Sẽ siết chặt quy trình ban hành quyết định hành chính?

Quyết định hành chính về đất đai là một trong những lĩnh vực được đề nghị “siết chặt” quy trình ban hành. Ảnh minh họa
Quyết định hành chính về đất đai là một trong những lĩnh vực được đề nghị “siết chặt” quy trình ban hành. Ảnh minh họa
(PLO) - Thực tế nhiều năm qua cho thấy có nhiều quyết định hành chính (QĐHC) được ban hành không bảo đảm tuân thủ đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục, gây ảnh hưởng đến tổ chức, cá nhân khiến họ phải khiếu nại, khiếu kiện, thậm chí khiếu nại, khiếu kiện kéo dài. Vì vậy, Dự án Luật Ban hành QĐHC được giao cho Bộ Tư pháp chủ trì nghiên cứu xây dựng và được kỳ vọng sẽ hạn chế sự tùy tiện trong quy trình ra QĐHC của các cơ quan công quyền.
Không đúng trình tự, người dân kiện “quan”
6h ngày 21/7/2012, tại chợ đầu mối phường Phú Hậu, TP.Huế, đang đậu xe mô tô bên lối đi vào cổng chợ cá, ông Nguyễn Ngọc Diệp bị Trần Văn Sang yêu cầu đi nơi khác. Ông Diệp không đồng ý liền bị Nguyễn Văn Dũng (cậu ruột Sang) đánh. Ông Diệp bỏ chạy, Sang và Dũng đuổi theo. Đến quầy bán thịt, ông Diệp nhặt cục đá mài dao thì Sang chụp dao chém 3 nhát vào lòng bàn tay và cẳng tay trái. Bị thương, ông Diệp chạy về Đồn Công an phường trình báo, sau đó yêu cầu khởi tố vụ án hình sự đối với Sang, Dũng.
Tuy nhiên, đến ngày 22/10/2012, cán bộ điều tra Công an TP.Huế lập biên bản vi phạm hành chính về việc ông Diệp có hành vi “đậu xe gây mất trật tự tại chợ đầu mối Phú Hậu” và ngày 12/11/2012, Trưởng Công an TP.Huế ra Quyết định (QĐ) số 02556 xử phạt cảnh cáo ông Diệp. 
Không đồng ý, ông Diệp có đơn khiếu nại đến Công an TP.Huế và nhiều cơ quan khác song không được giải quyết nên khởi kiện yêu cầu Tòa án hủy QĐ 02556, trong đó có lý do là trình tự ban hành QĐ xử phạt vi phạm hành chính không đúng quy định của pháp luật (sự việc xảy ra hơn 3 tháng mới lập biên bản).
Ngày 29/9/2013, TAND TP.Huế đưa vụ án ra xét xử, bác yêu cầu khởi kiện của ông Diệp về việc yêu cầu hủy QĐ 02556. Không đồng ý, ông Diệp kháng cáo lên TAND tỉnh. Mới đây, xét xử phúc thẩm, TAND tỉnh nhận định: Phạt cảnh cáo là trường hợp xử phạt theo thủ tục đơn giản và trong trường hợp xử phạt cảnh cáo thì người có thẩm quyền ban hành QĐ xử phạt tại chỗ và không phải lập biên bản. Nếu hành vi vi phạm phải lập biên bản thì khi phát hiện, phải kịp thời lập biên bản. 
Nhưng hơn ba tháng sau khi xảy ra vụ việc, tại cơ quan Công an TP.Huế, cán bộ điều tra mới tiến hành lập biên bản ông Diệp với hành vi “đậu đỗ xe gây mất trật tự tại khu vực chợ đầu mối Phú Hậu” là vi phạm về thời gian lập biên bản theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 33 Nghị định 73/2010/NĐ-CP… Bởi thế, TAND tỉnh chấp nhận kháng cáo của ông Diệp, xử hủy QĐ 02556 của Công an TP.Huế.
Trên đây chỉ là ví dụ nhỏ trong số rất nhiều các QĐHC bị khiếu nại, khiếu kiện trong thời gian qua. Theo một kết quả khảo sát của Vụ Pháp luật Hình sự Hành chính (Bộ Tư pháp), trong những lĩnh vực quản lý nhà nước, việc ban hành các QĐHC của các cơ quan nhà nước còn nhiều tồn tại, bất cập. 
Chẳng hạn như một số trường hợp QĐHC được ban hành không bảo đảm tuân thủ đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành QĐHC; chưa bảo đảm công khai, minh bạch và sự tham gia, đóng góp của đối tượng điều chỉnh của QĐHC trong quy trình ban hành; cũng có trường hợp, thủ tục hành chính được đơn giản hóa đến mức bất hợp lý (không đủ thời gian cho các cơ quan chuyên môn xem xét tính pháp lý của hồ sơ) dẫn tới QĐHC được ban hành khi chưa được xem xét cẩn trọng, kỹ lưỡng. 
Nguyên nhân của thực trạng này là do pháp luật hiện hành còn thiếu các quy định chung về điều kiện, trình tự, thủ tục ban hành QĐHC làm cơ sở để xác định trách nhiệm của cơ quan, người có thẩm quyền ban hành QĐHC.
Chuẩn hóa 5 loại QĐHC
Hôm qua (13/2), dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên, Ban soạn thảo Dự án Luật Ban hành QĐHC đã có phiên họp đầu tiên. Tại phiên họp, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự Hành chính Nguyễn Thị Kim Thoa cho biết: Việc ban hành QĐHC đúng điều kiện, trình tự, thủ tục không chỉ có ý nghĩa dưới góc độ quản lý nhà nước mà còn có ý nghĩa dưới góc độ dân chủ, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.
Hoạt động quản lý, điều hành của các cơ quan hành chính chỉ có thể hiệu quả và các quyền của tổ chức, công dân được bảo đảm khi các cơ quan hành chính tuân thủ các nguyên tắc và quy trình nhất định, bảo đảm tính minh bạch trên cơ sở các quy định pháp luật đã rõ ràng mà tổ chức, công dân có thể giám sát việc thực hiện quy trình, nguyên tắc ấy. 
“Do đó, một số QĐHC được ban hành không đáp ứng đúng điều kiện, trình tự, thủ tục làm ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và công dân cần phải được xác định là các QĐ trái pháp luật, phải kịp thời đình chỉ việc thi hành, bãi bỏ hoặc hủy bỏ các QĐ đó” – bà Thoa chia sẻ.
Tán thành việc tập trung quy định về trình tự, thủ tục để người có thẩm quyền ra QĐHC có thể phân biệt và tuân thủ, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh nêu lên thực tế: Các QĐHC, chủ yếu là chính quyền địa phương, nhất là cấp quận, huyện, liên quan đến thu hồi, giải phóng mặt bằng… thường “vấp” rất nhiều lỗi. Có điều, ông Thanh đề xuất trước mắt chỉ chuyên nghiệp hóa quy định ra QĐHC đối với 5 lĩnh vực “nổi cộm” gồm đất đai – tài nguyên, xây dựng, an ninh trật tự, lao động – thương binh – xã hội và tư pháp.
Tuy đồng tình với kiến nghị của ông Thanh nhưng PGS.TS Phạm Hữu Nghị (Viện Nhà nước và Pháp luật) lại băn khoăn: “Nếu quy định trình tự, thủ tục chặt chẽ, cẩn thận thì làm sao đáp ứng được yêu cầu nhanh chóng, kịp thời. Trong hai tiêu chí ấy, ta sẽ chọn tiêu chí nào khi mới đây xảy ra một loạt QĐ về nhà đất tại một thành phố lớn được ban hành theo cơ chế một cửa rất nhanh gọn nhưng không chính xác?”. 
Còn Thứ trưởng Hoàng Thế Liên lưu ý, trong Dự thảo Luật cần nghiên cứu xây dựng trình tự, thủ tục chung của một QĐHC, đồng thời phải có cả trình tự, thủ tục đối với QĐHC đặc thù, đặc biệt là những QĐ phương hại đến lợi ích của người dân, tổ chức.

