Luật Thủ đô 2024 - Kỳ 2: Lực đẩy để Thủ đô cất cánh trong kỷ nguyên mới

Động lực tăng trưởng kinh tế Thủ đô và đất nước

Đánh giá về tầm quan trọng của Luật Thủ đô 2024, Luật sư Nguyễn Phú Thắng - Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhấn mạnh: “Theo quan điểm của tôi, những điểm nhấn nổi bật của Luật này bao gồm việc mở rộng các cơ chế đặc thù, giúp Hà Nội có thêm quyền tự chủ trong nhiều lĩnh vực quan trọng như quy hoạch đô thị, quản lý tài chính - ngân sách, thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng”. Theo Luật sư Thắng, cụ thể các điểm mới đó bao gồm:

Thứ nhất, Luật mới quy định việc phân cấp, ủy quyền giữa các cấp chính quyền của TP Hà Nội, đồng thời bổ sung cơ chế phân cấp, ủy quyền từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành cho các cơ quan của TP Hà Nội. Điều này nhằm cụ thể hóa chủ trương đẩy mạnh phân cấp và ủy quyền, tạo điều kiện cho TP chủ động hơn trong quản lý và phát triển. Ngoài ra, các đơn vị công lập thuộc TP Hà Nội cũng như các đơn vị sự nghiệp công lập tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc và Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia được phép sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị;

Luật sư Nguyễn Phú Thắng - Đoàn Luật sư TP Hà Nội.

Thứ hai, về tài chính - ngân sách, Luật đã tăng cường quyền hạn cho Hà Nội trong việc huy động nguồn vốn, sử dụng ngân sách linh hoạt hơn để đầu tư cho các dự án trọng điểm, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và nhất là an sinh xã hội, chẳng hạn lĩnh vực bảo hiểm xã hội;

Thứ ba, thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm. Luật cho phép TP Hà Nội thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm sử dụng ngân sách nhà nước để đầu tư vào các doanh nghiệp (DN) công nghệ cao, DN khoa học và công nghệ, DN khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm. Điểm hay của Luật sửa đổi lần này là hoạt động của Quỹ chấp nhận rủi ro theo nguyên tắc thị trường;

Thứ tư, phát triển hạ tầng và giao thông. Luật Thủ đô 2024 tạo điều kiện để Hà Nội đẩy mạnh đầu tư và hiện đại hóa hệ thống hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Việc bổ sung loại hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) giúp TP huy động nguồn vốn xã hội hóa để triển khai các dự án quan trọng, giải quyết “bài toán” thiếu hụt vốn trong thời gian qua. Bên cạnh đó, Luật cũng đề ra những cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt là trong lĩnh vực phát triển hệ thống đường sắt đô thị (TOD), góp phần giảm tải áp lực giao thông, hạn chế ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng sống của người dân. Tại Chương III của Luật cũng đã sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến quy hoạch đô thị, trao quyền chủ động hơn cho Hà Nội trong việc phê duyệt và triển khai các dự án phát triển hạ tầng, sử dụng đất đai linh hoạt hơn để mở rộng khu đô thị mới và cải tạo các khu dân cư cũ. Những điều chỉnh này giúp TP tháo gỡ nhiều “điểm nghẽn” về hạ tầng, giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông và cải thiện môi trường đô thị theo hướng bền vững;

Thứ năm, Luật cho phép Hà Nội toàn quyền chủ động nghiên cứu, quy định và xem xét xây dựng các trung tâm công nghiệp văn hóa trên bãi sông, bãi nổi sông Hồng và các vị trí khác có lợi thế về không gian văn hóa mà không cần phải được sự phê duyệt, chấp thuận của các cơ quan chức năng.

Luật sư Đoàn Thu Nga - Giám đốc Công ty Luật LAWPRO.

Nhận xét về những điểm sáng tích cực của luật, Luật sư Đoàn Thu Nga - Giám đốc Công ty Luật LAWPRO cho rằng: “Điểm nhấn mà tôi cảm thấy tâm đắc nhất trong sự thay đổi của Luật mới so với Luật cũ chính là việc tăng cường sự tham gia của các thành phần kinh tế tư nhân và nước ngoài trong các dự án đầu tư, đồng thời khuyến khích phát triển các ngành công nghiệp sáng tạo, công nghệ cao. Điều này giúp Thủ đô không chỉ phát triển về mặt hạ tầng mà còn thúc đẩy sự chuyển mình mạnh mẽ về kinh tế số, kinh tế tri thức. Thêm vào đó, các quy định liên quan đến việc thu hút đầu tư và cải cách các cơ chế quản lý cũng sẽ giúp giảm thiểu những vướng mắc, tạo ra một môi trường đầu tư hiệu quả hơn.

Luật Thủ đô 2024 cũng mang lại tiềm năng rất lớn trong việc phát triển các khu công nghiệp, các trung tâm nghiên cứu và các lĩnh vực đột phá như công nghệ, tài chính, logistics, góp phần biến Thủ đô trở thành một trung tâm kinh tế hàng đầu của cả nước. Luật Thủ đô 2024 sẽ là nền tảng quan trọng giúp Hà Nội vượt qua những thách thức hiện tại, đồng thời phát triển bền vững trong tương lai. Các DN cần nhận thức và tận dụng tối đa cơ hội mà Luật mới mang lại để phát triển mạnh mẽ hơn trong môi trường kinh doanh đầy tiềm năng này!” - Luật sư Thu Nga khẳng định.

