Rơi nước mắt trước lời từ biệt của người vợ trẻ
“Em không biết việc làm của em là đúng hay sai, em cũng không biết anh có giận em hay không, nhưng em muốn anh cứu được nhiều người khác. Anh không thể ở lại, anh ra đi nhưng em muốn trái tim anh vẫn đập, phổi anh vẫn thở và đôi mắt của anh vẫn sáng ngời, theo dõi thấy được mẹ con em sống như thế nào, anh nhé!”, đứng bên giường bệnh, chạm khẽ vào tay chồng chị Tạ Thị Kiều, vợ thiếu tá Ninh thì thầm như thể như anh vẫn còn nghe thấy.
Thiếu tá Lê Hải Ninh là cán bộ thuộc Lữ đoàn Tăng thiết giáp 202, Quân đoàn 1, người trai Yên Mô, Ninh Bình đang ở tuổi 45 bỗng nhiên bị đột quỵ. Người vợ trẻ lên Hà Nội khi anh được chuyển lên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 chẳng kịp quay về nhà dặn dò hai cậu con trai còn nhỏ dại.
Nhớ lại câu chuyện của người đồng chí Lê Hải Ninh, Trung tướng Mai Hồng Bàng - Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 không khỏi xúc động, ngày 23/2 thiếu tá Lê Hải Ninh được tuyến trước chuyển tới bệnh viện trong tình trạng vô cùng nguy kịch. Anh bị đột quỵ não xuất huyết dưới nhện lan tỏa, phù não, sau hội chẩn đã được hội đồng chuyên môn kết luận bị chết não.
“Chúng tôi đã vô cùng xúc động khi chị Kiều trong giây phút khó khăn, đau buồn nhất, khi chúng tôi đề nghị về việc hiến tạng đã lập tức cùng gia đình đưa ra quyết định dũng cảm và đáng khâm phục là hiến 6 bộ phận tạng của anh Ninh để cứu những người khác. Giây phút chứng kiến chị Kiều nói những lời cuối cùng với anh Ninh chúng tôi mới thấy hết được sự kiên cường và hi sinh của chị và gia đình”, Trung tướng Mai Hồng Bàng nhớ lại.
Nhờ quyết định đó, giờ đây trái tim của thiếu tá Ninh đang đập trong lồng ngực anh Nguyễn Quốc Hùng, 30 tuổi, 2 lá phổi đang thở trong lồng ngực anh Trần Ngọc Hanh, 54 tuổi, 2 quả thận đang sống trong cơ thể 2 người khác nhau ở 2 đầu Nam - Bắc, 2 giác mạc đang sáng trên mắt 2 bệnh nhân khác. Hiện tại cả 6 bệnh nhân được thiếu tá Ninh cho tạng ghép đã được cứu sống một cách kỳ diệu, sức khoẻ đã ổn định, có người đã ra viện.
Chiều ngày 28/3, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) đã tổ chức buổi lễ tôn vinh thiếu tá Lê Hải Ninh cùng gia đình anh. Giữa không gian tĩnh lặng và xúc động của buổi lễ, ông Lê Xuân Cựu (Yên Mô, Ninh Bình) – bố đẻ của thiếu tá Lê Hải Minh trải lòng mình: “Quyết định hiến tạng của con tôi để cứu sống những người khác đã được đưa ra chóng vánh với sự đồng thuận nhất trí cao giữa bố mẹ, vợ-con, các anh chị em ruột thịt hai bên gia đình và hoàn toàn tự nguyện. Chúng tôi hiểu rằng, sự ‘cho đi’ là ‘còn mãi mãi… Đâu đó trên cõi đời này, con em chúng tôi vẫn còn hiện diện và dõi theo chúng tôi…
Các ca ghép thành công đem lại sự sống cho 6 người thật sự là nguồn an ủi, động viên xen lẫn tự hào của gia đình, họ tộc chúng tôi. Qua việc làm cụ thể của gia đình mình, chúng tôi mong muốn và tin tưởng rằng, phong trào hiến tạng sẽ được lan toả rộng rãi trong toàn xã hội, để có thể giúp cho nhiều người đang cần tạng để ghép mà chưa có nguồn can thiệp, giúp họ ở lại và cống hiến thêm cho cuộc đời, cho xã hội,” ông Lê Xuân Cựu chia sẻ.
