Có tự mảy may…

Mùa Phật đản, hãy thong thả dành cho mình thêm chút tĩnh lặng, hãy thưởng thức hương vị của kiếp sống như đứng trước một đầm sen rộng lớn, tận hưởng mùi của lá xanh, của những cánh sen biếc. (Internet)
Mùa Phật đản, hãy thong thả dành cho mình thêm chút tĩnh lặng, hãy thưởng thức hương vị của kiếp sống như đứng trước một đầm sen rộng lớn, tận hưởng mùi của lá xanh, của những cánh sen biếc. (Internet)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Thời Lý, thiền sư Từ Đạo Hạnh từng nói: "Có thì có tự mảy may/ Không thì cả thế gian này cũng không."

Đây là bài kệ mang đậm tinh thần Chân không diệu hữu, cái thấy bất nhị và pháp giới vô ngại, trùng trùng duyên khởi trong Kinh Hoa Nghiêm của thiền sư. Bài kệ ra đời vì nhân duyên một vị tăng đã hỏi thế nào là tâm Phật.

Khi tâm hoàn toàn vắng lặng thì nội ngoại đều không. Khi tâm khởi động dụng thì trong ngoài, đều có. Thế nên mới có câu: ngũ uẩn giai không vậy. Tuệ giác soi thấy năm uẩn đều không có tự tính, thì thoát khỏi mọi khổ đau ách nạn. Tâm kinh từng khẳng định như vậy. Không dính mắc vào cái nhìn nhị nguyên. Có và Không là hai thực tại tương dung, không biệt lập.

Chính bởi chỗ lập tri của hành giả là có, thì muôn sự đều có. Cái này sinh nên cái kia sinh, chúng ở trong nhau, phản ánh lẫn nhau trùng trùng vô tận như những hạt châu của lưới trời Đế Thích.

Bát Nhã từng nói, khi bồ tát “chiếu kiến ngũ uẩn giai không, độ nhất thiết khổ ách” vậy. Thấy rằng không, thì muôn sự đều là không. Không có một tự tánh riêng biệt. Tất cả đều tương dung, tương tức, tương nhiếp, tương nhập chính là lý duyên khởi trùng trùng của giáo điển Hoa Nghiêm.

Trong Kinh Phật Tự Thuyết (Tiểu Bộ kinh I), nguyên lý Duyên khởi đã được Thế Tôn tóm tắt thế này:

Do cái này có mặt nên cái kia có mặt.

Do cái này không có mặt nên cái kia không có mặt.

Do cái này sinh nên cái kia sinh.

Do cái này diệt nên cái kia diệt.

Định thức duyên khởi hay chân không – diệu hữu cũng chính là thực tánh của các pháp. Từ chỗ thấy ra lý duyên khởi mà đức Thế Tôn đã đạt được giác ngộ toàn vẹn. Ngài từng nói: "Ai thấy duyên khởi là thấy pháp; ai thấy pháp là thấy Như Lai." Thấy Như Lai chính là thấy ra được, hiểu được thế nào là tâm Phật.

Liên hiệp quốc năm 2017 đã có một thông điệp Phật đản thế này:

Như một đoạn Kinh đã viết: Vì tất cả chúng sinh đều bị bệnh tật, ta (Như Lai) cũng trải qua bệnh tật.”

Thông điệp từ bi này là vô tận. Trong thế giới tương liên của chúng ta, sẽ không thể có hoà bình đích thực trong khi người khác đang gặp nguy khốn; không có an ninh thực sự khi người khác vẫn còn bị tước đoạt; không thể có tương lai bền vững cho đến khi tất cả thành viên của gia đình nhân loại tận hưởng được các quyền con người. Nhân ngày Vesak này, tất cả chúng ta hãy ca tụng trí tuệ của đức Phật bằng cách hành động vì tha nhân với tinh thần đoàn kết mạnh mẽ.

Chính bởi tính duyên khởi trùng trùng nên con người và vạn vật trong vũ trụ này không phải là những thực tại riêng biệt và độc lập. Chúng ta có mặt ở trong nhau, phản chiếu lẫn nhau, vì nhau mà biểu hiện. Nếu hiểu được điều đó, vì tha nhân và đoàn kết xây dựng một thế giới an lành chính là chúng ta đang thiết lập một quốc độ tốt đẹp cho bản thân mình vậy.

Sự cộng sinh mang đến mối quan hệ tương hỗ vô cùng đáng quý. Cuộc sống chỉ trở nên đầy những rối ren vì cái tôi của ai cũng muốn thể hiện mình, muốn cái tôi của mình được khẳng định, được chú ý, được sự tốt đẹp. Tham, sân, si cũng được bắt nguồn do bởi muốn bành trướng bản ngã. Tập khí lâu ngày đã trở nên sâu dày và tinh thần còn yếu đuối sẽ không ngừng kéo chúng ta đi về phía bất an và tự ti, về phía của sợ hãi...

