Băn khoăn “số phận” Điều 165 Bộ luật Hình sự

(PLO) - Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, trong Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Chính phủ đề xuất bỏ tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” (Điều 165) để đáp ứng yêu cầu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, bảo đảm sự minh bạch và an toàn của môi trường sản xuất, kinh doanh. 
Tuy nhiên, qua thảo luận của Đại biểu Quốc hội (ĐBQH), vẫn có 2 luồng quan điểm cho rằng các hành vi vi phạm trong quản lý kinh tế cần được cụ thể hóa thành các tội phạm cụ thể. Nhưng cũng có ý kiến thì thấy vẫn cần tiếp tục duy trì tội danh này vì không thể dự liệu và cụ thể hóa được tất cả các vi phạm trong quản lý kinh tế, nếu bỏ tội danh này sẽ bỏ lọt tội phạm.
Trong vụ án Vinalines, các bị cáo bị kết án về tội "cố ý làm trái..." đối với những khoản tiền thiệt hại mà không chứng minh được yếu tố "vụ lợi"
Trong vụ án Vinalines, các bị cáo bị kết án về tội "cố ý làm trái..."
đối với những khoản tiền thiệt hại mà không chứng minh được
yếu tố "vụ lợi"
Nếu bỏ Điều 165 sẽ dẫn đến bỏ lọt tội phạm”
Trong số những người không đồng tình bỏ Điều 165 tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, ông Sùng A Hồng – Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên băn khoăn không có Điều 165 “sẽ bỏ lọt tội phạm” vì sẽ không thể xử lý những người thực hiện hành vi có động cơ, mục đích hành vi khác chuyển thể cấu thành tội cố ý làm trái. 
Nêu lên “sức mạnh” của qui định về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, ông Nguyễn Doãn Khánh – Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương nhấn mạnh: “Tội tham nhũng là tội ẩn, cho nên trong nhiều trường hợp, vì lý do khách quan và chủ quan mà không làm rõ được tính vụ lợi thì sử dụng tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” để xử lý”. 
Do vậy, ông Khánh cho rằng: “Nếu bỏ tội này sẽ dẫn đến bỏ lọt tội phạm, không đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội tham nhũng trong giai đoạn hiện nay”.
Ủng hộ phải xử lý, bỏ hẳn hoặc quy định chặt chẽ hơn tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”, ông Nguyễn Văn Phúc – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội băn khoăn, hiện nay quy định của Nhà nước thì không phát triển kịp với sự phát triển của nền kinh tế, nên thường lạc hậu nên căn cứ vào những quy định lạc hậu để xử lý một hoạt động, quyết định trong kinh doanh và trong quản lý là “cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng” thì có đúng không?
Dự thảo BLHS (sửa đổi) đã cụ thể hóa và bổ sung thêm các tội danh liên quan đến hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước trong từng lĩnh vực kinh tế cụ thể để thay thế cho tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” nhưng theo một số ý kiến, qui định như Dự thảo chưa rõ. Vì vậy, ông Nguyễn Văn Phúc đề nghị cân nhắc, rà soát lại tất cả các tội hình sự liên quan đến các quan hệ kinh tế với dân sự.
Giữ Điều 165 sẽ khó xử cho “đặc thù”
Ngược lại, ông Nguyễn Bá Thuyền – Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng lại đồng tình với đề xuất của Chính phủ bỏ Điều 165 bởi theo ông: “qui định tội “Cố ý làm trái nguyên tắc” thì xử ai cũng được khi trong cơ chế hiện nay “sáng đúng, chiều sai, đến mai lại đúng” thì xử cách nào cũng được, tôi cột ông vào việc này rất dễ, rất nguy hiểm”.
Nhìn ở góc độ chống tham nhũng, không qui định tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” sẽ tránh được tình trạng bỏ lọt tội phạm tham nhũng. “Thực tế, rất nhiều tội tham nhũng được đưa sang xử tội cố ý làm trái và có thể xử rất nhiều người bởi vì rất nhiều người sai. Nếu chúng ta áp dụng BLHS này đưa vào xét xử thì rất nhiều người bị xử” – ông Thuyền phản ánh.
Dẫn ví dụ ở Lâm Đồng đề nghị xây dựng cơ chế đặc thù mà đặc thù thì thường phải vượt ngoài phạm vi luật pháp, muốn đổi mới, muốn vươn lên bứt phá thì phải có “vượt khung, vượt rào” vì nếu trong khuôn khổ thì không có đặc thù, ông Thuyền khẳng định: “Không bỏ tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” thì rất khó xử lý những tình huống “đặc thù”, có thể cản trở đến sự phát triển kinh tế của đất nước” dù chia sẻ với quan điểm “nếu bỏ tội này thì nhiều khi không xử được tội khác”. 
Theo ông Trần Du Lịch – Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP.HCM, trong lĩnh vực quản lý kinh tế hay nôm na là trong kinh tế thị trường thường có những qui tắc gọi là “luật chơi”. Những “luật chơi” này được quy định chế định mà không có chế tài mà chỉ qui định chung chung “nếu vi phạm sẽ xử lý theo pháp luật”. 
Do đó, “nếu chế định ngược lại là đưa tất cả các tội rõ ràng như Dự thảo này trong phần quản lý kinh tế, Chương XIX, Chương XX, bỏ Điều 165 thì vấn đề quan trọng nhất bây giờ phải xem các luật chuyên ngành như Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Môi trường, những nội dung vi phạm nào thuộc chế tài xử lý hành chính, nội dung nào thuộc chế tài xử lý hình sự, nội dung nào thuộc chế tài trong điều khoản đang quy định của BLHS”.

