Quy chuẩn nào cho hoạt động từ thiện?

Hoạt động từ thiện xuất phát từ cái tâm, song cũng cần sự quản lý của nhà nước để người dân thực sự yên tâm khi góp quỹ từ thiện.Ảnh minh họa
Hoạt động từ thiện xuất phát từ cái tâm, song cũng cần sự quản lý của nhà nước để người dân thực sự yên tâm khi góp quỹ từ thiện.Ảnh minh họa
(PLO) - Gần đây dư luận trong nước liên tiếp dậy sóng với các vấn đề liên quan đến hoạt động từ thiện, nổi trội hơn cả là vụ việc một xã nghèo tại Nghệ An từ chối nhận quà và gây khó dễ cho đoàn từ thiện đến cứu trợ, cũng như lùm xùm xung quanh việc một MC nổi tiếng bị tố dùng số tiền quyên góp cho hoạt động từ thiện để chi tiêu cho cá nhân. 

Qua những câu chuyện trên, dư luận không khỏi băn khoăn về việc làm thế nào để thực hiện nghĩa cử cao đẹp “lá lành đùm lá rách” được minh bạch cũng như được thực hiện đúng với quy định của pháp luật.

Từ thiện – nghề “siêu” thu nhập

Việt Nam vẫn là một nước đang trong thời kì phát triển, sự phân hóa về kinh tế được thể hiện rõ rệt qua các vùng miền. Hầu hết, các tỉnh có địa hình khó khăn, vùng núi cao ở phía Bắc và các tỉnh miền Trung luôn có điều kiện kinh tế kém hơn so với các tỉnh và vùng khác của đất nước. Cùng với đó, yếu tố thiên nhiên như mưa bão, lũ lụt xảy ra hàng năm, khiến các vùng khó khăn chịu thêm thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Việc hoạt động từ thiện của cá nhân hay tổ chức luôn là một nghĩa cử cao đẹp, giúp đồng bào nơi đây vượt qua những khó khăn thể hiện tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc ta.

Tuy nhiên, thực trạng đáng lên án hiện nay là bên cạnh một số tổ chức, cá nhân hoạt động từ thiện với đúng ý nghĩa... còn có một số đối tượng lợi dụng lòng hảo tâm của mọi người, công tác cứu trợ, từ thiện để trục lợi bản thân, làm những việc trái quy định của pháp luật. Thậm chí, từ thiện đang có xu hướng biến tướng thành một “nghề” mang lại siêu thu nhập. Điều này làm cho nhiều người tỏ ra có cái nhìn tiêu cực đối với việc từ thiện, đã có không ít ồn ào tai tiếng xung quanh vấn đề này.

Hầu hết tại Việt Nam, tổ chức từ thiện đều do cá nhân tự lập cho nên tính minh bạch, công khai vẫn chưa kiểm soát được. Họ hoàn toàn không có bất kỳ hoạt động kiểm toán nào để cung cấp thông tin chính xác đến các thành viên, những nhà hảo tâm tham gia góp tiền. Thông thường khi thấy kêu gọi từ thiện là mọi người gửi tiền, chuyển khoản vào tài khoản của người đứng lên kêu gọi giúp đỡ, mặc dù chưa biết rõ nguồn gốc thông tin đó có chính xác không. Để rồi khi phát hiện ra có trường hợp gian dối, bị lợi dụng lòng tốt thì nhiều người tỏ ra  có cái nhìn tiêu cực đối với việc từ thiện. 

Vấn nạn lừa đảo bằng cách kêu gọi từ thiện, ủng hộ trên mạng xã hội ngày càng nở rộ. Hầu hết các đối tượng lừa đảo thường đăng tin về một vài trường hợp đáng thương, những hoàn cảnh khó khăn sau đó kêu gọi sự ủng hộ, nhiều người tin tưởng và chuyển tiền vào tài khoản của các đối tượng này. Nhưng thay vì chuyển số tiền cho người cần hỗ trợ, các đối tượng ẵm luôn số tiền kêu gọi được. Đến khi mọi chuyện vỡ lở thì mọi người mới đi tố cáo hành vi của các đối tượng trên thì sự việc đã quá muộn. Các địa chỉ, số điện thoại chúng cung cấp cũng “bốc hơi” theo số tiền của các nhà hảo tâm dành cho những hoàn cảnh khó khăn. Những người “hành nghề từ thiện” này quanh năm chỉ đi xin tiền, xin quà từ những người khác chứ không hề rút tiền túi của mình để làm từ thiện, sống trên lòng hảo tâm của người khác nên cuộc sống sung túc, đi xe sang, điện thoại xịn.  

