Xử lý ô nhiễm làng nghề chế biến nông sản: Đâu là giải pháp triệt để?

Một dòng mương đặc quánh cạnh trường Tiểu học Dương Liễu B
Một dòng mương đặc quánh cạnh trường Tiểu học Dương Liễu B
(PLVN) - Với quy mô sản xuất manh mún, mạnh ai nấy làm, nhà ai nhà nấy xả thải, dần dần các làng nghề chế biến nông sản ở huyện Hoài Đức (Hà Nội) biến thành điểm đen của ô nhiễm. Nhiều năm liền, các cấp chính quyền vẫn đau đầu giải bài toán ô nhiễm, thế nhưng đến nay vẫn chưa có đáp số cuối cùng.

“Quen mùi ô nhiễm”

Theo thống kê của UBND huyện Hoài Đức, trên địa bàn có 51/53 làng có nghề, trong đó có 12 làng được thành phố công nhận là làng nghề truyền thống, với 3 làng nghề chế biến nông sản nổi tiếng là Minh Khai, Cát Quế và Dương Liễu.

Đặc thù của nghề chế biến tinh bột là hoạt động xay nghiền củ dong riềng, củ sắn để lấy tinh bột. Điều đáng nói, những năm gần đây khi máy móc được hiện đại hóa (cho phép nghiền nguyên củ, không có bộ phận tách bã thải) thì lượng xả thải ra môi trường tăng lên đáng kể. Theo tính toán, cứ 1 tấn củ dong đưa vào thì thải ra môi trường khoảng hơn 800kg nước thải cùng cặn bã.

Đến xã Dương Liễu những ngày đầu xuân, chúng tôi dường như bị “ngợp” vì những thứ mùi đặc trưng của làng nghề. Đó là mùi hôi thối, chua nồng từ các mương máng bốc lên. Mặc dù xã đã thi công công trình cải tạo kênh mương trên địa bàn nhưng vẫn không thể giải quyết được tình trạng ô nhiễm ở nơi đây.

Ông Nguyễn Danh Nghĩa (Dương Liễu, Hoài Đức) chia sẻ: “Từ bé lớn lên trong làng nghề nên tôi cũng quen với cuộc sống nơi đây rồi. Những hộ làm nghề vẫn thói quen sản xuất rồi xả thải ra môi trường như vậy”.

Không chỉ ông Nghĩa mà hầu hết người dân sống trong làng nghề vẫn luôn ngậm ngùi “sống chung với lũ”. Chị Nguyễn Thị Hợi (Dương Liễu, Hoài Đức) nói: “Đầu năm mới người ta chưa làm nhiều chứ vào độ giáp Tết, thôn xóm ở đây nhếch nhác, kinh khủng lắm. Sống ở đây chỉ đành nhắm mắt cho qua chứ nói ra nói vào nhiều người ta (các hộ làm nghề - PV) lại mặt nặng mày nhẹ, thành ra mất tình làng nghĩa xóm”.

Tìm đến một hộ sản xuất tinh bột ở thôn Me Táo (Dương Liễu, Hoài Đức), chúng tôi được tận mắt thấy “công nghệ sản xuất” của gia đình. Tất cả củ dong riềng sau khi được chở về từ bãi chợ được gột rửa sơ qua rồi tống thẳng vào máy nghiền. Nước tinh bột được giữ lại, còn toàn bộ nước thải lẫn bã dong riềng được xả thẳng ra cống mà không hề có khâu lọc cặn nào.

Trên tay đang cầm chiếc vòi nước để xả trôi đống đất cát và bã củ dong còn vương vãi trên nền gạch, người đàn ông ở hộ sản xuất này cho biết, toàn bộ những nhà làm tinh bột đều làm như vậy cả: “Chúng tôi xả nước nhiều, cặn bã các thứ sẽ tự động trôi hết, không thể còn tồn đọng trong làng được. Các hộ làm nghề ở đây làm như vậy cả chục năm nay rồi”.

Nói về việc làm nghề gây ô nhiễm môi trường, một người làm tinh bột ở thôn Hòa Hợp (Dương Liễu, Hoài Đức) thừa nhận: “Việc chế biến tinh bột ít nhiều có ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Nhưng vì gánh nặng kinh tế nên gia đình không thể đầu tư hệ thống xử lý chất thải được”

Theo quan sát, trong làng nghề không chỉ ô nhiễm ở các mương, cống rãnh mà những tuyến đường giao thông trong địa bàn cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hoạt động vận chuyển củ sắn, dong riềng làm phát sinh một lượng lớn đất cát ra môi trường. Vào những ngày cao điểm của mùa vụ mỗi ngày có tới 25 tấn đất cát được vận chuyển về địa phương kèm theo củ dong.

