Kỷ luật trong nhà trường: 'Kẹt' giữa giáo viên và phụ huynh?

Kỷ luật hà khắc hay không vẫn phải từ yêu thương  (Ảnh minh họa).
Kỷ luật hà khắc hay không vẫn phải từ yêu thương (Ảnh minh họa).
(PLO) - Những ngày qua, sau khi bị “tố” hà khắc, Trường Lương Thế Vinh (Hà Nội) đã công bố bản nội quy có nhiều điều gây tranh cãi như học sinh đi học muộn quá 5 phút không được vào lớp, bị phạt lao động công ích; cấm gửi xe ngoài trường, quên quẹt thẻ 3 lần bị hạ hạnh kiểm; nhiều cấm đoán sử dụng FB…Trả lời báo chí, đại diện Trường Lương Thế Vinh cho rằng, họ không sai, không hà khắc và không thay đổi…

Có thật thiếu tình người?

Trường THPT dân lập Lương Thế Vinh do PGS Văn Như Cương sáng lập vốn là nơi đào tạo nhiều thế hệ học sinh giỏi cũng như là ngôi trường có tiếng về tính kỷ luật cao. Trong trường, thầy Cương cho treo khẩu hiệu: “Tiên học lễ, hậu học văn”, đồng thời đưa ra nhiều quy định khá nghiêm cho học sinh.

Cách đây ít năm, khi trào lưu chơi facebook nở rộ, trong đó không thể không có học sinh, Trường Lương Thế Vinh đã ra nội quy gồm 4 điều cấm kỵ liên quan. Cụ thể, không được nói tục, chửi bậy; Không dùng facebook để nói xấu bất cứ ai; Chỉ like status khi đã đọc kỹ nội dung; Tuyệt đối không được để bạn bè hiểu lầm khi đọc status... Hay như, học sinh đến trường phải tắt điện thoại, không mang theo máy nghe nhạc, không la cà quán hàng, tuyệt đối không vào quán chơi điện tử trước và sau giờ học, không nhuộm tóc thời trang…

Mới đây, một phụ huynh học sinh viết tâm thư “tố” giáo viên chủ nhiệm của trường kỷ luật “hà khắc, thiếu tình người”. Theo phụ huynh này, chỉ cần học sinh đi muộn 5 phút là “chết với cô”; bản kiểm điểm nhiều như bươm bướm… khiến học sinh, phụ huynh căng thẳng, lo sợ. Thầy Văn Như Cương cho biết, trong bối cảnh đó, trường vừa ký bản nội quy phổ biến lại để nhắc nhở học sinh.

Theo thầy Cương, nội quy trường đưa ra không hề hà khắc mà là nghiêm minh để rèn giũa học sinh nhưng cũng rất bao dung. Thầy ví dụ, quy định học sinh đi học không quẹt thẻ quá 3 buổi/ kỳ sẽ bị hạ một bậc hạnh kiểm của kỳ đó nghe có vẻ rất rắn nhưng trên thực tế 3-4 năm nay không có một học sinh nào bị hạ hạnh kiểm. “Quy định cứng để răn đe học sinh. Học sinh không quẹt thẻ nghĩa là em trốn học, bỏ học và giáo viên có trách nhiệm phải báo cho phụ huynh được biết. Còn học sinh không quẹt thẻ vì quên thẻ thì phải báo cáo lý do và không bị xử lý gì cả”.

Theo thầy Cương, nhiều gia đình hiện nay quá chiều chuộng con, không cho con động tay, động chân vào bất cứ việc gì nên khi biết con phải viết bản kiểm điểm, phải nhổ cỏ, quét sân là xót xa. Còn nhà trường có quan điểm, học trò mắc lỗi phải lao động công ích là để trẻ biết giá trị của lao động và ghi nhớ để không mắc lỗi lần sau.

