Từ phụ tùng xe máy đến sân bay quốc tế
Trong vòng một tháng, ông “bầu” của hai đội bóng Hà Nội - T&T và SHB - Đà Nẵng, Chủ tịch Tập đoàn T&T Đỗ Quang Hiển ký hai tờ trình đề nghị mua từ cảng biển đến sân bay. Trước tết, “bầu” Hiển xin mua hết cổ phần nhà nước tại cảng Quảng Ninh. Sau tết, ông lại xin mua thêm sân bay Phú Quốc.
 |
| Sân bay Phú Quốc – dự án kinh doanh mới của bầu Hiển |
Cụ thể, Vinalines đề xuất thoái toàn bộ hơn 49 triệu cổ phần, tương đương trên 98% vốn điều lệ mà Nhà nước đang nắm giữ tại đây. Nếu thoái vốn toàn bộ, Vinalines dự kiến thu về ít nhất trên 490 tỷ đồng và đây chính là con số mà tập đoàn của ông Hiển sẽ phải chi để thâu tóm cảng biển này.
Trước đó, cảng Quảng Ninh đấu giá cổ phần lần đầu (IPO) hồi cuối tháng 5/2014, dự định bán ra 22,1% vốn nhà nước với mức giá khởi điểm là 11.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, đợt đấu giá không thành công vì chỉ bán được 7,5% khối lượng chào bán, thu về chưa đầy 10 tỉ đồng. Sau đợt IPO, công ty dự định bán tiếp số cổ phần bị ế vào tháng 6/2014. Tuy nhiên, do không có nhà đầu tư nào quan tâm nên đợt đấu giá đã bị hủy.
Về đề xuất mua sân bay Phú Quốc, T&T đặt ra hai phương án là mua toàn bộ tài sản sân bay hoặc nhận chuyển nhượng quyền khai thác có kế thừa lao động. Cảng hàng không Phú Quốc khánh thành vào cuối năm 2012 với tổng mức đầu tư 3.000 tỉ đồng, do Tổng Cty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đầu tư.
Đề xuất của ông Hiển đưa ra sau khi có cuộc họp về đề án huy động vốn xã hội hóa để đầu tư kết cấu hạ tầng hàng không vào cuối tháng 2 vừa qua. Tại cuộc họp này, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đề nghị ACV xây dựng ngay phương án thí điểm bán 100% vốn sân bay Phú Quốc trong năm 2015 và chuyển nhượng quyền khai thác một số sân bay khác.
Nếu hai đề xuất nói trên thành hiện thực, “đế chế” của ông Hiển như vậy trải rộng từ sản xuất, sửa chữa buôn bán phụ tùng xe máy đến bóng đá, bất động sản, chứng khoán, ngân hàng, thuỷ sản, cảng biển, sân bay… Diện mạo này đáp ứng với định hướng chiến lược mà ông đã lựa chọn cho T&T, đó là trở thành “tập đoàn đa ngành, lớn mạnh ổn định bền vững”.
Vị thế mới của kinh tế tư nhân
Không chỉ T&T kiến thiết nên làn sóng đầu tư đa ngành, còn đáng chú ý hơn là trường hợp của “người khổng lồ” Vingroup của tỷ phú đô la Phạm Nhật Vượng. Chỉ trong vòng 1 tuần vừa qua, tập đoàn này công bố 2 dự án kinh doanh hoàn toàn mới.
Thứ nhất là đề xuất mua lại hai cảng biển lớn nhất nước là cảng Sài Gòn và cảng Hải Phòng. Cụ thể, đối với cảng Hải Phòng, Vingroup xin đề xuất mua 80% cổ phần với giá mua không thấp hơn giá đấu thành công trung bình. Đối với cảng Sài Gòn, Vingroup cũng đề xuất mua 80% cổ phần trước cổ phần hóa với mức giá không thấp hơn giá IPO và được tham gia vào quá trình xây dựng phương án cổ phần hóa.
Dự án thứ hai trong tuần, đó là hệ thống bán lẻ công nghệ - điện máy VinPro. Tập đoàn của ông Vượng cho biết sẽ đồng loạt khai trương 4 trung tâm kinh doanh đầu tiên (2 tại Hà Nội và 2 tại TP.HCM) vào ngày 21/3 tới. Dự kiến, VinPro sẽ kinh doanh với 7 ngành hàng gồm điện thoại - máy tính bảng - máy tính xách tay - điện tử - điện lạnh - điện gia dụng và phụ kiện. Dù ra mắt cuối tháng 3 nhưng Vingroup đặt mục tiêu phát triển chuỗi 25 trung tâm VinPro và 100 cửa hàng VinPro+ trong năm 2015.
Như vậy, sau thương vụ mua lại hệ thống siêu thị Ocean Mart cách đây gần nửa năm, Vingroup tiếp tục tiến sâu hơn vào thị trường bán lẻ và đây là thương hiệu mới nhất trong “hệ sinh thái” các thương hiệu bán lẻ của Vingroup.
Trên đây chỉ là hai ví dụ điển hình rút ra từ thực tế kinh doanh hiện nay. Trao đổi với Pháp luật Việt Nam, các chuyên gia kinh tế đều cho rằng đây là chỉ dấu đáng mừng khi khu vực tư nhân đang ngày một trở nên lớn mạnh và cáng đáng nhiều “công to việc lớn” của nền kinh tế. Đối với công cuộc tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước thì đây cũng là điều kiện hết sức cần thiết khi tạo “cầu” cho bên “cung” thoái vốn, đảm bảo cho cuộc chuyển giao êm thấm.
Tuy nhiên bài học đầu tư tràn lan, dàn trải của các tập đoàn nhà nước cũng không phải là thừa đối với các ông chủ tư nhân. Quy mô kinh doanh mở rộng đòi hỏi trình độ quản trị càng phải chuyên sâu. “Tâm lý chủ quan, nóng vội không phải là bệnh riêng của mấy ông doanh nghiệp nhà nước”.
Dưới góc độ khác, cũng có ý kiến cho rằng cần thận trọng tiến hành thí điểm trước khi cho tư nhân hóa ồ ạt các cơ sở hạ tầng quan trọng của quốc gia. Trước mắt là cần minh bạch hóa quá trình này, nếu cần thiết có thể tổ chức đấu giá công khai để tránh các nghi ngờ không đáng có về “lợi ích nhóm”.