“Ở đây ngày nắng thì bụi mù mịt, ngày mưa thì nhơ nhớp bùn lầy. Bao nhiêu xe chở dong riềng đi qua có thấy xe nào che chắn gì đâu. Đất cát nhiều thế mà chẳng có ai thu gom, cứ thế mà trôi xuống cống làm tắc hết dòng chảy”, chị Mai, một người dân địa phương than phiền.

Kiểm tra, nhắc nhở khó đạt hiệu quả

Tình trạng ô nhiễm môi trường tại làng nghề chế biến nông sản ở Hoài Đức đã tồn tại rất lâu, song đến nay vẫn diễn biến rất phức tạp. Trong khi chính quyền địa phương đang loay hoay ở khâu tuyên truyền thì người dân vẫn ngang nhiên xả thải. Tháng 10/2018, UBND xã Dương Liễu đã ban hành quy định yêu cầu các hộ làm nghề chế biến nông sản cam kết không xả thải trực tiếp ra môi trường, tuy nhiên có rất ít hộ kí cam kết này.

Ông Ngô Văn Minh - cán bộ Văn phòng UBND xã Dương Liễu cho biết, năm nào xã cũng xây dựng kế hoạch tuyên truyền, kêu gọi các hộ dân làm nghề thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường, xã yêu cầu các hộ kí cam kết nhưng chỉ được lác đác vài ba hộ ra kí.

Năm 2016, Nhà máy xử lý nước thải tập trung Cầu Ngà (xã Dương Liễu, Hoài Đức) đi vào hoạt động nhằm giải quyết ô nhiễm cho các làng nghề chế biến nông sản, tuy nhiên, nhiều thời điểm Nhà máy cũng gặp khó khăn do xơ, sợi, cặn bã của người dân thải ra. 

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Xuân Lý - Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Hoài Đức cho biết, để giải quyết ô nhiễm môi trường các làng nghề chế biến nông sản ở huyện Hoài Đức, ngoài nhà máy Cầu Ngà đã đi vào hoạt động, dự kiến năm 2019, sẽ có thêm nhà máy xử lý nước thải Sơn Đồng (công suất 8000 m3/ngày đêm) đi vào vận hành; cùng với đó, dự án xử lý nước thải Vân Canh đang kêu gọi nguồn đầu tư từ xã hội hóa sẽ cơ bản hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải trên địa bàn huyện.

Tuy nhiên, đối với các hộ sản xuất nhỏ lẻ, huyện vẫn tập trung vận động, tuyên truyền: “Các hộ sản xuất mang tính thời vụ, chỉ tập trung vào 3 - 4 tháng trước và sau Tết, do đó chúng tôi chỉ kiểm tra, nhắc nhở, thậm chí vi phạm cũng nhắc nhở”, ông Lý nói. Điều đáng nói, cả làng nghề đều sản xuất manh mún, nhỏ lẻ với quy mô hộ gia đình, việc nhắc nhở như vậy liệu có mang lại hiệu quả?

Chia sẻ về khó khăn của địa phương trong giải quyết vấn đề ô nhiễm, ông Lý cho biết, huyện không được đầu tư các thiết bị kiểm nghiệm nước thải, khí thải và tiếng ồn, do đó phải đi thuê các đơn vị khác, rất mất thời gian và tính kịp thời không cao. Phía UBND huyện kiến nghị các cấp chính quyền tiếp tục đầu tư cho hệ thống xử lý nước thải để cải thiện tình hình ô nhiễm tại địa phương.

Không ít người lo lắng, khi các hộ sản xuất vẫn không quan tâm đến việc bảo vệ môi trường, chính quyền chưa thực sự mạnh tay với các chế tài đủ rắn thì không biết môi trường tại các làng nghề chế biến nông sản bao giờ mới thực sự được cải thiện? 

Tin cùng chuyên mục

Đại diện Viettel IDC chia sẻ tại Hội nghị

Nhiều nội dung thiết thực tại Hội nghị điện toán đám mây bền vững do Viettel IDC tổ chức

(PLVN) - Với chủ đề “Phát triển tương lai số bền vững”, ngày 18/3/2024, tại Hà Nội Viettel IDC đã cũng các Tập đoàn Công nghệ tổ chức Hội nghị Data Center & Cloud Infrastructure Summit (DCCI Summit), Đây là năm thứ 3 Viettel IDC tổ chức hội nghị này với mục tiêu phát triển thị trường Trung tâm dữ liệu và Điện toán đám mây tại Việt Nam.

