Sau khi kháng cáo vì cho rằng sai phạm của mình chỉ bị án treo thay vì án tù giam như tòa sơ thẩm tuyên, tất cả các bị cáo đã được tòa phúc thẩm tuyên giảm án tù, nguyên Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai được tòa tuyên hưởng mức án treo.
Lãnh đạo Sở Y tế thao túng đấu thầu thuốc ra sao?
Ngày 28/4, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án sai phạm trong đấu thầu thuốc xảy ra tại Sở Y tế tỉnh Gia Lai. Các bị cáo trong vụ án này đều là nguyên cán bộ Sở Y tế tỉnh Gia Lai.
Vụ án này từng được TAND tỉnh Gia Lai đưa ra xét xử sơ thẩm hồi tháng 6/2020, tuyên phạt bị cáo Phùng Xuân Quýnh (SN 1953, nguyên Giám đốc) 18 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Các bị cáo còn lại đều bị tuyên phạt về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, gồm: Nguyễn Công Nhân (SN 1955, nguyên Phó Giám đốc) 5 năm tù; Đặng Đức Châu (SN 1963, nguyên Phó Giám đốc), Phan Minh Hiếu (SN 1968, nguyên Phó phòng Nghiệp vụ y), Đoàn Cường (SN 1963, nguyên Phó phòng Nghiệp vụ dược) cùng mức án 6 năm tù; Bùi Ngọc Thư (SN 1968, nguyên Phó phòng Kế hoạch tài vụ), Lê Khánh Lân (SN 1956, nguyên cán bộ Phòng Kế hoạch tài chính) cùng mức án 3 năm 6 tháng tù.
Riêng các bị cáo Nguyễn Thị Kim Liên (SN 1972, nguyên chuyên viên Phòng Nghiệp vụ dược) bị tuyên phạt 2 năm 6 tháng tù và Rmah Plih (SN 1956, nguyên Trưởng phòng Kế hoạch tài vụ) bị tuyên phạt 2 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Sau đó, trừ 2 bị cáo Liên và Plih không kháng cáo, 7 bị cáo còn lại có đơn kháng cáo gửi đến TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị xét xử phúc thẩm. Hầu hết các bị cáo đều mong muốn được hưởng án treo thay vì án tù giam như tòa sơ thẩm đã tuyên.
Riêng các bị cáo Nhân, Châu, Thư kháng cáo cho rằng mình chỉ phạm tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, chứ không phải tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” nên đề nghị thay đổi tội danh.
Theo hồ sơ, thực hiện quy định của Nhà nước về đấu thầu thuốc, từ năm 2008 - 2010, UBND tỉnh Gia Lai giao cho Sở Y tế tổ chức đấu thầu tập trung những loại thuốc có nhu cầu sử dụng thường xuyên, ổn định và có số lượng lớn cho tất cả các cơ sở y tế công lập trên địa bàn tỉnh. Từ đó, các cơ sở y tế công lập căn cứ kết quả đấu thầu này để ký kết hợp đồng mua thuốc theo nhu cầu của năm.
Để tiến hành hoạt động đấu thầu thuốc, Phùng Xuân Quýnh khi đó là Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai đã có quyết định thành lập tổ chuyên gia đấu thầu thuốc theo từng năm. Cụ thể, năm 2008 gồm các thành viên Đặng Đức Châu (Tổ trưởng), Rmah Plih, Phan Minh Hiếu, Lê Khánh Lân, Đoàn Cường và Nguyễn Thị Kim Liên.
Năm 2009 gồm các thành viên Nguyễn Công Nhân (Tổ trưởng), Đặng Đức Châu, Lê Khánh Lân, Phan Minh Hiếu và Đoàn Cường. Năm 2010 gồm các thành viên Nguyễn Công Nhân (Tổ trưởng), Đặng Đức Châu, Bùi Ngọc Thư, Phan Minh Hiếu và Đoàn Cường.
Trên cơ sở thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, tổ chuyên gia đã tiến hành các hoạt động đấu thầu như: xây dựng danh mục chi tiết thuốc đấu thầu, xây dựng kế hoạch đấu thầu, xây dựng hồ sơ mời thầu… để trình Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai thẩm định, rồi trình UBND tỉnh phê duyệt. Từ đó, trên cơ sở kết quả phê duyệt của UBND tỉnh Gia Lai, tổ chuyên gia tiến hành triển khai hoạt động xét thầu.
