Áo dài Việt gắn bó với đời sống
Trong dòng chảy của suối nguồn nghệ thuật, áo dài trở thành nguồn cảm hứng bất tận của sân khấu, hội họa, thơ ca, âm nhạc và thực sự đã trở thành sản phẩm văn hóa đặc trưng mang đậm bản sắc dân tộc, là biểu tượng tinh hoa văn hóa Việt, ẩn chứa vẻ đẹp thuần khiết của tâm hồn người Việt Nam và phụ nữ Việt Nam.
Không chỉ mặc áo dài vào dịp lễ, Tết, chị Thu Hà (quận Cầu Giấy, Hà Nội) còn mặc áo dài đi làm hàng ngày. Chị công tác trong ngành Ngân hàng, do đặc thù phải thường xuyên giao tiếp với khách hàng, cơ quan quy định mọi cán bộ nhân viên mặc đồng phục, nam mặc âu phục, nữ mặc áo dài. “Dù là quy định bắt buộc nhưng mọi người đều cảm thấy thoải mái, vui vẻ khi chấp hành. Không chỉ mặc đi làm, khi đi đám cưới, vào dịp lễ, Tết, tôi đều lựa chọn mặc áo dài, vì tôi áo dài Việt Nam rất đẹp, tôn vinh nét đẹp của văn hóa Việt Nam”, chị Thu Hà bày tỏ.
Có thể nói, văn hóa mặc áo dài đang ngày càng trở thành thói quen của nhiều phụ nữ Việt Nam, nhất là ở các thành phố lớn. Áo dài đang ngày càng xuất hiện nhiều trong đời sống của người dân, là trang phục được phụ nữ lựa chọn mặc trong những ngày lễ Tết, dịp kỷ niệm quan trọng, trong công sở, trường học…
Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Hoài Sơn, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, áo dài gắn bó với đời sống của người Việt Nam, là biểu tượng, hồn cốt của người phụ nữ Việt. Nét đặc trưng của áo dài được thể hiện ở tính phổ cập trong đời sống xã hội, trong các tầng lớp nhân dân. Áo dài Việt Nam có thể sử dụng cả với tư cách lễ phục và thường phục.
Người dân có thể mặc áo dài trong nhiều không gian, thời gian, sự kiện khác nhau: đi học, đi làm, đi chơi, đi chùa, đi lễ nhà thờ, dự tiệc hay vào các dịp lễ, Tết, sự kiện văn hóa - xã hội quan trọng. Điều đó thể hiện tính linh hoạt, năng động, dễ hội nhập của áo dài Việt Nam trong đời sống đương đại.
Khác với những trang phục truyền thống của nhiều nước trên thế giới, khi mặc áo dài, phụ nữ Việt không cần tốn nhiều thời gian, lại đơn giản, gọn gàng, duyên dáng mà thanh lịch, có lẽ chính vì vậy mà áo dài – trang phục truyền thống đã “len lỏi” vào cuộc sống hằng ngày của phụ nữ Việt một cách tự nhiên và dễ dàng.
 |
Áo dài được thiết kế tôn lên những đường nét đẹp của người phụ nữ. |
Trên những chuyến bay đường dài với những sự thay đổi thời tiết và khí hậu đột ngột dễ gây mỏi mệt và bực bội đối với những hành khách trên không, hình ảnh những thiếu nữ Việt xinh tươi, đằm thắm trong tà áo dài chính là “linh hồn” làm dịu đi những nỗi mệt nhọc cho hành khách của chuyến bay. Không chỉ có thế, ngày nay tại các công sở, cũng dễ dàng tìm thấy hình ảnh những phụ nữ gọn nhẹ trong tà áo dài nhưng vẫn hoạt bát, nhanh nhẹn xử lý công việc thật ngăn nắp, chỉnh chu. Đúng như lời nhận xét của một chuyên gia thời trang Đông Nam Á: “Áo dài Việt Nam tạo ra sự thoải mái cho người phụ nữ. Trong khi áo dài Trung Quốc có một số hạn chế, áo dài Việt cho phép người mặc có thể hoạt động tự do và nó cũng có sức cuốn hút hơn”.
Tà áo dài trắng đã trở thành nét đẹp của nữ sinh trong suốt quãng thời gian đi học. Nhìn tà áo dài trắng, người ta không khỏi bồi hồi khi nhớ lại một khoảng thời gian tuyệt vời của cuộc đời. Chị Nguyễn Thị Thùy Linh (sinh năm 1995 - Cầu Giấy) chia sẻ: “ Tôi học cấp 2 và cấp 3 may mắn hơn các bạn cùng trang lứa là tôi bắt đầu được mặc áo dài khi mới học lớp 6. Ðến giờ, dù đã tốt nghiệp nhiều năm, nhưng mỗi lần nhìn các em học sinh mặc áo dài trên đường, tôi lại thấy nhớ về thời học sinh của mình”.
