Trẻ em như búp trên cành | Báo Pháp luật Việt Nam điện tử

Trẻ em như búp trên cành

ảnh minh họa
ảnh minh họa
(PLVN) - Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã so sánh như vậy. Búp trên cành – còn mỏng manh và tơ non lắm, cần bảo vệ chăm sóc để cái búp đó vươn cành, xanh lá, tiếp thêm nhựa sống cho cây vững chắc ở tương lai.

Thế mà ở nước ta còn rất nhiều trường hợp không chở che cho cái búp đó mà đang vắt kiệt dòng nhựa sống dành cho sự sinh sôi và phát triển. Trẻ em ở ta phải lao động từ rất sớm, đặc biệt là ở vùng nông thôn, vùng núi – nơi cần đến trẻ em làm những công việc gia đình như chăn trâu, cắt cỏ, bế em, nấu cơm, thậm chí cả việc đồng áng và kiếm củi, bẻ măng vô cùng nặng nhọc.

Quan niệm phổ biến trong người dân coi đó là những em bé ngoan, chịu khó, biết đỡ đần cha mẹ và không ai can thiệp để các em có thời gian vui chơi, học hành, nghỉ ngơi mà trái lại, còn khuyến khích, ngay nhà trường cũng giáo dục các em theo hướng như vậy với triết lý dành cho người lớn “Lao động là vinh quang”.

Đề cập đến tình trạng phổ biến này ở đất nước chúng ta để đi đến một thực trạng gay gắt hơn nhiều, có tính chất tập trung hơn là việc sử dụng lao động trẻ em ở các cơ sở sản xuất, chăn nuôi, kinh doanh hay giúp việc nhà mà thực chất là lạm dụng sức lao động trẻ em mà rất ít trường hợp bị xử lý, coi như là “lao động hợp pháp”.

Trong khi đó, pháp luật của chúng ta nghiêm cấm các hành vi lạm dụng lao động trẻ em, tuy nhiên, có thể thấy rõ, từ pháp luật đến thực tế trong lĩnh vực này là một khoảng cách rất xa. Dư luận xã hội bức bối và lên án việc hành hạ trẻ em (như vụ bé Hào Hiệp là một ví dụ) nhưng lại rất coi thường việc sử dụng lao động là trẻ em.

Pháp luật ở nhiều nước cấm việc sử dụng lao động em dưới các hình thức khác nhau. Thậm chí, một số tổ chức quốc tế coi việc này là bóc lột. Tuy nhiên, hình thức lao động trẻ em như giúp việc nhà thì không tính đến, bởi vậy, cha mẹ lạm dụng sức lao động của con cái mình mà không biết là mình lạm dụng. Đây hoàn toàn thuộc lĩnh vực văn hóa ứng xử trong gia đình nhưng nguy hiểm là ở chỗ không nâng niu “búp trên cành” để lại hệ lụy sau này về thể chất cũng như tinh thần của trẻ, tước đi thời thơ ấu đẹp đẽ của các em.

Vì vậy, ngay cả những công việc trong gia đình thì tổ chức xã hội, chính quyền cũng phải để mắt đến và có sự hướng dẫn, điều chỉnh kịp thời. Cái khó của việc hạn chế sử dụng lao động trẻ em trong các làng nghề truyền thống chính là ở chỗ này, bởi sự khó phân biệt giữa “việc nhà” và lạm dụng sức lao động trẻ em. Điều này hoàn toàn lệ thuộc vào nhìn nhận, ứng xử của phụ huynh và tổ chức xã hội, chính quyền đóng vai trò tư vấn, hướng dẫn.

