Bê bối xung quanh nghĩa trang liệt sỹ tạm ở Đồng Nai (Bài 3): Âm mưu “xà xẻo” mảnh đất lịch sử để trục lợi?

 Ông Phan Ngọc Mậu: “Họ đòi thu trái luật rồi xây công trình văn hóa bé tí teo, còn lại biết đâu âm mưu phục vụ mục đích nhóm, xâu xé chia chác nhau kiếm lời?”.
Ông Phan Ngọc Mậu: “Họ đòi thu trái luật rồi xây công trình văn hóa bé tí teo, còn lại biết đâu âm mưu phục vụ mục đích nhóm, xâu xé chia chác nhau kiếm lời?”.
(PLO) - Hơn 26 năm đã qua kể từ ngày phát hiện ra sự việc hàng trăm liệt sỹ bị giấu dưới lòng đất Xuân Lộc, cũng từng ấy thời gian ông Phan Ngọc Mậu (SN 1952) Giám đốc, kiêm Bí thư Chi bộ Công ty Dâu tằm tơ Tân Lộc vướng vào những chuyện lận đận. 

Từ lúc phát hiện ra cơ ngơi Công ty vốn là nghĩa trang liệt sỹ tạm nơi chôn cất các liệt sỹ hy sinh trong trận Xuân Lộc, cuộc sống hàng trăm lao động nơi đây bước vào một khúc ngoặt mới. Hoạt động sản xuất đình trệ, nhà xưởng bị hỏng hóc vì những cuộc đào bới tìm mộ liệt sỹ, rồi Đồng Nai sau đó đòi “thu hồi” đất. Và dù tòa án đã tuyên yêu cầu của Đồng Nai là sai trái, Công ty vẫn bị địa phương gây khó dễ, lâm vào tình trạng “sống mòn”, chờ chết.

Hơn 60 tuổi, ông Mậu vẫn chưa được nghỉ hưu vì vướng những vấn đề khúc mắc giữa Công ty và Đồng Nai liên quan đến khu đất. Dãy nhà văn phòng của Công ty gần 30 năm nay vẫn thế, xập xệ tưởng như lạc về những năm 1980. Chỉ tay vào những vết nứt dọc ngang trong phòng làm việc, ông Mậu cho hay đó là dấu tích những cuộc tìm kiếm hài cốt liệt sỹ. Bộ đội đào thông móng nửa nhà, rồi lấp lại, đào tiếp bên kia. Nhà xưởng nào cũng nứt nẻ, sụt móng.

“Những mất mát của mình có đáng gì”

Tháng 4/1991, ông Mậu nhận bàn giao Công ty Dâu tằm tơ Tân Lộc, doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Trước đó, năm 1990, đất này do Công ty vay tiền mua. Nếu chắp nối với những thông tin của người quản trang nghĩa trang tạm, có thể lần ra nguồn gốc khu đất như sau.

Trước năm 1975, khu đất của một người phụ nữ tên Hương. Năm 1975 bộ đội mượn đất bà Hương làm nghĩa trang tạm. Sau đó nghĩa trang tạm di dời sang Nghĩa trang Liệt sỹ Long Khánh bây giờ. Xí nghiệp nhựa Xuân Lộc trực thuộc huyện Xuân Lộc tiếp quản lô đất, rồi bị giải thể. Công ty Dâu tằm tơ Tân Lộc mua lại xí nghiệp này. Mua xong, trả tiền vào năm 1990 và năm 1991, có biên nhận cho ngân sách của huyện, nguồn tiền không phải từ ngân sách nhà nước.

Bước ngoặt diễn ra vào ngày 29/5/1992, khi Công ty xây dựng nhà máy ươm tơ và phát hiện 192 mộ liệt sỹ bị những kẻ ác cố tình giấu lại dưới lòng đất. Nhận thấy tính chất nghiêm trọng của sự việc, tỉnh chỉ đạo ngừng hoạt động của Công ty để tìm kiếm toàn bộ khu vực này từ QL1 vào hết đất Công ty (16,2 ngàn m2). Lúc đó Công ty phải mượn văn phòng của Xí nghiệp đường Xuân Lộc bên cạnh làm văn phòng tạm, nhà xưởng tạm. 

