Văn hóa & Pháp luật

Xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới: Chú trọng giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ

 Muốn có con người khát vọng, phải có trường học khát vọng. (Ảnh minh họa)
Muốn có con người khát vọng, phải có trường học khát vọng. (Ảnh minh họa)
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị triển khai Quyết định số 1895/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2021-2030”.

Rưng rưng niềm tự hào

Là một người trẻ, Chu Thành Đạt, sinh viên Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội bày tỏ góc nhìn của mình về thế hệ trẻ ngày nay “vừa hồng, vừa chuyên”.

Đạt chia sẻ niềm tự hào về năm 2021 đã qua đi với rất nhiều biến động, những thử thách ấy vẫn không thể nào ngăn được thế hệ trẻ Việt Nam tiến về phía trước. Họ vẫn ngày ngày nỗ lực cố gắng, hết mình cống hiến, không ngừng sáng tạo và đã đạt được những thành tựu nổi bật không chỉ góp phần khẳng định giá trị bản thân mà còn làm rạng danh đất nước trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội.

Có thể kể đến những gương mặt như trong lĩnh vực học tập, chúng ta vô cùng tự hào trước thành tích học tập nổi bật của em Nguyễn Lê Thảo Anh, cựu học sinh lớp 12 Hóa 1 Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, là nữ sinh duy nhất giành Huy chương Vàng Olympic Hóa quốc tế. Hay trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Hiếu - nghiên cứu viên, giảng viên cao cấp ngành Năng lượng Mặt trời tại Đại học Quốc gia Australia chính là niềm tự hào của đất nước ta với nghiên cứu về pin mặt trời thế hệ mới. Trong lĩnh vực quốc phòng, Thượng úy Nguyễn Tiến Duy, Trưởng ngành hàng hải, Bí thư Chi bộ ngành hàng hải, Tàu 016, Lữ đoàn 162, Vùng 4 Quân chủng Hải quân đã cho thấy sự cống hiến của sức trẻ khi đạt được thành tích nổi bật tại đấu trường Army Games tổ chức tại Nga năm 2021.

Đặc biệt, trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, trên đấu trường nhan sắc quốc tế, ngôi vị Hoa hậu Hòa bình quốc tế lần đầu tiên vang lên hai tiếng “Việt Nam” với phần thi xuất thần và vô cùng tinh tế của Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên.

Đặc biệt khi đại dịch COVID-19 có những diễn biến vô cùng phức tạp, chúng ta đều thấy hình ảnh những bạn trẻ xung kích cùng nhau chung tay, tích cực tham gia, hỗ trợ các lực lượng phòng, chống dịch. Đó là các y, bác sĩ trẻ, các cán bộ, chiến sĩ trẻ không sợ nguy hiểm, sẵn sàng tình nguyện lên tuyến đầu chống dịch, hỗ trợ ở khu cách ly, các chốt phòng, chống dịch. Họ tham gia hỗ trợ lưu thông hàng hóa, tiêm chủng vaccine, hỗ trợ tiêu thụ nông sản, giúp đỡ các gia đình, thanh, thiếu niên gặp khó khăn bởi đại dịch; nỗ lực nghiên cứu các sản phẩm hỗ trợ phòng, chống dịch… Hàng ngàn bạn trẻ đã lao mình vào tâm dịch với quyết tâm đẩy lùi đại dịch COVID-19.

Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta

Tuy nhiên, bên cạnh những tấm gương tận hiến ấy có một bộ phận không nhỏ thanh niên xao nhãng, quên đi trách nhiệm của bản thân đối với sự nghiệp chung của dân tộc. Họ ích kỷ, chỉ mưu cầu lợi ích cá nhân, chỉ muốn hưởng thụ, “nhận lại” mà không hề biết “cho đi”. Thực tế, nhiều sinh viên còn thiếu tu dưỡng, rèn luyện, kéo theo những yếu kém về mặt chính trị và lập trường, tư tưởng thiếu vững vàng, dễ bị lung lay, dao động.

