Nhận diện bốn thách thức lớn trong thực hiện an sinh xã hội

Chiều 20/2, tại Hà Nội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH Việt Nam) đã tổ chức hội thảo quốc tế “Phát triển hệ thống an sinh xã hội bền vững - Hàm ý và cơ hội đối với Việt Nam”.

Phát biểu tại Hội thảo, Tổng Thư ký Hiệp hội An sinh xã hội quốc tế (ISSA) Marcelo Caetano cho biết, với khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, hiện có 4 thách thức lớn nhất mà các cơ quan an sinh xã hội cần quan tâm giải quyết.

Thách thức đầu tiên là khoảng cách bất bình đẳng về tiếp cận an sinh xã hội giữa các nhóm đối tượng còn lớn. Hiện, độ bao phủ BHXH với người già mới đạt trên 50%, người dễ bị tổn thương 16,4% và người khuyết tật nặng mới đạt dưới 10%. Tổng Thư ký ISSA khuyến nghị, các tổ chức an sinh xã hội cần đổi mới, sáng tạo trong thiết kế và thực hiện các chế độ, chính sách, tìm kiếm giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận cho người lao động chính thức và ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường truyền thông.

Thách thức thứ hai là nhu cầu chăm sóc sức khỏe của các bệnh mãn tính. Hiện tỷ lệ chi từ tiền túi cho y tế của người dân khu vực này vẫn ở mức cao. Trong khi các bệnh mãn tính, không lây nhiễm như đái tháo đường, huyết áp cao có sự gia tăng nhanh chóng. Vì thế, cần tăng cường hỗ trợ chăm sóc ban đầu, chăm sóc tại cộng đồng, giảm gánh nặng về tài chính và các rào cản khác về chăm sóc y tế, tăng cường các mô hình chăm sóc dài hạn.

Thách thức thứ ba là kỳ vọng ngày càng cao của người dân về chất lượng dịch vụ. Theo nghiên cứu, 38% người dân Châu Á - Thái Bình Dương thích sử dụng công nghệ số trong thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội (cao hơn mức 25% toàn cầu). Theo đó, Tổng Thư ký ISSA cho rằng, các tổ chức cần quan tâm đến sở thích này của người dân, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ điện tử, di động để nâng cao hiệu quả phục vụ.

Thách thức thứ tư là vấn đề già hóa dân số. Hiện nay, số người trên 65 tuổi ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương chiếm 50% toàn cầu, cho thấy tốc độ già hóa dân số trong khu vực này đang tăng nhanh. Dự báo, số đối tượng trên 65 tuổi ở Châu Á - Thái Bình Dương sẽ tăng từ 500 triệu người năm 2015 lên trên 1 tỷ người vào năm 2050. Về giải pháp ứng phó, Tổng Thư ký ISSA khuyến nghị cần tăng đối tượng hưởng hưu trí và dịch vụ chăm sóc dài hạn, đồng thời hỗ trợ khả năng hoạt động, làm việc của người cao tuổi. Bên cạnh đó, cần đảm bảo bền vững quỹ BHXH trên nguyên tắc đóng - hưởng…

Toàn cảnh Hội thảo

Chung nhận định, đại diện Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) khuyến nghị Chính phủ, BHXH Việt Nam cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để xây dựng một hệ thống an sinh xã hội bền vững. Trong đó, cần tăng cường diện bao phủ BHXH, BHYT với một hệ thống an sinh xã hội đa tầng, đặc biệt là nhóm lao động phi chính thức. Đồng thời, tăng cường kết nối giữa chế độ hưu trí BHXH và hưu trí xã hội phi đóng góp (trợ giúp xã hội).

Bên cạnh đó, tăng cường sự tuân thủ pháp luật thông qua thanh tra an sinh xã hội và điều phối. Các cơ quan an sinh xã  hội phải cải cách thủ tục và quy định thân thiện với người tham gia,  đảm bảo dịch vụ y tế có chất lượng có thể tiếp cận được và sẵn sàng ở mọi cấp, kể cả y tế cơ sở. Bên cạnh đó, tăng cường, đổi mới công tác truyền thông hướng đến mọi người tham gia…