Nghịch lý trình độ càng cao, thất nghiệp càng nhiều

Phiên họp toàn thể lần thứ 2 của Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội.
Phiên họp toàn thể lần thứ 2 của Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội.
(PLO) - Tại phiên họp toàn thể lần thứ 2 của Ủy ban Các vấn đề xã hội (CVĐXH) của Quốc hội diễn ra sáng qua (7/10), một số thành viên của Ủy ban này cho rằng đang có nghịch lý lớn trong thị trường lao động, đó là lao động có trình độ càng cao thì tỉ lệ thất nghiệp càng lớn.

Cần đánh giá lại thành tích

Tại cuộc họp, đại diện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) cho rằng, 9 tháng qua, các nhiệm vụ phát triển thị trường lao động, tạo việc làm, đào tạo nghề cũng như giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội được triển khai đồng bộ, hiệu quả, góp phần hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2016. 

Đáng chú ý là tỷ lệ thất nghiệp, giảm nghèo, tỉ lệ lao động qua đào tạo đều ước đạt chỉ tiêu Quốc hội giao. Cụ thể, tỉ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi là 2,29%, trong đó khu vực thành thị là 3,23%, khu vực nông thôn là 1,82%, ước thực hiện đến cuối năm nay, tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị dưới 4%; tỉ lệ hộ nghèo cả nước ước giảm xuống còn 8,62 đến 8,42%.

Theo đánh giá của các thành viên Ủy ban CVĐXH, các con số nêu trên cho thấy một bức tranh xã hội, lao động việc làm, an sinh xã hội có nhiều điểm sáng. Tuy nhiên, nhiều đại biểu tỏ vẻ băn khoăn về tính chính xác của các con số nói trên và đề nghị Báo cáo của Bộ LĐTB&XH cần giải trình làm rõ hơn căn cứ của các số liệu đã nêu nhằm đánh giá đúng thực chất tình hình giải quyết lao động, việc làm, giảm nghèo hiện nay cũng như các giải pháp tập trung thực hiện trong các tháng cuối năm. Trên cơ sở đó mới có thể xác định được mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu cụ thể trong năm 2017 để bố trí nguồn lực thực hiện.

Chứng minh cho những nhận định trên, đại biểu Đỗ Thị Lan, thành viên Ủy ban CVĐXH dẫn chứng: ngành than là ngành giải quyết một lượng lớn lao động, nhưng trong năm nay, ngành than gặp nhiều khó khăn, không cạnh tranh được với than nhập khẩu. Báo cáo gần nhất, ngành than giảm hàng vạn lao động và vẫn tiếp tục giảm. Trong khi đó ngành dầu khí cũng giảm giá và giảm sản lượng.

Ngoài ra, sau sự cố môi trường biển miền Trung, lao động trong lĩnh vực nghề cá, du lịch đã giảm sút đáng kể. Thêm vào đó, các doanh nghiệp phục hồi nhưng chưa bền vững để có thể đạt yêu cầu giải quyết việc làm cho người lao động. “Chúng ta thực hiện tinh giản, tổ chức biên chế, giảm 10 và chỉ tuyển lại 5 thôi, do vậy những lao động qua đào tạo đại học, cao đẳng rất khó tìm được việc làm.

Vấn đề nữa là giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Chúng tôi nghĩ rằng cũng chưa khả thi nhiều do việc xuất khẩu của chúng ta chưa bền vững. Đánh giá trên nhiều lĩnh vực, tôi thấy rằng việc giải quyết việc làm cho lao động hiện nay, cùng với các chỉ tiêu về lao động, thất nghiệp là chưa có cơ sở”, bà Lan phân tích. 

Cùng chung quan điểm, các đại biểu Nguyễn Anh Trí và Nguyễn Quang Tuấn, thành viên Ủy ban CVĐXH của Quốc hội cho rằng, đào tạo hiện nay đang không theo thị trường mà theo thị hiếu và lợi nhuận. Chính bởi vậy đang có khoảng cách giữa đào tạo theo hướng tự phát của cá nhân lựa chọn, của các trung tâm đào tạo và thị trường lao động. Khoảng cách này ngày càng lớn dẫn đến việc tốn nhiều tiền, thời gian để đào tạo nhưng lại thiếu những lao động thực sự có khả năng làm việc. 

Để khắc phục những hạn chế trên, theo ông Tuấn, các đơn vị đào tạo, trường đại học phải hướng về doanh nghiệp và nhu cầu của nhà tuyển dụng để đào tạo. “Chất lượng đào tạo hiện nay chủ yếu theo số lượng, nó liên quan đến doanh thu, thu nhập của các đơn vị đào tạo nên sản phẩm đầu ra không đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng”, ông Tuấn nêu thực trạng và đề nghị “đây là những vấn đề chúng ta cần phải xem lại”.

Không sử dụng biện pháp kiểm soát giá mang tính hành chính

Cũng trong ngày 7/10, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng đã tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 2 thẩm tra Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2016 và phương hướng, nhiệm vụ Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2017; cho ý kiến về Kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016-2020. 