Như bóng tối chỉ có thể được loại trừ khi chúng ta rọi vào đó ánh sáng. Tuệ giác về duyên khởi, về tương tức chính là một thứ ánh sáng giúp cho người ta sống tốt đẹp, lành thiện và hạnh phúc.

Từ hàng ngàn năm nay, dân tộc Việt đã thực hành nghi thức tắm Phật trong ngày mừng kỷ niệm đản sanh của ngài. Thời điểm tôi ghi lại mấy dòng chữ này, Sen đã bắt đầu hé nụ. Hạ về. Những ánh nắng khiến cho màu lá thêm xanh mướt, hương lúa, hương sen quện vào nhau và ướp cho nắng, cho gió trở thành những tấm áo mỏng manh ngọt ngào, cho mùa Hạ thơm lành.

Mùa Phật đản sinh, cũng là mùa sen nở. Nắng vàng rực rỡ chào đón sự ra đời của đức Từ Phụ. Kể từ 1072, theo ghi chép của Đại Việt sử ký toàn thư, nước ta đã tổ chức lễ tắm Phật, đến năm 1105 thì trở thành lệ thường hàng năm, từ đây, nghi thức tắm Phật chính thức mang tầm vóc quốc gia:

(Năm Nhâm Tý, Thần Vũ năm thứ 4 (1072).

“Mùa hạ, tháng 4, ngày mồng 8, vua (Lý Thánh Tông) tham dự lễ tắm Phật”.

"Ất Dậu, Long Phù, năm thứ 5 (1105), (Tống Sùng Ninh năm thứ 4). Mùa thu, tháng 9, làm hai ngọn tháp chỏm trắng ở chùa Diên Hựu, ba ngọn tháp chỏm đá ở chùa Lãm Sơn. Bấy giờ vua sửa lại chùa Diên Hựu đẹp hơn cũ, đào hồ Liên Hoa Đài, gọi là hồ Linh Chiểu. Ngoài hồ có hành lang chạm vẽ chạy chung quanh, ngoài hành lang lại đào hồ gọi là hồ Bích Trì, đều bắc cầu vồng để đi qua. Trước sân chùa xây bảo tháp. Hàng tháng cứ ngày rằm, mồng một và mùa hạ, ngày mồng 8 tháng 4, xa giá ngự đến, đặt lễ cầu phúc, bày nghi thức tắm Phật, hàng năm lấy làm lệ thường".

Đức Thế Tôn đã đặt chân đến mảnh đất của dân tộc này. Bằng giáo pháp của mình, ngài chỉ cho mỗi người thấy được con đường giác ngộ, giải thoát. Đó là con đường của tuệ giác, chứng vào tri kiến Phật. Đức Thế Tôn cố nhiên muốn chúng ta có được tuệ giác để giải thoát mình khỏi bị ràng buộc dính mắc trong sinh tử luân hồi. Người muốn chúng sinh không còn khổ đau và chìm đắm trong ba nẻo sáu đường, trong vô minh và những sân si tham đắm mà thị hiện nơi cõi ta bà. Ngài đã tuyên thuyết một tin mừng cho nhân loại: Tất cả chúng sinh đều có Phật tính, đều là vị Phật sẽ thành.

Vậy thì có lẽ “chưa thành” là bởi do chúng sinh cần phải trải qua những bài học. Học để hiểu, học để yêu thương. Học để nhận ra rằng cộng sinh nơi cõi ta bà này trong kiếp sống hữu hạn chính là để dần dần thấy ra những sự thực và nâng cao phẩm chất giác ngộ của mình. Mỗi một chướng ngại, một sự việc xảy đến chính là lòng từ bi vô hạn của Pháp.

Chúng ta có lẽ đôi lúc cho rằng rất nhiều điều phải vượt qua bởi cuộc sống có quá nhiều gian khó, quá nhiều những thiếu thốn, mất mát, cô độc và chia ly. Nhưng, chúng ta cũng có thể thưởng thức cuộc sống. Bởi dù đau khổ, buồn vui, xấu tốt, tất cả cũng đều là những thực tại màu nhiệm.

Tất cả chúng sinh đều có Phật tánh! Thế Tôn là vị Phật đã thành, chúng sinh cũng đều là những vị Phật sẽ thành. Kiếp sống chính là trường học, những khó khăn phải vượt qua chính là bởi do lòng từ bi vô hạn của Pháp.

