Để dân được phục vụ, chứ không phải “xin xỏ” khi đến cơ quan hành chính

Một cuộc hội thảo về xây dựng Luật Ban hành quyết định hành chính
Một cuộc hội thảo về xây dựng Luật Ban hành quyết định hành chính
(PLO) - Thời gian qua, có những quyết định hành chính chưa thật sự hợp lý, thiếu tính khả thi hoặc không công bằng giữa các tổ chức, cá nhân dẫn đến khiếu nại, thậm chí khiếu kiện đông người, phức tạp kéo dài, gây bức xúc cho người dân…
Trong khi đó hoạt động ban hành quyết định hành chính (QĐHC) là một trong những phương thức quan trọng trong quản lý nhà nước, đòi hỏi phải tuân thủ pháp luật, bảo đảm tính pháp chế, phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân. 
Vừa ban hành, nhiều QĐHC đã bị thu hồi, hủy bỏ
Thực tiễn còn cho thấy, có những QĐHC, đặc biệt là QĐHC có tác động đến nhiều người như quy hoạch đô thị, quyết định cho phép xây dựng các nhà máy lớn, cảng biển, sân ga, bến cảng… gặp phải những phản ứng gay gắt của dư luận xã hội dẫn đến ngay khi vừa ban hành đã sớm phải thu hồi hoặc hủy bỏ, bởi không tham vấn ý kiến người dân có lợi ích liên quan hoặc không đánh giá tác động tiêu cực, tích cực của việc ban hành quyết định (như quyết định xây dựng Nhà máy Posco, xây dựng khách sạn trong Công viên Thống Nhất).
Trong khi đó, các công chức lại lúng túng khi ban hành QĐHC do có nhiều cách hiểu khác nhau về thế nào là cơ quan hành chính, thế nào là QĐHC, thế nào là một QĐHC hợp pháp… Thẩm phán hành chính thì thiếu cơ sở pháp lý để đối chiếu xem QĐHC bị vi phạm bởi lý do gì, không rõ khi nào một QĐHC được coi là vô hiệu hay có hiệu lực.
Đáng chú ý, qua rà soát hệ thống pháp luật hiện hành, mặc dù pháp luật đã có những văn bản điều chỉnh về QĐHC thuộc các lĩnh vực khác nhau nhưng không đầy đủ, các quy định thiếu tính chặt chẽ, thiếu sự nhất quán, đồng bộ. Không những thế, phần lớn các văn bản đang “bỏ ngỏ” các quy định xác định trách nhiệm của các cơ quan, cán bộ, công chức nhà nước trong quá trình quản lý hành chính.
Điều này khiến người dân thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng để khiếu nại, khiếu kiện bảo vệ quyền và lợi ích của mình vì không rõ QĐHC liên quan đến mình có thể bị vi phạm quy định nào, ở giai đoạn nào. Hơn nữa, người dân khó tiếp cận thông tin về QĐHC vì chưa có quy định cụ thể về việc công bố, thông báo, tống đạt QĐHC nên không bảo vệ kịp thời các quyền, lợi ích của mình. 
Đáp ứng yêu cầu ngày càng cao đối với hoạt động của cơ quan hành chính
Trước những bất cập trên, nói về sự cần thiết xây dựng Dự án Luật Ban hành QĐHC tại cuộc tọa đàm về Dự án Luật này diễn ra vào hôm qua (28/7) do Bộ Tư pháp tổ chức với sự phối hợp của Đại sứ quán Pháp, Thứ trưởng Đinh Trung Tụng đã cho biết: Thời gian qua, cùng với việc đẩy mạnh quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực cải cách hành chính, chuyển từ nền hành chính can thiệp từ phía Nhà nước sang nền hành chính phục vụ. 
Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt là Hiến pháp năm 2013 với nhiều quy định mới ghi nhận, tôn trọng, bảo vệ quyền con người, quyền cơ bản của công dân, đề ra các yêu cầu ngày càng cao đối với hoạt động của cơ quan hành chính trong việc bảo vệ quyền, lợi ích của cá nhân, tổ chức trong xã hội.
“Để thực hiện mục tiêu này, đòi hỏi quy trình ban hành QĐHC phải minh bạch, công khai, trình tự, thủ tục phải rõ ràng, tránh gây ra sự tùy tiện. Việc xây dựng và ban hành Luật Ban hành QĐHC là nhằm kiểm soát tính hợp pháp, hợp lý, tính khả thi của QĐHC, tính minh bạch của quy trình ban hành QĐHC, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước. Luật này sẽ bao gồm các nguyên tắc có tính chuẩn mực, là khuôn khổ cho việc ban hành các QĐHC” – Thứ trưởng Đinh Trung Tụng nhấn mạnh.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự - Hành chính (Bộ Tư pháp) Nguyễn Thị Hạnh thì pháp luật hiện hành đã có quy định về cơ chế “hậu kiểm” đối với QĐHC từ cơ chế kiểm tra, thanh tra đối với QĐHC trái pháp luật đến cơ chế theo dõi thi hành QĐHC. Vì vậy, để hạn chế tối đa việc ban hành các QĐHC trái pháp luật, cần tăng cường cơ chế “tiền kiểm”, tức là phải quy định chặt chẽ căn cứ ban hành; điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành và hậu quả pháp lý của việc thu hồi, hủy bỏ, gia hạn QĐHC. 
Bà Hạnh cũng cho rằng, Luật cần quy định cơ chế để người dân có thể dễ dàng tiếp cận với các cơ quan hành chính; quyền tiếp xúc hồ sơ của bên có liên quan; điều kiện tham gia của người đại diện và những cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình ban hành QĐHC…
Chia sẻ kinh nghiệm của Pháp, Thẩm phán Tham chính viện Cộng hòa Pháp Rémi Keller khẳng định, người dân đến cơ quan hành chính là để được phục vụ chứ không phải để “xin xỏ”. Do đó, việc ban hành Luật này rất quan trọng đối với cơ quan hành chính bởi nó sẽ đặt ra khuôn khổ rõ ràng, áp dụng thống nhất trong các cơ quan hành chính cũng như đối với Tòa án hành chính khi có cơ sở rõ ràng để đối chiếu QĐHC có hợp pháp, qua đó tạo niềm tin, cải cách môi trường đầu tư trong nước.