Áo dài đã trở thành đồng phục cho học sinh nữ cấp 2 và cấp 3 từ nhiều năm nay. Mỗi năm, vào dịp hè, các bạn học sinh lại náo nức chuẩn bị cho mình những bộ áo dài để bước vào năm học mới. Chị Lâm Ngọc Sen (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: “Mỗi năm học mới, tôi đều may đồ mới cho con gái. Con tôi bắt đầu mặc áo dài từ năm học lớp 6, tính đến nay cũng đã 3 năm. Vì con mặc áo dài xuyên suốt 9 tháng nên đồ cũng cũ đi nhiều, với lại, tôi nghĩ mặc đồ mới cho năm học mới sẽ giúp con phấn khởi và hân hoan hơn”.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Hoài Sơn cho rằng áo dài Việt Nam không chỉ đơn thuần là một loại trang phục dân tộc, nó còn chứa đựng cả một bề dầy lịch sử, truyền thống văn hóa, tính triết lý và quan niệm thẩm mỹ nghệ thuật, ý thức, tinh thần dân tộc của người Việt Nam.
Không chỉ hiện hữu trong đời sống, từ xưa đến nay, vẻ đẹp của áo dài luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các văn nghệ sỹ Việt Nam. Hình tượng áo dài đã xuất hiện rất nhiều trong thi ca, phim ảnh, hội họa… Một không gian văn hóa mà áo dài hiện diện nhiều nhất, có tính phổ quát nhất là thi ca. Rất nhiều nhà thơ, nhạc sỹ đã lấy hình tượng chiếc áo dài làm chất liệu sáng tác.
Nhạc sỹ Từ Huy - Thanh Tùng trong bài "Một thoáng quê hương" đã viết: "Đẹp xiết bao, quê hương cho ta chiếc áo nhiệm mầu/Dù ở đâu, Paris, London hay ở những miền xa/Thoáng thấy áo dài bay trên đường phố/Sẽ thấy tâm hồn quê hương ở đó... em ơi".
Hay như trong bài "Áo dài ơi" nhạc sỹ Sỹ Luân đã “vẽ” hình ảnh chiếc áo dài qua sự vui tươi của các cô gái đô thị: “Có chiếc áo dài tung tăng trên đường phố/Những lúc buồn vui vu vơ nào đó/Áo dài vui, áo dài hát, bao nắng Xuân mang về khắp nơi/Áo dài nói, áo dài cười, mang hạnh phúc đến cho mọi người”…
Nét văn hoá lễ nghĩa của người Việt
Không dễ gì mà một loại trang phục có thể tồn tại và phát triển được lâu đến như vậy. Áo dài luôn chiếm trọn trái tim của con người Việt, trải qua những quãng thời gian thăng trầm cùng với những cải cách biến hoá nhưng áo dài luôn là loại trang phục được người dân Việt Nam tin yêu nhất.
Áo dài Việt Nam còn mang đậm triết lý nhân sinh được gửi gắm trong từng chi tiết. Áo tứ thân xưa với hai tà tượng trưng cho tứ thân, phụ mẫu. Năm chiếc khuy cài bên ngực trái của áo bên cạnh tác dụng giữ cho chiếc áo ngay thẳng, kín đáo, còn đại diện cho năm đạo làm người: nhân, lễ, nghĩa, trí, tín. Với chiếc áo ngũ thân của nam ngày xưa, những chiếc tà áo tượng trưng cho tứ thân, phụ mẫu. Ngoài ra ngũ thân còn thể hiện cho quan điểm ngũ thường: nhân, lễ, nghĩa, trí, tín. Áo lót bên trong áo ngũ thân có màu trắng thể hiện quan niệm tinh thần và thân thể luôn thuần khiết, sạch sẽ.
 |
Áo dài có mặt trong những nghi lễ quan trọng của người Việt. (Ảnh minh họa) |
Tà áo dài được thiết kế dịu dàng, thướt tha. Khi khoác lên người, chiếc áo dài thể hiện rõ được đường nét tinh tế của cơ thể, tôn lên được đường cong hình chữ S hoàn hảo – chữ S bản đồ Việt Nam. Đất nước Việt Nam đã được rất nhiều các bạn trẻ quảng bá đến với nước bạn thông qua những chiếc áo dài từ phong cách cổ điển cho đến hiện đại. Tà áo dài trải dài trên mọi miền đất nước, trên các nẻo đường và là di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận.
Cuộc sống ngày càng phát triển và luôn đổi thay từng ngày. Dù nhu cầu và phong cách thời trang thay đổi theo con người của thời đại, nhưng áo dài vẫn sẽ là trang phục tượng trưng cho người phụ nữ Việt Nam mà không có một trang phục nào trong tương lai có thể thay thế được. Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam duyên dáng với tà áo dài sẽ mãi mãi là sự ấn tượng sâu sắc cho những du khách trong và ngoài nước và nó luôn là nét đẹp văn hóa truyền thống của người phụ nữ Việt Nam.
