Có tự mảy may…

Mùa Phật đản, hãy thong thả dành cho mình thêm chút tĩnh lặng, hãy thưởng thức hương vị của kiếp sống như đứng trước một đầm sen rộng lớn, tận hưởng mùi của lá xanh, của những cánh sen biếc. (Internet)
Mùa Phật đản, hãy thong thả dành cho mình thêm chút tĩnh lặng, hãy thưởng thức hương vị của kiếp sống như đứng trước một đầm sen rộng lớn, tận hưởng mùi của lá xanh, của những cánh sen biếc. (Internet)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Thời Lý, thiền sư Từ Đạo Hạnh từng nói: "Có thì có tự mảy may/ Không thì cả thế gian này cũng không."

Đây là bài kệ mang đậm tinh thần Chân không diệu hữu, cái thấy bất nhị và pháp giới vô ngại, trùng trùng duyên khởi trong Kinh Hoa Nghiêm của thiền sư. Bài kệ ra đời vì nhân duyên một vị tăng đã hỏi thế nào là tâm Phật.

Khi tâm hoàn toàn vắng lặng thì nội ngoại đều không. Khi tâm khởi động dụng thì trong ngoài, đều có. Thế nên mới có câu: ngũ uẩn giai không vậy. Tuệ giác soi thấy năm uẩn đều không có tự tính, thì thoát khỏi mọi khổ đau ách nạn. Tâm kinh từng khẳng định như vậy. Không dính mắc vào cái nhìn nhị nguyên. Có và Không là hai thực tại tương dung, không biệt lập.

Chính bởi chỗ lập tri của hành giả là có, thì muôn sự đều có. Cái này sinh nên cái kia sinh, chúng ở trong nhau, phản ánh lẫn nhau trùng trùng vô tận như những hạt châu của lưới trời Đế Thích.

Bát Nhã từng nói, khi bồ tát “chiếu kiến ngũ uẩn giai không, độ nhất thiết khổ ách” vậy. Thấy rằng không, thì muôn sự đều là không. Không có một tự tánh riêng biệt. Tất cả đều tương dung, tương tức, tương nhiếp, tương nhập chính là lý duyên khởi trùng trùng của giáo điển Hoa Nghiêm.

Trong Kinh Phật Tự Thuyết (Tiểu Bộ kinh I), nguyên lý Duyên khởi đã được Thế Tôn tóm tắt thế này:

Do cái này có mặt nên cái kia có mặt.

Do cái này không có mặt nên cái kia không có mặt.

Do cái này sinh nên cái kia sinh.

Do cái này diệt nên cái kia diệt.

Định thức duyên khởi hay chân không – diệu hữu cũng chính là thực tánh của các pháp. Từ chỗ thấy ra lý duyên khởi mà đức Thế Tôn đã đạt được giác ngộ toàn vẹn. Ngài từng nói: "Ai thấy duyên khởi là thấy pháp; ai thấy pháp là thấy Như Lai." Thấy Như Lai chính là thấy ra được, hiểu được thế nào là tâm Phật.

Liên hiệp quốc năm 2017 đã có một thông điệp Phật đản thế này:

Như một đoạn Kinh đã viết: Vì tất cả chúng sinh đều bị bệnh tật, ta (Như Lai) cũng trải qua bệnh tật.”

Thông điệp từ bi này là vô tận. Trong thế giới tương liên của chúng ta, sẽ không thể có hoà bình đích thực trong khi người khác đang gặp nguy khốn; không có an ninh thực sự khi người khác vẫn còn bị tước đoạt; không thể có tương lai bền vững cho đến khi tất cả thành viên của gia đình nhân loại tận hưởng được các quyền con người. Nhân ngày Vesak này, tất cả chúng ta hãy ca tụng trí tuệ của đức Phật bằng cách hành động vì tha nhân với tinh thần đoàn kết mạnh mẽ.

Chính bởi tính duyên khởi trùng trùng nên con người và vạn vật trong vũ trụ này không phải là những thực tại riêng biệt và độc lập. Chúng ta có mặt ở trong nhau, phản chiếu lẫn nhau, vì nhau mà biểu hiện. Nếu hiểu được điều đó, vì tha nhân và đoàn kết xây dựng một thế giới an lành chính là chúng ta đang thiết lập một quốc độ tốt đẹp cho bản thân mình vậy.

