Phát triển kinh tế tuần hoàn, hướng tới phát triển bền vững

Săm, lốp là một trong những sản phẩm nằm trong danh mục phải được tái chế. Ảnh minh họa
Săm, lốp là một trong những sản phẩm nằm trong danh mục phải được tái chế. Ảnh minh họa
(PLVN) - 90% doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, có công nghệ lạc hậu, quy mô sản xuất nhỏ lẻ và thiếu nguồn lực đầu tư cho tái chế. Vì thế, lựa chọn nền kinh tế tuần hoàn là một tất yếu để thực hiện mục tiêu sản xuất và tiêu dùng bền vững, tránh lệ thuộc vào nền kinh tế bên ngoài.

Rác thải ngành này là nguồn của ngành kia

Hoạt động kinh tế của Việt Nam từ trước đến nay vẫn chủ yếu dựa vào cách tiếp cận truyền thống, đó là kinh tế tuyến tỉnh. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng thiếu hụt các nguồn tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường. Để khắc phục vấn đề này, các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam đang hướng đến phát triển kinh tế tuần hoàn (KTTH) nhằm giải quyết thách thức giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường (BVMT).

Luật BVMT năm 2020, có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 dành một điều quy định về KTTH: Điều 142. Theo đó, KTTH là mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ nhằm giảm khai thác nguyên liệu, vật liệu, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế chất thải phát sinh và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.

Để triển khai KTTH, bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh thực hiện lồng ghép KTTH ngay từ giai đoạn xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án phát triển; quản lý, tái sử dụng, tái chế chất thải.

Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có trách nhiệm thiết lập hệ thống quản lý và thực hiện biện pháp để giảm khai thác tài nguyên, giảm chất thải, nâng cao mức độ tái sử dụng và tái chế chất thải ngay từ giai đoạn xây dựng dự án, thiết kế sản phẩm, hàng hóa đến giai đoạn sản xuất, phân phối.

KTTH hội tụ 4 lợi ích để doanh nghiệp phát triển bền vững: Tiết kiệm tài nguyên, BVMT, thúc đẩy phát triển kinh tế và lợi ích xã hội. Đặc tính của KTTH là biến rác thải ngành này thành nguồn của ngành kia, đồng thời góp phần giảm thiểu phát thải khí nhà kính và biến đổi khí hậu.

Do đó, mô hình KTTH sẽ góp phần giảm tiêu thụ nguyên liệu, thu hồi chất thải do con người sản xuất, giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay KTTH mới chỉ chủ yếu được áp dụng ở các doanh nghiệp lớn, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các tập đoàn đa quốc gia.

PGS. TS. Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cho biết, đối với phát triển KTTH tại Việt Nam, thách thức chủ yếu là sự nhận thức đúng bản chất của KTTH, KTTH gắn với đổi mới công nghệ và thiết kế, chưa có bộ tiêu chí để nhận diện đánh giá.

Trách nhiệm pháp lý của nhà sản xuất

Luật BVMT năm 2020 có nhiều cải cách, thay đổi lớn trong tiếp cận chính sách môi trường và một trong những thay đổi đó là quy định trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (gọi tắt là EPR). EPR lần này được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy cải cách hệ thống quản lý chất thải rắn hiện nay, từng bước hình thành ngành công nghiệp tái chế và là nền tảng quan trọng cho xây dựng nền KTTH ở Việt Nam. EPR là cách tiếp cận của chính sách môi trường, theo đó trách nhiệm của nhà sản xuất một loại sản phẩm được mở rộng tới giai đoạn thải bỏ trong vòng đời của sản phẩm đó.

ERP yêu cầu nhà sản xuất có trách nhiệm quản lý các sản phẩm sau khi chúng trở thành rác thải, bao gồm: Thu gom; tiền xử lý như phân loại, tháo dỡ hoặc khử ô nhiễm; (chuẩn bị cho) tái sử dụng; thu hồi (tái chế và thu hồi năng lượng) hoặc cuối cùng thải bỏ.

Theo Luật BVMT năm 2020, về EPR, nhà sản xuất có 2 trách nhiệm: Trách nhiệm tái chế chất thải và trách nhiệm xử lý chất thải.

Như vậy, EPR trở thành một công cụ chính sách thúc đẩy nền KTTH, được xem là một cách tiếp cận mới nhằm tìm kiếm giải pháp tài chính xử lý vấn đề quản lý chất thải và tăng cường tái chế, giúp Chính phủ đạt được mục tiêu về môi trường mà không cần tăng thuế hay phí môi trường.