Thực tế, nhiều phụ huynh cũng mong muốn cho con vào trường không chỉ bởi kiến thức mà còn những bài học, sự rèn luyện nghiêm khắc về đạo đức. Nguyễn Thành Vinh, một cựu học sinh Trường THPT Lương Thế Vinh chia sẻ: “Nhiều người cho rằng, kỷ luật là cái gì đó ghê gớm nhưng chính nhờ kỷ luật học sinh mới vào nền nếp. Khi vi phạm lỗi như ngủ gật, muộn giờ bị thầy cô phạt có thể sẽ ấm ức đôi chút nhưng sau này trưởng thành hơn lại thấy nhờ đó mà bản thân phải cố gắng hơn, nghiêm túc hơn. Điều này rất tốt cho việc tạo thói quen về sau”.

Kỉ luật “thép” hay không thì vẫn phải từ trái tim

Trước những ồn ào xung quanh câu chuyện này, TS Toán Chu Cẩm Thơ - ĐH Sư phạm Hà Nội chia sẻ những kỉ niệm của cô trên trang cá nhân: “Kỳ thực tập đầu tiên, tôi trở về trường cũ. Đón chúng tôi trong giờ chào cờ, 5 học sinh lớp tôi dự kiến chủ nhiệm bị đuổi học. Lớp của tôi, nào là đánh nhau, nào là trêu cô giáo,... còn học dốt thì đương nhiên (lớp hạng C, coi như bét trường). Các bạn trong nhóm rất sợ. Tôi thì chỉ lo: Tôi sẽ dạy ai đây? Tôi đến nhà các học sinh ấy. Còn nhớ, một em ở ngã ba đầu làng L-Y, nhà em là một quán sửa xe. Nghe thấy tôi đến, em chặn ở cửa bảo: “Cấm cô nói em bị đuổi đấy. Cô mà bảo, em sẽ xử cô. Bố em sẽ đánh chết em đấy”.

Thực ra thì bố bạn ấy làm gì coi tôi là cô giáo. May rằng cái kiểu của tôi rất già dặn, lại tưng tửng, cứ ngồi tán chuyện đủ kiểu, khiến cả lũ học trò cũng xúm vào. Lại có mấy bác nhận ra (chắc là do tôi học cùng khóa con các bác) nên cũng dừng vào nói chuyện. Cậu bé thì phục tôi sát đất. Em bảo, chưa thấy bố em nói chuyện kiểu thế bao giờ.

Tôi lại đến thăm một em khác. Em ấy chỉ thích trêu ghẹo cô giáo và các bạn nữ. Suốt ngày hát mấy bài của Ưng Hoàng Phúc. Khi tôi đến, hóa ra nhà em ở bãi xa làng. Mẹ em tần tảo. Chẳng biết là em bị đuổi học. Cậu học trò trông có vẻ “trơ tráo” thế mà biết vẽ và có máu anh hùng. Cậu ấy đẩy xe cho cô giáo lên dốc, giúp người khác bê vác... có vẻ rất chăm chỉ. Bạn ấy bảo, em làm việc gì cũng được, sau này vợ em phải thật xinh, thật sướng. Miễn là em không phải giải toán. Lúc các em trốn học, trèo vào tường, lại gặp tôi đứng ở ngay chân cột điện (cạnh nhà vệ sinh nam). Chúng ngạc nhiên hỏi: “Sao cô biết đứng ở đây? Tôi bảo: “Cô mày ngày xưa hay trèo ra từ chỗ này đấy!!!”

Tôi đã bảo lãnh cho mấy học sinh ấy trở lại lớp học. Cam đoan rằng không ai phá phách nữa. Để chơi được với mấy bạn này, tôi còn nhờ bạn học dạy chơi Đế chế, tập hát nhạc Ưng Hoàng Phúc,... Tôi cho chúng đổi việc tốt lấy điểm toán. Kiểu như không giật tóc bạn nào trong ngày thì được một lời khen. Không xé vở thì cũng được khen, được làm trợ giảng cho cô... cả 4 tuần thực tập, không bạn nào bị đuổi. Lớp tăng cả 20 bậc xếp hạng. Sau này, mẹ tôi kể, phụ huynh của lớp ấy đi bán nấm ở chợ làng tôi, gặp mẹ tôi cứ nhất định biếu mẹ tôi một túi nấm! Tôi không bao giờ quên lớp học ấy. Một điểm 5 toán cũng là kỳ tích. Cũng giống như tôi, thấy tất cả các học sinh đều có thể lập ra kỳ tích của mình. Đuổi học, đó là sự thất bại và bất lực của giáo dục”.