Sự cộng sinh mang đến mối quan hệ tương hỗ vô cùng đáng quý. Cuộc sống chỉ trở nên đầy những rối ren vì cái tôi của ai cũng muốn thể hiện mình, muốn cái tôi của mình được khẳng định, được chú ý, được sự tốt đẹp. Tham, sân, si cũng được bắt nguồn do bởi muốn bành trướng bản ngã. Tập khí lâu ngày đã trở nên sâu dày và tinh thần còn yếu đuối sẽ không ngừng kéo chúng ta đi về phía bất an và tự ti, về phía của sợ hãi...

Như bóng tối chỉ có thể được loại trừ khi chúng ta rọi vào đó ánh sáng. Tuệ giác về duyên khởi, về tương tức chính là một thứ ánh sáng giúp cho người ta sống tốt đẹp, lành thiện và hạnh phúc.

Từ hàng ngàn năm nay, dân tộc Việt đã thực hành nghi thức tắm Phật trong ngày mừng kỷ niệm đản sanh của ngài. Thời điểm tôi ghi lại mấy dòng chữ này, Sen đã bắt đầu hé nụ. Hạ về. Những ánh nắng khiến cho màu lá thêm xanh mướt, hương lúa, hương sen quện vào nhau và ướp cho nắng, cho gió trở thành những tấm áo mỏng manh ngọt ngào, cho mùa Hạ thơm lành.

Mùa Phật đản sinh, cũng là mùa sen nở. Nắng vàng rực rỡ chào đón sự ra đời của đức Từ Phụ. Kể từ 1072, theo ghi chép của Đại Việt sử ký toàn thư, nước ta đã tổ chức lễ tắm Phật, đến năm 1105 thì trở thành lệ thường hàng năm, từ đây, nghi thức tắm Phật chính thức mang tầm vóc quốc gia:

(Năm Nhâm Tý, Thần Vũ năm thứ 4 (1072).

“Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 8, vua (Lý Thánh Tông) tham dự lễ tắm Phật”.

"Ất Dậu, Long Phù, năm thứ 5 (1105), (Tống Sùng Ninh năm thứ 4). Mùa thu, tháng 9, làm hai ngọn tháp chỏm trắng ở chùa Diên Hựu, ba ngọn tháp chỏm đá ở chùa Lãm Sơn. Bấy giờ vua sửa lại chùa Diên Hựu đẹp hơn cũ, đào hồ Liên Hoa Đài, gọi là hồ Linh Chiểu. Ngoài hồ có hành lang chạm vẽ chạy chung quanh, ngoài hành lang lại đào hồ gọi là hồ Bích Trì, đều bắc cầu vồng để đi qua. Trước sân chùa xây bảo tháp. Hàng tháng cứ ngày rằm, mồng một và mùa hạ, ngày mồng 8 tháng 4, xa giá ngự đến, đặt lễ cầu phúc, bày nghi thức tắm Phật, hàng năm lấy làm lệ thường".

Đức Thế Tôn đã đặt chân đến mảnh đất của dân tộc này. Bằng giáo pháp của mình, ngài chỉ cho mỗi người thấy được con đường giác ngộ, giải thoát. Đó là con đường của tuệ giác, chứng vào tri kiến Phật. Đức Thế Tôn cố nhiên muốn chúng ta có được tuệ giác để giải thoát mình khỏi bị ràng buộc dính mắc trong sinh tử luân hồi. Người muốn chúng sinh không còn khổ đau và chìm đắm trong ba nẻo sáu đường, trong vô minh và những sân si tham đắm mà thị hiện nơi cõi ta bà. Ngài đã tuyên thuyết một tin mừng cho nhân loại: Tất cả chúng sinh đều có Phật tính, đều là vị Phật sẽ thành.

