Đắk Lắk: Cán bộ xã “bắt tay” với người dân chiếm đoạt tiền tại dự án nghìn tỷ

Giảm nhẹ hình phạt cho nguyên chủ tịch xã

Ngày 28/4, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với bị cáo Đỗ Văn Hưu (SN 1970, nguyên Chủ tịch UBND xã Cư Elang, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk) và bị cáo Y Thoai Byă (SN 1962, ngụ xã Cư Elang) trong vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy tại dự án hồ chứa nước Krông Pắk Thượng.   

Trước đó, tại phiên tòa sơ thẩm, HĐXX TAND tỉnh Đắk Lắk đã tuyên phạt bị cáo Hưu 5 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, tổng hợp hình phạt là 9 năm tù; bị cáo Y Thoai Byă 3 năm 6 tháng tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Đồng thời, HĐXX còn tuyên phạt các bị cáo, gồm: Hoàng Trọng Nghĩa (SN 1984), Lê Thành Nguyên (SN 1983), Lê Sơn (SN 1985, đều là nguyên cán bộ địa chính xã Cư Elang) mỗi bị cáo 10 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Ngoài ra, đối với 3 cặp vợ chồng, ngoài bị cáo Y Thoại Byă nói trên, 5 bị cáo còn lại, gồm: H’Blút Niê (SN 1967, vợ Y Thoai Byă), vợ chồng Y Wem Byă (SN 1971) và H’Nĩ Niê (SN 1965), vợ chồng Y Thiên Ktla (SN 1962) và H’Nút Byă (SN 1965, cùng ngụ xã Cư Elang) được HĐXX tuyên hưởng án treo.

Sau đó, bị cáo Đỗ Văn Hưu kháng cáo kêu oan, bị cáo Y Thoai Byă kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Hưu thay đổi nội dung kháng cáo và xin giảm nhẹ hình phạt.

Các bị cáo tại phiên tòa xét xử sơ thẩm.

Trong khi đó, Luật sư bào chữa cho bị cáo Hưu vẫn giữ nguyên quan điểm kháng cáo và đưa ra những lý lẽ cho rằng có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm ở Hội đồng thẩm định huyện Ea Kar. Do đó, luật sư đề nghị HĐXX trả hồ sơ điều tra bổ sung để giải quyết triệt để vụ án, xác định lại vai trò, trách nhiệm của thân chủ. Tuy nhiên, quan điểm này không được HĐXX xem xét.

Sau khi xem xét các tình tiết xin giảm nhẹ hình phạt, HĐXX TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã tuyên phạt bị cáo Đỗ Văn Hưu 5 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, 2 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, tổng hợp hình phạt là 7 năm tù; bị cáo Y Thoại Byă 3 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Cán bộ “bắt tay” dân nghèo chiếm đoạt tiền tỷ

Dự án hồ chứa nước Krông Pắk Thượng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt lần đầu vào tháng 5/2009, có tổng mức đầu tư gần 2.900 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Sau đó, dự án được phê duyệt điều chỉnh vào tháng 12/2018, với tổng mức đầu tư hơn 4.400 tỷ đồng.

Dự án do Ban Quản lý Đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) làm chủ đầu tư hợp phần xây dựng công trình đầu mối và kênh chính, Ban Quản lý Dự án đầu tư công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk làm chủ đầu tư hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xây dựng kênh cấp 1 trở xuống hồ Krông Pắk Thượng. Dự án đi qua địa bàn các huyện Krông Pắc, Ea Kar, Krông Bông và M’Drắk. 

Về quy mô, dự án gồm 2 công trình: hồ chứa nước Krông Pắk Thượng là công trình chính, có dung tích 122,69 triệu m3; hồ chứa nước Ea Rớt là công trình phục vụ tưới và khu di dân tái định cư, với dung tích 18,53 triệu m3. Công trình có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 14.900ha đất nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt cho khoảng 73.000 người.

Theo cáo trạng, diện tích đất thực hiện điểm tái định cư số 1 của dự án hồ chứa nước Krông Pắk Thượng thuộc địa giới hành chính xã Cư Elang do UBND huyện Ea Kar làm chủ đầu tư.

Trong thời gian từ năm 2016 - 2017, khi biết được chủ trương thu hồi và thực hiện chủ trương thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ quá trình thực hiện dự án nêu trên, một số cán bộ địa chính, lãnh đạo của UBND xã Cư Elang đã thực hiện chuyển nhượng đất trái phép (mua - bán) và nhờ các hộ gia đình thuộc diện chính sách, hộ nghèo dân tộc đứng tên trên các hồ sơ nhận bồi thường, hỗ trợ và ký xác nhận về nguồn gốc đất, quá trình canh tác sử dụng đất không đúng, dẫn đến bồi thường sai, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 4,6 tỷ đồng.

Đơn cử, Lê Thành Nguyên là Phó Chủ tịch Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất xã Cư Elang, có trách nhiệm tham mưu cho Chủ tịch UBND xã về nguồn gốc đất, thời điểm sử dụng đất, việc canh tác và sản xuất trực tiếp trên đất trong các phương án đợt 1 và đợt 2 khu vực thực hiện điểm tái định canh số 1 làm cánh đồng lúa nước. Nguyên nhờ 2 hộ dân thuộc diện hộ nghèo đứng tên và xác nhận không đúng hộ bà Trần Thị Chạm gây thiệt hại tiền tỷ.

Tương tự, Hoàng Trọng Nghĩa cũng nhờ các hộ nghèo đứng tên nhận là chủ sử dụng đất thửa số 29 và thửa đất số 24, trích đo bản đồ số 13 để làm hồ sơ bồi thường không đúng, gây thiệt hại hàng tỷ đồng.

Lê Sơn là thư ký Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất xã Cư Elang, có nhiệm vụ tham mưu cho Chủ tịch UBND xã về xác minh nguồn gốc đất các hộ bị thu hồi theo phương án đợt 3. Sơn xác nhận thông tin về nguồn gốc và trực tiếp sản xuất trên đất nông nghiệp của các hộ dân mà Nghĩa nhờ đứng tên như nội dung kê khai. Sơn nhận từ Nghĩa 1,1 tỷ đồng.

Cũng theo cáo trạng, hành vi của 6 người dân nói trên là những cá nhân được các cán bộ địa chính xã Cư Elang nhờ đứng tên sử dụng đất trong các hồ sơ bồi thường, hỗ trợ không đúng quy định. Do đó, hành vi của những người này là đồng phạm với vai trò giúp sức cho các cán bộ địa chính nói trên thực hiện hành vi phạm tội.

Ngoài ra, Đỗ Văn Hưu là Chủ tịch Hội đồng xét duyệt nguồn gốc đất xã Cư Elang đã thiếu kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các công việc của cán bộ địa chính thuộc quyền và đã ký xác nhận vào hồ sơ đề nghị bồi thường đất, hỗ trợ trái quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 3,5 tỷ đồng.