“Thời điểm ấy ngành dâu tằm đang phát triển, vùng nguyên liệu của Công ty lên đến 8.000ha nên kén rất nhiều ùn về. Lúc đó Bí thư Tỉnh ủy Năm Trang (bố bà Phan Thị Mỹ Thanh, cựu Phó Bí thư Đồng Nai - PV) và ông Năm Bình là Chủ tịch tỉnh xuống đây thị sát, tôi đề nghị: “Giờ mấy anh tính sao chứ Công ty phải dừng sản xuất, thiệt hại quá”. Tôi đề nghị tỉnh bán cho Công ty 13,7 ngàn m2 của trại ong mật huyện nằm ở vị trí sát bên vừa giải thể. Sau khi Công ty giao tiền xong cho huyện, tỉnh ra hai quyết định giao đất cho Công ty vào tháng 7/1992”.

Ở thửa đất cũ, đến tháng 1/1993 mới kết thúc công việc tìm kiếm liệt sỹ. Tỉnh tìm kiếm xong trả lại cho Tân Lộc nguyên một bãi đất đào bới. Công ty phải thuê người san lấp lại. Mấy dãy nhà phải sửa lên sửa xuống nhưng cứ sụt lún vì đã bị đào rỗng móng. Ở thửa đất mới bên cạnh, công ty xây dựng đến tháng 4/1993 mới xong nhà xưởng, tiếp tục sản xuất. 

Trong khuôn viên Công ty, ông Mậu cho xây một đền thờ nho nhỏ thờ phụng các anh linh liệt sỹ; là nơi cho các cựu chiến binh, người thân liệt sỹ nếu có tới thăm thì có nơi nhang khói. Dù Công ty chịu nhiều thiệt hại, ông vẫn không ân hận gì. Việc tìm thấy các đồng đội, với ông là niềm vui không gì có thể đánh đổi.

Trong nhiều cuộc họp, ông đã thay mặt Công ty phát biểu, nếu nhân dân cần, ông sẵn sàng đề xuất Bộ hiến khoảng dăm bảy ngàn m2 đất Công ty làm đền thờ liệt sỹ; xây công trình lịch sử để các thế hệ con cháu biết được rằng mỗi nắm đất nơi đây đều là máu xương những người đã ngã xuống cho tự do của quê hương, đất nước. “Thiệt hại cỡ nào tôi cũng không ân hận. Biết bao đồng đội đã ngã xuống, rồi còn bị chúng xâm hại hài cốt thi thể… Những mất mát của mình có đáng gì”, ông Mậu nói.

“Cái tội” tọa lạc ở khu đất đắc địa

Thời hoàng kim của Tân Lộc là từ 1993 – 1995. Công ty phụ trách vùng nguyên liệu tằm tơ cả Nam Bình Thuận và Đông Nam bộ gồm các tỉnh: Đồng Nai, Bình Dương, Bến Tre (Ba Tri), Bình Phước, Nam Bình Thuận 3 huyện, Tây Ninh. Tổng số toàn khu vực khoảng 8.000ha. Tại Công ty luôn luôn có tới 450 cán bộ, công nhân viên thu nhập ổn định.

Bắt đầu từ năm 1996, toàn ngành dâu tằm tơ khủng hoảng. Càng sản xuất càng lỗ vốn vì giá xuống. Công ty phải chuyển đổi ngành nghề để cứu mấy trăm công nhân khỏi cảnh lao đao. Năm 1997 ông Mậu ra Hà Nội xin Bộ bổ sung ngành nghề kinh doanh tổng hợp.