Nhờ từ thiện “đánh bóng” tên tuổi

Ngoài những hành vi ăn chặn tiền từ thiện, hiện tượng lợi dụng hoạt động từ thiện để “đánh bóng” tên tuổi, coi việc hoạt động từ thiện là một công cụ quảng bá cho người nổi tiếng hoặc cá nhân, doanh nghiệp. Nhiều “sao” mỗi lần làm từ thiện là phải tiếp thị ầm ĩ trên các phương tiện truyền thông dù phần quà mang đi là những thùng mì, bánh, sữa hết hạn, thậm chí là những bộ quần áo đã cũ như giẻ rách. Thực tế có những đơn vị doanh nghiệp tham gia các buổi đấu giá từ thiện trên truyền hình, các đơn vị doanh nghiệp này hứa hẹn sẽ quyên góp một khoản tiền để làm từ thiện, với điều kiện tên của doanh nghiệp sẽ được nêu trong chương trình truyền hình. Thế nhưng, sau khi kết thúc chương trình, số tiền họ hứa quyên góp thì “mất dạng”.

Cùng với sự thiếu minh bạch trong thu, chi của các tổ chức từ thiện tự phát hiện nay, chúng ta còn gặp phải một vấn đề đó là việc mọi người đem tiền đi cho một cách quá dễ dãi mà không quản lý, theo dõi sát sao số tiền đó. Điều này góp phần làm cho một bộ phận người nghèo ý chí lao động và sức sống bị giảm xuống, kéo theo sự trì trệ lâu dài về mặt ý thức lao động của xã hội. Chính quyền một tỉnh miền núi phía Bắc đã phải khuyến cáo khách du lịch không nên cho tiền trẻ em ở đó, cũng như cấm không cho trẻ em ở độ tuổi đi học bán hàng rong tại khu du lịch, vì làm như thế các em sẽ bỏ học và lợi dụng, lừa gạt lòng tốt của khách du lịch. Từ các hoạt động từ thiện dễ dãi đó của cộng đồng, vô tình biến những người lương thiện nghèo khổ thành những người vi phạm pháp luật mà họ không hề hay biết.

Nhìn chung tại Việt Nam, những tổ chức từ thiện tự phát có quy chế và tầm hoạt động chiến lược vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Trong khi đó, hoạt động của các tổ chức từ thiện quốc tế thường rất rộng, luôn chú trọng đầu tư vào các giải pháp căn cơ và tận gốc. Các tổ chức từ thiện quốc tế thường tập trung nghiên cứu triển khai các dự án đào tạo nghề nghiệp, phát triển công ăn việc làm, tạo chiếc “cần câu” xung quanh môi trường sống của người được giúp đỡ đem lại những hiệu quả to lớn cho cộng đồng. Hầu hết các hoạt động từ thiện ở nước ta hiện nay chỉ tập trung vào phần “ngọn” thông qua việc quyên góp, ủng hộ vào các trường hợp cụ thể, cá biệt mà không chú trọng đến phần “gốc”. Các chương trình xóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững cần được đẩy mạnh và nhân rộng hơn nữa để có hiệu quả mang tính vĩ mô, tránh tình trạng hoạt động từ thiện mang tính ban phát như hiện nay.

Luật sư Bùi Thế Vinh (Trưởng Văn phòng Luật Thái Minh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội): “Theo quy định hiện hành, việc cá nhân tự nguyện đứng ra ủng hộ và kêu gọi người khác tham gia quyên góp, ủng hộ và thực hiện từ thiện hoàn toàn không vi phạm pháp luật. Không có quy định pháp luật nào cấm việc cá nhân hay tổ chức đứng ra làm từ thiện. Pháp luật chỉ truy cứu trách nhiệm các hành vi vi phạm quy định tại Điều 3 Nghị định 64/2008/NĐ-CP ngày 14/5/2008 của Chính phủ. Theo đó, các hành vi bị nghiêm cấm là: Cản trở hoặc ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động cứu trợ nhân đạo; Báo cáo sai sự thật, gian lận, chiếm đoạt, sử dụng trái phép tiền, hàng do các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước ủng hộ, đóng góp; Lợi dụng hoạt động cứu trợ để vụ lợi.  Ngoài ra, theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 5 Thông tư 72/2008/BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định 64/2008/CP thì cá nhân, tổ chức, đoàn cứu trợ có quyền cứu trợ trực tiếp mà không phải thông qua cơ quan nhà nước”.

