Dự thảo nội quy phiên tòa: Đòi xuất trình thứ không hề có

Các nhà báo tác nghiệp tại phiên tòa xét xử Dương Tự Trọng
Các nhà báo tác nghiệp tại phiên tòa xét xử Dương Tự Trọng
(PLO) - Theo Dự thảo Thông tư nội quy phiên tòa, muốn được tham dự phiên tòa, ngoài điều kiện được sự đồng ý của Chánh án Tòa án hoặc Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, các nhà báo còn phải xuất trình Thẻ nhà báo, Thẻ phóng viên. Quy định này đã chứng tỏ Tòa án chưa hiểu rõ về Luật Báo chí, bởi theo quy định hiện hành, không có Thẻ phóng viên.
Trước hết phải khẳng định, trong quá trình tác nghiệp, các nhà báo phải chấp hành pháp luật, các quy tắc nghề nghiệp, quy chuẩn về đạo đức của người làm báo. Nhưng ngược lại, các cơ quan chức năng cũng phải tạo điều kiện để báo chí tác nghiệp.
Ngay tại Điều 2 Luật Báo chí có nêu:  “... Báo chí, nhà báo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và được Nhà nước bảo hộ; không một tổ chức, cá nhân nào được hạn chế, cản trở báo chí, nhà báo hoạt động…”. 
Cả nước chỉ có một loại thẻ nhà báo
Theo quy định, hiện chỉ có Thẻ nhà báo là thẻ hành nghề duy nhất, không có Thẻ phóng viên. Việc Toà yêu cầu có Thẻ phóng viên mới được quyền dự phiên tòa để đưa tin đã khiến người dân băn khoăn về sự am hiểu pháp luật của quan toà.
Để được cấp Thẻ nhà báo, các phóng viên phải có thời gian công tác liên tục tại một cơ quan báo chí trong vòng ba năm trở lên và không bị vi phạm kỷ luật. Theo đề xuất tại Dự thảo, tất cả phóng viên, nhà báo nếu chưa có Thẻ sẽ bị cấm cửa trước các phiên toà. 
Đây là một số lượng không nhỏ phóng viên mới vào nghề và việc trẻ tuổi nghề hoàn toàn không phải là lý do để bị tước quyền tham dự phiên toà.
Điều nào hoàn toàn trái với nguyên tắc xét xử công khai, mọi công dân đều có quyền tham dự mà không phải xuất trình một giấy tờ gì. Với quy định này có thể hiểu: Nhà báo -  “công dân đặc biệt” -  đang bị hạn chế quyền tham dự phiên toà. Một quy định rất nguy hiểm cho công tác cải cách tư pháp hiện nay. 
Đồng ý bằng cách nào?
Một vấn đề khác cũng đang khiến dư luận băn khoăn, đó là TANDTC yêu cầu các nhà báo, phóng viên phải “được sự đồng ý” của Chánh án hoặc thẩm phán, nhưng lại không nói rõ hình thức của sự “đồng ý” này là gì? Bằng miệng hay bằng chữ ký xác nhận trên Giấy giới thiệu của nhà báo, phóng viên; hay đơn thuần chỉ là cuộc điện thoại đến Chủ tọa của phiên tòa mà nhà báo muốn tham dự? 
Ví dụ, trường hợp Chánh án chỉ đồng ý bằng miệng nhưng sau đó khi đến dự phiên tòa, Chủ tọa phiên tòa lại đòi xuất trình bằng chứng của sự đồng ý này thì chắc các nhà báo, phóng viên chỉ còn nước… đi về.
Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, để giữ vững trật tự phiên tòa cũng như đảm bảo quyền được tiếp cận thông tin của báo chí, những nội dung nêu tại Khoản 5 Điều 2 của Dự thảo chỉ dành cho những phiên tòa hạn chế người tham dự (các phiên tòa xét xử vụ án mà ảnh hưởng đến bí mật đời tư hoặc bí mật quốc gia...). 
Nội quy phiên tòa không nên đòi hỏi các nhà báo, phóng viên quá nhiều điều kiện, thay vào đó chỉ cần họ trình Thẻ nhà báo (nếu chưa có Thẻ nhà báo thì trình Giấy giới thiệu) cho Thư ký phiên tòa trước khi Tòa xét xử chừng 10-15 phút là được. 
* Cớ gì lại buộc nhà báo, phóng viên phải xin phép?
Việc TANDTC yêu cầu các nhà báo muốn được dự phiên tòa để đưa tin  ngoài sự đồng ý của Chánh án hoặc chủ tọa phiên tòa và phải có Thẻ nhà báo là không phù hợp quy định của Luật Báo chí và Nghị định 51/2012/NĐ-CP hướng dẫn thi hành. 
Điều 8 Nghị định 51 quy định nhà báo được đến các cơ quan, tổ chức… thu thập thông tin, làm nghiệp vụ báo chí, và: “Khi đến làm việc, nhà báo chỉ cần xuất trình thẻ nhà báo”. Không những vậy, Khoản 3 Điều 8 Nghị định này còn nêu rõ: nhà báo được hoạt động nghiệp vụ lấy tin, chụp ảnh, quay phim, ghi âm tại các phiên tòa xét xử công khai… theo quy định của pháp luật.
Như vậy, nhà báo có quyền tác nghiệp khi xuất trình Thẻ nhà báo để chứng minh tư cách của mình chứ không phải để xin phép và chờ được cấp phép. Suy rộng ra, quy định tại Dự thảo vừa không phù hợp pháp luật, vừa bất khả thi. 
Luật sư Nguyễn Hữu Cường - Đoàn Luật sư tỉnh Lạng Sơn

Đọc thêm

Sửa đổi Luật Công chứng: Đề xuất quy định mua bảo hiểm nghề nghiệp là nghĩa vụ

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh báo cáo một số nội dung về dự thảo Luật Công chứng sửa đổi. (Ảnh Cổng TTĐTQH)
(PLVN) - Về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên, theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, nếu quy định việc mua bảo hiểm nghề nghiệp là nghĩa vụ thì sẽ mua trên cơ sở thỏa thuận giữa doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm và tổ chức hành nghề. Nhưng nếu là loại hình bảo hiểm bắt buộc thì sẽ phải quy định rõ mức mua và mức bồi thường.