Vậy thì có lẽ “chưa thành” là bởi do chúng sinh cần phải trải qua những bài học. Học để hiểu, học để yêu thương. Học để nhận ra rằng cộng sinh nơi cõi ta bà này trong kiếp sống hữu hạn chính là để dần dần thấy ra những sự thực và nâng cao phẩm chất giác ngộ của mình. Mỗi một chướng ngại, một sự việc xảy đến chính là lòng từ bi vô hạn của Pháp.

Chúng ta có lẽ đôi lúc cho rằng rất nhiều điều phải vượt qua bởi cuộc sống có quá nhiều gian khó, quá nhiều những thiếu thốn, mất mát, cô độc và chia ly. Nhưng, chúng ta cũng có thể thưởng thức cuộc sống. Bởi dù đau khổ, buồn vui, xấu tốt, tất cả cũng đều là những thực tại màu nhiệm.

Tất cả chúng sinh đều có Phật tánh! Thế Tôn là vị Phật đã thành, chúng sinh cũng đều là những vị Phật sẽ thành. Kiếp sống chính là trường học, những khó khăn phải vượt qua chính là bởi do lòng từ bi vô hạn của Pháp.

Mùa Phật đản, hãy thong thả dành cho mình thêm chút tĩnh lặng, hãy thưởng thức hương vị của kiếp sống như đứng trước một đầm sen rộng lớn. Có mùi nắng, gió, có mùi vị của bùn, của những giọt sương, có hương thơm lành ngọt của lá xanh và của những cánh sen biếc. Hãy mời vị Phật trong mình biểu hiện, và hoan hỷ đón mừng ngày kỷ niệm đức Từ Phụ đã thị hiện nơi cõi Ta Bà, chỉ cho chúng ta con đường giác ngộ!

Đọc thêm

Khi người trẻ đơn độc trong tình yêu

Yêu trước ngày cưới kết thúc với 1 tỷ người xem. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Thời gian vừa qua, phim Yêu trước ngày cưới thu hút sự chú ý của khán giả không chỉ bởi diễn viên đẹp mà còn là những câu chuyện rất thật của người trẻ trong hành trình lập nghiệp và tình yêu…

Về Kẻ Mía, nghe giai thoại sứ thần Giang Văn Minh

Về Kẻ Mía, nghe giai thoại sứ thần Giang Văn Minh
(PLVN) - Nếu có dịp chu du về xứ Đoài mây trắng, bạn nhớ ghé thăm di tích Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh ở làng Kẻ Mía, thôn Mông Phụ (xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội), để nghe về cuộc đời huyền thoại vị sứ thần thời hậu Lê, nổi tiếng tài trí, trung quân, ái quốc.

Đền cổ linh thiêng thờ công chúa thời Trần 12 lần được sắc phong

Ngôi đền cổ ẩn mình dưới những tán cây di sản gần ngàn năm tuổi...
(PLVN) - Nằm ở phía Đông Nam thành phố Hải Phòng, di tích đền Mõ thuộc huyện Kiến Thụy thờ công chúa Quỳnh Trân (con gái vua Trần Thánh Tông). Bà là người có công xây dựng quê hương, đất nước nên khi bà mất được nhân dân trong vùng tôn vinh là Thánh, ngôi đền thờ Bà đã được các triều đại trao 12 bản sắc phong.

Đình thờ tam vị thành hoàng của kinh thành Thăng Long

Cổng đình Tân Khai.
(PLVN) - Đình Tân Khai (tên gọi khác là đình Thái Cam) nằm trong Cụm di tích cấp quốc gia đình Tân Khai - chùa Thái Cam, thuộc địa phận phường Hàng Bồ (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Ngôi đình cổ kính và linh thiêng này thờ tam vị Thành hoàng bảo hộ cho kinh thành Thăng Long xưa.

Tín ngưỡng thờ Mẫu: Cần chấn chỉnh “đồng đua”, “đồng đú”

Tam tòa Thánh Mẫu - ba vị Thánh tối linh trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ. (Ảnh: Ngọc Dưỡng)
(PLVN) - Tín ngưỡng thờ Mẫu, nghi lễ hầu đồng với những giá trị triết lý, đạo đức và văn hóa sâu sắc được nhân dân tích cực tham gia và cuộc sống ghi nhận. Tuy nhiên tại một số nơi, việc thực hành nghi lễ hầu đồng nảy sinh một số tiêu cực trong đó lo ngại nhất là hành vi biến tướng và lệch chuẩn.

