Đã đến lúc Việt Nam phải kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế

Tàu Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam
Tàu Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam
(PLO) - TS.LS Hoàng Ngọc Giao bày tỏ: “Cùng với những kết quả trên mặt trận ngoại giao, Việt Nam cần có hành động đấu tranh pháp lý bằng việc khởi kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế”.
Trước hành vi của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam tại biển Đông, Báo PLVN đã có cuộc trao đổi với TS.LS Hoàng Ngọc Giao - Viện trưởng Viện nghiên cứu chính sách pháp luật và phát triển (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), thành viên Ban nghiên cứu biển Đông của Liên đoàn Luật sư (LS) Việt Nam về vấn đề này.
Từ góc độ một LS, theo ông, việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan HD- 981 và tấn công lực lượng kiểm ngư, ngư dân Việt Nam trên biển Đông những ngày qua đã vi phạm pháp luật quốc tế, cụ thể là Luật Biển, như thế nào?
- Có thể khẳng định rằng, về hành vi và không gian thì Trung Quốc đã xâm phạm vào vùng biển được Luật Biển quốc tế xác định là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, ngang nhiên cướp tài nguyên biển của Việt Nam. Việc Trung Quốc đưa tàu quân sự vào khu vực đặt giàn khoan trái phép trên vùng biển của Việt Nam, có hành vi tấn công tàu công vụ của Nhà nước Việt Nam còn cho thấy tính chất nguy hiểm, trắng trợn và thô bạo trong hành vi ứng xử của Trung Quốc đối với Việt Nam, xâm phạm quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam trên biển Đông. 
Những hành động đó cho thấy Trung Quốc không chỉ vi phạm Luật Biển quốc tế, không tôn trọng “luật chơi” trên biển đã được gần 190 quốc gia ký kết, thiết lập thông qua việc tham gia Công ước của Liên Hợp quốc (LHQ) về Luật Biển năm 1982, mà còn vi phạm pháp luật quốc tế khi xâm phạm, chà đạp lên qui định về nguyên tắc cơ bản, có tính “cột sống” trong quan hệ quốc tế của luật pháp quốc tế được ghi nhận trong Hiến chương của LHQ là “không dùng vũ lực và không đe dọa dùng vũ lực trong quan hệ quốc tế”. 
Không thể cứ nhún nhường!
Theo ông, với những vi phạm rõ ràng như vậy của Trung Quốc, Việt Nam có nên khởi kiện Trung Quốc như Philippines đã làm?
- Khởi kiện là việc mà theo tôi là cần phải làm, đã đến lúc phải làm và làm khẩn trương; đáng lẽ ngay từ những hành động vi phạm trước đây của Trung Quốc, chúng ta đã phải khởi kiện rồi, nhưng tôi hiểu rằng Chính phủ Việt Nam vẫn kiên trì, kiên nhẫn hy vọng Trung Quốc sẽ không có những hành vi quá đáng. Tuy nhiên, đến thời điểm này, sự nhún nhường đó có lẽ đã không thể giải quyết vấn đề gì vì Trung Quốc đã có hành vi xâm chiếm trên lãnh hải nên không thể lùi mãi được.
Bên cạnh mặt trận ngoại giao đã làm tích cực và rất tốt thì chúng ta cũng cần có hành động đấu tranh pháp lý bằng việc khởi kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế. Như tôi đã phân tích, từ trước đến nay Việt Nam luôn trân trọng và cố gắng để giữ quan hệ láng giềng hữu nghị với Trung Quốc, nhưng trên thực tế, chúng ta càng tỏ ra nhân nhượng, càng nỗ lực giữ gìn quan hệ thì dường như Trung Quốc lại đang lợi dụng sự nỗ lực, nhún nhường đó để lấn tới và thực hiện những hành vi thể hiện rõ sự bành trướng, thôn tính và áp đặt đối với Việt Nam. 
TS.LS Hoàng Ngọc Giao
TS.LS Hoàng Ngọc Giao
Việt Nam có thể tiến hành vụ kiện này tại cơ quan tài phán nào, thưa ông?
- Hiện có 2 cơ quan tài pháp quốc tế mà Việt Nam có thể tiến hành khởi kiện Trung Quốc. Đó là Tòa án Công lý quốc tế - với đặc thù là chỉ giải quyết tranh chấp, xung đột khi các bên liên quan phải cùng đồng ý đưa vụ việc ra tòa - và Tòa án Luật Biển quốc tế mà Philippines đang tiến hành vụ kiện đối với Trung Quốc.
