Quyền về hình ảnh bị xâm phạm: Vẫn là bài toán nan giải!

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Diễn viên Công Lý bị lấy hình ảnh đưa lên bìa sách, hình ảnh của diễn viên Đan Lê cũng bị sử dụng cho một trang web mà không hề được sự cho phép của chủ nhân. Đó chỉ là hai ví dụ rất nhỏ cho thực trạng sử dụng hình ảnh cá nhân một cách rất bừa bãi, coi thường pháp luật đang tồn tại ở Việt Nam.

Chuyện của người nổi tiếng

Khi câu chuyện diễn viên Công Lý bị lấy hình ảnh đưa lên bìa một cuốn sách luật, nhiều người suy nghĩ rằng việc nhà xuất bản kia bị xử phạt chẳng qua là do cách sử dụng hình ảnh phản cảm.

Hiện nay, việc bảo vệ quyền nhân thân thông qua việc yêu cầu Tòa án bảo vệ được tiến hành theo trình tự, thủ tục tố tụng dân sự, việc khởi kiện phải có căn cứ và đúng pháp luật. Người bị xâm hại hoàn toàn có thể khởi kiện ra Tòa để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Tuy nhiên, pháp luật tố tụng dân sự hiện nay đòi hỏi người khởi kiện phải chứng minh được quyền nhân thân về hình ảnh bị vi phạm và hành vi sử dụng hình ảnh trái pháp luật của người vi phạm.

Ngoài việc yêu cầu Tòa án buộc người đó phải chấm dứt hành vi vi phạm quyền về hình ảnh, công khai xin lỗi, người khởi kiện có thể yêu cầu Tòa án buộc người có hành vi vi phạm phải bồi thường tổn thất về tinh thần.

Và đến khi Đan Lê kiện một công ty cổ phần chăm sóc sắc đẹp vì đã tự ý sử dụng hình ảnh Đan Lê trên website, độc giả lại nghĩ rằng: Chẳng qua vì “hot girl thời tiết Đan Lê” ấy là người nổi tiếng. 

Tuy nhiên, sự thực là nếu diễn viên Công Lý được đưa lên bìa sách trong hình ảnh lịch sự, đầy trọng thị, hay không phải hotgirl thời tiết Đan Lê mà một cô gái vô danh nào đó trong cộng đồng thì họ vẫn có quyền khởi kiện nếu hình ảnh của họ bị sử dụng chưa qua xin phép? 

Và cũng không phải chỉ khi sử dụng hình ảnh có mục đích sinh lời thì mới phải xin phép, bởi BLDS đã quy định rõ: “Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình”. Đây là sự khẳng định của Nhà nước về quyền của cá nhân đối với hình ảnh của bản thân mình. BLDS quy định cá nhân có quyền được phép sử dụng hình ảnh của mình, quyền cho người khác sử dụng hình ảnh của mình, quyền được bảo vệ đối với hình ảnh của cá nhân trước những hành vi sử dụng hình ảnh trái phép.

Khoản 2 Điều 31 của BLDS 2005 cũng quy định cụ thể: “ Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; trong trường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủ 15 tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người đại diện hợp pháp của người đó đồng ý, trừ trường hợp vì lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng hoặc quy định khác”. 

Điều 31 BLDS 2005 quy định về Quyền của cá nhân đối với hình ảnh

“1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

2. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; trong trường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủ mười lăm tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người đại diện của người đó đồng ý, trừ trường hợp vì lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng hoặc pháp luật có quy định khác.

3. Nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh”.

Như vậy, theo điều luật nói trên, về nguyên tắc cá nhân tổ chức bất kì sử dụng hình ảnh của người khác cho mục đích bất kì (không phân biệt thương mại hay phi thương mại) mà chưa được phép của người đó thì được xem là hành vi vi phạm pháp luật.

Luật cũng nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm hại tới danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh. Điều này cũng có nghĩa là  việc sử dụng hình ảnh của cá nhân, dù có sự đồng ý của người đó, nhưng nếu việc sử dụng hình ảnh này lại xâm phạm tới danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân thì vẫn là xâm phạm quyền hình ảnh của cá nhân.

Quay lại với trường hợp hai nhân vật mà bài viết đã nhắc đến ở trên, trong trường hợp của Đan Lê, Chánh Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch đã ký Quyết định số 60/QĐ-XPVPHC, xử phạt công ty có hành vi vi phạm quyền về hình ảnh của Đan Lê. Theo quyết định xử phạt, công ty này đã vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 51 Nghị định số 158 năm 2013 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo. Mức phạt hành chính được đưa ra là 50 triệu đồng và đơn vị này buộc phải tháo gỡ hình ảnh Đan Lê trên website công ty. 

