Chốn tâm linh ở đảo Trường Sa

Tiếng chuông chùa nơi đầu sóng

 Từ ngàn xưa, nơi đâu có người dân đất Việt thì ở đó có đền, chùa vì đó là tín ngưỡng bao đời của nhân dân ta. Ngôi chùa chính là hình ảnh biểu trưng cho sự nương tựa tinh thần, là chốn tâm linh để người dân ngưỡng vọng, thờ phụng đức Phật. Ở Trường Sa cũng vậy, nơi đây cũng có những ngôi chùa sừng sững, uy nghiêm.

Nghe những vị trụ trì kể lại, từ xa xưa, trên quần đảo Trường Sa đã có những am thờ do ngư dân người Việt dựng lên để cầu Trời, khấn Phật phù hộ độ trì cho những chuyến đi biển được bình yên, bội thu hải sản, cuộc sống ấm no...

Những am này được dựng đơn giản, có khi chỉ là những viên đá xếp tầng và có mái che chắn để việc nhang khói được thuận tiện. Dựa vào những dấu vết của những am thờ đó, các ngôi chùa dần được định hình và phát triển qua thời gian.  

Trong suốt nhiều năm trở lại đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng các tầng lớp nhân dân, năm ngôi chùa trên các đảo Trường Sa Lớn, Song Tử Tây, Sinh Tồn, Sơn Ca, Nam Yết đã được xây dựng. Những ngôi chùa này đã được đầu tư tu bổ xứng tầm, trở thành những “cột mốc văn hóa” quan trọng, góp phần khẳng định về chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Từ phía biển nhìn vào đảo, dưới tán những cây bàng vuông, những cây phong ba cổ thụ... hình ảnh mái cong cong của những ngôi chùa lấp ló. Lúc sáng sớm khi chiều muộn, tiếng chuông chùa ngân nga khắp đảo như nhắc nhở những người lính thêm vững vàng tay súng canh giữ biển trời Tổ quốc.

Theo tìm hiểu, cả năm ngôi chùa ở Trường Sa đều được xây dựng theo phong cách truyền thống Việt Nam với kiến trúc một gian hai chái, hay ba gian hai chái, mái cong có đầu đao.

Ngoài những nguyên liệu hiện đại trong khi xây dựng chùa, trong các hạng mục của chùa còn có nhiều loại gỗ quý chịu được độ mặn của nước biển. Những pho tượng trong chùa được chế tác công phu bằng đá quý, hoành phi câu đối đều được sơn son thếp vàng. 

Một đặc điểm chung mà vị trụ trì nào cũng giải thích cho khách tới thăm chùa đó chính là hướng của cả năm ngôi chùa ở Hoàng Sa đều hướng về Hà Nội, trái tim của dân tộc Việt Nam.

Nó có ý nghĩa thiêng liêng là hướng về cội nguồn dân tộc, đồng thời đó cũng như lời tri ân chân thành của quân dân huyện đảo Trường Sa đối với nhân dân Hà Nội. Bởi những ngôi chùa được hiện diện ở Trường Sa, phần lớn được trùng tu, xây dựng từ kinh phí do nhân dân Thủ đô tự nguyện quyên góp.

Điều này càng khẳng định, Trường Sa là một phần máu thịt của tổ quốc. Đứng từ trên đảo, phóng tầm mắt ra phía xa ngút ngàn biển rộng, mới thấy hết được sự thiêng liêng trên từng tấc đất mà bao đời ông cha ta phải đổ máu để giữ gìn.

Hầu hết trong các ngôi chùa ở Trường Sa đều được khắc câu đối: “Uy thần biển đảo cổ vẫn truyền - Chùa Phật Trường Sa nay còn tỏ...”. Đọc những câu đối trong chùa, bất cứ người con đất Việt nào cũng cảm thấy tự hào về giang sơn gấm vóc của mình. 

Đứng trước biển cả mênh mông, nghe tiếng chuông chùa mà thấy tâm mình thanh tịnh. Lúc đó mới cảm nhận hết được sự linh thiêng của đất trời biển đảo. Lòng mỗi người đến vãn cảnh chùa đều nguyện cầu đức Phật từ bi phù hộ cho nước các chiến sĩ luôn vững tay súng bảo vệ chủ quyền tổ quốc, để Việt Nam ngày một thịnh vượng. 

Đại đức Thích Minh Huy trụ trì chùa Sinh Tồn

Tiếng chuông thanh bình

Bước chân lên đảo Sinh Tồn, sải chân trên con đường bê tông thẳng tắp, dưới bóng cây, Chùa Sinh Tồn hiện ra bình yên. Tiếng kinh niệm quyện với mùi hương trầm thoang thoảng mang lại một cảm giác gần gũi mà thiêng liêng vô cùng. Việc đầu tiên đoàn khách làm khi đến thăm ngôi chùa trên đảo là dâng hương và tưởng niệm các liệt sĩ Trường Sa. 