Dù Trung Quốc không chấp nhận việc giải quyết tranh chấp tại cơ quan tài phán này, nhưng việc Việt Nam có động thái khởi kiện Trung Quốc về hành vi xâm phạm chủ quyền và quyền chủ quyền trên biển Đông ra Tòa án công lý quốc tế sẽ là một thách thức pháp lý quốc tế đối với Trung Quốc ở chỗ, Trung Quốc luôn khẳng định đang hành động theo pháp luật nhưng việc Trung Quốc từ chối để một cơ quan tài phán quốc tế xem xét tính hợp pháp của các hành động đó chắc chắn là sợ do không có căn cứ pháp lý. Như vậy, đây sẽ là một thông điệp rất quan trọng cho cộng đồng quốc tế thấy và hiểu được bản chất những xung đột giữa hai quốc gia về vấn đề biển Đông.
Còn trong trường hợp đối với giàn khoan HD- 981, chúng ta phải khởi kiện ngay ra Tòa án Luật Biển quốc tế với cơ chế giải quyết không bắt buộc các bên liên quan phải đồng ý (trọng tài bắt buộc) như Philipines đang áp dụng để kiện Trung Quốc là thích hợp. Tòa án này sẽ xem xét hành vi của Trung Quốc có đang xâm phạm chủ quyền của Việt Nam hay không, vùng biển đó có phải thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền của Việt Nam hay không.
Kiện để có thêm nhiều căn cứ pháp lý cho chủ quyền trên biển Đông
Vậy, nếu khởi kiện Trung Quốc, chúng ta sẽ có nhiều lợi ích?
- Tất nhiên rồi. Chúng ta phải lưu ý rằng, trên thực tế, với cách thức tuyên truyền đối ngoại của Trung Quốc luôn khẳng định Hoàng Sa và Trường Sa là của Trung Quốc đã khiến dư luận nhiều nước không phân định được tính chính xác về chủ quyền hai quần đảo này. Vì vậy, nếu Trung Quốc từ chối đưa vụ kiện ra Tòa án Công lý quốc tế sẽ góp phần làm rõ hơn nhận thức của cộng đồng quốc tế về những căn cứ pháp lý rõ ràng hơn đối với chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và Trường Sa. 
Cái được nữa là từ những căn cứ pháp lý chúng ta chuẩn bị cho vụ kiện, tuyên bố của Tòa án Luật Biển về vụ kiện và phán quyết trong vụ kiện của Philippines sẽ góp phần củng cố căn cứ cho chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông, góp phần đẩy lùi, làm “lạnh bớt cái đầu nóng” bá quyền của Trung Quốc trên biển Đông và cũng sẽ làm lộ rõ những hành vi bất chấp pháp luật và thông lệ quốc tế mà Trung Quốc đang tiến hành ở khu vực này. 
Nên xem xét đưa vấn đề biển Đông lên bàn nghị sự của Hội đồng Bảo an
Như vậy, việc khởi kiện sẽ là một động thái quan trọng để góp phần giải quyết tranh chấp này bằng con đường hòa bình, tránh đụng độ. Theo ông, còn giải pháp nào mà Việt Nam có thể áp dụng để khẳng định chủ quyền đối với biển Đông trước hành vi vi phạm của Trung Quốc?
- Đấu tranh bảo vệ chủ quyền, nhất là chủ quyền trên biển, là rất nhạy cảm và phức tạp vì không như trên đất liền, trên biển và đại dương luôn có tính “mở” nên luật pháp quốc tế đã ghi nhận chủ quyền của quốc gia ven biển đối với lãnh hải nhưng vẫn dành cho các quốc gia khác quyền “được đi qua không gây hại”, tôn trọng quyền của quốc gia ven biển về tài nguyên biển và chỉ được khai thác tài nguyên khi có hợp tác chính thức với quốc gia ven biển. 
Do đó, trên mặt trận đấu tranh ngoại giao, tôi cho rằng  Việt Nam nên có một bước mạnh hơn nữa là yêu cầu Hội đồng Bảo an LHQ nhóm họp để xem xét về tranh chấp trên biển Đông vì Trung Quốc đang gây ra một tình huống đe dọa hòa bình và an ninh khu vực, vi phạm pháp luật quốc tế. Dù không hy vọng Hội đồng Bảo an có được một nghị quyết về vấn đề này, nhưng việc đưa được vấn đề biển Đông giữa Việt Nam - Trung Quốc lên bàn nghị sự của Hội đồng Bảo an sẽ là một thắng lợi ngoại giao rất lớn cho Việt Nam.
Trân trọng cảm ơn ông!

