Để dân được phục vụ, chứ không phải “xin xỏ” khi đến cơ quan hành chính

Một cuộc hội thảo về xây dựng Luật Ban hành quyết định hành chính
Một cuộc hội thảo về xây dựng Luật Ban hành quyết định hành chính
(PLO) - Thời gian qua, có những quyết định hành chính chưa thật sự hợp lý, thiếu tính khả thi hoặc không công bằng giữa các tổ chức, cá nhân dẫn đến khiếu nại, thậm chí khiếu kiện đông người, phức tạp kéo dài, gây bức xúc cho người dân…
Trong khi đó hoạt động ban hành quyết định hành chính (QĐHC) là một trong những phương thức quan trọng trong quản lý nhà nước, đòi hỏi phải tuân thủ pháp luật, bảo đảm tính pháp chế, phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân. 
Vừa ban hành, nhiều QĐHC đã bị thu hồi, hủy bỏ
Thực tiễn còn cho thấy, có những QĐHC, đặc biệt là QĐHC có tác động đến nhiều người như quy hoạch đô thị, quyết định cho phép xây dựng các nhà máy lớn, cảng biển, sân ga, bến cảng… gặp phải những phản ứng gay gắt của dư luận xã hội dẫn đến ngay khi vừa ban hành đã sớm phải thu hồi hoặc hủy bỏ, bởi không tham vấn ý kiến người dân có lợi ích liên quan hoặc không đánh giá tác động tiêu cực, tích cực của việc ban hành quyết định (như quyết định xây dựng Nhà máy Posco, xây dựng khách sạn trong Công viên Thống Nhất).
Trong khi đó, các công chức lại lúng túng khi ban hành QĐHC do có nhiều cách hiểu khác nhau về thế nào là cơ quan hành chính, thế nào là QĐHC, thế nào là một QĐHC hợp pháp… Thẩm phán hành chính thì thiếu cơ sở pháp lý để đối chiếu xem QĐHC bị vi phạm bởi lý do gì, không rõ khi nào một QĐHC được coi là vô hiệu hay có hiệu lực.
Đáng chú ý, qua rà soát hệ thống pháp luật hiện hành, mặc dù pháp luật đã có những văn bản điều chỉnh về QĐHC thuộc các lĩnh vực khác nhau nhưng không đầy đủ, các quy định thiếu tính chặt chẽ, thiếu sự nhất quán, đồng bộ. Không những thế, phần lớn các văn bản đang “bỏ ngỏ” các quy định xác định trách nhiệm của các cơ quan, cán bộ, công chức nhà nước trong quá trình quản lý hành chính.
Điều này khiến người dân thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng để khiếu nại, khiếu kiện bảo vệ quyền và lợi ích của mình vì không rõ QĐHC liên quan đến mình có thể bị vi phạm quy định nào, ở giai đoạn nào. Hơn nữa, người dân khó tiếp cận thông tin về QĐHC vì chưa có quy định cụ thể về việc công bố, thông báo, tống đạt QĐHC nên không bảo vệ kịp thời các quyền, lợi ích của mình. 
Đáp ứng yêu cầu ngày càng cao đối với hoạt động của cơ quan hành chính
Trước những bất cập trên, nói về sự cần thiết xây dựng Dự án Luật Ban hành QĐHC tại cuộc tọa đàm về Dự án Luật này diễn ra vào hôm qua (28/7) do Bộ Tư pháp tổ chức với sự phối hợp của Đại sứ quán Pháp, Thứ trưởng Đinh Trung Tụng đã cho biết: Thời gian qua, cùng với việc đẩy mạnh quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực cải cách hành chính, chuyển từ nền hành chính can thiệp từ phía Nhà nước sang nền hành chính phục vụ. 
Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt là Hiến pháp năm 2013 với nhiều quy định mới ghi nhận, tôn trọng, bảo vệ quyền con người, quyền cơ bản của công dân, đề ra các yêu cầu ngày càng cao đối với hoạt động của cơ quan hành chính trong việc bảo vệ quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức trong xã hội.
“Để thực hiện mục tiêu này, đòi hỏi quy trình ban hành QĐHC phải minh bạch, công khai, trình tự, thủ tục phải rõ ràng, tránh gây ra sự tùy tiện. Việc xây dựng và ban hành Luật Ban hành QĐHC là nhằm kiểm soát tính hợp pháp, hợp lý, tính khả thi của QĐHC, tính minh bạch của quy trình ban hành QĐHC, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước. Luật này sẽ bao gồm các nguyên tắc có tính chuẩn mực, là khuôn khổ cho việc ban hành các QĐHC” – Thứ trưởng Đinh Trung Tụng nhấn mạnh.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính (Bộ Tư pháp) Nguyễn Thị Hạnh thì pháp luật hiện hành đã có quy định về cơ chế “hậu kiểm” đối với QĐHC từ cơ chế kiểm tra, thanh tra đối với QĐHC trái pháp luật đến cơ chế theo dõi thi hành QĐHC. Vì vậy, để hạn chế tối đa việc ban hành các QĐHC trái pháp luật, cần tăng cường cơ chế “tiền kiểm”, tức là phải quy định chặt chẽ căn cứ ban hành; điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành và hậu quả pháp lý của việc thu hồi, hủy bỏ, gia hạn QĐHC. 
Bà Hạnh cũng cho rằng, Luật cần quy định cơ chế để người dân có thể dễ dàng tiếp cận với các cơ quan hành chính; quyền tiếp xúc hồ sơ của bên có liên quan; điều kiện tham gia của người đại diện và những cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình ban hành QĐHC…
Chia sẻ kinh nghiệm của Pháp, Thẩm phán Tham chính viện Cộng hòa Pháp Rémi Keller khẳng định, người dân đến cơ quan hành chính là để được phục vụ chứ không phải để “xin xỏ”. Do đó, việc ban hành Luật này rất quan trọng đối với cơ quan hành chính bởi nó sẽ đặt ra khuôn khổ rõ ràng, áp dụng thống nhất trong các cơ quan hành chính cũng như đối với Tòa án hành chính khi có cơ sở rõ ràng để đối chiếu QĐHC có hợp pháp, qua đó tạo niềm tin, cải cách môi trường đầu tư trong nước.

