Mục đích của Kỳ thi tốt nghiệp THPT nhằm đánh giá kết quả học tập của người học theo của mục tiêu giáo dục của chương trình giáo dục phổ thông cấp THPT; chương trình GDTX cấp THPT (gọi chung là chương trình THPT).
Thi tốt nghiệp THPT lấy kết quả thi để xét công nhận tốt nghiệp THPT; làm cơ sở đánh giá chất lượng dạy, học của trường phổ thông và công tác chỉ đạo của các cơ quan quản lý giáo dục. Các sơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp có thể sử dụng kết quả thi Tốt nghiệp THPT để tuyển sinh.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT phải đảm bảo yêu cầu nghiêm túc, trung thực, khách quan, công bằng.
Kỳ thi được tổ chức với 5 bài thi, gồm 3 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ; 1 bài thi tổ hợp Khoa học tự nhiên; 1 bài thi tổ hợp Khoa học xã hội.
Bài thi tổ hợp Khoa học tự nhiên gồm các môn thành phần Vật lý, Hóa học, Sinh học.
Còn bài thi tổ hợp Khoa học xã hội gồm các môn thành phần Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân (đối với thí sinh học chương trình giáo dục phổ thông cấp THPT) hoặc các môn thành phần Lịch sử, Địa lý (đối với thí sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT).
Các bài thi Toán, Ngoại ngữ, Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan; bài thi Ngữ văn thi theo hình thức tự luận. Thời gian làm bài với môn Ngữ văn là 120 phút; Toán 90 phút; Ngoại ngữ 60 phút và những môn thi thành phần của bài thi tổ hợp là 50 phút.
Quy chế thi cũng nêu rõ, nội dung thi tốt nghiệp THPT nằm trong chương trình THPT, chủ yếu là chương trình lớp 12.
Thí sinh được mang vào phòng thi gồm: Bút viết, bút chì, compa, tẩy, thước kẻ, thước tính; máy tính bỏ túi không có chức năng soạn thảo văn bản, không có thẻ nhớ (cụ thể trong hướng dẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT hàng năm của Bộ GD&ĐT); Atlat Địa lý Việt Nam đối với môn thi Địa lí (không có đánh dấu hoặc viết thêm bất cứ nội dung nào khác) do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành. Các loại máy ghi âm, ghi hình chỉ có chức năng ghi thông tin nhưng không thể nghe, xem và không thể truyền, nhận được thông tin, tín hiệu âm thanh, hình ảnh, trực tiếp nếu không có thiết bị hỗ trợ khác thí sinh cũng được mang vào phòng thi.
Trong khi đó, giấy than, bút xóa, đồ uống có cồn, vũ khí và chất gây nổ, gây cháy; tài liệu, thiết bị truyền tin hoặc chứa thông tin có thể lợi dụng để gian lận trong quá trình làm bài thi và quá trình chấm thi là những vật cấm mang vào phòng thi theo quy chế thi.