Tin cùng chuyên mục

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh

(PLVN) - Ngày 12/12, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM tổ chức hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ theo dõi THADS, theo dõi thi hành àn hành chính năm 2025 và ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác THADS tại TP. HCM. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự, chỉ đạo hội nghị và chứng kiến lễ ký kết.

Đọc thêm

184 luật cần sửa đổi, bổ sung khi tinh gọn bộ máy

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -  Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Công tác Thi hành án dân sự 2024: Giải pháp đột phá từ những địa bàn trọng điểm

Cưỡng chế THADS tại TP.Hồ Chí Minh, ảnh Cẩm Tú
(PLVN) -Số lượng biên chế giảm, trong khi lượng án tăng cả về việc, về tiền và tính chất phức tạp tăng cao ở nhiều thành phố lớn. Tuy nhiên, khắc phục khó khăn, năm 2024, các cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) ở những địa bàn trọng điểm đã thực hiện nhiều giải pháp, góp phần quan trọng đưa công tác THADS toàn quốc vượt chỉ tiêu đề ra.

Đề xuất thời gian tham gia bồi dưỡng chuyên môn của đấu giá viên ít nhất 8 giờ/năm

Đề xuất thời gian tham gia bồi dưỡng chuyên môn của đấu giá viên ít nhất 8 giờ/năm
(PLVN) -Đây là vấn đề đáng chú ý tại Dự thảo Thông tư quy định về chương trình khung của khóa đào tạo nghề đấu giá, cơ sở đào tạo nghề đấu giá; tập sự và kiểm tra kết quả tập sự hành nghề đấu giá; chương trình, nội dung và tổ chức bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ của đấu giá viên; hướng dẫn lựa chọn tổ chức hành nghề đấu giá tài sản; biểu mẫu trong lĩnh vực đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp xây dựng.

Cân nhắc kéo dài thời hạn thực hiện Nghị quyết 09

Toàn cảnh cuộc họp.
(PLVN) -Ngày 10/12, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng đã chủ trì cuộc họp thẩm định dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) năm 2025.

Bộ Tư pháp thăm dò ý kiến đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành

Bộ Tư pháp thăm dò ý kiến đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành
(PLVN) - Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tư pháp và Quy chế Bình xét, công bố các sự kiện nổi bật hàng năm của ngành Tư pháp (ban hành kèm theo Quyết định số 2972/QĐ-BTP ngày 22/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp), để có cơ sở đánh giá, bình chọn 10 sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành Tư pháp, Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức thăm dò dư luận đối với các sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành.

Cần thiết xây dựng đội ngũ luật sư công đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế

Luật sư Nguyễn Hưng Quang phát biểu tại Hội thảo "Hợp tác quốc tế trong thu hồi tài sản tham nhũng theo công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng và kinh nghiệm đối với Việt Nam". Ảnh: noichinh.vn
(PLVN) - Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, vai trò của một đội ngũ luật sư trong nước đáp ứng khả năng tham gia vào quá trình tư vấn và hỗ trợ Chính phủ trong giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan là vô cùng quan trọng. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Báo Pháp luật Việt Nam đã phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hưng Quang, Luật sư điều hành Văn phòng Luật sư NHQuang&Cộng sự, Phó Chủ tịch Hội Luật Quốc tế Việt Nam (VSIL), Chủ tịch Trung tâm hoà giải thương mại quốc tế Việt Nam (VICMC) .

Lớp học thầy giáo Di nơi cổng trời xứ Thanh

Thầy Di tận tình sửa từng con chữ cho bà con.
(PLVN) - Khi màn đêm buông xuống, các bản làng miền biên viễn xa xôi của huyện Mường Lát chìm dần trong bóng tối, cũng là lúc tiếng đọc bài của những học sinh đặc biệt có độ tuổi trải dài từ 20-50 tuổi ở bản Khằm II, xã Trung Lý vang lên tại điểm trường Tiểu học Khằm II. Đó là lớp học thầy giáo Di, một thầy giáo mang quân hàm xanh nơi cổng trời biên giới Việt- Lào xứ Thanh…

Canada: Đội ngũ luật sư Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống pháp luật

Một nhóm luật sư Canada đang họp bàn công việc - Ảnh minh hoạ prepareforcanada.com
(PLVN) -Canada theo đuổi hình thái nhà nước dân chủ hiện đại và sử dụng số lượng lớn luật sư (LS) trong các cơ quan công quyền, nhưng đội ngũ LS làm việc trong nhánh hành pháp lại có vị trí và vai trò tương đối đặc biệt, bởi họ còn đại diện cho chế độ quân chủ đứng đầu là Nữ hoàng Elizabeth đệ nhị và ủy quyền cho đại diện của mình là Toàn quyền Canada.

Xây dựng đội ngũ luật sư công Việt Nam: Cần trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng từ cọ sát thực tế

Xây dựng đội ngũ luật sư công Việt Nam: Cần trau dồi thêm kiến thức và kỹ năng từ cọ sát thực tế
(PLVN) - Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng , việc xây dựng đội ngũ luật sư công hỗ trợ Chính phủ giải quyết các t ranh chấp phát sinh từ việc tham gia một số quan hệ quốc tế là rất quan trọng. Trước những yêu cầu, tiêu chuẩn khắt khe của quốc tế, việc đào tạo đội ngũ luật sư công không chỉ dừng lại ở trau dồi kiến thức chuyên sâu mà còn cần rèn luyện thêm nhiều kỹ năng nhờ tăng cường cọ sát thực tế.

Mô hình mới trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 6/12, Đoàn Luật sư TP Hà Nội tổ chức Hội thảo: “Mô hình mới trong công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý”. Đồng chủ trì Hội thảo là Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP Hà Nội, luật sư Đào Ngọc Chuyền cùng 2 Phó Chủ nhiệm Đoàn là luật sư Nguyễn Văn Hà và luật sư Nguyễn Xuân San.