Sơn, vẽ tự phát: làm đẹp hay bôi bẩn di sản văn hóa?

Ngõ, phố trở nên sinh động nhờ các tác phẩm tranh 3 D.
Ngõ, phố trở nên sinh động nhờ các tác phẩm tranh 3 D.
(PLO) - Những năm gần đây, trên các bức tường ở một số tuyến phố, ngõ xóm Hà Nội, TP HCM bỗng sống động hơn qua những bức tranh 2D, 3D. Tuy nhiên, dường như, việc “sơn, vẽ” này đang “tự phát” nên thay vì mang lại thẩm mỹ hội họa, văn hóa thì một số tuyến phố, ngõ xóm được xếp vào di sản văn hóa nhân loại bị “bôi bẩn”. 

Và những con phố, ngõ xóm rêu phong, cổ kính như một cụ già áo nâu sồng bị người ta nhuộm tóc vàng chóe, bôi son, trát phấn lên khuôn mặt. 

Những bức họa thẩm mỹ, nhân văn

Vừa qua, người dân Yên Phụ (Hà Nội) ngỡ ngàng thích thú khi chứng kiến những bức tường con ngõ nhỏ số 68 sống động lạ thường. Bức bích họa phong cảnh thành phố Venice lãng mạn, thơ mộng phủ kín tường ngõ. Ban đầu chỉ một gia đình nhờ nhóm họa sĩ vẽ cảnh đẹp trang trí ở bức tường trước cửa nhà mình. Thấy đẹp, cả xóm rủ nhau nhờ nhóm họa sĩ lên ý tưởng “thẩm mỹ viện” cho những bức tường.

Bức tranh tuyệt đẹp này có diện tích lớn vẽ lại phong cảnh Venice. Bức tranh được vẽ hoàn toàn bằng màu 3D acrylic có độ bền màu từ 10 - 20 năm. Tác phẩm hội họa này rất sinh động, chân thực khiến con ngõ trở thành điểm hẹn cho các bạn trẻ Hà thành tới đây thưởng lãm và “check in”.

Không chỉ ngõ Yên Phụ, ngõ Áo Dài (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cũng được biết tới con ngõ hội họa, áp phích. Điều thú vị là, tác giả của con ngõ hội họa là một cụ ông 94 tuổi Cao Trí Thịnh. Nhìn thấy các tường trong ngõ nơi mình đang sống ngập đầy rác, chi chít quảng cáo rao vặt, mất mỹ quan đô thị, cụ Thịnh không đành lòng. Cách đây 20 năm, cụ muốn biến con ngõ trở nên thẩm mỹ đầy văn hóa, là nơi để các cư dân hài lòng, tự hào.

Nghĩ là làm, cụ Thịnh tự bỏ tiền túi đi mua sơn và màu, cần mẫn vẽ các bức tranh độc đáo lên tường. Vì là một Đảng viên nên tranh tường của cụ tập trung tái hiện cảnh ấm cúng gia đình, tình làng nghĩa xóm, cảnh người dân nô nức lao động, cảnh đạo hiếu hay những khẩu hiệu, lời căn dặn của Bác Hồ. Ngắm bức tường được khoác áo mới đầy ý nghĩa, nhưng người dân ở đây vô cùng thích thú, trân trọng việc làm của cụ, cùng nhau giữ gìn bức họa thật sạch sẽ.

“Tôi luôn vẽ những điều tốt đẹp, qua đó để mọi người nhắc nhở nhau sống tốt hơn. Tôi biến những khẩu hiệu khô khan thành những bức tranh tường giản dị nhưng dễ truyền tải thông điệp” - cụ Thịnh bộc bạch. 

Ngoài Hà Nội, TP HCM cũng có tuyến phố “hội họa”. Nhiều người dân và du khách trầm trồ về bức tranh mang thông điệp bảo vệ tê giác được vẽ trên tường gần vòng xoay Điện Biên Phủ (phường Đa Kao, quận 1, TP HCM). Tác phẩm hội họa này nằm trong chương trình “Vẽ tranh tường nghệ thuật bảo vệ động vật hoang dã” do Trung tâm hành động và liên kết vì môi trường và phát triển, Change, phối hợp với Quận đoàn quận 1 thực hiện. 17 bức tranh graffiti sống động mang thông điệp bảo vệ tê giác được 11 họa sĩ trẻ miệt mài sáng tạo. 17 tác phẩm graffiti kỳ vọng sẽ trở thành một “góc tê giác” độc đáo, thu hút khách tham quan cho thành phố.

Cũng góp phần bảo vệ môi trường sống cũng như sáng tạo thẩm mỹ, ý tưởng biến những nắp cống xù xì nằm bên đường hóa thành những bức tranh đầy sắc màu sinh động do Đoàn phường 10 (quận 5) thực hiện với sự hỗ trợ của các bạn sinh viên đội hình mỹ thuật trường ĐH Sài Gòn. Bức tranh như khoác lên những miệng cống bằng đủ hình vẽ, đủ sắc màu.

