Đừng để sâu gạo thành “đại dịch” như ốc bươu, gián đất

Sâu gạo được khoác tên ''sâu nuôi chim'' tại khu vực cửa khẩu.
Sâu gạo được khoác tên ''sâu nuôi chim'' tại khu vực cửa khẩu.
(PLO) - “Sâu gạo ngoài việc “đánh chén” các loài thực vật như ốc bươu vàng, nó còn ăn cả thịt sống, nếu tiến hành nuôi nhốt chung với rùa nó có thể gặm hết cả mai rùa chỉ trong vỏn vẹn vài giờ”, ông Lê Sơn Hà, Trưởng phòng Kiểm dịch thực vật (Cục Bảo vệ Thực vật), cho biết. 
Siêu sâu không thể tồn tại ngoài tự nhiên?
Như PLVN đã có bài viết "Siêu sâu" Trung Quốc có là ẩn họa?, việc sâu gạo được nhập lậu, bán tràn lan đang làm dấy lên lo ngại sự mất cân bằng sinh thái giống như đại dịch ốc bươu vàng. Chúng tôi đã đem vấn đề này trao đổi với ông Lê Sơn Hà, Trưởng phòng Kiểm dịch thực vật (Cục Bảo vệ Thực vật).
Ông Hà cho biết, hình dáng bên ngoài của Super worm thường lớn hơn Meal worm và Mini worm. Kích cỡ trung bình của siêu sâu 4 – 6 cm, di chuyển nhanh, thân hình tròn nhẵn màu đồng và đặc biệt phàm ăn. Chúng cũng tồn tại lâu hơn hai loại sâu còn lại, sẵn sàng cắn chết nhau để sinh tồn. Sâu gạo là ấu trùng của một loài bọ cánh cứng Zophobas morio thuộc họ Tenebrionidae có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Vẫn chưa biết ai và chính xác khi nào nó được nhập lậu vào Việt Nam. 
Sâu gạo tiếng Anh gọi là superworm (Siêu sâu). “Sâu này ăn rất nhiều thứ, với kiểu ăn tạp giống ốc biêu vàng. Việc nhân nuôi tự phát, phát triển mạnh ở khu vực Nam Bộ, riêng miền Bắc chúng tôi chưa thống kê được cụ thể các cơ sở nhân nuôi”, ông Hà cho biết thêm.
Phân biệt sâu gạo bị cấm với các loại sâu bầy bán trên thị trường.
Phân biệt sâu gạo bị cấm với các loại sâu bầy bán trên thị trường. 

Theo đó, việc tự ý nhân nuôi và buôn bán sâu gạo tự phát đang tiềm ẩn những nguy cơ đe dọa đến môi trường, sinh thái. Các chủ cơ sở nuôi, bán sâu gạo “qua mặt” các cơ quan chức năng bằng cách tự nhập từ Trung Quốc về rồi phân phối. Ngoài ra, việc nhập nhèm, đánh tráo tên gọi để phân biệt đâu là Super worm cũng là một nguyên nhân khiến sâu gạo công nhiên được phát tán trên thị trường.

Việc nuôi sâu gạo ngày càng “ăn nên làm ra” bởi nhu cầu sử dụng loại sinh vật này rất lớn. Việc nhân nuôi, phát triển loại sâu này cũng vô cùng dễ dàng. Theo chia sẻ trên một diễn đàn mạng của ông Bùi Phước Tâm (Tri Tôn, An Giang), sâu gạo từ lúc nở sâu con đến trưởng thành, hóa kiếp thành bọ và sinh sản đến chết kéo dài khoảng 8 tháng. Trong đó, thời gian sinh sản 3 tháng rưỡi với… cấp số nhân. Một cân giống có thể phát triển thành 130 kg sâu thương phẩm. Số lượng này nếu ước lượng với giá tiền bán ra hiện tại mỗi kg sâu gạo là 300.000 đồng/kg, lợi nhuận mang lại rất lớn.

