Chỉ luật sư được thực hiện trợ giúp pháp lý?

Đến năm 2025: Chỉ Luật sư mới được thực hiện trợ giúp pháp lý (Ảnh MH).
Đến năm 2025: Chỉ Luật sư mới được thực hiện trợ giúp pháp lý (Ảnh MH).
(PLO) - Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cũng cho thấy, người thực hiện trợ giúp pháp lý chủ yếu là luật sư. Tuy nhiên, nhiều ý kiến quan ngại rằng, trong tình hình nước ta hiện nay, nếu “quyết” luôn người thực hiện trợ giúp pháp lý là luật sư thì sẽ không có đủ người để làm công việc này, đồng thời tạo một “cú sốc” với rất nhiều trợ giúp viên pháp lý vốn đang nhiệt tình với công việc tư vấn pháp luật qua các cuộc trợ giúp pháp lý lưu động. 
Đang có sự nhầm lẫn về bản chất trợ giúp pháp lý
Trợ giúp pháp lý (TGPL) là một chính sách “giảm nghèo về pháp luật” trong tổng thể các chính sách về giảm nghèo của Đảng và Nhà nước ta. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Tư pháp, 8 năm qua, trong quá trình triển khai thực hiện Luật TGPL đã có những sự nhầm lẫn, thậm chí là “chệch hướng” về hoạt động TGPL. 
Một số nơi đã nhầm lẫn coi hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ của TGPL. Trong khi nguồn lực thực hiện TGPL còn hạn chế, việc chồng lấn với nhiệm vụ của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật dẫn đến hiệu quả chưa cao. 
Hơn nữa, tại Điều 27 và Điều 38 Luật TGPL quy định hình thức tư vấn pháp luật được thực hiện thông qua TGPL lưu động, sinh hoạt chuyên đề pháp luật, Câu lạc bộ TGPL và các phương thức khác. Các quy định này đã dẫn đến một nguồn lực lớn của Nhà nước (nguồn lực con người và tài chính) dành cho các hoạt động này trong khi nguồn lực dành cho nhiệm vụ chính, trọng tâm của công tác TGPL là thực hiện các vụ việc TGPL, bảo vệ quyền và nghĩa vụ cơ bản của nhóm đối tượng yếu thế còn hạn chế. 
Trên thực tế, hoạt động TGPL hiện nay đang được thực hiện một cách dàn trải theo nhiều hình thức, nhất là các hoạt động TGPL ở cơ sở như tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua sinh hoạt Câu lạc bộ TGPL, TGPL lưu động. Số lượng vụ việc TGPL được thực hiện bằng các hình thức như tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, tư vấn pháp luật tại trụ sở và tư vấn tiền tố tụng còn hạn chế so với yêu cầu của thực tiễn. 
Bên cạnh đó, các quy định của Luật TGPL hiện hành chưa thể hiện được bản chất và đặc trưng của dịch vụ TGPL là trách nhiệm xã hội của Nhà nước, do Nhà nước bảo đảm. Vì vậy, trong xã hội, quan niệm về TGPL chưa được hiểu thống nhất, rõ ràng dẫn đến việc nhầm lẫn giữa hoạt động giúp đỡ pháp luật miễn phí được quy định ở Luật Luật sư với hoạt động TGPL được quy định ở Luật TGPL. 
Trong xã hội, nhiều người vẫn cho rằng dịch vụ pháp lý miễn phí chính là dịch vụ TGPL, trong khi dịch vụ pháp lý miễn phí là dịch vụ thiện nguyện của luật sư (tiếng Anh là từ “probono”). Do đó, hiện nay ngoài những chủ thể được quy định trong Luật TGPL thì trên thực tế còn có một số tổ chức khác cũng đang sử dụng thuật ngữ TGPL để cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho các đối tượng khác nhau trong xã hội như các tổ chức sự nghiệp của Hội Luật gia, Liên đoàn Luật sư, Hội Bảo trợ Tư pháp cho người nghèo ở Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam…
Thực hiện có lộ trình
Theo đề xuất ban đầu của Ban soạn thảo Dự án Luật TGPL (sửa đổi), người thực hiện TGPL trong Luật sửa đổi sẽ là luật sư. Luật sư thực hiện TGPL theo hợp đồng lao động với cơ quan quản lý TGPL (luật sư công thực hiện TGPL) và luật sư thực hiện TGPL theo hợp đồng giữa cơ quan quản lý TGPL với tổ chức thực hiện TGPL. 
Quy định này là để phù hợp với Đề án Đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015 – 2025 với mục tiêu chung là đổi mới công tác TGPL theo hướng đẩy mạnh xã hội hóa với lộ trình phù hợp với đặc thù từng vùng, miền, khu vực, tiến tới sau năm 2025 người thực hiện TGPL là luật sư hành nghề, bảo đảm cho các đối tượng thuộc diện được TGPL được cung cấp dịch vụ TGPL kịp thời, chất lượng tương đương với dịch vụ pháp lý trên thị trường. 
Tuy nhiên, không phải quy định như vậy thì ngay lập tức tất cả những người thực hiện TGPL phải là luật sư. Theo tinh thần Đề án Đổi mới công tác TGPL, từ nay đến khi Luật TGPL sửa đổi có hiệu lực, Nhà nước sẽ  ban hành chỉ tiêu vụ việc tham gia tố tụng cho trợ giúp viên pháp lý và có cơ chế đặt hàng thực hiện dịch vụ công với các trung tâm, tổ chức tham gia TGPL và các luật sư thực hiện TGPL. 
Trong giai đoạn này, Nhà nước cũng sẽ xây dựng cơ chế chuyển đổi các trợ giúp viên pháp lý thành luật sư và luật sư này sẽ được Nhà nước ưu tiên ký hợp đồng để thực hiện TGPL. Giai đoạn từ khi Luật TGPL (sửa đổi) có hiệu lực đến năm 2025, Nhà nước sẽ chuyển đổi có lộ trình các trung tâm từ việc trực tiếp cung cấp dịch vụ TGPL thành cơ quan thực hiện quản lý nhà nước về TGPL; dịch vụ TGPL do tổ chức hành nghề luật sư và luật sư thực hiện. Phải tới sau năm 2025, người thực hiện TGPL sẽ là luật sư, Nhà nước ký hợp đồng thường xuyên hoặc hợp đồng vụ việc với luật sư.
Theo nhận định của một số chuyên gia, nếu quy định này được thông qua thì đây sẽ là một “cuộc  cách mạng” trong công tác TGPL, chuyển hẳn hoạt động TGPL mang tính phong trào hiện nay về đúng bản chất của nó là tập trung vào vụ việc, giúp đỡ người yếu thế trong xã hội và lấy người TGPL làm trung tâm. /.