Noi gương Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Vị Chủ tịch đầu tiên của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Vị Chủ tịch đầu tiên của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (Ảnh: T.Ư Hội LHTN Việt Nam)
(PLVN) - Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, vị Chủ tịch đầu tiên của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, không chỉ là nhà lãnh đạo quân sự tài ba mà còn là người đặt nền móng vững chắc cho tổ chức thanh niên lớn mạnh, gửi gắm niềm tin vào thế hệ trẻ - những người chủ tương lai của đất nước.

Quảng Bình: Tập huấn nghiệp vụ và kỹ năng cho tất cả công chức tư pháp, hộ tịch

Toàn cảnh hội nghị tập huấn.
(PLVN) - Sở Tư pháp Quảng Bình vừa tổ chức hội nghị tập huấn nghiệp vụ hộ tịch, chứng thực, nuôi con nuôi và kỹ năng, nghiệp vụ liên quan đến quy trình tiếp nhận, xử lý hồ sơ chứng thực bản sao điện tử , thực hiện 02 nhóm TTHC liên thông theo Đề án 06 cho công chức Tư pháp - Hộ tịch trên địa bàn tỉnh .

Chú trọng hoàn thiện thể chế thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Quang cảnh Hội nghị.
(PLVN) -Ngày 14/11, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Bộ Khoa học & Công nghệ phối hợp với Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam tổ chức Hội nghị thường niên 1M4W năm 2024 với chủ đề “Hoàn thiện thể chế thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”.

Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam

PGS.TS Vũ Văn Phúc.
(PLVN) -Sự nghiệp xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; lý luận đường lối đổi mới, lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội được định hình sáng rõ, được thực tiễn kiểm nghiệm là đúng đắn.

Bà Rịa - Vũng Tàu: Ngày đầu thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID

Người dân làm thủ tục tại bộ phận một cửa của Sở Tư pháp trong Trung tâm PVHCC. (Ảnh: Tiến Dũng)
(PLVN) - Từ 8h sáng qua (13/11), UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) chính thức triển khai thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) trên ứng dụng định danh quốc gia VNeID. Đây là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng của tỉnh, gồm Sở Tư pháp, Sở TT&TT, Công an tỉnh cùng các Bộ, ngành liên quan.

Hoàn thiện khung pháp lý về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bằng tài sản trí tuệ

Hoàn thiện khung pháp lý về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bằng tài sản trí tuệ
(PLVN) - Ngày 14/11, Bộ Tư pháp phối hợp Viện Friedrich Naumann Foundation (FNF) tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm của Cộng hoà Liên bang (CHLB) Đức về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bằng tài sản trí tuệ. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc và bà Vanessa Steinmetz, Giám đốc quốc gia FNF Việt Nam đồng chủ trì Hội thảo.

Bộ Tư pháp trao Quyết định nghỉ hưu cho công chức

Bộ Tư pháp trao Quyết định nghỉ hưu cho công chức
(PLVN) - Chiều 13/11, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trao Quyết định nghỉ hưu đối với đồng chí Nguyễn Thị Tố Nga, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, nguyên Vụ trưởng Vụ Thi đua – Khen thưởng, Bộ Tư pháp.

Bảo đảm quyền được giáo dục ở Việt Nam hiện nay

PGS, TS Nguyễn Kim Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
(PLVN) - Quyền được giáo dục ở Việt Nam hiện nay là một trong các quyền được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Mới đây, tại Phiên thảo luận Tổ tại Quốc hội về dự thảo Luật Nhà giáo, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh vị trí và ý nghĩa chiến lược của giáo dục và đào tạo, trong đó, đào tạo giáo viên là trọng tâm và phải "tiến dần lên", theo hướng các cháu đến tuổi đi học phải được đến trường. "Nếu tiến lên nữa thì Nhà nước phải nuôi, tiến tới miễn học phí, nuôi ăn các cháu ở tuổi đi học”. Nhân dịp Kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2024), Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết “ Bảo đảm quyền được giáo dục ở Việt Nam hiện nay” của PGS,TS Nguyễn Kim Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo

Chuyên gia Tài chính Nguyễn Trí Hiếu: Khát khao mang nguồn tài chính bền vững đến doanh nghiệp Việt

Chuyên gia Tài chính Nguyễn Trí Hiếu
(PLVN) - Hơn 45 năm làm việc trong ngành tài chính, ngân hàng,TS.Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn Cầu luôn nỗ lực và khát khao mang nguồn tài chính bền vững đến cho doanh nghiệp (DN) Việt. Bởi hơn ai hết, ông hiểu rằng: Tài chính là yếu tố quan trọng số 1 trong hành trình phát triển của bất kỳ DN nào.