MC Đan Lê đã chia sẻ với truyền thông lý do chị quyết định khiếu nại công ty này. Trước đó từng có nhiều công ty sử dụng trái phép hình ảnh của cô để quảng bá sản phẩm, dịch vụ. Tuy nhiên, một số đơn vị sau khi nhận được yêu cầu từ nữ diễn viên đã xin lỗi và nhanh chóng gỡ bỏ hình ảnh. Đối với sự việc lần này, sau nhiều lần góp ý, công ty vẫn cố tình có hành vi trái phép. Do muốn bảo vệ hình ảnh cá nhân, Đan Lê đã quyết định nhờ pháp luật can thiệp.

Nhà xuất bản sử dụng hình ảnh của diễn viên Công Lý đưa lên bìa cuốn sách cũng đã bị phạt 128 triệu đồng, trong đó có hành vi xúc phạm danh dự của cá nhân bằng việc thể hiện hình ảnh trên bìa 1 của cuốn sách.

Tình trạng đáng báo động

Không chỉ có Đan Lê, Công Lý mà nhiều người nổi tiếng khác cũng đã từng bị sử dụng hình ảnh không xin phép. Hoa hậu Kỳ Duyên bị một trang web ở nước ngoài lấy nhiều hình ảnh của cô để minh họa cho một bìa đĩa có yếu tố nhạy cảm và “người lớn” của Nhật Bản. Jennifer Phạm từng bị một thẩm mỹ viện Hàn Quốc tùy tiện sử dụng hình ảnh của cô. Hoa hậu Diễm Hương cũng từng phát hiện nhiều nhà thuốc sử dụng hình ảnh của cô với nội dung quảng cáo cho một thương hiệu làm đẹp. Ca sỹ Hồ Ngọc Hà, Hoa hậu Thu Thảo,… cũng thường xuyên bị lấy hình để quảng bá cho các sản phẩm bán online…  

Có thể khẳng định, trong các quyền dân sự của cá nhân thì quyền nhân thân là một phần rất quan trọng. Quyền nhân thân nói chung và quyền của cá nhân đối với hình ảnh của mình nói riêng là một trong những nội dung cơ bản của quyền con người được pháp luật ghi nhận và bảo vệ. Tuy nhiên, việc sử dụng hình ảnh cá nhân mà chưa được sự cho phép đang ở mức báo động. Báo động hơn nữa là chính những cá nhân có hình ảnh bị xâm phạm cũng đang dễ dàng thỏa hiệp, tự bỏ qua quyền lợi chính đáng của mình được pháp luật bảo vệ. 

Có thể khởi kiện nếu hình ảnh của mình bị xâm hại

Theo Luật sư Vũ Văn Lợi (Giám đốc Công ty Luật Hòa Lợi) - việc sử dụng hình ảnh cá nhân dù với mục đích sinh lời hay không sinh lời đều cần phải được sự cho phép của cá nhân đó.

Thưa ông, hiện nay có trào lưu sử dụng hình ảnh người nổi tiếng trên mạng xã hội để câu view, người có hành vi này chỉ có mục đích vui vẻ, không có động cơ kiếm tiền hay mục đích gì xấu, vậy hành vi đó có được phép hay không?

- Theo quy định tại Điều 31 BLDS 2005 thì quyền về hình ảnh là quyền của cá nhân, việc đưa hình ảnh của cá nhân mà không được phép của họ thì đều là hành vi trái pháp luật?

Nếu dùng hình ảnh để quảng cáo  cho hoạt động kinh doanh, vì mục đích thương mại thì phải xử lý như thế nào?

- BLDS hiện hành quy định quyền hình ảnh là quyền của cá nhân, nếu người đó không cho phép thì việc  đưa lên dù mục đích gì cũng không được phép.

Nếu hình ảnh của mình bị người khác tự ý sử dụng, cần làm gì để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, thưa ông?

- Người bị dùng hình ảnh mà không được sự đồng ý, dù có hay không bị những hiệu ứng trái ý muốn đều có thể gửi đơn đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để giải quyết theo đúng quy định pháp luật. Khi hình ảnh đó liên quan đến lĩnh vực điều chỉnh của cơ quan nào thì gửi đơn đến cơ quan đó. Thậm chí là gửi đến tòa án để đòi bồi thường, yêu cầu không được sử dụng hình ảnh mà chưa có sự cho phép của mình.

Xin cám ơn Luật sư!