Công ty sau đó hợp tác gia công may mặc với Malaysia từ năm 1997 – 2001, sử dụng nhà máy ươm tơ làm nhà xưởng. Đến năm 2002 Công ty chuyển sang hợp tác với nhiều công ty khác như Hàn Quốc, Trung Quốc làm các lĩnh vực từ may mặc đến sản xuất gia công linh kiện điện tử, chíp điện tử.  

Công ty Tân Lộc thêm lần nữa lận đận khi năm 2006, Thủ tướng ra Quyết định 115 sắp xếp lại các công ty trực thuộc Bộ Nông nghiệp. Trong danh sách có Tân Lộc thuộc diện “cho phá sản”. Ngày 6/2/2006, Tòa án tỉnh Đồng Nai thụ lý việc phá sản của Công ty. 

Ông Mậu kể lại: “Tôi vẫn chấp hành quyết định của Thủ tướng, đồng thời kiên quyết đấu tranh với các ông ở Tổng Công ty là “tham mưu thì tham mưu nhưng nếu theo Luật Phá sản, tôi không đủ điều kiện phá sản. Tôi không đủ các tiêu chí như nợ quá hạn, lương công nhân không nợ”. Tôi vẫn tạo điều kiện cho tòa án làm việc, hợp tác phục vụ đàng hoàng”. Một năm sau, Tòa án tỉnh Đồng Nai thấy không đủ tiêu chí phá sản nên ra quyết định đình chỉ mở thủ tục phá sản, bàn giao lại giấy tờ, tài liệu.

Sóng gió vẫn chưa dừng lại, lần này là đến từ chính quyền Đồng Nai. Ông Mậu trầm ngâm: “Cái tội của Công ty là tọa lạc ở khu đất đẹp quá, đắc địa quá, nên bị nhòm ngó hòng xâu xé. Lúc đó chính quyền Đồng Nai biết tòa đang thụ lý vụ phá sản, Công ty đang “hấp hối”, nên chính quyền thị xã đơn phương xuống coi khu đất để tham mưu cho tỉnh thu hồi. Họ bất chấp việc tòa án đã ra quyết định đình chỉ vụ phá sản và Công ty có thông báo sự việc cho địa phương”. 

Một ngày giữa năm 2007, Bí thư Thị ủy Long Khánh (lúc này huyện Xuân Lộc đã tách ra thành thị xã Long Khánh và huyện Xuân Lộc – PV) cùng Chủ tịch thị xã sang Công ty. Lúc đó ông Mậu không ở nhà, chỉ có bảo vệ. Lãnh đạo huyện điện cho Phòng Tài nguyên và Môi trường yêu cầu sang đo đất. Bộ phận bảo vệ ngăn lại: “Tôi không biết mấy chị, mấy anh ở đâu. Ở đây Giám đốc không chỉ đạo thì tôi không dám cho ai đo đất hết”.

Đồng Nai bị tố cáo “lạm quyền”

Ông Mậu kể: “Thông tin tôi được biết, có cuộc họp của thị xã Long Khánh đầu năm 2007, có Chủ tịch tỉnh xuống dự. Lãnh đạo thị xã báo với tỉnh muốn lấy đất của Công ty. Sau đó lãnh đạo thị xã mới qua đây coi để tham mưu.

Rồi tháng 3/2007, tỉnh ký một quyết định điều chỉnh quy hoạch cục bộ, đơn phương điều chỉnh đất của Công ty Tân Lộc từ đất sản xuất kinh doanh thành đất văn hóa lịch sử. Tôi đã phản đối nhiều lần, trưng ra chứng cứ Bộ Tài chính xác nhận tiền mua đất không phải của ngân sách nhà nước nên rõ ràng đất này tài sản của Công ty chứ không phải là đất công Đồng Nai cho thuê”.

“Theo quy định thì việc làm này không hợp pháp. Việc điều chỉnh quy hoạch phải là thẩm quyền Thủ tướng nếu diện tích 1ha trở lên xây công trình văn hóa lịch sử. Chưa nói đến việc đây là đất hợp pháp của doanh nghiệp trực thuộc Trung ương đang hoạt động. Muốn lấy đất, tỉnh phải thỏa thuận với doanh nghiệp, với Bộ Nông nghiệp là cơ quan chủ quản, với Bộ Tài chính là đơn vị quản lý công sản, sau đó mới xin Thủ tướng. Đó mới đúng quy trình”.