Theo nội dung dự thảo Nghị định quy định chi tiết trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu theo quy định của Luật BVMT 2020 đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường lấy ý kiến góp ý, với trách nhiệm tái chế, nhà sản xuất phải tái chế các sản phẩm hoặc bao bì đóng gói sản phẩm của mình đưa ra thị trường theo một tỷ lệ và quy cách bắt buộc.

Cụ thể, có 6 sản phẩm nằm trong danh mục phải được tái chế là: Pin và ắc quy, thiết bị điện tử, dầu nhớt, săm lốp, phương tiện giao thông và các loại bao bì. Để thực hiện trách nhiệm của mình, nhà sản xuất, nhập khẩu được lựa chọn một trong 4 hình thức: Tự mình thực hiện tái chế; thuê các đơn vị có chức năng tái chế; liên kết với nhau thành lập tổ chức đại diện thực hiện trách nhiệm của nhà sản xuất để tổ chức hoạt động tái chế; đóng góp kinh phí cho Quỹ BVMT Việt Nam để tổ chức tái chế.

Đối với trách nhiệm xử lý, nhà sản xuất phải đóng góp tài chính để hỗ trợ xử lý chất thải rắn trong trường hợp sản xuất, đưa ra thị trường các bao bì chứa sản phẩm độc hại hoặc không có khả năng tái chế hoặc khó thu gom, xử lý. Trong đó, các sản phẩm sẽ được áp dụng là bao bì thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, sơn, keo; kẹo cao su; thuốc lá điếu và một số sản phẩm có sử dụng thành phần chất dẻo tổng hợp khó thu gom.

Tin cùng chuyên mục

Cuộc đàm phán của Bộ trưởng Bộ Công Thương với Đại sứ Jamieson Greer, Trưởng Đại diện Thương mại Mỹ.

Đàm phán Việt Nam - Mỹ đạt nhiều tiến bộ

(PLVN) -  Ngày 15/6, Bộ Công Thương cho biết, Việt Nam đã kết thúc vòng đàm phán lần thứ 3 Hiệp định song phương về thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Mỹ. Đặc biệt, trong vòng đàm phán này, lần đầu tiên, đã có cuộc đàm phán cùng lúc giữa Bộ trưởng Công Thương với 2 Bộ trưởng của Mỹ.

Đọc thêm

Xử lý nhà thầu trúng thầu nhưng không thực hiện hợp đồng?

Xử lý nhà thầu trúng thầu nhưng không thực hiện hợp đồng?
(PLVN) - Bệnh viện quận Tân Bình đã có thông báo vi phạm của nhà thầu tham dự Gói thầu Mua sắm vật tư, hóa chất xét nghiệm năm 2024. Nhìn nhận từ vụ việc này, Chủ đầu tư (bên mời thầu) cần phải tiến hành những biện pháp nào để xử lý các nhà thầu trúng thầu nhưng không thực hiện hợp đồng?

Đề xuất bỏ độc quyền, cho phép doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên sản xuất vàng miếng

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Trong đó đáng chú ý là đề xuất cho phép doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỉ đồng trở lên được sản xuất vàng miếng. Đề xuất này là bước thay đổi lớn nhằm xóa bỏ cơ chế độc quyền nhà nước về sản xuất vàng miếng một cách có kiểm soát, tăng nguồn cung, minh bạch thị trường vàng.

Bước phát triển mới tại Nhà máy nhiệt điện Ô Môn IV

Phối cảnh Trung tâm điện lực Ô Môn.
(PLVN) -  Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã tìm được tổng thầu để xây dựng Nhà máy nhiệt điện Ô Môn IV. Đây là sự kiện quan trọng trong nỗ lực đưa Nhà máy phát triển thương mại vào tháng 12/2028.

Đồng bằng sông Cửu Long: Hướng tới Trung tâm liên kết nông nghiệp đa chức năng

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về Đề án thành lập, tổ chức và hoạt động của Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL tại TP Cần Thơ. (Ảnh: VGP)
(PLVN) -  Sáng 11/6, tại TP Cần Thơ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về Đề án thành lập Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) theo Nghị quyết 45/2022/QH15 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ.

