Chánh án Tráng A Tếnh hết lòng với việc “gieo” pháp luật

“Tranh thủ” truyền luật trong những lần xử án

Chánh án Tráng A Tếnh, sinh năm 1974, có gương mặt cương nghị, giọng nói đanh thép, tác phong làm việc chuẩn mực, nghiêm khắc... Trong công tác, ông làm việc chí công vô tư, kiên quyết đấu tranh đến cùng với những hành vi sai trái, vi phạm đạo đức và pháp luật. Đây không chỉ là “bệnh nghề nghiệp” mà còn là tính cách của ông.

Chánh án Tráng A Tếnh sinh ra và lớn lên ở bản Hua Tạt, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La – địa bàn giáp ranh với xã Lóng Luông, nơi được coi là “thánh địa ma túy” năm xưa. Lóng Luông được ví như “yết hầu” của khu vực Tam Giác Vàng với số lượng đối tượng liên quan đến ma túy rất lớn. Là xã giáp ranh, Vân Hồ cũng bị ảnh hưởng không nhỏ. Rất nhiều người cùng thế hệ vị Chánh án mẫu mực Tráng A Tếnh đã rơi vào “vòng xoáy” của ma túy.

Có những người bị dụ dỗ, lôi kéo vào ma túy, trở thành người nghiện lúc nào không hay. Để có tiền sử dụng ma túy, họ tham gia vào đường dây vận chuyển, mua bán ma túy. Đáng buồn hơn, có những gia đình có cả vợ chồng, con cái, anh em liên quan đến ma túy. Cái giá họ phải trả là những năm tháng tù tội hoặc chính mạng sống của mình…

Chứng kiến những gia đình mất người thân vì ma túy, ngay từ nhỏ, Tráng A Tếnh đã tự nhủ phải cố gắng học tập thật tốt để giúp đời, giúp người. Để có tiền theo đuổi “con chữ”, Tráng A Tếnh phải đi làm thuê, làm mướn. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, ông xin vào ngành tòa án làm việc. Ở cương vị Thư ký, ông luôn cần mẫn, chăm chỉ nên được cơ quan cử đi học tại Đại học Luật Hà Nội.

Sau 12 năm làm Thư ký tòa án, tháng 4/2010, ông Tráng A Tếnh được bổ nhiệm Thẩm phán TAND huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La. Đến tháng 7/2018, Thẩm phán Tráng A Tếnh được bổ nhiệm Thẩm phán trung cấp, sau đó về công tác tại TAND huyện Quỳnh Nhai và hiện tại là Chánh án TAND huyện Mai Sơn. Quá trình công tác, dù ở cương vị nào ông cũng luôn nỗ lực, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Theo chia sẻ ông Tráng A Tếnh, Bắc Yên, Quỳnh Nhai và Mai Sơn là những huyện miền núi của tỉnh Sơn La, nơi đây có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống: Dao, Thái, Mông, Mường… Ở một số bản làng vùng sâu, vùng xa, người dân vẫn giữ một số hủ tục lạc hậu, tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, “phép vua thua lệ làng”. Để có thể làm tốt vai trò “người cầm cân nảy mực”, mỗi khi tiếp nhận hồ sơ vụ án hay vụ việc dân sự, ngoài việc nghiên cứu hồ sơ, bản thân ông còn phải xuống tận nơi để tìm hiểu tâm tư, tình cảm của hai bên.

Hành trang vị Chánh án mang theo khi “đi đâu, đi sát vào quần chúng nhân dân” là 4 ngoại ngữ của đồng bào dân tộc nơi đây: Dao, Thái, Mông, Tày… do ông học lỏm rồi tự trau dồi. Sau đó, ông tới gặp Trưởng bản – những người có uy tín, để tìm hiểu nội dung sự việc, mâu thuẫn… Tìm hiểu xong, ông nhờ Trưởng bản, chính quyền mời các bên lên để trao đổi, phân tích cho họ hiểu các quy định pháp luật có liên quan tới vụ việc, hành vi nào là đúng, là sai, bị pháp luật nghiêm cấm… Nhờ đó, những mâu thuẫn được giải quyết, hai bên giữ được hòa khí, bản làng bình yên.

Đối với những hành vi phạm pháp luật, đạo đức, Chánh án Tráng A Tếnh kiên quyết đấu tranh đến cùng. Cách đây nhiều năm, trong một lần xuống xã Hang Chú, huyện Bắc Yên công tác, ông gặp ngay vụ án người vợ (cô Giàng Thị Ly – PV) bị gia đình chồng bạo hành, treo lên xà nhà. “Nếu là người phụ nữ khác, sau khi bị gia đình chồng bạo hành, nạn nhân sẽ tự tử bằng lá ngón. Tuy nhiên, cô Ly không lựa chọn im lặng, chấp nhận việc bị bạo hành mà đến công an xã trình báo”, ông Tráng A Tếnh chia sẻ.

Sau khi nghe cô Ly hành trình bày và nói “nhiều lần bị gia đình chồng treo lên xà nhà”, ông Tráng A Tếnh đã nhờ cán bộ nữ kiểm tra thương tích trên cơ thể bị hại, đồng thời đề nghị cơ quan công an vào cuộc vì đây là hành vi vi phạm pháp luật, có dấu hiệu của tội phạm. “Lúc đầu, nhiều người cũng đắn đo, sợ công an vào cuộc, nơi đây sẽ “bạo loạn”, vì nơi đây mang nặng tư tưởng “trọng nam khinh nữ”. Tuy nhiên, sau khi được tôi giải thích các quy định pháp luật, nhận thức của người dân nơi đây đã thay đổi. Họ biết trân trọng, yêu thương, nâng niu phụ nữ hơn. Những người đã bạo hành cô Ly sau đó bị truy tố, xét xử, trả giá cho hành vi sai trái của mình”, ông Tráng A Tếnh cho biết.