Còn thầy Nguyễn Minh Nhật (74 tuổi, nguyên giáo viên Trường Pétrus Ký, nay là THPT Lê Hồng Phong, TP HCM) bày tỏ quan niệm không có kỷ luật “thép”, học sinh sẽ không trưởng thành trong giai đoạn định hình nhân cách. Mỗi thời sẽ có những nội quy, kỷ luật riêng sao cho phù hợp với bối cảnh thực tế. Những hình phạt của Trường Lương Thế Vinh với học sinh vi phạm là “phù hợp, vừa đủ để răn đe, không phạm vào danh dự, nhân phẩm của học sinh”.

Nhớ lại thời học phổ thông, thầy Nhật từng bị thầy giáo đánh đòn, bắt đứng ở góc lớp mỗi khi lười học hay vi phạm nội quy. Sau mỗi lần bị phạt, ông nhận ra thầy giáo không phải ghét bỏ mình mà đang rất thương trò, trò vì sợ cũng không dám tái phạm. Lúc đi dạy, ông gặp nhiều học sinh nghịch ngợm hoặc ỷ lại gia đình, đặc biệt là em có cha mẹ làm “ông to, bà lớn”, thiếu tôn trọng bạn bè và những người xung quanh.

“Nếu không có kỷ luật nghiêm khắc và áp dụng chung cho học sinh, sẽ không tạo ra trật tự kỷ cương, bình đẳng trong trường học”. Hơn nữa, hiện nay, khi học sinh bị phân tâm bởi tiện nghi cuộc sống thì việc siết chặt kỷ luật trong nhà trường càng phải chặt chẽ. Nếu buông lỏng kỷ luật, học sinh dù có học giỏi đến mấy cũng không trở thành công dân tốt, đồng thời khẳng định bản thân thầy khi răn đe, nghiêm khắc với học sinh phải xuất phát từ tấm lòng chân thành, thương yêu trò.

Đồng quan điểm, thầy Nguyễn Đình Độ, Phó hiệu trưởng Trường THPT Thành Nhân (TP HCM) cũng cho rằng, song song với việc giám sát thực hiện nội quy nhà trường, thầy cô cần khơi gợi ý thức tự giác, lòng tự trọng để học sinh cảm thấy cần thiết phải ép mình trong khuôn khổ, để trưởng thành.

Hơn lúc nào hết, lứa tuổi 15-16 ở bậc THPT, khi cái tôi của học sinh được định hình, sự biến đổi tâm lý rõ rệt thì nhà trường cần khéo léo trong việc đặt ra nội quy. Về lựa chọn hình phạt, theo thầy Độ cần thiết nhưng phải phù hợp, mang tính giáo dục. Điều quan trọng hơn cả hình phạt là sự thấu đáo, bao dung của thầy với trò. Học sinh hiểu thầy cô nghiêm khắc cũng chỉ mong mình trưởng thành, giỏi giang hơn thì các em mới tự giác tuân thủ và nhớ lời dạy lâu hơn, thầy giáo chia sẻ.