Khi là chú cá bơi lượn giữa dòng nước trong xanh biếc, khi lại hóa những đóa sen nở rực trong hồ, lúc như cánh rừng xanh mát hiện lên và xen lẫn là cánh đồng lúa xanh rờn, con suối nước trong xanh... Hàng chục “nắp cống biết nói”, mỗi bức vẽ trên các nắp hố ga sẽ thay cho những câu khẩu hiệu kêu gọi người dân chung tay giữ gìn vệ sinh môi trường.

Nhưng lại có các bức tường di sản bị “bôi bẩn”

Tuy nhiên, không phải lúc nào, việc vẽ, sơn lên các bức tường gây hiệu ứng tốt. Ngược lại, có không ít người dân khó chịu về sự thay đổi này. Họ coi đó là sự “bôi bẩn” lên tường. Có thể nhắc tới,  phố cổ Hội An (Quảng Nam). Đây là Di sản Văn hóa thế giới với những ngôi nhà cổ, mái ngói rêu phong thu hút nhiều du khách tới thưởng lãm.

Nhưng hiện nay trên nhiều bức tường ở phố cổ “án ngữ” những nét vẽ nguệch ngoạch, xiêu vẹo với đủ màu sắc và hình thù, ký tự, chữ viết kỳ dị, phản cảm. Những hình vẽ đó làm mất đi vẻ đẹp cổ kính, rêu phong của bức tường hàng trăm tuổi, xâm hại tới di sản văn hóa của nhân loại. 

Một vài con ngõ nhỏ ở phố cổ Hà Nội cũng đang bị “tô vẽ” màu sắc lòe loẹt. Cách đây 3 tháng, một con ngõ tại phố cổ 36 phố phường Hà Nội bỗng trở nên lòe loẹt sơn xanh, đỏ, tím, vàng. Tác giả của những bức tường ấy là một “anh Tây”. Ý tưởng của anh Tây muốn bức tường ở đây đầy màu sắc thay vì màu tường tối, cũ. “Anh Tây” tự bỏ tiền mua sơn và thức trắng đêm để tự tay sơn tường. Hành động đó được người dân trong ngõ đồng ý. 

Thế nhưng, màu sắc lòe loẹt ấy cộng thêm với cách sơn nghiệp dư, tự phát  khiến cho những bức tường cũ bị nham nhở, lem nhem, luộm thuộm. Đó là chưa kể tới, có thể bức tường ấy phá hỏng kiến trúc cổ, kiến trúc cũ của 36 phố phường nức tiếng. Nếu ý tưởng này được thực hiện nhân rộng, 36 phố xưa Hà thành rêu phong, cổ kính sẽ như một cụ già áo nâu sồng bị người ta nhuộm tóc vàng chóe, bôi son, chát phấn nghệch ngoạc lên khuôn mặt.

Vẽ, sơn lên tường thì dễ nhưng để “sửa sai” trả lại nét cổ kính, rêu phong lại không hề đơn giản. Ông Văn Lanh - Trưởng phòng Văn hóa thông tin Hội An cho hay, đơn vị đang và sẽ tiếp tục kiểm tra, sơn lại các bức tường bị vẽ bẩn. Tuy nhiên, đây là điều không dễ dàng bởi mỗi bức tường của phố cổ là một màu sơn khác nhau. Đơn vị cần phải nghiên cứu chọn lựa để lựa chọn màu nào là hợp lý với màu cũ của các bức tường, chứ không thể sơn bậy được. Đây là di sản văn hóa thế giới chứ không phải chuyện đùa.

Có thể thấy, trang trí, vẽ, sơn lên tường nhằm mang tới thẩm mỹ mới cho ngõ xóm, đường phố. Nhưng nếu làm việc kiểu tự phát, tùy hứng, bừa bãi, thích gì vẽ nấy sẽ tác dụng ngược, gây phản cảm và xâm hại di sản văn hóa.

Nên chăng, các nơi danh lam thắng cảnh, di sản văn hóa cần tuyên truyền cho người dân và du khách thông điệp không được viết, vẽ, sơn lên tường. Còn các ngõ, xóm, đường khác, chính quyền địa phương cần quy hoạch nơi cho người dân, du khách có thể tham gia sáng tác, phát huy đam mê hội họa với những chủ đề cụ thể như: phong cảnh, tình yêu, quê hương đất nước, thông điệp mang tính nhân văn...

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

2.025 drone light cùng chào năm mới 2025

 Một bữa tiệc âm nhạc - ánh sáng khơi dậy niềm tự hào di sản, kết hợp hào khí ngàn năm với sức sáng tạo hiện đại (ảnh BTC).
(PLVN) - Điểm nhấn của “Hòa nhạc ánh sáng - Chào năm mới 2025” là màn trình diễn ánh sáng từ 2.025 drone light (thiết bị bay không người lái) kết hợp với âm nhạc của dàn nhạc giao hưởng.