Quá trình xét xử các vụ án tại TAND huyện Bắc Yên, Quỳnh Nhai, Mai Sơn hay đi xét xử lưu động, ông Tráng A Tếnh cũng luôn tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho những người tham dự phiên tòa. Thậm chí, khi đi làm từ thiện cùng các cơ quan, đơn vị khác, ông cũng tranh thủ tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân sau mỗi giờ giải lao…

Chánh án Tráng A Tếnh tuyên án trong một vụ án hình sự

Nhiều sáng kiến xây dựng ngành

Hiện tại, ông Tráng A Tến là Bí thư chi bộ, Chánh án TAND huyện Mai Sơn. Quá trình công tác, ông đã nỗ lực, phấn đấu, đưa ra nhiều cách thức, biện pháp nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, đồng thời góp phần đưa TAND huyện Bắc Yên, huyện Quỳnh Nhai, huyện Mai Sơn ngày càng vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Bản thân ông đã đưa ra một số sáng kiến để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và chất lượng giải quyết án. Cụ thể, năm 2022, Chánh án Tráng A Tếnh đưa ra sáng kiến: “Nâng cao công tác hòa giải đối thoại tại TAND huyện Mai Sơn theo Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án”. Sáng kiến này được Chủ tịch Hội đồng Khoa học-Sáng kiến TAND tỉnh Sơn La công nhận tại Quyết định số 1573/QĐ-TA ngày 24/8/2022 của TAND tỉnh Sơn La.

Sáng kiến trên sau đó được áp dụng có hiệu quả trong phạm vi hệ thống TAND hai cấp. Bởi sáng kiến này đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao trách nhiệm của Thư ký và Thẩm phán trong việc giải thích cho người dân về hiệu quả của hòa giải đối thoại tại Tòa án, từ đó góp phần nào nâng cao tỷ lệ người lựa chọn hòa giải đối thoại, nâng cao tỷ lệ hòa giải, đối thoại thành.

Năm 2023 Chánh án Tráng A Tếnh tiếp tục có sáng kiến: “Nâng cao hiệu quả công tác hòa giải trong giải quyết các vụ án hôn nhân và gia đình”, được Chủ tịch Hội đồng Khoa học-Sáng kiến TAND tỉnh Sơn La công nhận tại Quyết định số 1833/QĐ-TA ngày 13/9/2023 của TAND tỉnh Sơn La. Sáng kiến này đưa ra giải pháp giải quyết vụ án hôn nhân và gia đình một cách nhanh chóng, triệt để nhất, hướng đến hoà giải đoàn tụ gia đình. Sáng kiến có phạm vi ảnh hưởng trong hệ thống TAND toàn quốc, được áp dụng có hiệu quả trong hệ thống TAND hai cấp…

Với tư cách là Thẩm phán, ông luôn chấp hành tốt chủ trương, đường lối, quy chế, quy định của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tư tưởng đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng; Luôn giữ gìn đạo đức, lối sống lành mạnh, giản dị; Không tham nhũng, tiêu cực và tinh thần kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng và những biểu hiện tiêu cực khác. “21 năm tôi ở nhà dột nát. Năm ngoái, vì nhà dột nát quá, tôi phải đi vay mượn thêm để sửa nhà”, ông Tráng A Tếnh tâm sự.

Trong hoạt động xây dựng ngành, Chánh án TAND huyện Mai Sơn luôn tạo điều kiện thuận lợi cho các cán bộ, đặc biệt là cán bộ làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, lý luận chính trị để phục vụ hiệu quả cho công việc tại đơn vị. Đồng thời tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, người lao động trong đơn vị tham gia các hoạt động văn hóa, xã hội, thể thao do Liên đoàn lao động huyện tổ chức hướng ứng các ngày lễ lớn của địa phương, của TAND tỉnh tổ chức kỷ niệm ngày truyền thống của Tòa án…

Bên cạnh đó, Chánh án Tráng A Tếnh còn tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện. Cụ thể, đầu năm 2023, TAND huyện Mai Sơn phối hợp với Bệnh viện Hà Đông và Bệnh viện Quân y 103 thực hiện chương trình thiện nguyện “Xuân về vùng cao”, hỗ trợ, xây dựng hệ thống nước sạch, khám bệnh, tư vấn miễn phí, phát thuốc cho 100 người dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn… tại bản Củ và bản Phiêng Ngần, xã Phiêng Cằm, huyện Mai Sơn; Trực tiếp phụ trách, rà soát nhà dột nát, hỗ trợ xóa nhà tạm cho bản Púng, xã Chiềng Ve, huyện Mai Sơn; kết nối với Hội Bất động sản quận Hoàng Mai (Hà Nội) và CLB thiện nguyện Đồng Hành Việt tổ chức chương trình khảo sát, xây dựng điểm trường cho các cháu học sinh tại bản Khiềng, xã Chiềng Ve…

Nhờ những nỗ lực, phấn đấu không ngừng nghỉ của bản thân, từ năm 2019 đến 2024, Chánh án Tráng A Tếnh được TAND tỉnh Sơn La tặng danh hiệu Chiến sỹ thi đua cơ sở các năm 2019, 2022, 2023; Gương điển hình tiên tiến năm 2022. Đặc biệt, năm 2024, Chánh án Tráng A Tếnh là 1 trong 4 Thẩm phán được TAND Tối cao tặng thưởng danh hiệu cao quý Thẩm phán mẫu mực năm 2024 vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác xét xử, góp phần xây dựng và phát triển của Tòa án nhân dân.

Hồng Mây – Mạnh Hùng