Tin cùng chuyên mục

Anh Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tụy với công việc tư pháp ở cơ sở.

Cán bộ Tư pháp - Hộ tịch Dương Chính Nghĩa 20 năm tận tuỵ với tư pháp cơ sở

(PLVN) - Anh Dương Chính Nghĩa, công chức tư pháp - hộ tịch xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã có gần 20 năm gắn bó với công việc tư pháp - hộ tịch ở cơ sở. Với địa bàn rộng, đông dân cư nhưng anh Nghĩa luôn tâm huyết, trách nhiệm, yêu nghề, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và luôn là “lá cờ đầu” triển khai các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại Hà Tĩnh.

Đọc thêm

Khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội: Không ngừng đổi mới và phát triển

TS. Đoàn Trung Kiên, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội.
(PLVN) - Ngày 3/11/2024, Khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức gặp mặt truyền thống 45 năm ngày thành lập (10 /11/1979 – 10/11/2024 ) và đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Sau 45 năm thành lập, Khoa Pháp luật kinh tế đã chủ động, sáng tạo, phát triển không ngừng, có nhiều đóng góp trong thực hiện sứ mạng, tầm nhìn của Nhà trường. Nhân dịp này, Báo Pháp luật Việt Nam đã phỏng vấn TS. Đoàn Trung Kiên, Hiệu trưởng Nhà trường.

Khánh Hòa tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024

Quang cảnh hội nghị tập huấn.
(PLVN) -  Ngày 1/11, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ PBGDPL năm 2024 cho khoảng 260 đại biểu là báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cấp huyện; cán bộ lãnh đạo, chuyên viên các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội và các địa phương như: Nha Trang, Cam Ranh, Ninh Hòa.

Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo đánh giá tình hình triển khai công tác chuẩn tiếp cận pháp luật

Quang cảnh hội thảo (Ảnh: P. Dương)
(PLVN) - Sáng 1/11, tại thành phố Thanh Hóa, Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tổ chức hội thảo đánh giá tình hình thực hiện triển khai công tác chuẩn tiếp cận pháp luật và tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân. Tiến sĩ Ngô Quỳnh Hoa, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp chủ trì hội thảo.