Bất chấp những phản đối trên của Tân Lộc, năm 2007, Đồng Nai vẫn ban hành hai quyết định, có quyết định giới thiệu địa điểm cho Ban quản lý công trình nhưng trong đó ghi rất chung chung mập mờ, chỉ viết “thửa đất thuộc phường Xuân Bình, TX Long Khánh” chứ không ghi của Công ty Tân Lộc. Ban quản lý dự án đến làm việc, Công ty mới biết đất bị quy hoạch. Công ty không cho dựng bảng quy hoạch trái luật, buộc Ban quản lý dự án “mang về làm gì thì làm”. 

Ông Mậu bức xúc: “Về tình, trong nhiều cuộc họp, tôi đã nhiều lần thay mặt Công ty phát biểu, nếu nhân dân cần, chúng tôi sẵn sàng hiến khoảng dăm bảy ngàn m2 đất trong khuôn viên Công ty làm đền thờ liệt sỹ; xây công trình lịch sử để các thế hệ con cháu biết được rằng mỗi nắm đất nơi đây đều là máu xương những người đã ngã xuống cho tự do của quê hương, đất nước.

Về lý, chưa nói đến chuyện thu sai luật, chính quyền địa phương muốn làm công trình văn hóa diện tích bao nhiêu mà đòi thu trắng đất của Tân Lộc? Họ đòi thu rồi xây công trình văn hóa bé tí teo, còn lại biết đâu âm mưu phục vụ mục đích nhóm, xâu xé chia chác nhau kiếm lời?”

Ông Mậu phẫn nộ: “Tòa đã tuyên Công ty không phá sản. Và ví dụ có phá sản, thì mọi tài sản đều giao cho Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp. Sau đó Trung ương làm gì thì Trung ương sẽ tính tiếp. Vậy mà địa phương dám lạm quyền”.

Công ty Tân Lộc sau đó đã lập một “kỷ lục”, khi đâm đơn kiện chính quyền Đồng Nai ra tòa và cả hai phiên tòa đều tuyên việc Đồng Nai đòi thu hồi đất là trái luật. Thế nhưng “phép vua thua lệ làng”… Trong số báo sau, nghe tâm sự của vị Giám đốc Công ty Tân Lộc, bạn đọc sẽ hiểu được câu chuyện doanh nghiệp này dù thắng kiện vẫn bị Đồng Nai “hành” đến “dở sống, dở chết” ra sao?

Đọc thêm

Cụ ông con liệt sỹ bất ngờ nhận được thông báo cưỡng chế vi phạm hành chính?!

Mỗi khi trời mưa lối vào nhà ông Đạt thường bị ngập vì bị bít chặn đường thoát nước.
(PLVN) - Cụ ông 82 tuổi khẳng định trước khi nhận được thông báo về việc tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, ông chưa từng nhận được biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt vi phạm hành chính để biết bản chất sự việc và thực hiện các quyền của mình theo quy định của pháp luật.

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu
(PLVN) - Ngày 26/7, Công an huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long cho biết đang phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh tiến hành khám nghiệm tử thi, xác minh, điều tra làm rõ nguyên nhân tử vong của một thi thể trên sông Hậu.

Kon Tum: Kỳ lạ những công trình kiên cố tại lâm phần Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông

Công trình tại tiểu khu 478, thôn Kon Năng, xã Măng Cành.
(PLVN) - Như PLVN đã phản ánh trong số báo ra ngày 9/1/2024, thời gian gần đây, Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông (trụ sở thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông; 100% vốn nhà nước do UBND tỉnh Kon Tum làm đại diện chủ sở hữu) đã để xảy ra một số vụ phá rừng trên lâm phần của Cty; như tại tiểu khu 388, xã Đắk Ring; tiểu khu 400, xã Măng Bút.

