Trả lời:
Điều 93 BLTTHS hiện hành quy định người đã bị tạm giam để điều tra vẫn có cơ hội được tại ngoại bằng việc đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo đảm. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án sẽ xem xét, quyết định cho bị can, bị cáo bị tạm giam được đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để tại ngoại hay không.
Theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 17/2013 (có hiệu lực từ 15/1/2014) của liên ngành Tư pháp Trung ương, cơ quan tố tụng quyết định áp dụng biện pháp đặt tiền để bảo đảm khi có đủ các điều kiện sau:
Thứ nhất, bị can, bị cáo phạm tội lần đầu; có nơi cư trú rõ ràng; thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải.
Thứ hai, bị can, bị cáo có khả năng về tài chính để đặt bảo đảm theo quy định. Đối với bị can, bị cáo là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần mà không có hoặc không đủ tiền để đặt bảo đảm thì xem xét đến khả năng tài chính của người đại diện hợp pháp của họ.
Thứ ba, có căn cứ xác định sau khi được tại ngoại, bị can, bị cáo sẽ có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan tố tụng và không tiêu hủy, che giấu chứng cứ hoặc có hành vi khác cản trở việc điều tra, truy tố, xét xử.
Thứ tư, việc cho bị can, bị cáo tại ngoại không gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự. Bị can, bị cáo không thuộc trường hợp phạm một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia; các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh; phạm tội đặc biệt nghiêm trọng; phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người; hành vi phạm tội gây dư luận xấu trong nhân dân...
Mức tiền được đặt để bảo đảm do CQĐT, VKS, tòa án quyết định nhưng không quá 20 triệu đồng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, 80 triệu đồng đối với tội phạm nghiêm trọng, 200 triệu đồng đối với tội phạm rất nghiêm trọng.
Đối với các trường hợp bị can, bị cáo là đối tượng đặc biệt như thuộc hộ nghèo; thương binh, bệnh binh, được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động, người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần… thì cơ quan tố tụng có thể quyết định mức tiền bảo đảm thấp hơn nhưng không dưới một nửa mức nêu trên.
Như vậy bà có thể đối chiếu với các quy định trên vào trường hợp của cháu bà, trước hết bà xác định xem cháu bà có đủ các điều kiện để được áp dụng biện pháp đặt tiền để bảo đảm hay không?
Nếu đủ điều kiện, như bà trình bày cháu bà thuộc diện hộ nghèo, chỉ là đồng phạm giúp sức nên có thể làm đơn trình bày xin được nộp tiền bảo đảm để được tại ngoại, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét quyết định mức tiền bảo đảm thấp hơn nhưng không dưới một nửa mức quy định theo Thông tư 17 kể trên.