Tin cùng chuyên mục

Toàn cảnh cuộc họp.

Hoàn thiện quy định về phân cấp, phân quyền giữa trung ương và chính quyền địa phương

(PLVN) - Chiều 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức họp H ội đồng thẩm định hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) với sự chủ trì của Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh. Về phía cơ quan chủ trì lập đề nghị có Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cùng đại diện một số đơn vị thuộc Bộ.

Đọc thêm

Bộ Pháp điển Việt Nam: Giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách

Ông Nguyễn Duy Thắng, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp.
(PLVN) - Bộ Pháp điển Việt Nam là một công cụ tra cứu pháp luật hữu ích trong Kỷ nguyên mới. Việc Công bố và đưa Bộ Pháp điển vào cuộc sống là một trong các giải pháp quan trọng để truyền thông chính sách, giảm chi phí tuân thủ pháp luật đồng thời mở ra những nguồn lực, tạo nên sức mạnh, hiệu quả cao trong việc xây dựng, thực hiện chính sách pháp luật…

Đẩy mạnh xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí”

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ tư pháp Phan Hồng Nguyên phát biểu khai mạc Tọa đàm.
(PLVN) - Ngày 20/11/2024, tại tỉnh Sóc Trăng, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm lấy ý kiến thí điểm xây dựng mô hình “Điểm hỗ trợ pháp luật cộng đồng miễn phí” với sự chủ trì của đồng chí Phan Hồng Nguyên – Phó Cục trưởng.

