Theo hãng tin ABS-CBN của Philippines, tuyên bố trên được ông Russel đưa ra sau các cuộc gặp với Bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Philippines ở Manila sáng 24/10 và sau khi ông Duterte hồi tuần trước tuyên bố nước ông “chia tay” với Mỹ. Ông Duterte sau đó đã rút lại tuyên bố được đưa ra ở Trung Quốc và đính chính lại rằng ông không có ý định cắt đứt mối liên minh Mỹ - Philippines đã được duy trì 7 thập kỷ qua.
Tuy nhiên, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại châu Á vẫn cho rằng những phát biểu “lên xuống bất thường” của Tổng thống Philippines vẫn khiến thế giới phải lo ngại. “Những tuyên bố, bình luận gây tranh cãi liên tiếp của ông Duterte và bầu không khí bất ổn xung quanh những ý định của Philippines đã khiến một số nước kinh ngạc. Không chỉ ở Mỹ hay các chính phủ khác mà những phát biểu đó còn gây quan ngại ngày càng lớn trong cộng đồng người Philippines ở nước ngoài, trong cộng đồng các doanh nghiệp. Đây không phải là một xu hướng tích cực” – ông Russel nhấn mạnh.
Ông Russel cũng cho biết ông đã trực tiếp bày tỏ với Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay về quan ngại của Mỹ về cuộc chiến chống ma túy do ông Duterte thực hiện. Dù vậy nhưng nhà ngoại giao Mỹ khẳng định Washington vẫn là đối tác “ổn định và đáng tin cậy” của Philippines. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết thêm rằng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cùng ngày cũng đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Philippines Yasay để thảo luận về mối quan hệ đồng minh giữa 2 nước.
Cũng trong ngày 24/10, Mỹ đã chính thức bàn giao máy bay thứ 2 trong số 2 máy bay C-130 mà nước này bán lại cho Philippines nhằm hỗ trợ Manila cải thiện năng lực đối phó với thiên tai. Tướng Edgar Fallorina – người đứng đầu lực lượng không quân Philippines nói rằng việc bàn giao máy bay này “tái khẳng định quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa 2 nước”.
Đại sứ Mỹ tại Philippines Philip Goldberg cũng cho rằng những chiếc máy bay C130 chính là biểu tượng cho quan hệ đối tác bền chặt giữa Mỹ và Philippines. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana thì bày tỏ hy vọng Mỹ trong thời gian tới sẽ bàn giao hoặc bán lại cho nước này không chỉ máy bay mà còn cả tàu chiến.
Theo Philstar, phát biểu tại cuộc họp báo sau cuộc gặp với các quan chức Philippines, Trợ lý ngoại trưởng Mỹ cũng khẳng định Mỹ ủng hộ các cuộc đối thoại, đàm phán trực tiếp giữa Philippines và Trung Quốc để giải quyết tranh chấp ở Biển Đông, “miễn là việc đàm phán đó phù hợp với luật pháp quốc tế và chấp nhận được với Philippines”.
Ông cũng hoan nghênh việc Bắc Kinh và Manila xoa dịu quan hệ song phương sau một thời gian căng thẳng. Song, ông nhấn mạnh việc cải thiện quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc không nên bị đánh đổi bằng mối quan hệ với Mỹ. “Chúng tôi không muốn các nước phải lựa chọn giữa Trung Quốc và Mỹ” – ông cho hay.