Quyết định số 1895/QĐ-TTg đề ra một số chỉ tiêu cụ thể và phấn đấu đến năm 2025 đạt trên 80% thanh niên, học sinh, sinh viên ở đô thị, hơn 70% thanh niên, học sinh, sinh viên ở nông thôn, 60% thanh niên, học sinh, sinh viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tham gia các hoạt động văn hóa, thể dục thể thao, hoạt động sinh hoạt cộng đồng tại nơi học tập, làm việc và cư trú; đến năm 2030 đạt trên 85%, trên 75% và 65% các chỉ tiêu tương ứng. Phấn đấu đến năm 2025 đạt 25% thanh niên, học sinh, sinh viên được ứng dụng, triển khai ý tưởng sáng tạo, công trình nghiên cứu khoa học phục vụ sản xuất và đời sống, 25% công trình khoa học và công nghệ do thanh niên chủ trì, 20% thanh niên làm việc trong các tổ chức khoa học, công nghệ...

Bên cạnh đó, các thế lực thù địch, phản động với “diễn biến hòa bình”, lợi dụng các vấn đề “dân chủ”, “nhân quyền”, hay dân tộc, tôn giáo để xuyên tạc, bóp méo sự thật về những chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời, cổ súy cho lối sống hưởng thụ, thực dụng, chủ nghĩa cá nhân.

“Đó là những hiện tượng lệch lạc cần lên án, phê phán, chấn chỉnh, bài trừ trong nếp sống và lối sinh hoạt của một bộ phận giới trẻ hiện nay. Chưa kể, với sự phát triển của internet, việc đăng tải và chia sẻ thông tin mà hầu như không gặp phải trở ngại nào, cùng với tâm lý thích nổi tiếng, thích được chú ý khiến cho một bộ phận không nhỏ người dùng internet, đặc biệt là các bạn học sinh, sinh viên ở độ tuổi đôi mươi, chưa đủ chín chắn, tìm mọi cách để đăng tải những thông tin gây sốc, những tít “giật gân”, “câu view”. Đó có thể coi là môi trường thuận lợi cho những thông tin, hình ảnh, video clip có nội dung vi phạm đạo đức lan tràn. Nếu không đủ tỉnh táo, tiếp nhận các thông tin trên cơ sở có chọn lọc và ý thức cảnh giác, phê phán, không giữ vững những phẩm chất đạo đức cách mạng, một bộ phận không nhỏ đoàn viên thanh niên Việt Nam sẽ bị dụ dỗ, lôi kéo vào những thói hư, tật xấu, những ham muốn tầm thường, từng bước xao nhãng và phai nhạt mục tiêu, lý tưởng của mình. Họ ngại cống hiến, ham hưởng thụ, thói vô tâm, vô cảm và nhiều vấn nạn đạo đức khác sẽ xuất hiện” – sinh viên Chu Thành Đạt bày tỏ quan điểm.

Do đó, theo Đạt, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) cùng các trường phổ thông, trường đại học, cao đẳng, học viện trên toàn quốc cần tuyên truyền Luật An ninh mạng năm 2018 thông qua nhiều hình thức, hoạt động ngoại khóa, các hình thức giới thiệu, tuyên truyền dễ tiếp thu. “Tôi tin tưởng rằng sự trang bị một cách đầy đủ kiến thức về quy định của pháp luật, các bạn học sinh, sinh viên có thể điều chỉnh hành vi, cách ứng xử với bạn bè, gia đình và xã hội trên không gian mạng một cách phù hợp”, Đạt chia sẻ.

Chú trọng giáo dục đạo đức, kiến thức pháp luật

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Ngô Thị Minh cho biết, một trong các vấn đề quan trọng trong Nghị quyết 29-NQ/TW là chuyển mạnh quá trình giáo dục từ “nặng” về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục “trọng” về hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất của người học; chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, kiến thức pháp luật và ý thức công dân.