Kỳ tích của y học Việt Nam
Những năm qua, trong lĩnh vực ghép tạng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện thành công nhiều ca ghép tạng bao gồm thận, gan, tim, tụy, giác mạc và một số bộ phận khác. Tuy nhiên, ghép phổi vẫn là một thách thức đối với các y bác sỹ, không chỉ ở nước ta mà trên thế giới.
Ngày 26/2, ca ghép phổi đầu tiên từ người cho chết não - lá phổi của thiếu tá Lê Hải Ninh - cho một bệnh nhân được tiến hành trong liên tục trong gần 8 giờ với sự tham gia của hơn 60 thầy thuốc, bác sỹ, phẫu thuật viên, kỹ sư, dược sỹ, điều dưỡng, nhân viên phục vụ tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Ngoài ra, kíp mổ còn có sự tham gia của hai chuyên gia đến từ Pháp và Bỉ.
Người nhận hai lá phổi là bệnh nhân Trần Ngọc Hanh, sinh năm 1964, ở Nam Định. Ông được chẩn đoán suy hô hấp do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn cuối. Trước khi được ghép phổi, bệnh nhân này thường xuyên phải cấp cứu trong bệnh viện, nhiều đợt phải thở máy, thở oxy liên tục. Tình trạng của bệnh nhân rất nghiêm trọng, có thể tử vong bất cứ lúc nào.
Hiện tại, bệnh nhân Hanh cho biết ca phẫu thuật đã giúp sức khỏe của ông hồi phục tới 80% và còn tiến triển. Theo đánh giá của các bác sĩ, hiện chức năng hô hấp của bệnh nhân tốt, phim X-quang cho thấy hai phổi sáng.
Theo Giáo sư Hồng Bàng, bệnh viện đã thực hiện thành công nhiều ca ghép tạng bao gồm thận, gan, tim, tụy, giác mạc và một số bộ phận khác. Tuy nhiên, ghép phổi vẫn là một thách thức đối với các y bác sĩ, không chỉ ở nước ta mà trên thế giới.
Ghép phổi được xem là phẫu thuật khó nhất trong ngành ghép tạng, đặc biệt với nguồn hiến từ người chết não, sự khó khăn càng tăng gấp bội bởi yêu cầu khẩn trương, chuyên sâu và phối hợp nhiều nguồn lực.
Bác sỹ Hoàng Anh Dũng - chuyên gia ghép tạng từ Vương quốc Bỉ cho biết, ông đánh giá rất cao về những tiến bộ kỹ thuật ghép tạng của Bệnh viện 108. Các chuyên gia của Bệnh viện 108 đã thực sự làm chủ kỹ thuật ghép rất khó khăn, phức tạp này. Ca ghép phổi lịch sử của Bệnh viện 108 đã đánh dấu bước tiến lớn trong lĩnh vực ghép tạng của Việt Nam trên bản đồ ghép tạng thế giới.
 |
| Ca ghép phổi lấy từ người cho chết não đầu tiên đã thành công lần đầu tiên tại Việt Nam |
Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, thành công của ca ghép phổi từ người cho chết não là một niềm vui lớn của ngành y tế. Đây là sự nỗ lực, quyết tâm rất lớn, ý chí vươn lên của tập thể, đảng ủy, Ban giám đốc của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong một thời gian ngắn với một đề tài độc lập cấp Nhà nước và Đề án thành lập Trung tâm Khoa học Công nghệ tăng cường nghiên cứu và phát triển kỹ thuật ghép mô ở cơ thể người của Bệnh viện 108. Điều này đó cho thấy sự trưỏng thành của y học Việt Nam.
