Chính trị tỉnh Cà Mau.
(PLVN) - Tại Khoa Nhà nước và Pháp luật, Trường Chính trị tỉnh Cà Mau, mỗi khi nhắc đến cô Hữu Kim Ly, mọi người đều ấn tượng với trình độ chuyên môn và sự tâm huyết, trách nhiệm của một nữ giảng viên tiêu biểu . Đ ặc biệt , không chỉ đưa kiến thức pháp luật, nghiệp vụ đến cho học viên, mà còn tích cực đưa pháp luật đến với đồng bào dân tộc thiểu số.

Tạo hành lang pháp lý bảo vệ quyền riêng tư trong kỷ nguyên số

Tạo hành lang pháp lý bảo vệ quyền riêng tư trong kỷ nguyên số
(PLVN) - Các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đã đóng góp nhiều ý kiến để hoàn thiện dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tạo hành lang pháp lý bảo vệ quyền riêng tư của công dân Việt Nam trong kỷ nguyên số, thúc đẩy kinh tế phát triển bền vững.

Luật Thủ đô 2024 - Kỳ 3: Để triển khai hiệu quả, cần sự đồng lòng của chính quyền, người dân và doanh nghiệp

TS. Mạc Quốc Anh.
(PLVN) - Ngày 1/1/2025 Luật Thủ đô 2024 có hiệu lực. Văn bản pháp luật này được kỳ vọng tạo ra một khung pháp lý vững chắc nhằm giúp Hà Nội phát triển bứt phá, xứng tầm là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, khoa học - công nghệ của cả nước. Để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng và những nội dung mới của luật, PLVN đã có buổi trao đổi với TS. Mạc Quốc Anh - Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp (DN); Phó Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP Hà Nội.

Quy định hạn chế về quyền quyết định số con không còn phù hợp

Quy định hạn chế về quyền quyết định số con không còn phù hợp
(PLVN) -  Chiều 25/3, tại trụ sở Bộ Tư pháp, chủ trì hội đồng thẩm định Hồ sơ xây dựng Pháp lệnh sửa đổi điều 10 của pháp lệnh dân số , Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định Nguyễn Thị Hạnh , Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính y êu cầu cơ quan soạn thảo cần tính đến các cơ chế dài hạn, có tầm nhìn xa, dự báo xu hướng sinh sản, đồng thời xây dựng chính sách gắn kết mức sinh với chất lượng dân số .

Sở Tư pháp tỉnh Hủa Phăn thăm và làm việc tại tỉnh Sơn La

Hai đoàn công tác ký kết biên bản làm việc.
(PLVN) - Ngày 25/3, bà Phu Hương Phổm Mạ Văn, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào làm Trưởng đoàn đã thăm, trao đổi và học tập kinh nghiệm công tác tư pháp, công tác thi hành án dân sự tại tỉnh Sơn La. Tiếp và làm việc với Đoàn có lãnh đạo Sở Tư pháp, Cục Thi hành án dân sự tỉnh.

Thi hành án dân sự TP.HCM: Chủ động đổi mới, bứt phá chuyển đổi số

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị.
(PLVN) -Sáng 25/3, Cục Thi hành án dân sự (THADS) TP. Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác thi hành án dân sự, với sự tham dự của lãnh đạo Cục, đại diện các phòng chuyên môn, chi cục quận, huyện, thành phố Thủ Đức, cùng toàn thể công chức, chấp hành viên và đại diện đơn vị FPT – đơn vị đồng hành tư vấn giải pháp công nghệ.