Giám đốc Sở Tư pháp Nam Định Trần Thị Thúy Hiền và quyết tâm “ Hôm nay phải tốt hơn ngày hôm qua”

Giám đốc Sở Tư pháp Nam Định Trần Thị Thúy Hiền
(PLVN) - Những năm gần đây, Sở Tư pháp tỉnh Nam Định đã khẳng định được vị trí, vai trò trong phong trào thi đua của Ngành Tư pháp; liên tục trong các năm nhận được Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ, Bộ Tư pháp và UBND tỉnh. Để có được thành tích đó phải kể đến sự nỗ lực của các cán bộ tư pháp; trong đó phải kể đến sự đóng góp không nhỏ của người đứng đầu Sở Tư pháp - Giám đốc Sở Trần Thị Thúy Hiền.

Suy nghĩ về phát triển giáo dục đại học Việt Nam cùng khoa học và công nghệ trong kỷ nguyên mới

GS. Viện sỹ Nguyễn Quốc Sỹ – Chủ tịch Viện Công nghệ VinIT
(PLVN) - Không nên nghĩ chúng ta đang chảy máu chất xám, nguồn lực khoa học công nghệ (KHCN) cho thế giới, mà nên nghĩ theo hướng, chúng ta phải hợp tác sâu rộng để học hỏi thế giới, để Việt Nam có thể phát triển cùng thế giới. Phải có chính sách đột phá để thu hút “hiền tài” tới Việt Nam sống và làm việc, cống hiến cho Việt Nam.

Thiết lập quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Qatar

Thiết lập quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp giữa Việt Nam và Qatar
(PLVN) -Trong khuôn khổ tháp tùng Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Nhà nước Qatar, tham dự Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai lần thứ 8 và thăm, làm việc tại Vương quốc Saudi Arabia từ ngày 27/10 đến 1/11/2024, vào ngày 31/10/2024, Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Nguyễn Hải Ninh và Bộ trưởng Tư pháp Nhà nước Qatar Ibrahim bin Ali Al Mohannadi đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về pháp luật giữa Bộ Tư pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam và Bộ Tư pháp Nhà nước Qatar.

Kiểm tra công tác phổ biến pháp luật tại Thông tấn xã Việt Nam

Kiểm tra công tác phổ biến pháp luật tại Thông tấn xã Việt Nam
(PLVN) - Ngày 31/10, Đoàn Kiểm tra Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương do bà Đinh Thị Mai, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Uỷ viên Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương làm Trưởng đoàn đã tiến hành kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tại Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN).

Ngành Giáo dục & Đào tạo hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm cùng thầy trò Trường THCS Thanh Xuân.
(PLVN) - Ngày 31/10, Sở GD&ĐT Hà Nội phối hợp với quận Thanh Xuân tổ chức lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2024 tại Trường THCS Thanh Xuân (quận Thanh Xuân, Hà Nội) kết nối trực tuyến đến các điểm cầu của tất cả các trường học trên địa bàn quận. 

Bảo đảm chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở tư pháp

Quang cảnh buổi họp.
(PLVN) -Sáng 31/10, Thứ trưởng Mai Lương Khôi, Tổ trưởng Tổ soạn thảo chủ trì cuộc họp Tổ soạn thảo về dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Cà Mau - Bạc Liêu: Sôi nổi các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật

Cà Mau - Bạc Liêu: Sôi nổi các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật
(PLVN) -  Nhiều hoạt động sôi nổi, tích cực và hiệu quả với các hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị địa phương đã và đang được chính quyền, Sở, ngành hai tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu triển khai hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11 năm nay.

Bộ Tư pháp tập huấn kiến thức pháp luật về quyền dân sự, chính trị tại Thanh Hóa

Toàn cảnh hội nghị (Ảnh: Phạm Dương).
(PLVN) - Chiều 31/10, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), Bộ Tư pháp phối hợp với Sở Tư pháp Thanh Hóa tổ chức hội nghị tập huấn nội dung cơ bản của Công ước quốc tế về quyền dân sự, chính trị và pháp luật Việt Nam về các quyền dân sự, chính trị cho gần 150 đại biểu tại huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa.

Phát huy vai trò cơ quan ngôn luận của Bộ trong công tác truyền thông chính sách

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Chiều 30/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh làm việc với Báo Pháp luật Việt Nam và Tạp chí Dân chủ và Pháp luật về kết quả thực hiện nhiệm vụ quý III và nhiệm vụ trọng tâm đến hết năm 2024. Tham dự buổi làm việc có Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Phan Thị Hồng Hà, Phó Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp Lê Thu Anh.