Tin cùng chuyên mục

Căn nhà ông Cảnh liền kề công trình đang được phá dỡ. (Ảnh: Nguyễn Tuấn)

Sở Xây dựng Hà Nội: Kiểm tra xác minh phản ánh “tháo dỡ công trình gây hư hại nhà hàng xóm”

(PLVN) - Liên quan đơn thư của ông Nguyễn Trọng Cảnh (ngụ ngách 23, ngõ 82, phố Chùa Láng, quận Đống Đa, TP Hà Nội) phản ánh nhà liền kề phá dỡ gây mất an toàn, ảnh hưởng tài sản, kết cấu nhà mình; đại diện Sở Xây dựng cho biết đã thực hiện kiểm tra, xác minh cũng như hỗ trợ UBND quận Đống Đa giải quyết theo thẩm quyền.

Đọc thêm

Tiếp vụ dấu hiệu gian dối trong một hồ sơ khai tử tại Quận 8 (TP HCM): Cần giám định chữ ký trong bộ hợp đồng chuyển nhượng tài sản

Tiếp vụ dấu hiệu gian dối trong một hồ sơ khai tử tại Quận 8 (TP HCM): Cần giám định chữ ký trong bộ hợp đồng chuyển nhượng tài sản
(PLVN) - Sau khi PLVN có bài viết “Dấu hiệu gian dối trong hồ sơ khai tử “đại gia” nổi tiếng quận 8, TP HCM”, nhiều độc giả quan tâm, thắc mắc, đặt câu hỏi “chết thực tế ngày 20 nhưng gian dối khai tử lùi ngày thành 27/12 để làm gì?”. Đây cũng chính là vấn đề mà một số người liên quan sự việc đã có đơn đề nghị cơ quan chức năng làm rõ.

Hà Nội: Thành lập Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí

Hội nghị công bố Quyết định của UBND Thành phố thành lập Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí .
(PLVN) - Ngày 20/11/2024 , UBND Thành phố quyết định ban hành Quyết định số 6037/QĐ-UBND thành lập “Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí của UBND thành phố Hà Nội” do đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố làm Trưởng Ban Chỉ đạo.

Sự việc thu hồi đất thực hiện dự án nuôi trồng thủy sản Cảnh Long (Thanh Hóa): Trả lời của UBND TX Nghi Sơn

Sự việc thu hồi đất thực hiện dự án nuôi trồng thủy sản Cảnh Long (Thanh Hóa): Trả lời của UBND TX Nghi Sơn
(PLVN) - Báo PLVN vừa nhận được Văn bản 4148/UBND-GPMB của UBND TX Nghi Sơn gửi Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa báo cáo, trả lời Báo PLVN về giải quyết đơn thư của ông Lê Ngọc Thách (ngụ tổ dân phố Nam Châu, phường Hải Châu) theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Văn bản 11186/UBND-TD ngày 2/8/2024.

Tiêu chuẩn khám sức khoẻ lái xe từ năm 2025

Ảnh minh hoạ
(PLVN) - Bộ Y tế mới ban hành Thông tư số 36 ngày 16/11/2024 quy định về tiêu chuẩn sức khỏe, việc khám sức khỏe định kỳ đối với người hành nghề lái xe ô tô; cơ sở dữ liệu của người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng.

Công trình trụ sở TAND huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh): TAND tối cao cho biết 'việc lập dự toán dự án bảo đảm đúng pháp luật'

Công trình trụ sở TAND huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh): TAND tối cao cho biết 'việc lập dự toán dự án bảo đảm đúng pháp luật'
(PLVN) - Liên quan đến phản ánh của bạn đọc cho rằng có dấu hiệu nâng khống hóa đơn trong việc thi công dự án xây dựng mới trụ sở làm việc TAND huyện Kỳ Anh (tỉnh Hà Tĩnh): mới đây, TAND tối cao đã có Văn bản 312/TANDTC-KHTC phản hồi Báo PLVN, cho biết, việc lập dự toán của dự án đã bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Chủ đầu tư căn cứ trên kết quả thẩm tra, thẩm định của các bên liên quan để phê duyệt dự toán, tổ chức đấu thầu. Không có dấu hiệu nâng khống giá trong việc lập dự toán xây dựng công trình.

Cần chế tài mạnh hơn với hành vi liên quan ma túy

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Hậu quả của ma túy, “ngáo đá”, là vấn đề nhức nhối trong xã hội bấy lâu nay. Một minh chứng rõ ràng tang thương mới nhất là vụ án xảy ra ở một tỉnh phía Nam cuối tháng 10/2024, khi một cháu bé 14 tuổi đi bán vé số, vô cớ bị một đối tượng tấn công tử vong ngay trên đường.