Thế nên, từ khi xuất hiện thông tin Cục Bảo vệ Thực vật ban hành văn bản khuyến cáo, cấm phát tán sâu gạo, không ít ý kiến phản hồi cho rằng loài sinh vật này không thể tồn tại được ngoài môi trường tự nhiên, việc cấm đoán là hoàn toàn không cần thiết. Về quan điểm này, ông Trưởng phòng kiểm dịch thực vật (Cục Bảo vệ Thực vật) Lê Sơn Hà thẳng thắn bác bỏ: “Sâu gạo là loài sinh sống tự nhiên ở Nam và Trung Mỹ, như vậy nó không thể là con vật nuôi nhân tạo. Nó được người ta bắt về nuôi nên không thể nói là nó không tồn tại ngoài môi trường tự nhiên và không ẩn tàng nguy hại được”.

Cấm nhân nuôi là biện pháp thận trọng

Câu chuyện du nhập ốc bươu vàng một cách dễ dãi, thiếu kiểm soát cách đây 2 thập kỷ, dẫn đến nhiều diện tích lúa rộng lớn bị mất trắng là một minh chứng rõ nhất cho sự ảnh hưởng của dịch hại ngoại lai. Việc nhân nuôi tự phát gián đất cách đây ít lâu cũng là bài học để đời cho người nông dân. Một kg gián đất chỉ tốn 12.000 - 15.000 đồng tiền thức ăn. Giá bán trên thị trường dao động khoảng 120.000 - 160.000 đồng/kg. Một gián bố mẹ có thể sinh được khoảng 400 con gián đất con. Sau 30 ngày chúng có thể đạt trọng lượng 800 đến 1.000 con/kg. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, đây là loại côn trùng nguy hiểm, có thể gây bệnh tiêu chảy, dịch tả.

Việc lơi lỏng, bỏ mặc sâu gạo phát tán hoàn toàn có thể tiềm ẩn nguy cơ phát triển thành “đại dịch” giống hai sinh vật ngoại lai trên.

Trước quan điểm sâu gạo du nhập vào Việt Nam gần 10 năm, đến khi một số mô hình nuôi sâu phát triển ở mức độ nhất định thì Cục bảo vệ Thực vật mới cấm, vô tình làm khó người nông dân, Trưởng phòng kiểm dịch thực vật (Cục Bảo vệ Thực vật) Lê Sơn Hà cho biết: “Cấm thì không phải bây giờ mới cấm, trong pháp lệnh nghiêm cấm vật nuôi có điều khoản là cấm phát tán các giống ngoại lai không có trong danh mục được cấp phép. Việc nhân nuôi như một số nơi hiện nay đều mang tính chất tự phát, nhỏ lẻ và trái quy định”. 

Ông Hà cũng khuyến cáo: “Để tránh thiệt hại có thể có cho môi trường sinh thái, ảnh hướng đến sức khỏe con người, đối với những vật nuôi gây hại tiềm ẩn, chưa được cơ quan nhà nước cấp phép thì người dân không nên tự ý nhân nuôi. Trước mắt chúng tôi mới tuyên truyền. Nếu người dân muốn nuôi phải lên đăng ký với cơ quan chức năng, lực lượng chức năng sẽ khảo nhiệm mức độ loại này với môi trường như thế nào. Sau khi nghiên cứu mới xem xét đưa vào danh sách vật nuôi hay không rồi mới cấp phép”.

