Hoạt động của Đoàn tư vấn giám sát (TVGS) do Cty Nước và Môi trường Việt Nam (Cty Viwase) thành lập nhằm thực hiện Hợp đồng kinh tế số 18-2006/HĐKT-NSĐ ngày 28/3/2006 hạng mục TVGS thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị giữa Cty Viwase với Ban Quản lý (BQL) dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà - Hà Nội.
Tại Quyết định số 59-QĐ/NMT ngày 10/4/2006 do Giám đốc Cty Viwase ban hành để thành lập Đoàn TVGS thi công và lắp đặt thiết bị nhằm thực hiện Hợp đồng kinh tế số 18-2016 nói trên, xác định: “Đoàn TVGS có nhiệm vụ tổ chức thực hiện theo đúng hợp đồng đã ký với BQL dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà - Hà Nội”.
Nội dung chính của Hợp đồng kinh tế số 18 - 2006 thể hiện: “Bên B (Viwase) phải thực hiện công việc TVGS thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị của Dự án Hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông, giai đoạn 1, công suất 300.000m3/ngày đêm ngay sau khi hợp đồng được ký kết và thường xuyên, liên tục trong quá trình thi công.
- Theo dõi, kiểm tra về: Khối lượng thi công, chất lượng sản phẩm của từng hạng mục và toàn bộ công trình theo quy định quản lý chất lượng hiện hành và tiêu chuẩn của thiết kế được duyệt…
- Tổ chức nghiệm thu theo quy định tại Nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày 16/12/2004 của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng và Thông tư số 12/2005/TT-BXD ngày 15/7/2005 của Bộ Xây dựng…
- Hai bên cam kết thực hiện nghiêm chỉnh quy định của hợp đồng, bên nào vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật về hợp đồng kinh tế”.
Văn bản quy phạm pháp luật áp dụng điều chỉnh đối Hợp đồng kinh tế số 18 là Bộ luật Dân sự năm 2005, Luật Xây dựng năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Điều 618 Bộ luật Dân sự năm 2005 có quy định: “Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao”.
Điểm g khoản 2 Điều 90 Luật Xây dựng năm 2003 có quy định: “2. Nhà thầu giám sát thi công xây dựng công trình có các nghĩa vụ sau đây:...g) Bồi thường thiệt hại khi làm sai lệch kết quả giám sát đối với khối lượng thi công không đúng thiết kế, không tuân theo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng nhưng người giám sát không báo cáo với chủ đầu tư xây dựng công trình hoặc người có thẩm quyền xử lý, các hành vi vi phạm khác gây thiệt hại do lỗi của mình gây ra”.
Khoản 5 Điều 21 Nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày 16/12/2004 của Chính phủ về quản lý chất lượng công trình xây dựng có quy định: 5. Nhà thầu giám sát thi công xây dựng công trình của chủ đầu tư phải bồi thường thiệt hại do vi phạm hợp đồng; chịu trách nhiệm trước pháp luật và chủ đầu tư khi nghiệm thu không bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn và chỉ dẫn kỹ thuật được áp dụng, sai thiết kế và các hành vi khác gây ra thiệt hại”.
“Như vậy, trong trường hợp nếu các cán bộ thuộc Đoàn TVGS bao gồm các ông Đỗ Đình Trì, Hoàng Quốc Thống, Bùi Minh Quân, Nguyễn Biên Hùng có vi phạm các nghĩa vụ, trách nhiệm của Viwase trong quá trình thực hiện nhiệm vụ TVGS thi công lắp đặt thiết bị và đường ống cốt sợi thủy tinh gây ra thiệt hại thì bên giao thầu là BQL dự án có quyền căn cứ vào thỏa thuận trong Hợp đồng kinh tế số 18-2006 yêu cầu cơ quan Tòa án có thẩm quyền buộc Viwase phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005 và Luật Xây dựng năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành” – Luật sư Lê Ngọc Hà (Văn phòng Luật sư Đa Phúc) nhận định.
Vì thế, Luật sư Lê Ngọc Hà cho rằng, việc Cơ quan CSĐT Bộ Công an, VKSNDTC áp dụng quy định của pháp luật hình sự vào điều chỉnh tranh chấp trong quan hệ hợp đồng dân sự để khởi tố các cán bộ thuộc Đoàn TVGS của Cty Viwase là “hình sự hóa quan hệ dân sự”, “can thiệp quá sâu” vào quan hệ hợp đồng dân sự giữa Viwase và BQL dự án đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà - Hà Nội.