Theo kết luận giám định số 1485/KL-BYT của Hội đồng giám định Bộ Y tế giám định về trình tự, thủ tục hồ sơ đấu thầu thuốc và kết luận số 01/GĐV-TC của Giám định viên tài chính giám định thiệt hại đấu thầu thuốc của Sở Y tế tỉnh Gia Lai từ năm 2008 - 2010 đều khẳng định, các bị cáo trong tổ chuyên gia đã có hành vi xét thầu sai, gây thiệt hại lớn cho tài chính Nhà nước.
Cụ thể, hành vi xét thầu sai lần thứ nhất gồm 8 mặt hàng có đầy đủ các tiêu chí theo quy định tại hồ sơ mời thầu nhưng bị loại, thay vào đó có 8 mặt hàng thuốc dự thầu khác có giá chào thầu cao hơn lại được trúng thầu. Trong đó, có một mặt hàng không ký kết hợp đồng mua thuốc nên xác định còn 7 mặt hàng có giá chào thầu cao hơn được trúng thầu, gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước gần 5 tỷ đồng.
Hành vi xét thầu sai phạm thứ hai gồm 7 mặt hàng thuốc dự thầu sai nơi sản xuất. Nếu đúng nguyên tắc thì phải loại ngay không xét tiếp nhưng các bị cáo lại cho xét đạt rồi trúng thầu. Hành vi này gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước trên 1 tỷ đồng.
Trong 3 năm (2008 - 2010), Sở Y tế tỉnh Gia Lai đã loại các mặt hàng thuốc có giá thấp của Công ty Xuất nhập khẩu y tế tỉnh Gia Lai để lấy các mặt hàng thuốc có giá cao của Công ty Dược vật tư y tế tỉnh Gia Lai, cho trúng thầu sai, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước hơn 6 tỷ đồng.
Tất cả các bị cáo đều được giảm án
Tại phiên tòa xét xử phúc thẩm, các bị cáo vẫn giữ nguyên yêu cầu như trong đơn kháng cáo. Theo bị cáo Nhân, thời gian xảy ra vụ việc là những năm đầu tiên đấu thầu thuốc nên không có văn bản quy định, hướng dẫn cụ thể mà chỉ có văn bản chung chung của Bộ Y tế.
“UBND tỉnh Gia Lai giao Sở Y tế, sau đó lãnh đạo sở chỉ đạo giao việc thì không thể từ chối nên rất áp lực, phải có thuốc cho các cơ sở y tế điều trị cho người dân nên quá trình xây dựng hồ sơ đã dẫn đến sai sót một cách vô ý, tôi cũng quá tin tưởng anh em vì trong tổ cũng đều là các trưởng, phó phòng của sở”, bị cáo Nhân lý giải.
Tại tòa, bị cáo Châu cho rằng, thời điểm đó, bị cáo phụ trách khá nhiều công việc khác. Tuy nhiên, sở ít người, không thể trung tập nhân sự ở đâu nên lãnh đạo giao thì phải phụ trách.
“Bị cáo cũng đã có ý thoái thác nhưng lãnh đạo nói rằng cứ cố gắng làm vì phải đủ thành phần. Bị cáo nghĩ hành vi của mình chỉ là vô ý do nhận thức pháp luật kém chứ không hề vụ lợi”, bị cáo Châu cho biết.
Trong bản luận tội, đại diện VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng, bản án của tòa sơ thẩm là phù hợp, đúng quy định của pháp luật, không nặng, không nhẹ nên đề nghị bác tất cả các kháng cáo của 7 bị cáo.
HĐXX TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xác định, hành vi của các bị cáo Nhân, Châu, Thư đủ yếu tố cấu thành tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và không nằm trong diện được hưởng án treo vì là vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Chỉ riêng bị cáo Quýnh với tội danh của mình có nằm trong diện được hưởng án treo.
Các bị cáo đã tiến hành bồi thường một phần thiệt hại sau phiên sơ thẩm, đã có cống hiến cho xã hội, gia đình có công với cách mạng… nên được giảm án.
Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyêt phạt bị cáo Hiếu 4 năm 2 ngày tù; Châu và Cường mỗi bị cáo 4 năm tù; Nhân 3 năm tù; Thư và Lân mỗi bị cáo 1 năm 6 tháng tù. Bị cáo Quýnh bị tuyên phạt 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