Người dân, doanh nghiệp nên nắm bắt cơ hội

Cũng theo nhận định của Luật sư Nguyễn Phú Thắng: “Luật Thủ đô được đánh giá là đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội không những cho Hà Nội mà còn cho cả nước”. Để Luật Thủ đô 2024 thực sự đi vào cuộc sống và phát huy tối đa hiệu quả, theo Luật sư Thắng, việc tổ chức thực thi luật một cách đồng bộ bảo đảm hiệu năng, hiệu suất, hiệu quả là điều hết sức quan trọng. Theo đó, chúng ta tận dụng tốt nhất những lợi thế của Thủ đô.

Cụ thể, cần có các văn bản hướng dẫn chi tiết để triển khai các quy định của Luật, giúp các cơ quan chức năng, DN và người dân dễ dàng áp dụng vào thực tế. Nếu không có hướng dẫn rõ ràng, có thể dẫn đến tình trạng mỗi nơi thực hiện một kiểu, gây khó khăn trong quá trình thực thi. Khi người dân, DN, nhà đầu tư nắm bắt rõ nội dung của Luật, họ sẽ có thể tận dụng các cơ chế mới một cách hiệu quả, đồng thời cũng có thể giám sát quá trình thực thi.

Bà Lê Thị Dung - Viện trưởng Viện Doanh Trí, Tổng Giám đốc Công ty CP Đào tạo và Phát triển nhân lực Dgroup.

Cùng với đó, Hà Nội nên tích cực chủ động kêu gọi các DN, nhà đầu tư tham gia vào các lĩnh vực được ưu tiên phát triển như công nghệ cao, hạ tầng giao thông, đô thị thông minh. Đồng thời, TP có thể xây dựng các cơ chế đối thoại định kỳ với DN và người dân để kịp thời lắng nghe, tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực thi Luật.

Đặc biệt, cần chú trọng cơ chế kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật. Việc trao quyền tự chủ cao hơn cho Hà Nội đòi hỏi phải có hệ thống kiểm soát chặt chẽ để bảo đảm các chính sách được thực hiện đúng theo tinh thần của Luật, tránh tình trạng lạm quyền, tham nhũng, hoặc thực hiện không đồng bộ, thiếu quyết liệt. Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp giám sát, đánh giá thường xuyên, kịp thời điều chỉnh khi có vấn đề phát sinh. Khi tất cả các yếu tố trên được bảo đảm, Luật Thủ đô 2024 sẽ phát huy tối đa hiệu quả, tạo động lực quan trọng giúp Hà Nội vươn mình và phát triển mạnh mẽ, vượt trội trong những năm tới.

Ở góc độ DN, để góp phần đưa Luật Thủ đô 2024 vào thực tế, bà Lê Thị Dung - Viện trưởng Viện Doanh Trí, Tổng Giám đốc Công ty CP Đào tạo và Phát triển nhân lực Dgroup ý kiến: “Tôi rất kỳ vọng vào Luật Thủ đô 2024, bởi nó không chỉ tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi hơn mà còn mở ra nhiều cơ hội cho DN, đặc biệt là các DN khởi nghiệp sáng tạo như chúng tôi.

Điểm tôi tâm đắc nhất chính là những chính sách thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Hà Nội. Theo Luật mới, Hà Nội sẽ có các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo như trung tâm xúc tiến, vườn ươm, quỹ đầu tư (Điều 3). Đây là yếu tố rất quan trọng giúp startup dễ dàng tiếp cận vốn, công nghệ và mạng lưới cố vấn chất lượng cao. Bên cạnh đó, Luật cũng nhấn mạnh Hà Nội sẽ trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số hàng đầu (Điều 23). Điều này có nghĩa là TP sẽ ưu tiên nguồn lực cho các lĩnh vực công nghệ cao, tự động hóa, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo - những lĩnh vực mà DN khởi nghiệp đang hướng tới.

Tôi tin rằng, với những chính sách này, Hà Nội sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn cho startup, giúp chúng tôi không chỉ phát triển trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế”.

Ông Nguyễn Trung Kiên - Viện trưởng Viện chiến lược Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (VNS Capital):

“Luật Thủ đô (sửa đổi) có những thay đổi quan trọng trong nhiều khía cạnh khác nhau để thúc đẩy cho sự chuyển mình về mặt tổ chức chính quyền, phát triển kinh tế và an sinh xã hội, đây sẽ là một cú hích cho sự phát triển kinh tế Thủ đô trong nhiều năm tới.

Theo tôi, các DN cần nhìn nhận đây là một cơ hội lớn nhưng cũng là một thách thức, do đó cần sự nghiêm túc và kiên trì để nắm bắt. Mỗi DN cần tìm hiểu kỹ về cơ chế, chính sách, các thủ tục triển khai cũng như chứng minh được sự nghiêm túc trong việc đầu tư lâu dài cùng với năng lực về tài chính, công nghệ và có kinh nghiệm đầu tư dự án trong lĩnh vực tương tự. Đồng thời cũng cần sự định hướng rõ ràng trong việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm sản xuất cũng như đáp ứng các yêu cầu về quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật Việt Nam để duy trì được sự ưu đãi của chính quyền trong dài hạn”.

(Còn tiếp)