Có thể nói, dạy học không chỉ là một công việc mà còn là một nghệ thuật và mọi kỉ luật hay khuyến khích, với người thầy, hơn bao giờ hết đều chỉ có thể từ trái tim, mới đi thẳng tới trái tim… 

TS. Nguyễn Tùng Lâm - Hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng - Chủ tịch Hội Tâm lý Giáo dục Hà Nội:

Số đông nhà giáo mắc bệnh nghề nghiệp: chạy theo lý thuyết kinh điển, bám vào tri thức có sẵn trong sách giáo khoa (mặc dù nó đã lạc hậu cả về khoa học lẫn thực tiễn) không gắn với thực tiễn đời sống, luôn cho mình là đúng, coi thường những đóng góp của đồng nghiệp, khó chịu với những thắc mắc của học sinh. Luôn nói nhiều, không chịu lắng nghe, luôn đổ lỗi cho học sinh, cho cha mẹ học sinh và nhà trường, đồng nghiệp, còn bản thân luôn cho là hoàn hảo.

Nghề dạy học muốn thành công phải nắm được tâm, sinh lý đối tượng mình dạy, mình giáo dục nhưng đa phần số đông giáo viên ít quan tâm, ít làm được điều này. Lao động của thầy giáo không chỉ là trí tuệ mà là lao động bằng chính nhân cách, bằng sự yêu thương, nhạy cảm của họ với con người. Không phải ai cũng trở thành nhà sư phạm được. Cơ sở giáo dục đào tạo cũng phải chủ động thay đổi nhận thức. Chủ động sáng tạo thực hiện tốt các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục ở mỗi nhà trường theo đúng quy luật kinh tế thị trường. Theo đó, mỗi nhà trường phải là một “thương hiệu”; học sinh luôn là “khách hàng”, là “thượng đế” được tôn trọng, được lắng nghe.

Anh Nguyễn Quốc Vương, nghiên cứu sinh lịch sử giáo dục tại Trường ĐH Kanazawa, Nhật Bản:

Khi người thầy còn nhầm lẫn “quyền lực” với “quyền uy” sẽ tạo ra nhiều hệ luỵ. Giáo dục quyền lực là giáo dục bằng nỗi sợ, làm cho các em sợ để tuân theo chứ không phải là làm cho các em cảm thấy thuyết phục. Nhược điểm của giáo dục quyền lực là khi học sinh ra khỏi trường hoặc thoát khỏi sự kiềm toả của giáo viên thì những cái ức chế trong trường bị bùng vỡ, như hiện tượng chửi tục, chửi bậy hoặc đánh nhau bên ngoài. Hiện tượng này giống như kiểu khi ta bóp túi bóng nước thì chỗ này nó lõm vào nhưng chỗ khác lại lòi ra.

Đọc thêm

Góp ý cho Kỳ tuyển sinh Đại học, cao đẳng năm 2025: Nên loại bỏ các phương thức tuyển sinh không bảo đảm chất lượng đầu vào

Tuyển sinh năm 2025 có nhiều thay đổi theo CTGDPT 2018. (Ảnh minh họa: PV)
(PLVN) - Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) Việt Nam vừa có kiến nghị gửi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) về giải pháp bảo đảm tính đồng bộ giữa nội dung Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (CTGDPT 2018), việc triển khai thực hiện chương trình, tổ chức thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH từ năm 2025.

Nâng cao hiểu biết pháp luật trong học sinh, sinh viên

Việc một bộ phận học sinh, sinh viên thiếu hiểu biết về pháp luật là một thực trạng đáng báo động. (Ảnh: BD)
(PLVN) - Thời đại công nghệ phát triển, giới trẻ có cơ hội tiếp cận nhiều thông tin nhưng cũng đối mặt với những hệ lụy, nhất là khi không được trang bị nền tảng kiến thức pháp luật. Một số bạn trẻ hiện nay “vô tư” thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật gây ra hậu quả nghiêm trọng chỉ vì thiếu hiểu biết pháp luật.

Ngăn ngừa thuốc lá mới xâm nhập học đường

Ảnh minh họa: Sở GD&ĐT Hà Nội
(PLVN) - Trước tình trạng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng diễn biến phức tạp, gia tăng nhanh ở giới trẻ, nhiều trường học tại các tỉnh/thành đã tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao ý thức cho học sinh về tác hại của thuốc lá mới, góp phần đẩy lùi mối lo này ra khỏi trường học.