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ: Với một Chính phủ kiến tạo, hành động, phục vụ, trong sạch và liêm chính, những tháng qua, nền kinh tế nước ta đã tiếp tục đà phục hồi, tăng trưởng, quý sau cao hơn quý trước. Tính chung 9 tháng năm 2016, GDP ước tăng 5,93%; kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm. Các nhiệm vụ trọng tâm của tái cơ cấu nền kinh tế là tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu các ngân hàng thương mại thu được nhiều kết quả tích cực…

Đặc biệt, Chính phủ đã kịp thời thực hiện các chính sách hỗ trợ, giải quyết những khó khăn cho người dân tại các vùng bị thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn, 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng do sự cố môi trường biển…

Cơ bản nhất trí với Báo cáo của Chính phủ, nhưng các ý kiến cũng cho rằng, Báo cáo chưa nêu bật một số vấn đề bức xúc của xã hội được dư luận quan tâm hiện nay như: ô nhiễm môi trường; an toàn thực phẩm; phá rừng; cải cách thủ tục hành chính; xâm nhập mặn; xử lý nợ xấu và tái cơ cấu ngân hàng…

Về giải pháp phát triển kinh tế -xã hội năm tới, đại biểu Lê Minh Chuẩn (Đoàn Quảng Ninh) đề nghị đẩy mạnh tiến độ thị trường hóa giá các loại hàng hóa, dịch vụ công như y tế, giáo dục và các mặt hàng thiết yếu như điện, nước…Không sử dụng các biện pháp kiểm soát giá mang tính hành chính, dẫn tới “méo mó” thị trường, gia tăng thâm hụt ngân sách và giảm hiệu quả điều hành của các công cụ là chính sách tiền tệ, tài khóa.

Đặc biệt, phải thận trọng với tăng trưởng của thị trường bất động sản, dự trù phương án ngăn chặn sự hình thành bong bóng bất động sản mang tính chu kỳ. Nhiều đại biểu cũng lưu ý, Chính phủ nên chọn một số nhiệm vụ ưu tiên thực hiện trong năm 2017 cũng như trong giai đoạn 2016 - 2020. Chọn ít nhiệm vụ ưu tiên, song sẽ thực hiện tập trung và có quyết tâm cao để hiện thực hóa mục tiêu đã đề ra. 

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị các thành viên Ủy ban Kinh tế cần tập trung xem xét, đánh giá, phân tích kỹ báo cáo của Chính phủ. Dự kiến, tại Kỳ họp tới, Quốc hội sẽ dành khoảng 2 ngày để thảo luận về kinh tế - xã hội và tái cơ cấu nền kinh tế (tăng một ngày so với thông lệ các kỳ họp trước); đồng thời tăng tính thảo luận, tranh luận về những vấn đề còn ý kiến khác nhau, tìm ra giải pháp, tạo sự đồng thuận cao trước khi đưa vào Nghị quyết của Quốc hội. 

Đọc thêm

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân lên đường thăm chính thức Ba Lan, Czech và tham dự WEF tại Thụy Sĩ

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân lên đường thăm chính thức Ba Lan, Czech và tham dự WEF tại Thụy Sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Chiều 15/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân Lê Thị Bích Trân và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Thủ đô Hà Nội, lên đường thăm chính thức thức Cộng hòa Ba Lan, Cộng hòa Czech, tham dự Hội nghị thường niên lần thứ 55 Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Davos, Thụy Sĩ và làm việc song phương tại Thụy Sĩ.

Để sớm đưa Nghị quyết 57-NQ/TW vào cuộc sống

Để sớm đưa Nghị quyết 57-NQ/TW vào cuộc sống
(PLVN) -  Để đất nước có thể vươn mình như kỳ vọng, nhiều vấn đề lớn đang được đặt ra cần giải quyết, trong đó có khoa học công nghệ (KHCN). Chính vì thế, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị có Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số quốc gia.

Thủ tướng: Hà Nội, Đồng bằng sông Hồng cần đột phá tăng trưởng 2 con số và cấp bách xử lý ô nhiễm

Thủ tướng: Hà Nội, Đồng bằng sông Hồng cần đột phá tăng trưởng 2 con số và cấp bách xử lý ô nhiễm
Sáng 14/1, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị lần thứ 5 Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng và công bố Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

Chủ tịch nước Lương Cường thăm, chúc tết các lực lượng vũ trang tại Phú Quốc

Chủ tịch nước Lương Cường thăm, chúc tết các lực lượng vũ trang tại Phú Quốc
Trong không khí cả nước chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ, chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2025), sáng 14/1, Chủ tịch nước Lương Cường và đoàn công tác Trung ương đã tới thăm và chúc Tết các đơn vị lực lượng vũ trang đứng chân trên địa bàn thành phố Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Bảo đảm nguyên tắc không bỏ chức năng, nhiệm vụ của các ngành

Quang cảnh Phiên họp lần thứ 10 Ban Chỉ đạo tinh gọn bộ máy của Chính phủ. (Ảnh: VGP)
(PLVN) -  Chiều 13/1, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” (Nghị quyết 18-NQ/TW) của Chính phủ chủ trì Phiên họp lần thứ 10 của Ban Chỉ đạo.

Hoàn thiện phương án sắp xếp của Bộ, ngành, địa phương

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. (Ảnh: VOV)
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW vừa đề nghị các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ hoàn thiện phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Bộ, ngành.

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm và làm việc với tỉnh Bắc Ninh

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm và làm việc với tỉnh Bắc Ninh
Chiều 13/1, tại Bắc Ninh, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã thăm và làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh, đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa XX; kết quả thực hiện Nghị quyết 18 về việc sắp xếp, tinh giản tổ chức bộ máy tinh gọn đảm bảo hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và hoàn thiện các tiêu chí của đô thị loại I, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương; phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian tới.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Nghị quyết 57 sẽ tạo bước đột phá, góp phần phát triển KT-XH và đảm bảo quốc phòng, an ninh

Tổng Bí thư Tô Lâm: Nghị quyết 57 sẽ tạo bước đột phá, góp phần phát triển KT-XH và đảm bảo quốc phòng, an ninh
Sáng 13/1, tại Thủ đô Hà Nội, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia kết hợp trực tuyến đến 15.345 điểm cầu trên cả nước và truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam.