Cần giải thích rõ, đầy đủ về giá trị pháp lý của vi bằng

Hình minh họa
Hình minh họa
(PLO) - Vi bằng hiện nay là hoạt động chính, chiếm phần lớn doanh thu của các văn phòng thừa phát lại (TPL), bên cạnh doanh thu từ hoạt động tống đạt. Để phát huy những kết quả đạt được, Bộ Tư pháp vừa lưu ý Sở Tư pháp, các TPL thực hiện một số nội dung để nâng cao hiệu quả hoạt động lập và đăng ký vi bằng.

6 năm thí điểm, lập gần 43 nghìn vi bằng

Trên thực tế, vi bằng do TPL lập chủ yếu là để ghi nhận các hành vi thực hiện giao dịch, thỏa thuận; mô tả hiện trạng tài sản, công trình; ghi nhận lời khai của người làm chứng; ghi nhận hành vi, thời điểm diễn ra các giao dịch mua bán; ghi nhận sự kiện diễn ra cuộc họp của công ty; ghi nhận hành vi xâm phạm sở hữu trí tuệ; ghi nhận hành vi bàn giao tiền, tài sản, giấy tờ; ghi nhận tình trạng thiệt hại của cá nhân, tổ chức...

Trong thời gian thực hiện thí điểm (khoảng 6 năm), thống kê của Bộ Tư pháp cho biết, các văn phòng TPL đã lập 42.911 vi bằng, doanh thu 59 tỷ đồng. Trong năm 2016, các văn phòng đã lập 50.156 vi bằng với doanh thu gần 45 tỷ đồng. Từ ngày 01/10/2016 đến ngày 30/9/2017, các văn phòng TPL lập 67.043 vi bằng, doanh thu gần 55 tỷ đồng. Qua theo dõi, hoạt động lập vi bằng của TPL tăng ngày càng nhanh trong thời gian gần đây.

Tuy nhiên, qua theo dõi, Bộ Tư pháp nhận thấy có một số hạn chế lớn trong hoạt động lập, đăng ký vi bằng thời gian qua. Cụ thể, tình trạng TPL lập vi bằng nhằm mục đích mua bán, chuyển nhượng đất đai, tài sản không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu diễn ra ngày càng nhiều ở các địa phương, dưới hình thức ghi nhận việc giao nhận tiền theo biên bản tự thỏa thuận của các bên và ghi nhận lời nói, cuộc trao đổi giữa các bên...

Việc này dẫn đến tình trạng người dân nhầm lẫn giá trị pháp lý của vi bằng với giá trị của văn bản công chứng, chứng thực, kéo theo các tranh chấp, khiếu kiện, gây mất ổn định trật tự, an toàn xã hội.

Bên cạnh đó, đội ngũ TPL và các văn phòng TPL cũng có dấu hiệu chạy theo số lượng vi bằng để tăng doanh thu, tăng khả năng “cạnh tranh”, thu hút người yêu cầu mà chưa thật sự quan tâm đến việc thực hiện đúng các quy định, chất lượng của việc lập vi bằng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp của TPL, cá biệt, có trường hợp TPL, văn phòng TPL chấp hành không nghiêm túc yêu cầu, quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền...

Do vậy, đã có trường hợp TPL, văn phòng TPL vi phạm pháp luật nghiêm trọng đến mức phải xử lý. Số lượng vi bằng được đăng ký tại Sở Tư pháp ngày càng tăng, loại vi bằng được lập ngày càng phong phú về nội dung, đa dạng, nhất là ở các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Bình Dương... gây nhiều áp lực cho Sở Tư pháp trong việc bố trí nhân sự, kinh phí, trang thiết bị, phương tiện thực hiện đăng ký, lưu trữ vi bằng.

Trường hợp nào không lập vi bằng?