Tin cùng chuyên mục

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

Đọc thêm

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, lãnh đạo Bộ Tư pháp cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ đến thăm, chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Tư pháp và gửi lẵng hoa tươi thắm đến các cơ sở giáo dục, đào tạo luật thuộc Bộ Tư pháp.

Tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc về các quyền dân sự và chính trị

Cảnh Hội nghị.
(PLVN) - Ngày 19/11, Bộ Tư pháp phối hợp với Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhân quyền của Chính phủ chủ trì tổ chức Hội nghị tổng kết tình hình thực hiện Quyết định 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

Thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Theo GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, nếu pháp luật không được thực thi một cách công bằng thì Nhà nước pháp quyền chưa phải là Nhà nước pháp quyền trên thực tế. Do đó, yêu cầu thực thi pháp luật trở thành một giá trị, một yêu cầu rất cao trong Nhà nước pháp quyền.

Vụ trưởng Lê Thị Thúy Sen và “Khéo khôn với tiền…”

Vụ trưởng Vụ truyền thông Ngân hàng nhà nước Việt Nam Lê Thị Thúy Sen
(PLVN) - Ngay sau khi ra mắt, "Khéo khôn với tiền - Tránh những ưu phiền” của tác giả Lê Thị Thúy Sen đã trở thành hiện tượng xuất bản trong hệ thống sách kiến thức khoa học của NXB Kim Đồng. Hóa ra những kiến thức khô khan, khó hiểu về tài chính- ngân hàng được tác giả khéo léo hóa giải để trở nên đơn giản, dễ hiểu…

Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức chương trình 'An toàn giao thông hành trang vững bước tương lai'

Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức chương trình 'An toàn giao thông hành trang vững bước tương lai'
(PLVN) - Chiều nay, 18/11, tại Trường Trung học cơ sở Đông Tiến, xã Đông Tiến, huyện Quỳnh Phụ (tỉnh Thái Bình), Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp Thường trực huyện Quỳnh Phụ tổ chức chương trình “An toàn giao thông hành trang vững bước tương lai”, nhằm nâng cao nhận thức về an toàn giao thông cho học sinh, góp phần xây dựng một thế hệ trẻ với ý thức trách nhiệm cao đối với bản thân và cộng đồng.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp gửi thư chúc mừng nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11/2024, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã có thư chúc mừng gửi đến các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể viên chức, người lao động trong các cơ sở giáo dục, đào tạo thuộc Bộ Tư pháp. Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng giới thiệu thư Bộ trưởng.