Đọc thêm

Vận chuyển đá quý trái phép bị xử lý như thế nào?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Vụ việc vận chuyển trái phép hơn 700 viên kim cương trị giá hàng chục tỷ đồng vừa được phát hiện đã làm dấy lên nhiều thắc mắc về quy định pháp luật liên quan đến việc mang theo kim loại, đá quý khi xuất nhập cảnh. Theo quy định hiện hành, hành lý vượt định mức miễn thuế mà không khai báo hải quan sẽ bị coi là xuất khẩu, nhập khẩu bất hợp pháp. Việc xử lý sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm và ý thức của người thực hiện trong trường hợp cụ thể.

Con đường tại Hà Nội bị 'thắt cổ chai' vì vướng khu đất bị cho là “lấn chiếm”: UBND xã Tri Thủy (Phú Xuyên) xác nhận khu đất có nguồn gốc đất công

Con đường bị “thắt cổ chai” khi đi đến khu đất được cho là lấn chiếm đất đình làng. (Ảnh: Vy Hương)
(PLVN) - Sự việc xảy ra tại thôn Vĩnh Ninh, xã Tri Thủy, huyện Phú Xuyên, Hà Nội, đã kéo dài nhiều năm. UBND xã xác nhận khu đất bị khiếu kiện tập thể có nguồn gốc đất công và UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo, nên hàng chục hộ dân trong thôn đề nghị cơ quan chức năng sớm có các động thái xử lý dứt điểm.

Hàng loạt vi phạm xây dựng tại cơ sở Quê Nhà (TP HCM): Phường Thảo Điền cho biết đang đôn đốc lên phương án cưỡng chế

Hàng loạt vi phạm xây dựng tại cơ sở Quê Nhà (TP HCM): Phường Thảo Điền cho biết đang đôn đốc lên phương án cưỡng chế
(PLVN) - Kết luận thanh tra (KLTT) của Thanh tra TP Thủ Đức (TP HCM) đã nêu rõ một số công trình xây dựng, trong đó có cơ sở kinh doanh Quê Nhà trên đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền, là không phép, sai phép, phải cưỡng chế buộc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Nhưng đến nay, một số cơ sở đã không chấp hành các quyết định xử phạt, cưỡng chế, thậm chí còn xuất hiện dấu hiệu vi phạm mới.

Diễn biến sự việc liên quan Công ty Nhựt Phát - Tây Ninh: Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM) có văn bản trả lời

Diễn biến sự việc liên quan Công ty Nhựt Phát - Tây Ninh: Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM) có văn bản trả lời
(PLVN) - Liên quan sự việc Cty TNHH Sản xuất Tinh bột khoai mì Nhựt Phát - Chi nhánh Tây Ninh khiếu nại Kết luận thanh tra 987/KL-UBND (KLTT) của UBND tỉnh Tây Ninh cho rằng mình không trốn thuế; mới đây, Chi cục Thuế quận 4 (TP HCM, là đơn vị quản lý số hóa đơn liên quan vụ việc) đã có văn bản trả lời Báo PLVN.

Sắp phúc thẩm vụ “làm giả con dấu” tại Công ty Hoàng Long (Nam Định): Một số tình tiết cần làm rõ

Bản án 83/2024/HS-ST (bên trái) và Đơn của gia đình bị cáo Long gửi PLVN. (Ảnh: Hà Sơn)
(PLVN) - Dự kiến ngày mai (9/1), TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ mở phiên phúc thẩm vụ án bị cáo Lưu Văn Long (SN 1955, ngụ TP Nam Định, tỉnh Nam Định) “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Trước đó, tại phiên sơ thẩm, bị cáo Long bị TAND tỉnh Nam Định tuyên lần lượt 3 năm 6 tháng tù và 2 năm 6 tháng tù về hai tội danh này.

Chuyển nơi cư trú có phải đổi đăng ký xe ô tô không?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bạn đọc hỏi: "Trước đây tôi cư trú tại Hà Nội, hiện giờ tôi mới chuyển vào TP Hồ Chí Minh. Tôi muốn hỏi Bộ Công an, trường hợp của tôi có phải đổi đăng ký xe ô tô khi chuyển nơi cư trú không? Nếu phải đổi thì tôi phải làm những thủ tục gì?".

Mức phạt lỗi sử dụng điện thoại khi lái xe từ 1/1/2025

Luật sư Lê Hiếu.
(PLVN) - Bạn Huy Phong (Hà Nội) hỏi: Do nhiều lúc phải giải quyết công việc gấp nên tôi hay sử dụng điện thoại khi đang lái xe. Xin hỏi, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/1/2025 thì hành vi sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông sẽ bị xử phạt như thế nào?