Bà Rịa - Vũng Tàu: Thay đổi chiến lược phát triển kinh tế - công nghiệp theo hướng 'xanh hóa'

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính (thứ tư từ phải sang) và lãnh đạo BR-VT trao giấy phép cho các nhà đầu tư tại Hội nghị tổ chức mới đây.
(PLVN) - Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) từ lâu đã khẳng định vị thế một trong những trung tâm công nghiệp nặng, cảng biển và năng lượng của cả nước. Trước yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thích ứng xu thế toàn cầu hóa và đặc biệt là cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam, tỉnh BR-VT đang từng bước thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - công nghiệp theo hướng “xanh hóa”; con đường không chỉ tất yếu, mà còn cấp bách.

Diễn đàn GIFPP 2025: Hành động toàn cầu vì Hòa bình và Thịnh vượng bền vững

300 đại biểu đến từ 14 quốc gia tham dự diễn đàn.
(PLVN) -  Vừa qua, tại khách sạn InterContinental Bangkok, Diễn đàn Đầu tư & Hợp tác Toàn cầu vì Hòa Bình và Thịnh Vượng (Global Investment Forum for Peace & Prosperity - GIFPP) đã chính thức diễn ra với sự tham dự của gần 300 đại biểu đến từ 14 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm các nhà lãnh đạo chính phủ, chuyên gia quốc tế, nhà đầu tư, doanh nhân và đại diện truyền thông.

Doanh nghiệp được “giải phóng nguồn lực” từ cải cách thủ tục hành chính Kỳ 2: “Đường băng” thông thoáng, doanh nghiệp tự tin “cất cánh”

Việc tinh gọn thủ tục hành chính cũng là cơ hội để giúp doanh nghiệp thu hút đầu tư, kinh doanh. (Ảnh minh họa).
(PLVN) - Thông tin về việc hoàn thành phân cấp thẩm quyền 307 thủ tục hành chính (TTHC) và đặc biệt là mục tiêu 100% thủ tục liên quan đến doanh nghiệp (DN) được thực hiện trực tuyến trước ngày 30/6 tới đây, đối với cộng đồng DN là một luồng sinh khí mới, một sự hỗ trợ vô cùng thiết thực trong bối cảnh cộng đồng DN đang hưởng ứng Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Bộ Công Thương yêu cầu kiểm soát chặt an toàn hồ đập thủy điện trước áp thấp nhiệt đới

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Trước diễn biến phức tạp của áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão số 1 trên Biển Đông, Bộ Công Thương yêu cầu các chủ đập thủy điện thực hiện nghiêm quy trình vận hành hồ chứa, nhất là tại các hồ đập xung yếu, đang thi công hoặc sửa chữa. Các đơn vị phải tổ chức trực ban 24/24h, theo dõi sát tình hình mưa lũ, chủ động cảnh báo vùng hạ du, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân và công trình.

Để ngành Nông nghiệp phát triển bền vững

Ảnh bài.
(PLVN) -  Hôm qua (10/6), tại Hội thảo “Phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng” tổ chức ở Hà Nội, vấn đề làm sao để các sản phẩm nông nghiệp có chỗ đứng vững chắc trên thị trường xuất khẩu và nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu thay đổi của thị trường, đã được cơ quan chức năng và các doanh nghiệp bàn bạc, mổ xẻ kỹ lưỡng.

Các tỉnh Đông Nam Bộ tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai phát động cao điểm 45 ngày đêm tăng tốc giải ngân.
(PLVN) -  Đông Nam Bộ - vùng kinh tế trọng điểm của cả nước - đang bước vào giai đoạn tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Với mục tiêu đến hết quý III (31/8/2025), tỷ lệ giải ngân đạt ít nhất 70% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao, các địa phương trong vùng đang triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt. Song, chặng đường phía trước vẫn còn không ít thách thức cần vượt qua.

Doanh nghiệp được 'giải phóng nguồn lực' từ cải cách thủ tục hành chính - Kỳ 1: 'Đòn bẩy vàng' giúp doanh nghiệp vươn mình mạnh mẽ

Cải cách TTHC không chỉ là việc cắt giảm giấy tờ mà còn là cuộc cách mạng về tư duy quản lý nhà nước.
(PLVN) - Việc cắt giảm giấy tờ, thực hiện thủ tục trực tuyến giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian, chi phí, công sức - những thứ mà các doanh nghiệp (DN), đặc biệt là DN nhỏ và vừa luôn phải “cân đo đong đếm” từng ngày. Do đó, cách nào để chủ trương đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) đi vào thực tiễn chính là điều mà cộng đồng DN đau đáu quan tâm.