Xác định đúng và trúng giải pháp để đưa công tác xây dựng pháp luật lên tầm cao mới

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc phiên họp.
(PLVN) - Ngày 21/11, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp Hội đồng khoa học Bộ với chủ đề “Nhận diện những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp trên cơ sở các phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm thời gian gần đây và Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp”. Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì phiên họp. Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cùng dự.

Thư ký thi hành án Trần Văn Toán và những kỷ niệm “cưỡng chế” nhớ đời!

Anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.
(PLVN) -“Phải nhìn nhận, trong giai đoạn hiện nay hoạt động Thi hành án dân sự (THADS) vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn nhất định, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy hiểm cho đội ngũ Chấp hành viên khi tổ chức thi hành án” là chia sẻ của anh Trần Văn Toán, Thư ký thi hành án Chi cục Thi hành án dân sự huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu.

TS Lê Việt Nga: Người góp sức mở những “cung đường” cho hàng Việt vươn xa

TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương)
(PLVN) -  Chỉ từ một lời “rủ rê” mà TS. Lê Việt Nga - Nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có 13 năm gắn bó với cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Từ cuộc vận động này, cùng với nỗ lực, nhiệt huyết và tình yêu với hàng Việt của TS. Lê Việt Nga mà hàng Việt đã có một “cuộc trường chinh vạn dặm” vượt ra khỏi biên giới quốc gia, xuất hiện trên kệ những hệ thống siêu thị lớn nhất trên thế giới…

Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu kết luận phiên họp.
(PLVN) -Ngày 20/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp quán triệt và triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp
(PLVN) - Ngày 20/11, Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai Thông báo số 108-TB/VPTW về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Bộ Tư pháp về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Chung sức, đồng lòng thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chủ trì cuộc họp Thường trực Ban chỉ đạo, ngày 30/10/2024. Ảnh: TTXVN
(PLVN) -Sau gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, tình hình kinh tế - xã hội đất nước có bước chuyển mình mạnh mẽ, đột phá, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân. Bên cạnh những thành tựu to lớn, Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có tình trạng lãng phí, gây tác họa nghiêm trọng, lâu dài, khó khắc phục, cản trở đất nước vươn mình, giàu mạnh. Bởi vậy, hiện nay, Đảng, Nhà nước coi triệt bỏ lãng phí là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu.

Cô giáo Lê Thị Lan Phương: “Người lái đò” thắp sáng tri thức pháp luật cho học sinh nơi dải đất biên cương

Cô giáo Lê Thị Lan Phương, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Cao Bằng
(PLVN) -Sau bao năm cống hiến cho sự nghiệp trồng người, cô giáo Lê Thị Lan Phương đã để lại nhiều dấu ấn cho các thế hệ học trò Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Cao Bằng. Cô vinh dự được nhận nhiều danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng như Chiến sĩ thi đua cấp tỉnh (6 lần); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh ủy Cao Bằng, UBND tỉnh Cao Bằng.

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý

Góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý
(PLVN) - Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn vốn của Quỹ phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF), với tư cách là cơ quan chủ quản, ngày 19/11, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý tài liệu hướng dẫn tiêu chí đánh giá chất lượng trợ giúp pháp lý – Phần về điều ước quốc tế, kinh nghiệm quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh: Tấm gương sáng trong phong trào thi đua yêu nước

PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II
(PLVN) - PGS.TS Nguyễn Tấn Vinh hiện là Phó Bí thư Đảng ủy; Phó Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II - ông là một trong những cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phong trào thi đua yêu nước. Trải qua hành trình sự nghiệp hơn 20 năm, ông đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm và thành tựu, góp phần vào sự phát triển của nền giáo dục chính trị tại Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Lãnh đạo Bộ Tư pháp chúc mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
(PLVN) - Nhân dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, lãnh đạo Bộ Tư pháp cùng lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ đến thăm, chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Luật Hà Nội, Học viện Tư pháp và gửi lẵng hoa tươi thắm đến các cơ sở giáo dục, đào tạo luật thuộc Bộ Tư pháp.