20 năm kiến tạo tri thức của Trường Đại học Thành Đô

20 năm kiến tạo tri thức của Trường Đại học Thành Đô
(PLVN) -  Ngày 30/11/2024 đánh dấu cột mốc vàng son trong lịch sử của Trường Đại học Thành Đô – hai thập kỷ nỗ lực không ngừng để kiến tạo một môi trường giáo dục chuẩn mực, kiên định với sứ mệnh kiến tạo không gian tích hợp WILL, gắn kết hài hòa giữa học tập, nghiên cứu, giảng dạy, thực hành, hướng nghiệp và trải nghiệm cuộc sống. Lễ kỷ niệm có sự tham dự của đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trung tâm và cơ sở giáo dục, các doanh nghiệp đối tác, bệnh viện, nhà trường, báo chí…

Thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam

PGS.TS. Trần Việt Dũng – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP.HCM phát biểu tại Hội thảo.
(PLVN) - Sáng ngày 30/11/2024, tại Trường Đại học Luật TP.HCM đã diễn ra hội thảo khoa học với chủ đề “Chính sách pháp luật thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam – Kinh nghiệm và thực tiễn”. Đây là sự kiện do Nhóm đề tài cấp Bộ tổ chức, thu hút sự tham gia của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp trong lĩnh vực pháp luật, lao động và môi trường.

Dự thảo Quy chế tuyển sinh đại học 2025: Tăng trách nhiệm của các cơ sở đào tạo trong công tác tuyển sinh

Thay đổi dự thảo quy chế tuyển sinh đại học 2025, bảo đảm công bằng cho thí sinh. (Ảnh minh họa: ĐHQGHN)
(PLVN) - Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa công bố dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh đại học 2025. Theo đó, Bộ GD&ĐT đề xuất, các điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp môn sử dụng để xét tuyển phải được quy đổi tương đương về một thang điểm chung, thống nhất.

Bộ Công an thông tin về đề thi đánh giá năm 2025

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bộ Công an cho biết, trong năm 2025, đơn vị sẽ hướng dẫn các cơ sở đào tạo trong ngành bám sát chương trình giáo dục phổ thông và thực hiện theo đúng các quy định trong tuyển sinh đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Trường Đại học Luật TP HCM đoạt giải nhất cuộc thi Phiên tòa giả định - VMoot 2024

Ban tổ chức trao giải nhất cho đội TSUNAMI đến từ Trường Đại học Luật TP HCM.
(PLVN) - Ngày 25/11/2024, tại Trường Đại học Luật TP HCM diễn ra vòng Chung kết và Lễ trao giải cuộc thi Phiên tòa giả định - VMoot cấp Quốc gia năm 2024, đánh dấu mùa thứ VIII thành công của sân chơi học thuật này. Sự tranh tài của hai đội xuất sắc nhất thu hút sự quan tâm lớn từ giới chuyên môn và các sinh viên ngành luật trong cả nước.

Lấy ý kiến sửa quy chế tuyển sinh đại học

Ảnh minh hoạ
(PLVN) - Bộ GD&ĐT lấy ý kiến Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non ban hành kèm Thông tư số 08 ngày 6/6/2022 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.

Ngành giáo dục việt nam: Mang tinh thần của một dân tộc, càng áp lực càng nỗ lực

Thủ tướng Phạm Minh Chính trò chuyện, động viên các thầy cô giáo. (Ảnh: MOET)
(PLVN) - Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hướng tới kỷ nguyên mới, kỷ nguyên xây dựng đất nước giàu mạnh và thịnh vượng thì giáo dục tiếp tục là quốc sách hàng đầu. Sự nghiệp giáo dục nước nhà phải quyết liệt đổi mới căn bản và toàn diện hơn nữa, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, để giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến của khu vực châu Á vào năm 2030 và đạt trình độ tiên tiến của thế giới vào năm 2045.