1 quả trứng giá 2.000 đồng đi 65km lên giá 4.500 đồng
Tại một hội thảo mới đây về chỉ số giá, ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội nêu lên một ví dụ: 1 quả trứng gà ở Vĩnh Phúc chỉ 2.000 đồng/quả, 20.000 đồng/chục, nhưng sau khi đi 1 đoạn đường 65km thì giá bán lẻ tại các siêu thị khoảng 43.000 – 47.000 đồng/chục.
“Điều vô lý này vẫn tồn tại nhiều năm nay chưa được giải quyết, bởi một quả trứng chịu 14 loại phí và một quả trứng đã qua 2 - 3 tay nhà buôn, trên thị trường, các hàng hóa khác cũng bị tình trạng tương tự...”- ông Phú phát biểu.
Tình trạng hàng hóa bị ép giá, ép cấp vẫn lại xảy ra với nhiều mặt hàng khác trong năm: tại Đồng Tháp, chanh quả bán tại gốc được có 200- 300 đồng/quả, nhưng khi đó bán ở Hà Nội và một số tỉnh khác là 20.000 - 30.000 đồng/kg, gấp khoảng 100 lần so với giá gốc. Dừa Bến Tre bị ép giá để đến khi bán lẻ tăng đến 2-4 lần giá thương lái mua của bà con tại vườn. Câu chuyện củ đậu đổ đi cho bò ăn ở một số tỉnh, thành như Bình Phước chắc chắn vẫn còn tiếp diễn nếu không có những giải pháp hiệu quả.
Mới đây nhất, một số đơn vị đứng ra “giải cứu” gừng cho bà con dân tốc, gừng mua tận gốc chỉ có giá 7.000 đồng/kg, về Hà Nội thêm chi phí vận chuyển, giá “giải cứu” chỉ có 9.000- 10.000 đồng/kg. Trong khi ngoài chợ, giá gừng vẫn được hét giá 25.000 – 30.000 đồng/kg.
Giá lợn hơi đã xuống đáy 24.000- 30.000 đồng/kg, thậm chí có nơi tư thương ép giá xuống 20.000 đồng/kg nhưng người tiêu dùng ở thành phố vẫn phải mua với giá 80.000- 90.000 đồng, thậm chí 100.000 đồng/kg tùy loại. Khi thắc mắc thì người bán tỉnh bơ: “Ở đây không có giá đấy nhé, muốn rẻ vào tận chuồng mà mua!”.
Bình ổn giá, tiểu thương vẫn giữ vai trò chi phối
Giá cả như càng nóng hơn mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Tết năm nay, nhiều địa phương đã công bố đã chuẩn bị sẵn sàng hàng chục nghìn tỷ hàng hóa phục vụ Tết như Hà Nội 23.500 tỷ, TP HCM 17.000 tỷ...
Theo Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội Vũ Vinh Phú, việc cam kết không tăng giá và đảm bảo chất lượng hàng hóa kinh doanh trên thị trường là 2 điều mà người tiêu dùng quan tâm nhất.
Dẫn bài học phục vụ Tết Bính Thân 2016, khi đó Hà Nội công bố có 32.000 tấn rau tham gia thị trường nhưng đến Tết thì giá rau, cà chua tăng 3-4 lần nhưng chưa thấy ai chịu trách nhiệm.
“Có lực lượng hàng hóa lớn nhưng điều quan trọng là hàng hóa đó là của ai? Ai quyết định giá bán quỹ hàng hóa đó trên thị trường? Thực chất ngành Công Thương một số tỉnh, thành phố chỉ nắm được quỹ hàng hóa bình ổn khoảng 30% lực lượng, còn lại 70% là lực lượng tiểu thương chưa được tổ chức chặt chẽ, lại là đối tượng nắm quỹ hàng hóa lớn nhất để phục vụ thị trường.
Cho nên từ “ông Công, ông Táo” 23 Tết đến 29 Tết, năm nào cũng vậy, một số mặt hàng đầu như gà ta, giò không lạnh, thủy hải sản cao cấp, rau quả cao cấp thì những mặt hàng đó do các siêu thị và các công ty nhà nước có số lượng ít, hoặc không có, lúc đó tiểu thương sẽ quyết định giá bán trên thị trường chung, mức tăng giá thường từ 20-30% so với trước “ông Công, ông Táo”. Bài học về điều hành giá cả thị trường Tết luôn mang tính thời sự ở các thời điểm phục vụ nhạy cảm...”- vị chuyên gia này lưu ý.
Về hệ thống phân phối quốc gia, ông Phú cho rằng nếu giảm bớt các chi phí kinh doanh, giảm bớt một vài khâu trung gian vô lý thì giá cả những mặt hàng thiết yếu như lương thực thực phẩm sẽ đến tay người dân, sẽ giảm được 5% - 10%.
“Điều quan trọng là các DN bán lẻ phải nhận thức được là hiện nay họ đã hưởng lợi nhuận kinh doanh quá mức mà họ được hưởng. Cần đảm bảo lợi nhuận hợp lý trước hết cho khâu sản xuất, đó là cái gốc phát triển bền vững của xã hội. Tiến tới từng bước Quốc hội có phải luật hóa việc phân phối lợi nhuận giữa các khâu của quá trình sản xuất và phân phối tiêu dùng ở Việt Nam cũng như cách mà nước Thái Lan đã áp dụng...”- Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội đề xuất.
Về thuế VAT tiêu dùng, theo Chủ tịch Hội siêu thị Hà Nội, 1kg thịt lợn hiện nay bán ở các siêu thị và các công ty có áp dụng thuế VAT, người tiêu dùng phải chịu thêm 10.000 đồng, các loại hàng hóa khác cũng tương tự, phải chịu một mức thuế khá cao là từ 5% - 10%.
“Tôi kiến nghị trong điều kiện sức mua còn yếu, giá cả đang đứng ở mức cao vô lý trên thị trường, Quốc hội nên xem xét sớm tạm thời điều chỉnh mức thuế VAT hiện nay, 2 loại 5% và 10% xuống 4% và 7% tùy theo nhóm hàng cụ thể để kích thích sức mua và phát triển sản xuất mạnh mẽ hơn..”- ông Phú đề nghị.
