Oan sai tiềm ẩn trong việc buộc tội bằng lời khai

Trong việc giải quyết các vụ án ma túy, chứng cứ được sử dụng chủ yếu là lời khai nên không ít lời buộc tội khiến bị can không tâm phục khẩu phục và tiềm ẩn những oan sai khó gỡ.

Trong việc giải quyết các vụ án ma túy, chứng cứ được sử dụng chủ yếu là lời khai nên không ít lời buộc tội khiến bị can không tâm phục khẩu phục và tiềm ẩn những oan sai khó gỡ.

Hình minh họa
Hình minh họa

Mập mờ trong kết luận điều tra…

Theo Kết luận điều tra vụ án Nguyễn Văn Thương và đồng phạm mua bán trái phép chất ma túy của CQĐT Công an tỉnh Bắc Ninh thì vào 17 giờ ngày 23/12/2011, Công an TX Từ Sơn kiểm tra phòng 304 nhà nghỉ Gia Linh, phát hiện và bắt giữ khẩn cấp các đối tượng mua bán trái phép chất ma túy, gồm: Nguyễn Văn Thương (trú tại Ninh Bình), Nguyễn Lâm Tùng (trú tại Long Biên, Hà Nội), Nguyễn Quang Huy (trú tại Long Biên, Hà Nội) và Nguyễn Văn Phong (trú tại Từ Sơn, Bắc Ninh). Ngày hôm sau, CQĐT trưng cầu giám định những viên nén màu trắng đựng trong túi thổ cẩm thu giữ của đối tượng. Cùng ngày, Viện Khoa học Hình sự có kết luận giám định, xác định đây là ma túy tổng hợp có thành phần MDMA.

Sau một thời gian điều tra, CQĐT Công an tỉnh Bắc Ninh đã kết luận, số ma túy trên là do Thương mua của Phong; Tùng là đồng phạm mua ma túy, còn Huy giữ là “người vận chuyển”. Ngày 6/6/2012, các bị can bị VKSND tỉnh Bắc Ninh truy tố theo Khoản 3 Điều 194 Bộ luật Hình sự.

Theo KLĐT, trong vụ án này chỉ có hai bị can Thương và Tùng nhận tội; hai bị can Phong và Huy nằng nặc kêu oan. Đặc biệt là bị can Phong bị quy kết là người có hành vi bán ma túy nhưng luôn kêu oan, rằng Phong không thực hiện việc mua bán ma túy với Thương.

Theo nội dung KLĐT, Phong “bị bắt” cùng các đồng phạm tại nhà nghỉ Gia Linh thì việc kêu oan của Phong liệu có căn cứ? Tuy nhiên, theo luật sư bào chữa của bị can thì nội dung này của KLĐT là không đúng sự thật. Thực tế, ngày 23/12/2012, Phong không “bị bắt” tại nhà nghỉ Gia Linh. Thời điểm này, CQĐT chỉ bắt giữ Thương và Lâm.

Bà Nguyễn Thị Quế, mẹ của bị can Phong cũng khẳng định ngày 26/12/2012, ba ngày sau khi bắt giữ Thương và Tùng, theo lời khai của hai đối tượng này, CQĐT đã triệu tập Phong và tạm giữ, sau đó khởi tố, bắt giam luôn.

…đến những “ẩn số” cần làm rõ

Việc KLĐT ghi mập mờ về thời gian và địa điểm bắt Phong có ảnh hưởng trực tiếp đến việc buộc tội đối với bị can này. Nếu bị bắt quả tang thì bị can hết kêu oan. Nhưng trong cáo trạng và KLĐT thể hiện, chứng cứ buộc tội đối với bị can Phong là lời khai của bị can Tùng và Thương, bị can Phong không nhận tội và luôn kêu oan.

Theo KLĐT, xuất phát từ việc muốn mua ma túy và súng bắn bi, Thương đã gọi điện nhờ Tùng liên hệ với Phong để mua ma túy và súng bắn bi, đạn. Việc liên lạc giữa Thương và Phong đều thông qua số điện thoại của Tùng đang do Phong sử dụng. CQĐT kết luận, khi Phong đồng ý “giúp”, thì Thương và Tùng đã đến nhà Phong. Tại đây, Phong gọi điện cho một người tên “Tuấn Hà Nội” đến nhà Phong thì Thương đã đưa 50 triệu đồng cho Phong và Phong đưa toàn bộ số tiền cho “Tuấn Hà Nội”.

Cũng theo KLĐT, chiều ngày 22/12/2011, Huy từ nhà Phong lấy xe máy đi về hướng Hà Nội. Lúc này, Phong đã nói với Tùng lái xe ô tô của Thương để đưa Thương đi theo Huy. Sau một lúc “thất lạc”, Tùng và Thương gặp Huy tại cây xăng Đình Bảng. Lúc này, Huy đưa cho Tùng và Thương một túi thổ cẩm rồi quay xe về TP Bắc Ninh. Thương và Tùng quay trở lại nhà nghỉ Gia Linh lấy 3 viên ma túy sử dụng, còn lại 497 viên vẫn để trong túi, cất ở cốp xe ô tô. 

