Chức năng, nhiệm vụ ngành Tòa án sẽ sửa đổi như thế nào?

Hội thảo góp ý đối với Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi)
Hội thảo góp ý đối với Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi)
(PLO) - Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Hiến pháp mới, trong đó xác định TAND là cơ quan xét xử của nước CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. 
Việc Hiến pháp xác định rõ hơn về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của TAND như trên sẽ được cụ thể hóa như thế nào trong Luật Tổ chức TAND sửa đổi tới đây?.
Tòa án là “cơ quan thực hiện quyền tư pháp”
Phát biểu tại Hội thảo góp ý đối với Dự thảo Luật Tổ chức TAND (sửa đổi) hôm qua (28/2), Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình cho rằng, ngoài việc xác định TAND là cơ quan thực hiện quyền tư pháp thì Hiến pháp 2013 cũng đã bổ sung nhiều nội dung mới, quan trọng về tổ chức và hoạt động của TAND, về thẩm quyền bổ nhiệm thẩm phán TANDTC và thẩm phán các Tòa án khác… 
Đây là những nội dung lớn, cần được cụ thể hóa trong Luật Tổ chức TAND (sửa đổi). Luật phải xác định đúng, đủ vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của TAND với tư cách là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp theo đúng tinh thần của Hiến pháp.  
Đánh giá cao việc Hiến pháp 2013 quy định rõ Tòa án là “cơ quan thực hiện quyền tư pháp”, PGS, TS Bùi Xuân Đức - Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học Mặt trận, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam - cho rằng, nhiệm vụ của Luật Tổ chức TAND lần này phải quy định rõ nội hàm của quyền này như thế nào để toát lên tinh thần mới của Hiến pháp nhằm đổi mới toàn diện tổ chức và hoạt động của hệ thống TAND. 
Theo PGS, TS Bùi Xuân Đức, chỉ có Tòa án mới thực hiện quyền tư pháp, là cơ quan tư pháp. Hoạt động điều tra; quyền công tố cũng như thi hành án, bổ trợ tư pháp không phải là phạm vi của quyền tư pháp; đặt Tòa án là trung tâm, độc lập, tự kiểm soát bằng pháp luật và cơ chế tranh tụng, nhiều cấp xét xử, công khai, công lý. 
Điều chỉnh lại mối quan hệ giữa TAND và VKSND: Tòa án là cơ quan tư pháp độc lập, không còn chịu sự giám sát một chiều của Viện kiểm sát. Xác lập sự giám sát của Tòa án đối với các hoạt động quyền lực nhà nước và “hoạt động có tính chất tư pháp” theo nghĩa rộng…
Nguyên Phó Chánh án TANDTC Trần Văn Tú cũng cho rằng, việc Hiến pháp quy định Tòa án là “cơ quan thực hiện quyền tư pháp” là nội dung mới có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm phân định quyền lực nhà nước. Đây là cơ sở pháp lý để giao cho TAND có thẩm quyền giải quyết những loại vụ việc liên quan đến việc hạn chế quyền nhân thân của công dân, mà có những loại việc hiện đang do cơ quan hành chính thực hiện như: Quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh hoặc quyết định đưa người vào trung tâm giáo dưỡng, cai nghiện…. 
Hệ thống TAND được tổ chức theo 4 cấp
