26 công trình, dự án giao thông trọng điểm, tổng mức đầu tư lên tới 576.484 tỷ đồng, nhưng đến nay mới có 7 dự án bàn giao và đưa vào khai thác, 19 công trình đang trong giai đoạn thực hiện, chuẩn bị hoàn thành, khởi công và đầu tư. Một trong những “điểm nghẽn” dẫn đến tiến độ thi công bị “lụt” vẫn là khâu giải phóng mặt bằng.
Có tiền, muốn giải ngân cũng không được
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Hồng Trường thừa nhận, trong quá trình thực hiện các dự án đầu tư, một trong những “điểm nghẽn” lớn nhất là việc giải phóng mặt bằng.
Với 10 dự án giao thông trọng điểm gặp vướng mắc về giải phóng mặt bằng, Trưởng ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng TP.Hà Nội Trương Quang Thiều nhìn nhận, đây là nhiệm vụ rất quan trọng và đặc biệt ảnh hưởng tiến độ, chất lượng công trình.
“TP.Hà Nội có rất nhiều công trình trọng điểm, trong đó có 10 dự án giao thông trọng điểm đang tổ chức thực hiện rất tập trung, quyết liệt” - ông Thiều cho biết.
Một trong những nghịch cảnh của các dự án, công trình giao thông hiện nay là có tiền nhưng chưa chắc đã giải ngân được vì công tác giải phóng mặt bằng còn có vướng mắc.
Ông Thiều lấy ví dụ, cuối năm 2012 mặc dù Bộ GTVT đã chuyển 500 tỷ đồng cho địa phương tại dự án đường nối cầu Nhật Tân-Nội Bài nhưng lúc đó các phương án tái định cư chưa xong nên chưa thể giải ngân được nguồn vốn này.
“Đến giữa và cuối năm 2013, khi dân đã đồng thuận, điều kiện chúng ta đủ và xử lý được những vấn đề vướng mắc trong giải phóng mặt bằng thì nguồn vốn lại thiếu. Thành ra phải xử lý linh hoạt các nguồn vốn sao cho phù hợp.” - ông Thiều nêu sự bất hợp lý.
Khó di dời dân vì tái định cư bất tiện
Cũng theo ông Thiều, tái định cư là một vấn đề cực kỳ quan trọng trong công tác giải phóng mặt bằng, đặc biệt là đối với những hộ phải di chuyển đến chỗ ở mới. Để gỡ vướng, ông Thiều “khuyên” nên lựa chọn khu tái định cư thích hợp.
“Các khu tái định cư phải làm trước một bước nhưng trên thực tế thời gian lên phương án xác định số lượng hộ dân phải di chuyển, xác định vị trí tái định cư, triển khai các quy trình xây dựng khu tái định cư thường chậm – ông Thiều nói – Khu tái định cư của chúng ta lựa chọn vẫn có thể chưa đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của người dân như xa vị trí họ đang ở, không thuận lợi cho quá trình tổ chức cuộc sống sau này”.
Ông Nguyễn Hồng Trường thừa nhận, chính sách giải phóng mặt bằng hiện nay phụ thuộc rất nhiều điều kiện khác nhau trong các vùng miền, chưa bao quát được hết nên việc không chấp nhận, không bằng lòng của người dân xảy ra khá lớn.
Theo ông Trường, Bộ GTVT cũng đã tìm các giải pháp cùng chính quyền địa phương, đặc biệt xung quanh vấn đề đền bù, hỗ trợ, tái định cư, hỗ trợ việc làm trên tinh thần bằng hoặc là tốt hơn nơi ở cũ.