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

Nội dung giáo dục toàn diện một lần nữa được khẳng định tại Kết luận số 51-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW; trong đó yêu cầu: Đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, kiến thức pháp luật và ý thức công dân trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Ngành Giáo dục đã chỉ đạo tăng cường công tác “dạy người”, giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho thanh niên, học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục; tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý đầy đủ để thực hiện công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Ngô Thị Minh, thời gian qua vẫn còn một bộ phận thanh, thiếu nhi có biểu hiện suy thoái, lệch lạc về phẩm chất đạo đức, lối sống như thiếu trung thực, thiếu trách nhiệm với bản thân, gia đình, nhà trường. Đáng ngại nhất là tình trạng bạo lực học đường vẫn diễn ra phức tạp tại một số địa phương, còn hiện tượng học sinh đánh nhau, học sinh đánh giáo viên. Hiện tượng thờ ơ, vô cảm, thấy đúng không dám bảo vệ, thấy sai trái, tiêu cực không dám đấu tranh, không can ngăn…

Để triển khai Chương trình, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, có nhiều việc cần triển khai, như ưu tiên rà soát các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản chỉ đạo khác trong thời gian qua để từ góc độ thể chế tạo điều kiện tốt nhất cho việc triển khai; tiếp tục đổi mới phương pháp pháp dạy học, nâng cao chất lượng các môn học Đạo đức, Giáo dục công dân, các môn lý luận chính trị và hiệu quả hoạt động giáo dục học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn...

“Việc triển khai giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, khát vọng trong chính nhà trường, trong mỗi môn học, trong đó có môn Đạo đức, Giáo dục công dân, Lý luận chính trị... trong quá trình đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông. Muốn tạo dựng được con người có khát vọng, chúng ta cần trường học đầy khát vọng, phải thông qua việc tạo dựng lớp nhà giáo có năng lực phẩm chất và giàu khát vọng” – theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn.

Cần sự chung tay của toàn xã hội

Nhấn mạnh, giáo dục đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ, trong đó có thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên luôn được xác định là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, mang tính chiến lược của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, giáo dục lý tưởng cách mạng, trong đó đặc biệt chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức nghề nghiệp, lối sống văn hóa, kiến thức pháp luật và ý thức công dân cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trong giai đoạn tới. Đồng thời, chú trọng giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hoá nhân loại trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

“Giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ cần sự tham gia của toàn xã hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình - nhà trường - xã hội. Có được nguồn sức mạnh tổng hợp ấy, nhất định chúng ta sẽ thành công” - ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh

Tin cùng chuyên mục

Liên hoan phim sẽ trình chiếu 117 bộ phim của 51 quốc gia và vùng lãnh thổ (ảnh Thùy Dương)

117 bộ phim trình chiếu Liên hoan phim quốc tế Hà Nội

(PLVN) - Với khẩu hiệu: “Điện ảnh: Sáng tạo - Cất cánh”, Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024 hứa hẹn là sự kiện quan trọng không chỉ của điện ảnh mà còn góp phần quan trọng quảng bá hình ảnh Thủ đô Hà Nội, đất nước Việt Nam đến bạn bè trong nước và quốc tế. Liên hoan phim sẽ trình chiếu 117 bộ phim của 51 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Đọc thêm

'Culture in you - Điểm tựa văn hoá, cầu nối nghệ thuật'- đề cao sự đa dạng văn hóa

BTC mong muốn chương trình trang bị cho thế hệ trẻ hành trang văn hóa vững chắc thông qua các hoạt động nghệ thuật. (Ảnh: Hà An)
(PLVN) - “Culture in you - Điểm tựa văn hoá, cầu nối nghệ thuật” mong muốn trang bị cho thế hệ trẻ hành trang văn hóa vững chắc thông qua các hoạt động nghệ thuật sáng tạo, để từ đó các bạn hiểu rõ về cội nguồn, trân trọng giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam, đề cao sự hội nhập và đa dạng văn hóa, đồng thời khơi dậy niềm đam mê sáng tạo.