Mùa Phật đản, hãy thong thả dành cho mình thêm chút tĩnh lặng, hãy thưởng thức hương vị của kiếp sống như đứng trước một đầm sen rộng lớn. Có mùi nắng, gió, có mùi vị của bùn, của những giọt sương, có hương thơm lành ngọt của lá xanh và của những cánh sen biếc. Hãy mời vị Phật trong mình biểu hiện, và hoan hỷ đón mừng ngày kỷ niệm đức Từ Phụ đã thị hiện nơi cõi Ta Bà, chỉ cho chúng ta con đường giác ngộ!

Tin cùng chuyên mục

Có hẹn với gió heo may

Có hẹn với gió heo may

(PLVN) - Rất khó để chỉ ra được khi nào thu về và sẽ ở lại bao lâu trước khi mùa đông tới. Tất cả những gì thuộc về mùa thu đều nhẹ nhàng đến kỳ lạ, đều khiến người ta sợ sẽ vô tình để lỡ hẹn với nó. Rồi cứ thế ngóng chờ, càng nhớ lại càng yêu…

Đọc thêm

Công an tỉnh Hải Dương nhận thư cám ơn của người mẹ có con gái từ bỏ được tà đạo

Hội thánh Đức Chúa Trời Mẹ hiện chưa được công nhận về mặt tổ chức tại Việt Nam (Ảnh: TL)
(PLVN) - Công an tỉnh Hải Dương vừa nhận được thư cảm ơn của một công dân cư trú tại phường Tân Bình, thành phố Hải Dương. Với vai trò một người mẹ, chị này đã gửi lời cảm ơn sâu sắc tới lãnh đạo và cán bộ chiến sỹ Đội An ninh tôn giáo, Phòng An ninh nội địa đã giúp gia đình giáo dục, cảm hóa con gái của của chị từ bỏ tà đạo “Hội thánh đức chúa trời mẹ” (HTĐCTM) để trở về cuộc sống bình thường.

Nghệ nhân ưu tú Đặng Ngọc Anh góp phần bảo tồn tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần

NNƯT Đặng Ngọc Anh làm lễ tại Đền Đông A Linh từ. (ảnh T.H)
(PLVN) - Là người thực hành tín ngưỡng Tam phủ từ năm 12 tuổi, đến nay, NNƯT Đặng Ngọc Anh đã có 42 năm phụng sự, gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa tín ngưỡng người Việt. Ông luôn trăn trở về con đường phát triển, bảo tồn những di sản văn hóa phi vật thể mà bao thế hệ ông cha để lại, trong đó có tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần.

Bí ẩn xá lợi của các cao tăng nước Việt

Một số hạt được cho là xá lợi còn lưu giữ.
(PLVN) - Đó là những hạt tinh thể với đủ màu sắc, long lanh như ngọc, rắn như kim cương, búa đập không vỡ, lửa thiêu không cháy. Chúng được tìm thấy trong đống tro tàn sau khi hỏa thiêu hài cốt của một nhà tu hành. Phật hoàng Trần Nhân Tông thời Trần, Hòa thượng Thích Quảng Đức giai đoạn trước giải phóng, khi viên tịch đều để lại những xá lợi cho hậu thế…

Tháng 'trò chuyện' với người đi xa

Ảnh minh họa. (Nguồn: Internet)
(PLVN) - Nhiều người thắc mắc khi tại sao trong tháng bảy hay được gọi “tháng cô hồn” người trần hay nói chuyện “âm”. Tháng bảy, là lúc mà người sống nhắc nhiều đến người chết. Họ cúng bái liên miên trong vòng một tháng, mong được an lành, chở che và hy vọng.

“Không phải của mình thì nên buông hết, mới được an vui”

“Không phải của mình thì nên buông hết, mới được an vui”
(PLVN) - "Đối với vật không phải của mình, phải xả bỏ hết; khi đã xả bỏ những pháp này rồi, thì được an vui lâu dài. Những gì không phải sở hữu của các ông? Mắt, không phải của các ông, nên xả bỏ; khi đã xả bỏ rồi, thì được an vui lâu dài. Đối với tai, mũi, lưỡi, thân, ý lại cũng như vậy."

Hát rong gây quỹ giúp người khuyết tật, kỷ lục gia thiện nguyện suýt bị đánh

Hát rong gây quỹ giúp người khuyết tật, kỷ lục gia thiện nguyện suýt bị đánh
(PLVN) - Trên sóng “Đời rất đẹp” chủ đề “Nếu có kiếp sau, vẫn làm tình nguyện viên”, anh Châu Thành Toàn kể, trong quá trình vận động quyên góp, không ít lần anh  gặp phải những tình huống oái oăm như bị dè bỉu, bị dọa đánh. Dù vậy, anh vẫn không ngại khó khăn mà hết mình đứng ra kêu gọi, mong nhận được sự ủng hộ của mọi người để thực hiện công việc giúp người, giúp đời đầy chân thành và ý nghĩa.