Tin cùng chuyên mục

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

(PLVN) -  Cải cách tinh gọn bộ máy hiện nay đang thực hiện mạnh mẽ từ trung ương xuống, do vậy, nên cải cách theo hướng phân quyền mạnh hơn cho cấp địa phương, còn Trung ương chỉ làm những việc điều phối xuyên quốc gia. Trung ương kiên quyết không làm các nhiệm vụ thuộc phạm vi của địa phương, nhằm giảm thiểu việc can thiệp hay chồng chéo nhiệm vụ. Đây là một nội dung trong bài viết của GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh (ĐH Kinh tế).

Đọc thêm

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
(PLVN) - Để triển khai kịp thời, hiệu quả các chủ trương, đường lối được đề ra tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới gắn với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được tăng cường tổ chức thực hiện và đạt được những kết quả bước đầu quan trọng.

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh
(PLVN) - Ngày 12/12, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM tổ chức hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ theo dõi THADS, theo dõi thi hành àn hành chính năm 2025 và ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác THADS tại TP. HCM. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự, chỉ đạo hội nghị và chứng kiến lễ ký kết.

Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp: Triển khai công tác năm 2025

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) -Chiều 10/12, Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự và theo dõi thi hành án hành chính năm 2025. Ông Trần Phương Hồng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM tham dự và chỉ đạo Hội nghị.

Hình thành thiết chế Luật sư công sẽ tăng cường nguồn lực cho tổ chức Trợ giúp pháp lý

Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.
(PLVN) -Thiết chế Luật sư công ở Việt Nam đang được hiểu như thế nào và sự cần thiết của Luật sư công trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt xuất phát từ thực tế, tại Việt Nam không phải đối tượng nào cũng có điều kiện nhờ luật sư khi gặp các vấn đề pháp lý. Xung quanh vấn đề này Báo PLVN phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.

“Cẩm nang pháp luật” giúp giảm tải công việc cho cán bộ tư pháp địa phương của chị Phạm Thị Trang Đài

Chị Phạm Thị Trang Đài, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng
(PLVN) - Thấu hiểu nỗi vất vả của cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp xã nói chung và cán bộ ngành tư pháp nói riêng, chị Phạm Thị Trang Đài (SN 1972, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng) không ngừng nghiên cứu, cải tiến liên quan đến công tác theo dõi thi hành pháp luật giúp “giảm tải” cho cán bộ cũng như dễ dàng phổ biến đến người dân.

184 luật cần sửa đổi, bổ sung khi tinh gọn bộ máy

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -  Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Phú Yên: Sáng kiến cấp phiếu lý lịch tư pháp qua VNeID đạt giải ba cuộc thi về cải cách hành chính

Bà Phan Thị Hoa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp (thứ ba từ phải qua) đại diện Sở nhận giải.
(PLVN) - Sáng kiến giải pháp “Tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp thông qua ứng dụng VNeID khi thực hiện thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp” của Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên mới đây đã được trao giải ba tại cuộc thi Tìm kiếm sáng kiến, giải pháp cải cách hành chính năm 2024 của tỉnh.