Những khúc ca mùa xuân đi cùng năm tháng

Nhạc sĩ Văn Cao - tác giả ca khúc “Mùa xuân đầu tiên”. (Ảnh: TL)
(PLVN) - Những ngày giáp Tết thật rộn ràng bởi những khúc ca xuân. Trong đó, không thể nào thiếu những ca khúc bất hủ đã đi cùng âm nhạc Việt nhiều thập kỉ. Đó không chỉ là bản hòa ca của niềm vui, tình yêu mà còn là giai điệu của những kí ức hào hùng đẹp đẽ, của niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.

Giáng Son thực hiện giấc mơ âm nhạc âm nhạc của mình

 Giáng Son thực hiện một giấc mơ về âm nhạc được khám phá các phong cách âm nhạc (ảnh BTC).
(PLVN) - “Giấc mơ Sol” đó chính là giấc mơ của Giáng Son, một giấc mơ về âm nhạc, được tung hoành ngang dọc, được khám phá, được thử nghiệm, với các phong cách âm nhạc mà mình yêu thích như là Pop, dân gian đương đại, thính phòng, Jazz, Blue, thậm chí là Rock…

Gần 200 tác phẩm tham gia sáng tác âm nhạc “Sáng đạo trong đời”

Gần 200 tác phẩm tham gia sáng tác âm nhạc “Sáng đạo trong đời” (ảnh BTC).
(PLVN) - Trong suốt thời gian phát động sáng tác âm nhạc “Sáng đạo trong đời”, Ban Tổ chức đã nhận được gần 200 tác phẩm âm nhạc được sáng tác giàu cảm xúc và mang giá trị tinh thần sâu sắc. Điều này không chỉ thể hiện tài năng, tâm huyết của các tác giả mà còn là minh chứng cho sự lan tỏa mạnh mẽ của Phật pháp trong đời sống văn hóa và nghệ thuật.

'Cánh chim đầu đàn' của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận có cống hiến to lớn cho nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu)
(PLVN) - Được biết đến là người tiên phong trong sáng tác nhạc cách mạng, nhạc sĩ - chiến sĩ Đỗ Nhuận sở hữu kho tàng những tác phẩm âm nhạc cách mạng bất hủ, sống mãi với thời gian. Ngày nay, trong các buổi hòa nhạc hay đêm nhạc tôn vinh trang sử hào hùng và chói lọi của dân tộc Việt Nam, âm nhạc của ông vẫn vang lên như ngọn lửa bất diệt của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành

MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành
(PLVN) - MV “Đà Nẵng vẫy gọi yêu” chính thức phát hành vào tháng 12/2024. Đây là dự án âm nhạc mới nhất của nhạc sĩ Lê Minh Phương và đạo diễn Phan Ngọc Trung - được lấy cảm hứng từ ý thơ của nhà thơ Dương Quyết Thắng.

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024

Lý do Kiều Duy đăng quang Hoa hậu Quốc gia Việt Nam 2024
(PLVN) - Theo Trưởng Ban tổ chức Phạm Kim Dung, Kiều Duy được chọn vì sở hữu hình thể cân đối, hài hòa, trí tuệ xuất sắc và đáp ứng tiêu chí của cuộc thi. Cô có tố chất cần thiết để tham gia cuộc thi sắc đẹp quốc tế.

NSND Mai Hoa ra mắt đĩa than “Nốt trầm”

“Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa (ảnh BTC).
(PLVN) - “Nốt trầm” không chỉ là một phong cách âm nhạc mà còn là thương hiệu giọng hát của NSND Mai Hoa. NSND Mai Hoa thích hát những bài buồn, nhưng là buồn ánh lên tia hy vọng, ánh lên niềm lạc quan về cuộc sống chứ không phải buồn não nề, bi ai.

"Hoa hậu Việt Nam năm 2024" góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc

Các Hoa hậu: Tiểu Vy, Ngọc Hân, Đỗ Thị Hà, Đỗ Mỹ Linh cùng hội ngộ (ảnh BTC).
(PLVN) - Được thiết kế chuỗi hoạt động giàu tính thực tế, đậm chất nhân văn, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2024 sẽ góp phần nhân lên niềm tự hào dân tộc, lan tỏa lòng nhân ái và khát khao chinh phục những đỉnh cao mới trong mỗi người dân đất Việt, để từ đó làm "Rạng rỡ Việt Nam".

Nguyễn Mộc An dành Quán quân "Tiếng hát Hà Nội 2024"

Thí sinh xứ Nghệ Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi (ảnh BTC).
(PLVN) - Tối 25/12/2024 tại Nhà hát Hồ Gươm, Chung kết cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024 do Đài Hà Nội tổ chức đã diễn ra với 15 thí sinh tranh tài. Với ca khúc "Lời ru" (sáng tác: Quang Thái) và "Mênh mang một khúc sông Hồng" (sáng tác: Phó Đức Phương), thí sinh xứ Nghệ - Nguyễn Mộc An đã giành giải thưởng cao nhất của cuộc thi.