Phụ nữ khí chất

Phụ nữ khí chất luôn hiểu, thành thật và yêu bản thân mình. (Nguồn ảnh: Sức khỏe và đời sống)
(PLVN) - Phái đẹp ở mỗi một thời kì sẽ sở hữu một tố chất nổi bật giúp họ tỏa sáng, trở thành tâm điểm của đời sống. Ở thời đại của sự giải phóng phụ nữ, đề cao nữ quyền, “khí chất” là một trong những yếu tố được nhắc đến nhiều. Người ta hay nói nhiều về “phụ nữ khí chất”, nhưng “khí chất” thực sự là gì, thì đôi khi không mấy ai định nghĩa rõ ràng được.

Nói ra để chữa lành

Học cách tâm sự, nói ra cũng là cách giúp bản thân không bị tổn thương, mối quan hệ tốt đẹp hơn. (Nguồn ảnh: ĐSPL)
(PLVN) - Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự tổn thương dai dẳng và những căn bệnh tâm lý, đó là thiếu chia sẻ, giấu kín mọi nỗi niềm của bản thân. Học cách nói ra, giãi bày cũng chính là học cách chữa lành vết thương tâm hồn.

Chúc Tết Nguyên tiêu đồng bào dân tộc Hoa ở Cà Mau

Chúc Tết Nguyên tiêu đồng bào dân tộc Hoa ở Cà Mau
(PLVN) - Ngày 24/2 (nhằm Rằm tháng Giêng âm lịch), đoàn cán bộ Ban Dân tộc tỉnh Cà Mau đến chúc mừng, tặng quà tại miếu Bà Thiên Hậu và chùa Minh Nguyệt Cư Sĩ Lâm; tặng quà cho các vị người có uy tín, các vị cao niên và thành viên các Hội Đoàn người Hoa trên địa bàn tỉnh.

Vì một mùa lễ hội văn minh, lành mạnh

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu các địa phương chủ động tổ chức thanh tra, kiểm tra, giám sát trước, trong và sau khi tổ chức lễ hội. (Ảnh minh họa internet).
(PLVN) - Nhiều lễ hội mùa xuân đã tưng bừng khai hội. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhận định, trong mùa lễ hội năm nay, nhiều bất cập đã được chấn chỉnh nhờ sự vào cuộc tích cực của các địa phương...

Ý nghĩa về ngày rằm tháng Giêng trong Phật giáo

Ý nghĩa về ngày rằm tháng Giêng trong Phật giáo
Rằm tháng Giêng theo dân gian có tên gọi tết Nguyên tiêu. "Nguyên" là đầu, ý nói tháng đầu tiên của năm, "tiêu" là dạ có nghĩa là đêm. Tết nguyên tiêu là đêm rằm nguyên vẹn, là ngày rằm xem như là ngày rằm đầu tiên của một năm, và ngày rằm đó xem như là ánh sáng cho cả một năm.

Bí mật những chiếc ấn thiêng

Bí mật những chiếc ấn thiêng (Ảnh: Internet)
(PLVN) - Đầu năm khai Xuân, những chiếc ấn thiêng khác đang là nỗi khao khát của nhiều người. Những chiếc "ấn vua ban" này có thực sự mang một năng lực siêu nhiên cho người sở hữu? 

Hàng vạn người tham dự khai hội Xuân Yên Tử năm 2024

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy, gióng trống khai hội.
(PLVN) - Sáng 19/2 (tức ngày 10 tháng Giêng năm Giáp Thìn), tại Khu di tích danh thắng Yên Tử (TP Uông Bí, Quảng Ninh), đã diễn ra lễ Khai hội Xuân Yên Tử năm 2024. Đây là một trong những lễ hội lớn và kéo dài nhất khu vực phía Bắc, thu hút hàng vạn tăng ni, phật tử và du khách về với vùng đất phật linh thiêng để chiêm bái, vãn cảnh.