Một số vấn đề liên quan dự án khu phố chợ Chiên Đàn (Quảng Nam): UBND huyện Phú Ninh trả lời

Dự án khu phố chợ Chiên Đàn. (Ảnh: Anh Huy)
(PLVN) - Dự án khu phố chợ Chiên Đàn (xã Tam Đàn, huyện Phú Ninh) được UBND tỉnh Quảng Nam chấp thuận chủ trương đầu tư tại Công văn 6754/UBND-KTN ngày 4/12/2017. Dự án do Cty CP địa ốc Newland Quảng Nam làm chủ đầu tư với diện tích khoảng 9,8 ha, tổng số 328 căn (đất ở chia lô), quy mô dân số khoảng 1.600 người.

Đưa người đi lao động nước ngoài trái phép sẽ bị xử lý như thế nào?

Ảnh minh họa
(PLVN) - "Lợi dụng tâm lý những người có hoàn cảnh khó khăn, muốn đi lao động ở nước ngoài, một số đối tượng đăng thông tin trong các hội, nhóm trên mạng xã hội để tuyển lao động đi làm việc ở nước ngoài “việc nhẹ lương cao”. Những đối tượng có hành vi vi phạm trên sẽ bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật?" - bạn Minh Anh (Sơn La) hỏi. 

Bà Trương Mỹ Lan đề nghị thi hành án chủ động để khắc phục hậu quả: Cục THADS TP HCM chuyển đơn đến TAND Cấp cao

Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên tòa đang diễn ra. (Ảnh: Thanh Tùng)
(PLVN) - TAND Cấp cao tại TP HCM đang mở phiên phúc thẩm xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm trong giai đoạn 1 vụ án xảy ra tại Cty Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị có liên quan. Trước đó, ngày 23/10/2024, bà Lan đã có đơn gửi Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM đề nghị THA chủ động để khắc phục hậu quả vụ án.

Sau thời gian tạm hoãn hợp đồng lao động có phải nhận lại người lao động không?

Luật sư Nguyễn Quang Tâm.
(PLVN) - Bạn Duy Khang (Hải Phòng) hỏi: Do tình hình sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn nên công ty tôi muốn tạm hoãn hợp đồng với một số người lao động (NLĐ). Xin hỏi, thời gian tạm hoãn hợp đồng lao động (HĐLĐ) được quy định thế nào? Sau thời gian tạm hoãn HĐLĐ công ty có phải nhận lại NLĐ không?

Chi nhánh VPĐKĐĐ Thủ Đức (TP HCM): Một số vấn đề cần làm rõ trong một hồ sơ đăng ký biến động đất đai

Liên 1, biên nhận 375 và biên nhận 376 có chữ ký, dấu vân tay tên bà Mai nhưng bị tẩy xóa.
(PLVN) - Bà Ngô Thị Mai (SN 1967) cho rằng, là người nộp hồ sơ đăng ký cập nhật biến động căn nhà vừa mua nhưng Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Thủ Đức (TP HCM) lại trả kết quả cho chủ cũ, dẫn đến bà không nhận được sổ đỏ và tài sản. Trong khi đó, Chi nhánh VPĐKĐĐ cho rằng trả kết quả đúng quy định.

UBND xã Chàng Sơn (Hà Nội) bị phản ánh vi phạm khi tháo dỡ công trình: UBND huyện Thạch Thất ra kết luận

Công trình vi phạm của ông Trường bị UBND xã Chàng Sơn cưỡng chế phá dỡ khi chưa thiết lập đầy đủ hồ sơ xử lý vi phạm hành chính. (Ảnh: Bạn đọc cung cấp)
(PLVN) - UBND huyện Thạch Thất (Hà Nội) vừa có Văn bản 13/KL-UBND kết luận nội dung tố cáo Chủ tịch UBND xã Chàng Sơn cho tháo dỡ công trình vi phạm trên đất ruộng phần trăm (đất nông nghiệp dùng cho mục đích công ích - NV) khi chưa thiết lập đầy đủ hồ sơ để xử lý vi phạm hành chính; là tố cáo đúng.

Mô hình “Hội - Đoàn - Trường” phối hợp tuyên truyền, giáo dục: Học sinh hào hứng học kỹ năng sống được nhận quà

Sáng 11/11, tại các trường học trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục Luật Giao thông đường bộ, kỹ năng sống đã được tổ chức.
(PLVN) - Sáng 11/11, gần 2.000 học sinh Trường tiểu học Nguyễn Văn Tây, P Bình Chiểu, TP Thủ Đức (TP.HCM), sôi nổi tham gia tiết học An toàn giao thông và phòng chống đuối nước, đồng thời được nhận những phần quà hấp dẫn. Đây là hoạt động thiết thực từ sự phối hợp thú vị theo mô hình “Hội - Đoàn - Trường” giữa Hội Liên hiệp Phụ nữ cùng với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phường Bình Chiểu và Ban giám hiệu Trường Tiểu học Nguyễn Văn Tây.