Sáu ca ghép tạng được thực hiện chỉ trong vòng 40 giờ từ khi bệnh nhân được xác định chết não. Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, các bác sĩ đã thực hiện các ca ghép gồm một thận, hai lá phổi và một giác mạc cho ba bệnh nhân. Bệnh viện Mắt Trung ương ghép một giác mạc cho một bệnh nhân. Bệnh viện Chợ Rẫy ghép tim cho một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối và một thận ghép cho bệnh nhân suy thận.
Không chỉ có kỳ tích về ca ghép phổi mà hành trình đưa trái tim của thiếu tá Lê Hải Ninh bay hơn 1600km vào Thành phố Hồ Chí Minh để cứu sống một bệnh nhân trẻ khác cũng trở thành niềm tự hào của y học Việt Nam.
Nói về ca phẫu thuật lịch sử, tiến sỹ Ngô Vi Hải - Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật tim mạch (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) cho biết: “Vì thời gian ‘vàng’ cho tạng như tim, phổi chỉ khoảng 6 tiếng kể từ khi lấy ra, với thận là 18 tiếng, nên chúng tôi đã phải phối hợp rất nhịp nhàng với Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Việt Đức, Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người để điều phối các ca ghép. Tại hai đầu cầu Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh đã liên hệ với ngành hàng không để vận chuyển tạng trong các thùng chuyên dụng bằng hai chuyến bay khác nhau.
Sau khi kíp phẫu thuật lấy tim của người hiến, Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người đã chuyển tim vào hộp đựng chuyên biệt đưa lên máy bay đi Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó quả thận được chuyển tiếp đi chuyến bay sau đó. Việc phối hợp phải được tính toán từng phút vì tim và phổi không để quá 6 giờ sau khi lấy khỏi cơ thể người hiến. Thận để được lâu hơn nhưng không quá 18 giờ”.
Trưa ngày 26/2, quả tim được đưa ra khỏi lồng ngực của Thiếu tá Lê Hải Ninh ở bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bác sĩ bệnh viện Chợ Rẫy nhanh chóng lên xe cứu thương ra sân bay Nội Bài. Nhờ sự trao đổi trước với lực lượng Cảnh sát giao thông và lãnh đạo sân bay, quả tim đã lên kịp chuyến bay. Trong quá trình vận chuyển, cứ mỗi 2 giờ bác sĩ phải bơm dung dịch bảo vệ tạng một lần.
Vừa đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất, 2 xe cứu thương của Bệnh viện Chợ Rẫy được đặc cách vào tận cửa thang máy bay đợi sẵn. Ngay khi xe cứu thương lăn bánh, cảnh sát giao thông Thành phố Hồ Chí Minh dùng mô tô đặc chủng dẫn đường, rút ngắn thời gian về bệnh viện, trong lúc giao thông đông đúc.
Thùng đựng tim vừa xuống xe cấp cứu, các bác sĩ bệnh viện Chợ Rẫy dùng băng ca đưa thẳng lên phòng ghép tim. 14h30, ca phẫu thuật bắt đầu. Tới 19h15 phút, quả tim bắt đầu đập lại trong lồng ngực chàng trai 29 tuổi, máu lưu thông tốt. Lúc này, ê-kíp bác sĩ mới thở phào nhẹ nhõm. 21h30, cuộc mổ hoàn tất.
Nghĩa cử cao đẹp của Thiếu tá Lê Hải Ninh và gia đình anh đã tiếp nối sự sống cho nhiều người, là câu chuyện truyền cảm hứng cho nhiều người khác về hành động hiến tạng cứu người. Thiếu tá Lê Hải Ninh, người lính cụ Hồ áy đã khuất nhưng trái tim anh vẫn còn đập, lá phổi anh vẫn còn thở và đôi mắt anh vẫn còn sáng… Đó là minh chứng rõ ràng nhất cho thông điệp “Cho đi là còn mãi” của hành động hiến tạng cứu người.