Tin cùng chuyên mục

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Giang Nguyễn Duy Sụn, người luôn đầy ắp nhiệt huyết và trăn trở với công tác Tư pháp nơi địa đầu Tổ quốc.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Giang Nguyễn Duy Sụn: Người cán bộ tận tâm nơi địa đầu Tổ quốc

(PLVN) - Với nhiều giải pháp trong công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân ở vùng cao về chấp hành đúng chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Hà Giang, Sở Tư pháp tỉnh đã tích cực, chủ động phối hợp với các cấp chính quyền địa phương nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân.

Đọc thêm

Hoàn thiện quy định về phân cấp, phân quyền giữa trung ương và chính quyền địa phương

Toàn cảnh cuộc họp.
(PLVN) - Chiều 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức họp H ội đồng thẩm định hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) với sự chủ trì của Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh. Về phía cơ quan chủ trì lập đề nghị có Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cùng đại diện một số đơn vị thuộc Bộ.

Giải lan toả kết quả hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại buổi lễ.
(PLVN) - Thiết thực hướng đến Kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống của ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 – 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI, 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), phát huy vai trò của báo chí, nâng cao chất lượng công tác thông tin truyền thông, góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển, sáng 22/11, Bộ Tư pháp phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất (gọi chung là Giải báo chí).

Bộ Pháp điển Việt Nam: Giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách

Ông Nguyễn Duy Thắng, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Bộ Pháp điển Việt Nam là một công cụ tra cứu pháp luật hữu ích trong Kỷ nguyên mới. Việc Công bố và đưa Bộ Pháp điển vào cuộc sống là một trong các giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách, giảm chi phí tuân thủ pháp luật đồng thời mở ra những nguồn lực, tạo nên sức mạnh, hiệu quả cao trong việc xây dựng, thực hiện chính sách pháp luật…

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.