Thực tế, đa phần người nuôi cá, chim cảnh thường mua sâu gạo về để dành cho chim, cá ăn dần. Họ “nhốt tạm” chúng trong túi nilông, xô, chậu… rất sơ sài. Nếu Super worm lọt ra ngoài và sinh sôi nảy nở trong thế giới tự nhiên, nguy cơ phá hoại mùa màng, gây nguy hiểm cho cây cối, thậm chí cả động vật sẽ rất khó lường.
Nghiêm cấm việc nhân nuôi, vận chuyển và phóng thích Super worm

Công văn số 617/BVTV-KD ngày 24/4/2014 của Cục Bảo vệ thực vật, Cục Bảo vệ thực vật chỉ đạo:


- Sâu Super worm là loại côn trùng ăn tạp, phàm ăn, chưa có tên trong danh sách vật nuôi nông nghiệp và có nguy cơ gây hại đến sản xuất nông nghiệp cũng như ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái. Vì vậy việc nhân nuôi, vận chuyển và phóng thích sâu super worm là hành vi vi phạm pháp luật.

- Tăng cường thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm túc các tổ chức, cá nhân có hành vi nhân nuôi, vận chuyển và phóng thích sâu Super worm (Zaphobas morio). Quy định xử phạt các hành vi này theo Nghị định 114/2013/NĐ-CP ngày 3/10/2013 của Chính phủ Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giống cây trồng, bảo vệ và kiểm dịch thực vật.

Đọc thêm

Trung tâm hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực: Nơi bình yên tìm về

Ngôi nhà Ánh Dương ở Thanh Hóa chính thức đi vào hoạt động từ tháng 1/2022. (Ảnh: HLHPNVN)
(PLVN) -  Với nạn nhân bị bạo lực giới nói chung và bạo lực gia đình nói riêng, để “bình yên tìm về” là cả một hành trình dài. Nhưng qua mô hình Trung tâm dịch vụ một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực - Ngôi nhà Ánh Dương, trong hành trình đó, họ không đơn độc. Với nhiều người, hạnh phúc, bình yên đã thực sự trở lại.

Ngăn chặn ma túy “núp bóng” thuốc lá điện tử

Hiện nay chỉ có một số ít cơ quan có năng lực xét nghiệm phát hiện ma túy tổng hợp được như: Viện Giám định Pháp y – Bộ Y tế, Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an. (Nguồn ảnh: Thanh Loan)
(PLVN) -  Trong những năm gần đây, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới hay còn gọi là thuốc lá mới đã xuất hiện trên toàn thế giới với hai dòng sản phẩm chính là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, khoảng từ năm 2015, các sản phẩm thuốc lá mới bắt đầu du nhập vào Việt Nam và nhanh chóng thu hút giới trẻ.

Thuốc lá điện tử gây ảo giác, loạn thần

4 trường hợp là học sinh nhập viện do ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử. (Ảnh: Bệnh viện Bãi Cháy)
(PLVN) - Thời gian qua, tại một số bệnh viện đã tiếp nhận một số bệnh nhân đến điều trị có liên quan đến hút thuốc lá điện tử. Điều đáng lưu ý là hầu hết, bệnh nhân đến bệnh viện do có dấu hiệu đau đầu, lo âu, mất ngủ, rối loạn hoảng sợ, có một vài trường hợp có dấu hiệu loạn thần, ảo giác. Vấn đề này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tâm thần của người sử dụng.

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu

Sôi nổi Hội thi “Nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh” tỉnh Bạc Liêu
(PLVN) - Hòa chung không khí thi đua sôi nổi của thiếu nhi cả nước, thiếu nhi Bạc Liêu đã và đang ra sức thi đua rèn luyện, học tập, thực hiện các công trình, phần việc Măng non lập thành tích chào mừng để kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh (15/5/1941 – 15/5/2023), làm quà nhân kỷ niệm 133 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023).

Đừng coi thường say nóng, say nắng

Ảnh minh họa. (Nguồn: baochinhphu.vn)
(PLVN) -  Dù miền Bắc mới bước vào đợt nắng nóng gay gắt diện rộng thứ 2 kể từ đầu mùa nhưng nhiệt độ cao nhất ở nhiều nơi mấy ngày qua đều chạm hoặc vượt ngưỡng 40 độ C. Dự báo, thời gian tới sẽ xuất hiện nắng nóng nhiều hơn và gia tăng về cường độ trên phạm vi toàn quốc.