Với những chứng cứ trên, CQĐT, VKSND tỉnh Bắc Ninh kết luận Phong là người bán ma túy cho Thương và Tùng, còn Huy là người vận chuyển ma túy. Kết luận này đã loại bỏ vai trò của Tuấn Hà Nội, người đã nhận tiền của Thương để mua ma túy. Hiện thân thế và hành tung của Tuấn Hà Nội vẫn là một ẩn số, còn Phong bị đặt vào vị trí của Tuấn. Với diễn biến sự việc như trên, việc Phong bị quy kết là người “bán ma túy” chứ không phải đối tượng có tên Tuấn Hà Nội là chưa thuyết phục.

Về vụ án này, Luật sư Nguyễn Thành Long cho biết, hiện lời khai của các bị can về vai trò của Phong còn rất nhiều mâu thuẫn, đặc biệt là những thông tin liên quan đến việc Phong có tham gia sử dụng ma túy tại nhà nghỉ Gia Linh. Các bị can khác đã được kiểm tra việc sử dụng ma túy bằng nước tiểu và xác định là có chất ma túy, nhưng riêng Phong thì không có kết quả kiểm tra việc sử dụng ma túy nên việc Phong có đến nhà nghỉ để sử dụng ma túy cũng là ẩn số chưa được làm rõ. Việc Phong có tham gia mua bán ma túy như kết luận điều tra hay không, các cơ quan tố tụng cần phải thận trọng làm rõ để tránh oan sai đối với bị can.                                                                                                       

Trong việc giải quyết các vụ án, việc sử dụng lời khai của bị can này để làm chứng cứ buộc tội đối với bị can khác có đảm bảo khách quan hay không, chúng tôi có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Hữu Cường về vấn đề này.

Thưa Luật sư, có ý kiến cho rằng, việc giải quyết các vụ án ma túy chủ yếu dựa vào việc truy xét thông qua lời khai của đối tượng bị bắt, ông đánh giá thế nào về nhận định này?                                  

- Trong thực tế, các vụ án ma túy thì việc bắt người phạm tội quả tang cũng rất nhiều. Khi bắt đối tượng mua bán, vận chuyển, sử dụng, CQĐT thường mở rộng bằng việc lấy lời khai đối tượng bị bắt. Nên, nhiều bị can không bị bắt quả tang nhưng vẫn bị truy tố, xét xử bằng chứng cứ là lời khai của bị can khác.

Việc truy tố, buộc tội bằng chứng cứ là lời khai có đảm bảo khách quan không, thưa ông?

- Trong số hàng trăm vụ án ma túy được giải quyết, không ít vụ án có bị can, bị cáo kêu oan vì lý do bị buộc tội bằng lời khai của bị can khác.

Về mặt pháp lý, lời khai của bị can là một nguồn thông tin để điều tra, truy tố và buộc tội. Việc bắt, khởi tố hay buộc tội phải căn cứ vào các chứng cứ khác nữa, phù hợp với lời khai của bị can. Nếu trong vụ án, lời khai của bị can không hợp lý, không có căn cứ vững chắc, không phù hợp với các chứng cứ khác thì việc sử dụng lời khai làm căn cứ buộc tội rất dễ dẫn đến oan sai. Do vậy, việc sử dụng lời khai để buộc tội phải hết sức thận trọng.

Trong vụ án này, bị can Phong kêu oan nên nếu chỉ dựa vào lời khai của bị can khác để buộc tội sẽ thiếu thuyết phục, đặc biệt là khi có nhiều nội dung còn mâu thuẫn, gây nghi ngờ về tính chính xác của kết quả điều tra. Do vậy, tôi cho rằng nếu chỉ sử dụng lời khai là chưa đủ.                                                                                          

Xin cảm ơn ông!

Bình Minh

Tin cùng chuyên mục

[Truyện ngắn] Tim Rắn

[Truyện ngắn] Tim Rắn

(PLVN) - Lục theo bạn đến làng rắn cách nhà gần hai mươi cây số chén đặc sản. Đến quán, hả hê chọn rắn và xem đám nhân viên biểu diễn các tiết mục chế biến. Nhìn những con rắn oằn oại trong tay những tay thợ thịt chuyên nghiệp, chờ đợi chút ít trong háo hức là ngồi vào bàn....

Đọc thêm

Hệ thống phạt nguội trên QL1A bị khiếu nại phạt oan: “Phép vua” trong luật chẳng lẽ thua “lệ làng” CSGT?