Vấn đề là ở chỗ xã hội có quan tâm đến việc này và can thiệp kịp thời không mà thôi. Những hội nghị, hội thảo chuyên đề về lĩnh vực này cùng với sự lên tiếng của truyền thông, phổ biến pháp luật,... trong thời gian gần đây chính là nhằm đến việc thay đổi nhận thức của người dân và điều chỉnh cái nhìn của xã hội để thu hẹp dần khoảng cách giữa điều luật và thực tế, giữa văn minh, tiến bộ nhân loại với quan niệm lạc hậu, bảo thủ còn rơi rớt ở một bộ phận dân cư.

Thực ra, vấn đề đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh giải quyết từ những năm kháng chiến chống Pháp, thể hiện bằng sự căn dặn: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ/ Tùy theo sức của mình/ Để tham gia kháng chiến/ Và gìn giữ hòa bình”. Điều mấu chốt là ở chỗ “Tùy theo sức của mình”, trẻ em thì chỉ nên làm “việc nhỏ” mà còn “tùy” vào sức khỏe, tức là chủ động từ bản thân chủ thể các em nhưng người lớn cũng phải biết rõ điều này, ai bắt các em làm quá sức mình tức là lạm dụng và không được phép làm như vậy!

Tuy nhiên, điều kiện mang tính chất tiên quyết và bao trùm vẫn chính là mức sống, điều kiện kinh tế – xã hội. Đơn giản, chỉ cần nhìn vào sự khác biệt giữa trẻ em thành phố và trẻ em nông thôn đã thấy rõ điều này. Vì vậy, nâng cao mức sống cùng với các thiết chế văn hóa, đời sống vật chất và tinh thần cho toàn xã hội cùng với sự khai mở về quyền trẻ em và trách nhiệm của cha mẹ sẽ giảm thiểu đến mức tối đa sự lao động vất vả của trẻ.

Nhìn vào đời sống của trẻ em, sự đãi ngộ của xã hội và sự thụ hưởng chính sách ưu đãi trẻ em thì có thể đánh giá được sự ưu việt của chế độ xã hội đó đến đâu. Đây không phải là vấn đề trẻ em mà thực sự là vấn đề người lớn và không chỉ trong gia đình mà ở tầm xã hội. Không thể coi nhẹ khi xác định tương lai đất nước phụ thuộc vào thế hệ tiếp nối mà ngay từ hôm nay phải bảo vệ, chăm sóc, giữ gìn, giáo dục không thể lơ là! 

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Vụ “phù phép” giấy ủy quyền tại Gò Vấp (TP Hồ Chí Minh): Khởi tố công chứng viên để điều tra hành vi “thiếu trách nhiệm”

Khu đất trong vụ án. (Ảnh: Bùi Yên)
(PLVN) - Cơ quan CSĐT Công an TP HCM cho biết vừa khởi tố, bắt tạm giam ông Nguyễn Duy Thức, Công chứng viên (CCV) Văn phòng Công chứng (VPCC) Đầm Sen (VPCC này nay đã đổi tên) để điều tra hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Nguyễn Duy Thức bị xác định thực hiện công chứng Hợp đồng ủy quyền sai quy trình theo Luật Công chứng dẫn đến hậu quả là 2 đối tượng (đã bị tuyên án) thực hiện hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với số tiền 15,7 tỷ đồng.

Sai phạm kéo dài trong tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ

Sai phạm kéo dài trong tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ
(PLVN) - Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố Kết luận thanh tra (KLTT) về thực hiện công vụ của cán bộ, công chức, viên chức trong giải quyết thủ tục hành chính (TTHC), cung cấp dịch vụ công (CCDVC) cho người dân và DN tại Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), giai đoạn 15/6/2021 - 30/11/2023.

Vụ kiện liên quan thu hồi đất tại Thanh Hóa: TAND cấp cao tại Hà Nội thông báo thụ lý phúc thẩm

Nhà Đại đoàn kết xây năm 2006 là nơi ở của bà Mai. (Ảnh: Nguyễn Tuấn)
(PLVN) - TAND cấp cao tại Hà Nội mới có Thông báo thụ lý vụ án hành chính số 540/2024/TBTL-HC thụ lý vụ án để xét xử phúc thẩm vụ khởi kiện quyết định hành chính về quản lý đất đai do bà Trần Thị Mai (ngụ phường Hải Châu, TX Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa) kháng cáo toàn bộ với Bản án hành chính sơ thẩm 232/2024/HC-ST ngày 20/9/2024 của TAND tỉnh Thanh Hóa.