Dự thảo có quy định về việc hệ thống TAND được tổ chức theo 4 cấp (TANDTC; TAND cấp cao; TAND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương; TAND sơ thẩm khu vực) đã nhận được sự đồng tình của khá nhiều đại biểu. Đánh giá về quy định này, PGS. TS Nguyễn Tất Viễn - Ủy viên chuyên trách, Thường trực Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương - cho rằng: Việc tổ chức hệ thống tòa án theo thẩm quyền xét xử, không phụ thuộc vào đơn vị hành chính sẽ là bước ngoặt quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong đổi mới tổ chức và hoạt động của TAND. 
Điều này phù hợp với nguyên tắc của một nền tư pháp tiên tiến, phù hợp với tính chất, đặc điểm của tổ chức chính quyền tư pháp. Tổ chức Tòa án theo cấp xét xử nhằm để mỗi cấp Tòa chủ yếu thực hiện chức năng của một cấp xét xử: sơ thẩm hoặc phúc thẩm, là điều kiện quan trọng để thực hiện việc phân công nhiệm vụ rành mạch giữa các cấp Tòa án, đảm bảo thực hiện nguyên tắc độc lập xét xử…
Bà Lê Thị Thu Ba - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương - cũng cho rằng, việc tổ chức Tòa án theo 4 cấp là vấn đề xuyên suốt của cải cách tư pháp, góp phần đảm bảo sự độc lập của Tòa án. Ngoài ra, cũng có quy định phù hợp để đảm bảo sự độc lập của Tòa án đối với cả Tòa án cấp trên chứ không chỉ độc lập với cơ quan hành chính. Ví dụ như biên chế của các Tòa án do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định, hoặc kinh phí hoạt động của các Tòa thì do Quốc hội phân bổ…
Thẩm phán và Hội thẩm phải thực sự độc lập
Theo Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình, ngoài việc phải xác định đúng, đủ vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của TAND thì Luật cần phải xác định địa vị pháp lý của Tòa án, Thẩm phán, các chức danh tư pháp của Tòa án, các nguyên tắc tổ chức và hoạt động, việc đảm bảo hoạt động của Tòa án phải được xử lý theo đúng tính chất, đặc điểm riêng có và đặc thù của cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp.  
Đó là các nguyên tắc về bảo đảm sự độc lập của Thẩm phán và Hội thẩm khi xét xử; các Tòa án được tổ chức theo thẩm quyền xét xử, không phụ thuộc vào đơn vị hành chính; TAND là cơ quan xét xử cao nhất, thực hiện quyền tư pháp; nguyên tắc tranh tụng được bảo đảm trong xét xử; Thẩm phán TANDTC do Quốc hội phê chuẩn và Chủ tịch nước bổ nhiệm, Chủ tịch nước bổ nhiệm Thẩm phán của các Tòa án; Thẩm phán được bổ nhiệm không thời hạn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của Thẩm phán; nâng cao tiêu chuẩn, trách nhiệm của Thẩm phán và các chức danh tư pháp khác của Tòa án; bảo đảm chế độ chính sách đặc biệt đối với Thẩm phán phù hợp với vai trò, địa vị pháp lý của Thẩm phán - là những người được giao nhiệm vụ xét xử, thực hiện quyền tư pháp; địa vị pháp lý của Hội thẩm, việc tham gia xét xử của Hội thẩm với tư cách là đại diện quyền lực của nhân dân trong hoạt động xét xử; TANDTC có quyền trình hoặc có ý kiến của mình trước Quốc hội về dự án ngân sách của Tòa án…