Chuyên gia Bùi Danh Liên: “Việc mỗi đơn vị “đẻ” ra “luật” riêng như ví dụ nêu trên là gây khó cho dân, làm hại cho công cuộc đổi mới hành chính của đất nước”
(PLO) - Trao đổi với nhiều chuyên gia trong lĩnh vực giao thông, PLVN ghi nhận hầu hết các chuyên gia đều biết thực trạng “vênh” kết quả giữa kết quả “phạt nguội” vi phạm tốc độ với kết quả do thiết bị giám sát hành trình (GSHT) ghi nhận. Vấn đề nằm ở chỗ dù đang trong thời gian thử nghiệm, những mâu thuẫn phát sinh lại chưa được xử lý rốt ráo, chưa có lời giải cuối cùng, tiềm ẩn nguy cơ gây ra những tiền lệ xấu, đẩy thiệt thòi cho dân.

Người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động, xử lý thế nào?

Người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động, xử lý thế nào?
(PLO) - Hiện nay, không ít người sử dụng lao động (NSDLĐ) nợ tiền bảo hiểm xã hội (BHXH), không đóng cho các cơ quan bảo hiểm, làm nguời lao động (NLĐ) có nguy cơ không được hưởng những khoản trợ cấp này, ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của họ. Như vậy, nếu NSDLĐ không đóng BHXH bắt buộc cho NLĐ thì sẽ bị xử lý như thế nào?

Chung sống tối thiểu bao lâu thì mới được xin ly hôn?

Ảnh minh họa
(PLO) - “Vì trót dính “bẫy bầu” của cô ấy nên tôi buộc phải cưới cô ấy về làm vợ. Tính đến nay, chúng tôi mới chung sống với nhau được 10 tháng nhưng con của chúng tôi cũng đã 4 tháng tuổi. Quá trình chung sống, tôi đã xác định phải cố chấp nhận vì đứa con nhưng càng ngày mâu thuẫn giữa tôi và cô ấy càng trầm trọng, khó có thể dung hòa. Nay tôi muốn được ly hôn nhưng lại băn khoăn vì thời gian chúng tôi chung sống chưa lâu không biết tòa có giải quyết cho ly hôn?”, anh Vũ Đình Minh (34 tuổi ở Hai Bà Trưng, Hà Nội) hỏi.  

Sớm gỡ vướng mắc trong giải quyết nuôi con nuôi

Ảnh minh họa
(PLO) - Qua 6 năm triển khai Luật Nuôi con nuôi và các văn bản hướng dẫn thi hành cho thấy các thủ tục hành chính về việc nuôi con nuôi hiện nay cơ bản là phù hợp với nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, một số địa phương cũng phản ánh những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ để có thể tăng cường hơn nữa hiệu quả công tác giải quyết việc nuôi con nuôi.

Bản chính kết hôn không phù hợp với giấy tờ khác, xử lý thế nào?

Bản chính kết hôn không phù hợp với giấy tờ khác, xử lý thế nào?
(PLO) - Nghị định 158/2005/NĐ-CP của Chính phủ quy định về đăng ký và quản lý hộ tịch (hết hiệu lực 01/01/2016) có quy định về  điều chỉnh hộ tịch được áp dụng trong trường hợp điều chỉnh nội dung trong các giấy tờ, sổ hộ tịch mà không phải là Sổ đăng ký khai sinh và bản chính giấy khai sinh...

Làm thế nào để đơn phương ly hôn chồng ngoại quốc?

Hình minh họa
(PLO) -Bạn Nguyễn Bùi Trang (Hà Tĩnh) hỏi: Em muốn ly hôn chồng người Malaysia, nhưng ông xã không đồng ý. Trước đây em và chồng đăng ký kết hôn tại Singapore. Hiện em đã về Việt Nam sống một mình được 1 năm rồi. Em muốn ly hôn gấp, cần phải làm sao?.

Hồ sơ đăng ký tàu biển Việt Nam

Giấy chứng nhận đăng ký có thời hạn tàu biển Việt Nam chỉ được cấp một bản chính cho đối tượng được cấp là chủ tàu có tàu biển được đăng ký.
(PLO) - Ông Bùi Văn Bá (Kiên Giang) hỏi: Hồ sơ đăng ký có thời hạn tàu biển Việt Nam gồm những giấy tờ gì? Cách thức và nơi nộp hồ sơ, trình tự nhận và xử lý hồ sơ như thế nào?

Thẩm quyền tiếp tục hạn chế, tạm dùng qua lại cửa khẩu biên giới

Thẩm quyền tiếp tục hạn chế, tạm dùng  qua lại cửa khẩu biên giới
(PLO) - Ông Hà Quang Hanh (Ninh Bình) hỏi: Trong trường hợp vì lý do quốc phòng, an ninh, thiên tai, phòng chống dịch bệnh hoặc lý do đặc biệt khác, cơ quan nào có thẩm quyền tiếp tục hạn chế hoặc tạm dừng các hoạt động qua lại biên giới tại cửa khẩu biên giới? Thời gian gia hạn là bao lâu?