Hành vi xúc phạm, bôi nhọ người khác trên mạng xã hội sẽ bị xử lý như thế nào?

Luật sư Lê Thị Thùy.
(PLVN) - Bạn Quốc Tuấn (Hải Phòng) hỏi: Tôi và một đồng nghiệp có xảy ra mâu thuẫn. Người đồng nghiệp này đã đăng tải những lời lẽ xúc phạm danh dự, nhân phẩm của tôi lên mạng xã hội. Hành vi này đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tinh thần cũng như cuộc sống, công việc của tôi. Xin hỏi, hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác trên mạng xã hội sẽ bị xử lý như thế nào?

Cà Mau: Thiếu sót trong xây dựng, bồi thường, tái định cư một số dự án

Cà Mau: Thiếu sót trong xây dựng, bồi thường, tái định cư một số dự án
(PLVN) - Thanh tra tỉnh Cà Mau vừa ban hành Kết luận thanh tra 30/KL-TT (KLTT) về việc thanh tra các dự án, hạng mục công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh. Theo KLTT, một số chủ đầu tư các dự án có hạn chế, thiếu sót như: UBND tỉnh; Sở NN&PTNT; Ban Quản lý dự án (BQLDA) công trình xây dựng Cà Mau; BQLDA công trình NN&PTNT; Ban ODA và NGO; BQLDA xây dựng công trình giao thông Cà Mau; Trung tâm Phát triển quỹ đất Cà Mau; UBND huyện Ngọc Hiển, UBND TP Cà Mau, UBND huyện Năm Căn.

Tiếp sự việc công dân phản ánh bị cơ quan đăng ký đất đai 'làm khó': Phó Chủ tịch UBND Hà Nội có chỉ đạo

Tiếp sự việc công dân phản ánh bị cơ quan đăng ký đất đai 'làm khó': Phó Chủ tịch UBND Hà Nội có chỉ đạo
(PLVN) - Sau khi tiếp nhận công văn gửi kèm đơn của bà Nguyễn Thị Vân Khánh (ngụ phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm) có nội dung phản ánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Chi nhánh quận Hai Bà Trưng ra quyết định ngăn chặn không phù hợp pháp luật, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội mới có chỉ đạo.

Đề xuất các hình thức, biện pháp cứu trợ, hỗ trợ khi tình trạng khẩn cấp xảy ra

Đề xuất các hình thức, biện pháp cứu trợ, hỗ trợ khi tình trạng khẩn cấp xảy ra. (Ảnh: qdnd.vn)
(PLVN) - Bộ Quốc phòng đang dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và nâng cao hiệu quả pháp lý của hệ thống pháp luật về tình trạng khẩn cấp; tạo lập cơ sở pháp lý, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả thi hành pháp luật nhằm tăng cường tính chủ động trong việc ứng phó, khắc phục kịp thời, hiệu quả trường hợp xảy ra tình huống khẩn cấp, góp phần bảo vệ Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Sự việc dấu hiệu vi phạm trong cấp sổ đỏ tại Thanh Hóa: Văn phòng Đăng ký đất đai yêu cầu kiểm điểm 2 viên chức

Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Đông Sơn. (Ảnh: Nguyễn Tuấn)
(PLVN) - Ông Nguyễn Bá Khương (ngụ xã Đông Tiến, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa) phản ánh việc cán bộ lập thủ tục, hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) không đúng quy định. Mới đây, Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Thanh Hóa đã có Văn bản 407/TB-VPĐKĐĐ ngày 22/11/2024 thông báo kết quả giải quyết tố cáo.