Đại đức Thích Minh Huy, trụ trì chùa Sinh Tồn chia sẻ: “Chùa Sinh Tồn vừa là nơi thờ cúng các liệt sĩ Trường Sa đã anh dũng hi sinh và cũng là một kiến trúc văn hóa giữa biển của quân dân huyện đảo. Ở đâu có nhân dân sinh sống, ở đó có đời sống tâm linh.

Những ngôi chùa ở đảo Trường Sa Lớn, Song Tử Tây, Sinh Tồn, Sơn Ca, Nam Yết vừa là điểm hẹn văn hóa tâm linh của ngư dân Trường Sa mỗi khi đánh bắt hải sản trên vùng biển này, vừa khẳng định chủ quyền có tính lịch sử bền vững của dân tộc, và đáp ứng nguyện vọng của quân dân Trường Sa".

Đại đức Thích Minh Huy cũng chia sẻ thêm về những ngôi chùa được xây dựng trên các đảo ở Trường Sa.

Như chùa Song Tử Tây tọa lạc trước ngọn hải đăng cao vút, chùa ở Trường Sa Lớn nằm cạnh đường băng, Chùa ở đảo Nam Yết sát cạnh bờ biển, in hình xuống bóng nước lung linh, chùa đảo Sơn Ca tọa lạc giữa triền cát trắng, tiếp giáp với ngọn hải đăng phía Đông đón những tia bình minh đầu tiên của mỗi ngày. Riêng chùa Sinh Tồn ông đang trụ trì thì nằm ngay sát cạnh các hộ dân trên đảo.

Từ khi chùa Sinh Tồn được trùng tu, vào mồng một, ngày rằm hàng tháng, nhà nào cũng lên chùa lễ Phật, cầu cho mưa thuận gió hòa, gia đình mạnh khỏe, bình an. Không chỉ có người dân, anh em bộ đội cũng thường xuyên lên chùa lễ Phật sau những giờ huấn luyện, lao động sản xuất.

Đặc biệt là ngày 14/3 hàng năm khi diễn ra lễ cầu siêu cho 64 liệt sĩ đã từng hy sinh trong trận chiến Gạc Ma. 

Mỗi ngày chùa Sinh Tồn đều gióng 2 hồi chuông vào lúc sáng sớm và khi chập tối. Đại đức Thích Minh Huy giải thích:

Sáng sớm khi mặt trời bắt đầu ló rạng khởi đầu ngày mới, con người tỉnh dậy sau giấc ngủ dài thì tiếng chuông thức tỉnh con người, báo hiệu một ngày an lành. Tiếng chuông lúc chiều tối là khép một ngày làm việc mưu sinh, giúp lòng người hướng thiện.

Trong suốt chiều dài lịch sử, tôn giáo mà đặc biệt là Phật giáo luôn đồng hành cùng với sự phát triển của dân tộc. Ở Việt Nam, thời đại cũng vậy, chùa luôn là biểu hiện của đời sống tinh thần thiêng liêng.

Trên quần đảo Trường Sa, tiếng chuông ngân vang hòa vào sóng biển giữa không gian bao la khiến ai cũng cảm thấy lòng mình như tĩnh lặng và chắc chắn, mỗi người đều thấy trách nhiệm của mình trong đó.

Hạ sĩ Trần Minh Tiến (đảo Sinh Tồn) cho biết, mỗi tuần anh lên chùa 1 lần để cầu nguyện. Khi ở chùa, bao tâm tư, phiền não đều tan biến hết, chỉ còn lại sự quyết tâm và ý chí kiên cường giúp anh hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Hành trang của Tiến bây giờ không chỉ là kiến thức, sức khỏe, mà quan trọng hơn là tinh thần thép, sự  bền gan dũng cảm một phần vững vàng hơn khi có những quãng thời gian thanh tịnh trên chùa.

Chị Phan Thị Thương (cư dân trên đảo Sinh Tồn) cho biết, chị cùng những người hàng xóm thường xuyên lên chùa thắp nhang cầu sức khỏe, bình an cho gia đình. Chị cũng thường xuyên đưa 2 cô con gái nhỏ của mình tới khuôn viên chùa bởi cảm giác thanh tịnh ở nơi này. 

Năm ngôi chùa ở đảo Trường Sa hiện nay không chỉ là công trình thiêng liêng của quân dân huyện đảo, là biểu hiện cốt cách sinh động của văn hóa quê hương và tình thương giống nòi, mà còn là điểm hẹn văn hóa của triệu con tim trên khắp mọi miền đất nước.

Bất cứ ai mỗi khi đặt chân đến quần đảo Trường Sa, ghé thăm những ngôi chùa bình dị nơi này thì đều như tìm thấy trong tim mình có linh hồn Tổ quốc...