Nhà thầu tư nhân tự tin vào “sân chơi” lớn về hạ tầng

Cao tốc Nha Trang - Cam Lâm do Sơn Hải - một doanh nghiệp xây dựng tư nhân đầu tư và xây dựng theo hình thức PPP, trị giá hơn 4.300 tỷ đồng.
(PLVN) -  Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về Phát triển kinh tế tư nhân giúp các doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư, xây lắp hạ tầng dám nghĩ lớn, làm lớn. Kỳ vọng tương lai, trên các đại công trường, dự án quốc gia, sẽ xuất hiện ngày một nhiều hơn những thương hiệu từ thành phần kinh tế tư nhân, thay vì đó là “sân chơi” của thành phần kinh tế khác…

Đạo đức kinh doanh cần được vun bồi từ gốc

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp đang dần nhận ra rằng: kinh doanh tử tế là cách duy nhất để đi đường dài. (Nguồn: Base)
(PLVN) - Mỗi quyết định kinh doanh không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp mà còn có thể tạo ra tác động mạnh mẽ đến xã hội. Chính vì thế, đạo đức doanh nhân không còn là câu chuyện lý thuyết mà cần trở thành cốt lõi để xây dựng một nền kinh tế bền vững và nhân văn.

Tuân thủ pháp luật - Trách nhiệm tối thiểu và bắt buộc của doanh nhân

Chính phủ cho ra mắt Cổng Pháp luật quốc gia giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các thông tin pháp lý. (Ảnh trong bài: VGP)
(PLVN) - Thời gian gần đây, dư luận không khỏi bàng hoàng trước hàng loạt vụ việc doanh nghiệp vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Từ những xưởng sản xuất hàng giả, hàng nhái quy mô lớn bị phanh phui, cho đến các chiêu trò lừa đảo tinh vi qua mạng, quảng cáo sai sự thật hay sử dụng hóa chất độc hại trong thực phẩm... Mỗi “cú phốt” như vậy đang trở thành hồi chuông cảnh tỉnh, phơi bày những “lỗ hổng” trong ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận người kinh doanh.

Người trẻ truyền cảm hứng khởi nghiệp 'xanh'

Anh Hoàng Đức Mạnh dùng kiến thức mình học hỏi trong trường đại học đem đến cho bà con nông dân cách thức sản xuất mới đạt hiệu quả cao. (Nguồn: HTX Hoa Phong)
(PLVN) - Bắt đầu từ những sản phẩm thân thiện với môi trường, gần gũi thiên nhiên, hiện nay nhiều người trẻ khởi nghiệp thành công với mô hình kinh doanh xanh. Họ đã và đang truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ lên ý tưởng “startup” mang lại giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.

Niềm tin là tài sản lớn nhất của thương nhân

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng là người tiên phong trong nhiều lĩnh vực kinh doanh, đồng thời thực hiện nhiều dự án phục vụ cộng đồng.
(PLVN) - Trong mọi thời đại, doanh nhân không chỉ là người tạo ra của cải vật chất, mà còn là lực lượng nòng cốt thúc đẩy phát triển xã hội và hình thành các chuẩn mực đạo đức trong kinh tế. Trong kỷ nguyên kinh tế số, với nhiều biến động, không phải vốn liếng hay tài sản mà chính niềm tin mới là điều tạo nên đẳng cấp và độ bền vững của một doanh nghiệp.

Đạo đức doanh nhân - nền móng cho một nền kinh tế bền vững

Nghị quyết 68-NQ/TW khẳng định vai trò của doanh nhân là những người chiến sĩ trên mặt trận kinh tế. (Nguồn: VGP)
(PLVN) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ trước những biến động chưa từng có, vai trò của doanh nhân ngày càng được đề cao như những “kiến trúc sư” của sự phát triển bền vững. Đặc biệt, tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 về phát triển kinh tế tư nhân càng khẳng định rõ, đạo đức doanh nhân chính là nền móng quan trọng để xây dựng một nền kinh tế mạnh, tự chủ và bền vững. Đạo đức trong kinh doanh không chỉ là lựa chọn, mà còn là “điều kiện sống còn” trong kỷ nguyên mới.