Liên quan đến việc lập và đăng ký vi bằng, Nghị định mới về tổ chức và hoạt động của TPL (chuẩn bị được Chính phủ ban hành) có nhiều nội dung được sửa đổi cơ bản so với Nghị định số 61/2009/NĐ-CP và Nghị định số 135/2013/NĐ-CP. Trong khi chờ Nghị định được Chính phủ ban hành để có cơ sở triển khai thực hiện chính thức, Bộ Tư pháp vừa đề nghị Sở Tư pháp, các TPL lưu ý thực hiện một số nội dung.

Theo đó, về phạm vi, thẩm quyền lập vi bằng liên quan đến việc mua bán, chuyển nhượng đất đai, tài sản: Đối với đất đai, tài sản có giấy chứng nhận quyền sử dụng, quyền sở hữu, TPL có thể lập vi bằng ghi nhận các sự kiện, hành vi của các bên trao đổi, thỏa thuận về các nội dung trước khi yêu cầu công chứng (liên quan đối tượng mua bán, giá cả mua bán, tiến độ thanh toán,...) và sau khi thực hiện công chứng (việc giao nhận tiền, bàn giao tài sản...).

Trường hợp này, trong vi bằng, cần thể hiện rõ nội dung giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản (tên người sở hữu, thông tin tài sản, số, ngày cấp...).

Đối với đất đai, tài sản không có giấy chứng nhận quyền sử dụng, quyền sở hữu thì Bộ Tư pháp nhấn mạnh TPL không được lập vi bằng để xác nhận sự kiện, hành vi liên quan đến đất đai, tài sản không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu theo quy định của pháp luật nhằm mục đích chuyển quyền sử dụng, quyền sở hữu dưới bất kỳ hình thức nào (vi bằng giả cách văn bản công chứng). Đối với những tài sản này, TPL có thể lập vi bằng để ghi nhận hiện trạng tài sản.

Bộ Tư pháp cũng yêu cầu TPL cần giải thích rõ, đầy đủ về giá trị pháp lý của vi bằng cho người yêu cầu lập vi bằng được biết để tránh tình trạng nhầm lẫn giá trị pháp lý của vi bằng với giá trị pháp lý của văn bản công chứng, chứng thực, để tránh người yêu cầu lập vi bằng hiểu sai dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện về sau.

Trong vi bằng cần thể hiện việc người yêu cầu lập vi bằng hiểu rõ giá trị pháp lý của vi bằng không phải và không thay thế văn bản công chứng, chứng thực. Đặc biệt, TPL không được phép lập vi bằng ghi nhận sự kiện, hành vi mà TPL không trực tiếp chứng kiến hoặc những sự kiện, hành vi thông qua lời kể của người khác vì bản chất của vi bằng là tính trung thực, khách quan.

Để chắc chắn về điều này, TPL nên gửi kèm theo vi bằng hình ảnh chứng minh việc TPL đã trực tiếp chứng kiến sự kiện, hành vi để tránh khiếu nại, tranh chấp. 

Đọc thêm

Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp: Quyết tâm cao trong công tác kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 28/3, Ban cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, thi hành án dân sự theo các quy định số 131-QĐ/TW và 132-QĐ/TW của Bộ Chính trị với sự chủ trì của đồng chí Lê Thành Long, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp.

Bạc Liêu: Triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6

Bạc Liêu: Triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 6
(PLVN) - Sáng 28/3, Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Bạc Liêu tổ chức Hội nghị trực tiếp và được kết nối trực tuyến đến các điểm cầu cấp huyện, cấp xã triển khai các Luật mới được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 6, Kỳ họp bất thường lần thứ 5. Ngoài điểm cầu chính, Hội nghị còn kết nối trực tuyến đến 7 điểm cầu cấp huyện và 64 điểm cầu cấp xã.

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm
(PLVN) - Trong 02 ngày từ 27-28/3/2024, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với sự hỗ trợ bởi Chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh Châu Âu tài trợ với sự đóng góp tài chính của hai cơ quan thuộc Liên hợp quốc là UNDP và UNICEF, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp đã tổ chức Lớp tập huấn cho cán bộ địa phương về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.