Tin cùng chuyên mục

Cục THADS Bình Định tổ chức hội nghị trực báo công tác THADS Quý I năm 2025.

Cục THADS Bình Định: Giao chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2025

(PLVN) - Mới đây, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Bình Định đã ban hành quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, theo dõi thi hành án hành chính (THAHC) đồng thời đề ra các giải pháp cụ thể để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ.

Đọc thêm

Làm tốt vai trò “dẫn dắt” chuyển đổi số trong Bộ, ngành Tư pháp

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi phát biểu chỉ đạo hội nghị.
(PLVN) - Tại Hội nghị triển khai công tác năm 2025 của Cục Công nghệ thông tin (CNTT) diễn ra chiều 13/1, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi yêu cầu Cục cần nâng cao tính chuyên nghiệp, khoa học, chủ động, sáng tạo để làm tốt công tác hướng dẫn, “dẫn dắt” các đơn vị của Bộ, ngành Tư pháp trong chuyển đổi số.

Trao “Mái ấm Tư pháp" tại Ninh Bình: Lan tỏa yêu thương dịp Xuân Ất Tỵ 2025

“Mái ấm Tư pháp" tại Ninh Bình (Ảnh: Hoàng Giáp)
(PLVN) - Chiều ngày 10/1, tại huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, Báo Pháp luật Việt Nam đã phối hợp cùng Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), Bệnh viện thẩm mỹ Saigon Young, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thị trấn Yên Thịnh tổ chức lễ bàn giao hai căn nhà “Mái ấm Tư pháp” cho hai gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định Phạm Dân: Người cán bộ Tư pháp tận tâm

Ông Phạm Dân, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định
(PLVN) - Trong hơn 30 năm gắn bó với ngành Tư pháp, ông Phạm Dân, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Định vẫn được biết đến như một con người luôn gắn bó với những trang viết, nhất là về các hạn chế, chồng chéo, bất cập trong hệ thống pháp luật. Qua đó, góp phần cùng tập thể Sở để lại nhiều dấu ấn và đóng góp tích cực vào sự phát triển của Tư pháp địa phương, cũng như góp phần hoàn thành nhiệm vụ công việc của Bộ, ngành Tư pháp. 

Báo Pháp luật Việt Nam và Công ty CP MBN Jupiter ủng hộ 200 triệu đồng xây nhà cho người nghèo ở huyện Cẩm Xuyên

Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên tiếp nhận biểu trưng của các cơ quan, đơn vị ủng hộ chương trình “Xuân ấm tình người”. Ảnh: PV
(PLVN) - Hưởng ứng Chương trình “Xuân ấm tình người” do UBND huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) tổ chức nhằm giúp đỡ người nghèo đón Tết Ất Tỵ và đóng góp quỹ xóa nhà tạm, nhà dột nát, xây dựng nhà đại đoàn kết năm 2025, Báo Pháp luật Việt Nam và Công ty CP MBN Jupiter tại Hà Nội đã ủng hộ 200 triệu đồng.

Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho việc xây dựng và vận hành hệ thống VBQPPL thống nhất, đồng bộ

Cảnh phiên họp.
(PLVN) - Ngày 10/1, Bộ Tư pháp tổ chức họp Tổ biên tập dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Trần Anh Đức chủ trì phiên họp. Tham dự phiên họp là đại diện các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp; bộ, ngành khác có liên quan.

Xây dựng Ngành Thi hành án Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới

Xây dựng Ngành Thi hành án Quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới
(PLVN) -  Tại Hội nghị tổng kết công tác Thi hành án dân sự (THADS) năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ngành Thi hành án Quân đội diễn ra chiều 9/1, Thiếu tướng Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Thi hành án (Bộ Quốc phòng) đề nghị trong năm 2025, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn ngành cần đổi mới tư duy, phương pháp làm việc, triển khai có hiệu quả các giải pháp đã đề ra, tạo sự chuyển biến đột phá trong cơ quan, đơn vị, xây dựng Ngành Thi hành án ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thẩm định dự án Luật Cấp, thoát nước

Cảnh phiên họp.
(PLVN) - Sáng 9/1, Bộ Tư pháp tổ chức họp Hội đồng thẩm định Dự án Luật Cấp, thoát nước. Đồng chủ trì phiên họp là Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng và Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn.

Bộ Quốc phòng sơ kết Đề án 1371

Các đại biểu dự Hội nghị
(PLVN) -Sáng 9/1, Bộ Quốc phòng đã tổ chức Hội nghị Sơ kết giai đoạn 1 (2021-2024) thực hiện Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027” (Đề án 1371) theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Chính phủ xác định tập trung phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. (Ảnh: Chinhphu.vn)
(PLVN) - Một trong 8 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá năm 2025 được Chính phủ xác định là huy động tối đa các nguồn lực xã hội, khai thác hiệu quả nguồn lực từ doanh nghiệp nhà nước, phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân. Trong đó, có nhiệm vụ xây dựng Đề án về cơ chế, chính sách hình thành và phát triển doanh nghiệp dân tộc, giữ vai trò tiên phong, dẫn dắt. Đây là thông tin được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Chính phủ và chính quyền địa phương được tổ chức theo hình thức trực tuyến ngày 8/1.