Đọc thêm

Kon Tum: Tiêu hủy hàng hóa, mỹ phẩm vi phạm hành chính bị tịch thu

Cục Quản lý thị trường tỉnh tổ chức tiêu hủy quần áo rằn ri tại Xí nghiệp May Kon Tum.
(PLVN) - Sáng 15/3, Cục Quản lý thị trường tỉnh Kon Tum cho biết, đơn vị vừa tiến hành tổ chức tiêu huỷ hàng chục sản phẩm hàng hoá không rõ nguồn xuất xứ, không đảm bảo điều kiện lưu thông thị trường gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng với tổng giá trị hơn 72 triệu đồng.

Nhận diện hàng trăm sản phẩm thật - giả của các thương hiệu lớn Nhật Bản

Nhận diện hàng trăm sản phẩm thật - giả của các thương hiệu lớn Nhật Bản
(PLVN) - Phòng trưng bày với chủ đề “Nhận diện hàng thật - hàng giả Made in Japan” quy tụ hàng chục thương hiệu lớn của Nhật Bản với các sản phẩm trưng bày bao gồm cả hàng chính hãng và hàng giả mạo, giúp người tiêu dùng nhận diện rõ ràng dấu hiệu khác biệt thật - giả để trở thành người tiêu dùng thông thái. 

Khi ô tô bị thủng lốp, nên xử lý thế nào?

Ô tô bị thủng lốp (Hình minh họa)
(PLVN) - Khi xe ô tô gặp sự cố thủng lốp, chúng ta không nên tiếp tục hành trình. Việc lái xe với lốp thủng có thể gây hư hại cho bánh xe, và tăng nguy cơ tai nạn giao thông do mất kiểm soát của phương tiện.

Giá dầu thô giảm

Ảnh minh họa.
(PLVN) - Sáng nay, giá dầu thô thế giới quay đầu giảm nhẹ. Hiện dầu Brent đang giao ở mức 85,04 USD/thùng còn dầu WTI ở mức 0,29 USD/thùng.

Giá vé máy bay đang 'hạ nhiệt'

Nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ở nước ta cao. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Sau một thời gian neo ở mức cao do ảnh hưởng của đi lại cao điểm Tết Nguyên đán, đến thời điểm này, giá vé máy bay đang có xu hướng giảm dần.

Giải pháp đắc lực hỗ trợ chuyển đổi số ngành Lao động - Thương binh và Xã hội

VNPT ASXH - Giải pháp hỗ trợ chuyển đổi số ngành Lao động - Thương binh và Xã hội. (Ảnh: PV)
(PLVN) - Triển khai tại hơn 20 Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh, thành phố trên cả nước và dành được nhiều giải thưởng trong nước, quốc tế, giải pháp Quản lý An sinh xã hội - VNPT ASXH do Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) nghiên cứu, phát triển đã phát huy được những hiệu quả thiết thực, góp phần chuyển đổi số ngành Lao động - Thương binh và Xã hội.

Doanh số ô tô giảm sâu trong tháng Tết

Trong tháng 2/2024, doanh số của Vios chỉ đạt 170 xe, nhưng là mẫu xe có doanh số cao thứ 2 của TMV, chỉ sau Raize (181 xe)
(PLVN) - Tháng 2/2024 - tháng có kỳ nghỉ Tết nguyên đán, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 11.633 xe, giảm 40% so với tháng 1/2024 giảm 50% so với tháng 2/2023…

Bạc Liêu: Bắt quả tang gần 1,5 triệu con tôm giống không rõ nguồn gốc

Bạc Liêu: Bắt quả tang gần 1,5 triệu con tôm giống không rõ nguồn gốc
(PLVN) - Ngày 12/3, ông Nguyễn Hoàng Hợp - Thanh tra viên, Thanh tra Sở NN&PTNT tỉnh Bạc Liêu, Trưởng đoàn Thanh tra việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực giống thủy sản trên địa bàn tỉnh cho biết, rạng sáng nay, Đoàn Thanh tra đã bắt 2 xe tải vận chuyển gần 1,5 triệu con tôm giống không rõ nguồn gốc.

Giá vàng SJC và nhẫn trơn tiếp tục tạo đỉnh

Giá vàng nhẫn trơn và vàng SJC tiếp tục tăng cao. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Giá vàng SJC và giá vàng nhẫn trơn trong nước tiếp tục lên đỉnh mới. Giao dịch lúc 13h20 hôm nay, giá vàng SJC lên gần 83 triệu đồng/lượng, còn giá vàng nhẫn trơn tại các cửa hàng cũng tiến sát mốc 71,50 triệu đồng/lượng chiều bán ra.

Xuất khẩu thủy sản sang Úc tăng trưởng mạnh 2 tháng đầu năm

Trong 2 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản sang Úc tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái. (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, hai tháng đầu năm 2024, xuất khẩu thủy sản sang Úc tăng 33% so với cùng kỳ năm trước. Nhờ lợi thế từ Hiệp định CPTPP, Úc đang là thị trường có dư địa tốt cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.