Nhiệt điện Hải Phòng hủy thầu gói thầu mua than cám có giá hơn 1.311 tỷ đồng sau gần 5 tháng đấu thầu

Trụ sở Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng.
(PLVN) - Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng vừa có quyết định hủy kết quả lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu cung cấp than cám 6a.14 phục vụ sản xuất có giá gói thầu hơn 1.311 tỷ đồng. Lý do hủy thầu được thông báo là do tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. 

Tiếp vụ khu du lịch Ba Khan Village Resort không có giấy phép xây dựng nhưng đã đi vào hoạt động: Có thể yêu cầu ngừng hoạt động

Khu du lịch xây dựng hoàng tráng kiên cố, nhưng chính quyền địa phương không hề hay biết. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Liên quan đến khu du lịch Ba Khan Village Resort (Mai Châu, Hoà Bình) rộng 4ha đi vào hoạt động, thu tiền khi chưa được cấp phép xây dựng, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật Legal Gate Việt Nam cho biết, về việc này các cơ quan chức năng có thể kiểm tra tình trạng hoạt động hợp pháp của công ty, có thể yêu cầu ngừng hoạt động, buộc áp dụng hình phạt hoặc yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện các thủ tục cần thiết để hợp pháp hóa hoạt động.

Bắc Ninh: Nhiều bất cập trong việc thực hiện Dự án đường tỉnh 295 huyện Yên Phong

Quá trình thi công đã xảy ra tình trạng sụt lún rất nguy hiểm.
(PLVN) - Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 295 (ĐT.295) có tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng, do Ban quản lý các dự án xây dựng huyện Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) làm chủ đầu tư, Công ty xây dựng Việt Đức (TNHH) là nhà thầu thi công chính. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật trong quá trình triển khai, thực hiện dự án có nhiều điểm bất cập khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng…

Bài 3: “Cần nghiêm trị” trong vụ khai thác vàng trái phép tại Mường Tè (Lai Châu)

Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Bày tỏ quan điểm trong vụ Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh việc khai thác vàng trái phép tại bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến nhấn mạnh: Tài nguyên khoáng sản là bảo vật quốc gia, là nguồn lực của nhà nước. Nếu ai đó tự ý khai thác, không được phép của Nhà nước là vi phạm pháp luật, cần phải nghiêm trị.

Hưng Yên: Xã Đình Cao chỉ đạo khắc phục thiếu sót sau phản ánh của Báo PLVN

UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên).
(PLVN) -  Sau khi Báo PLVN đăng tải bài viết “Dự án 78 tỷ đồng ở Hưng Yên: Ai sai người đó chịu trách nhiệm". Ngày 02/11/2023, chủ đầu tư dự án là UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên) đã có văn bản phản hồi Báo PLVN và chỉ đạo các đơn vị thực hiện dự án nhanh chóng khắc phục những vấn đề thiếu sót mà Báo PLVN phản ánh.

"Vàng tặc" lộng hành tại Mường Tè, Lai Châu

Hình ảnh "hầm vàng tặc" được các đối tượng dựng lên để nguỵ trang. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Khu rừng sản xuất trên địa bàn bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu từ lâu được người dân đồn thổi là nơi có trữ lượng vàng sa khoáng lớn. Cũng chính ở đây, đã từ nhiều tháng qua, các đối tượng đã lợi dụng việc thuê đất trồng rừng sản xuất nhưng thực chất đã biến nơi đây thành nơi khai thác vàng trái phép. Nhận được thông tin phản ánh của người dân, nhóm phóng viên đã về đây để tìm hiểu xác minh sự việc. Sau nhiều ngày quan sát và ghi nhận thực tế, phóng viên phát hiện một khu mỏ khai thác vàng trái phép quy mô lớn. Ẩn sau các tán lá rừng là một đường dây khai thác vàng rất chuyên nghiệp và hoạt động liều lĩnh.