Biểu tượng con tôm Cà Mau và cây đàn kìm Bạc Liêu - điểm “check in” lý tưởng

Biểu tượng con tôm Cà Mau và cây đàn kìm Bạc Liêu - điểm “check in” lý tưởng
(PLVN) - Biểu tượng con tôm Cà Mau và biểu tượng cây đàn kìm Bạc Liêu, không chỉ tạo sự khác biệt về sản phẩm du lịch mà còn trở thành điểm check in lý tưởng của vùng đồng bằng sông Cửu Long - là địa phương được đánh giá có nhiều tiềm năng, thế mạnh về phát triển du lịch sinh thái và du lịch văn hóa tín ngưỡng.

Trình diễn trang phục dân tộc thiểu số trên ruộng bậc thang

Trình diễn trang phục DTTS người Dao Thanh Phán, Dao Thanh Y tại ruộng bậc thang.
(PLVN) - Trong khuôn khổ Tuần Văn hóa - Du lịch, Hội Mùa vàng Bình Liêu năm 2024, ngày 03/11, tại thôn Cao Thắng, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu (Quảng Ninh) gần 100 diễn viên không chuyên là người đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đã tham gia trình diễn trang phục dân tộc trên ruộng bậc thang.

Quốc tế ca ngợi cách bảo tồn và phát triển hệ sinh thái Cù Lao Chàm

Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.
(PLVN) - Cách Hội An khoảng 20km, Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm đang trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách bởi hệ động thực vật phong phú và những di tích lịch sử hàng trăm năm trước. Qua 15 năm bảo tồn và phát triển, hệ sinh thái Cù Lao Chàm không chỉ được phục hồi tương đối nguyên vẹn mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch cả nước. Nơi này còn được báo chí quốc tế khen ngợi về công tác bảo tồn hệ sinh thái.

Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024: Khám phá nhiều câu chuyện lịch sử còn ẩn giấu

Vòm trần đậm chất kiến trúc - mỹ thuật Đông Dương sẽ được sống lại bằng những sắp đặt ánh sáng kỳ ảo và hiện đại. (Ảnh: Mai Thương)
(PLVN) - Việc trải nghiệm “Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024” không những giúp tạo hành trang kiến thức mà còn khơi gợi niềm tự hào, cảm giác gắn bó và giúp định hướng sự nghiệp tương lai, để những bạn trẻ có thể gia nhập và trở thành những chủ nhân của công nghiệp văn hóa - sáng tạo trong tương lai. “Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024” còn là dịp để các bậc phụ huynh cùng các con khám phá nhiều di sản kiến trúc, nhiều câu chuyện lịch sử còn ẩn giấu.

Bay lên từ nước

Bay lên từ nước
(PLVN) - Màn đen hun hút, gió thổi rát mặt đêm. Bà Nhường cảm nhận chuyện chẳng lành với đàn cò nên đã gọi con trai dậy, cầm đèn pin ra vườn.

Vượt qua 'vết thương' để sống và yêu

Cuốn sách “Phá vỡ khuôn mẫu”.
(PLVN) - Vienna Pharaon là một nhà trị liệu hôn nhân và gia đình được cấp phép và là một trong những chuyên gia được săn đón nhiều nhất ở New York trong lĩnh vực này. Vienna đã sáng lập nhóm thực hành Mindful Marriage and Family Therapy, với tài khoản @mindfulMFT trên Instagram, giúp hơn 600 nghìn người trên khắp thế giới chữa lành vết thương.

Sài Gòn trong cơn mưa…

Những cơn mưa Sài Gòn thường chọn cho mình giờ rơi khắc nghiệt nhất, ấy là buổi tan tầm.
(PLVN) - Nhiều người hay bảo thích ngắm mưa rơi. Vì nhìn mưa rơi sao mà tươi mát, mà dịu dàng đến thế, như một bản nhạc của đất trời.

Trình diễn văn hóa các dân tộc huyện Bình Liêu, Quảng Ninh

Chương trình trình diễn giới thiệu văn hoá dân gian đặc sắc của các dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ninh.
(PLVN) -  Nhằm tôn vinh, quảng bá những giá trị văn hoá đặc sắc của các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Quảng Ninh, từ tối 2/11 đến hết tháng 12/2024 tại Quảng Trường 25/12 huyện Bình Liêu sẽ tổ chức Trình diễn và giới thiệu văn hoá dân gian vào các ngày cuối tuần.