“Vu Lan vọng tri ân” tỏ lòng yêu thương và biết ơn

“Vu Lan vọng tri ân” tỏ lòng yêu thương và biết ơn (ảnh BTC).
(PLVN) - Chương trình Vu Lan vọng tri ân đã diễn ra trang nghiêm, xúc động và đọng lại nhiều bài học quý giá về nghị lực, về đạo hiếu và tình yêu thương tràn đầy tứ trọng ân của cuộc sống hôm nay qua những phần nghi thức cài hoa hồng, nghi thức dâng hoa đăng, tụng kinh Vu Lan và qua phần biểu diễn văn nghệ đặc sắc.

"Cha mẹ là Bụt, đừng đi tìm Bụt ở nơi nào khác!"

Bụt dạy: Vào thời không có Bụt ra đời thì thờ Cha, thờ Mẹ cũng là thờ Bụt. Đây là điều tôi muốn nói với các bạn trẻ ở Việt Nam cũng như trên thế giới.
(PLVN) - "Ta hãy tôn vinh cha mẹ trong trái tim. Bụt dạy: Vào thời không có Bụt ra đời thì thờ Cha, thờ Mẹ cũng là thờ Bụt. Đây là điều tôi muốn nói với các bạn trẻ ở Việt Nam cũng như trên thế giới.", Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói.

Mùa Vu lan và “vấn nạn” phóng sinh

Những chú chim kiệt sức trước khi được phóng sinh. (Ảnh: Tú Linh)
(PLVN) - Những con chim bị cắt cánh, bị thương, bị bỏ đói chờ phóng sinh, những con rùa núi bị thả xuống nước, những con cá bị đổ xuống ao tù nước đọng... Đó là thảm cảnh của nhiều loài động vật trước “vấn nạn” phóng sinh mỗi mùa Vu lan.

Đại lễ Vu lan - Phật lịch 2567 tại Thừa Thiên Huế

Toàn cảnh lễ cúng dường trai Tăng tại Đại lễ Vu lan - Phật lịch 2567 tại Tổ đình Từ Đàm (TP Huế).
(PLVN) -  Sáng 29/8, tại Tổ đình Từ Đàm (số 01 Sư Liễu Quán, phường Trường An, thành phố Huế) Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Đại lễ Vu lan - Phật lịch 2567, Dương lịch 2023.

Đốt vàng mã là lệch chuẩn tâm linh

Đốt vàng mã là lệch chuẩn tâm linh
(PLVN) - Vào lễ Vu lan hàng năm, các gia đình thường đốt nhiều vàng mã cho vong linh người thân hoặc các vong không nhà cửa, không có thân nhân trên Dương thế thờ cúng.

Ý nghĩa của việc cài bông hồng trên ngực áo trong lễ Vu Lan

Nghi thức "Hoa hồng cài áo" trong lễ Vu Lan.
(PLVN) - Lễ Vu Lan là khoảng thời gian để chúng ta thể hiện lòng hiếu thảo với các bậc sinh thành, dưỡng dục mình. Đây là dịp để tưởng nhớ, báo ân, báo hiếu cha mẹ và tổ tiên. Trong dịp này, nghi thức “Bông hồng cài áo” là nghi thức mang ý nghĩa vô cùng đặc biệt và không thể thiếu.

Hàng nghìn tăng ni sinh, Phật tử tham gia đại lễ Vu lan báo hiếu

Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội, Hòa thượng Thích Thanh Quyết tổ chức lễ Vu lan báo hiếu trang trọng hàng năm. (ảnh BTC)
(PLVN) - Thực hiện Thông bạch của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Học viện Phật giáo Việt Nam, các chùa đã long trọng tổ chức chương trình đại lễ Vu lan báo hiếu Phật lịch 2567, dương lịch 2023 và lễ “Bông hồng cài áo” tri ân công đức sinh thành của cha mẹ…

Nên làm gì trong dịp lễ Vu Lan năm nay?

Ngày lễ Vu Lan hay Rằm thàng Bảy là ngày lễ trọng đại trong văn hóa, tín ngưỡng Phật giáo của người Việt Nam
(PLVN) - Ngày lễ Vu Lan hay Rằm thàng Bảy là ngày lễ trọng đại trong văn hóa, tín ngưỡng Phật giáo của người Việt Nam, diễn ra vào ngày 15/7 âm lịch hàng năm.