Đốt vì không có người mua
Đứng nhìn ruộng mía nhà mình cháy đen, ông Mai Thanh Hiền (ngụ xã Ealy, huyện Sông Hinh) cho biết, gia đình ông vừa phải đốt bỏ hơn 1ha mía đang kỳ thu hoạch, vì không ai mua, ước tính thiệt hại hàng chục triệu đồng.
“Nhà tôi trồng được 2ha mía, cách đây 1 tuần, tôi thuê người thu hoạch mía để xuất bán. Thế nhưng Cty Mía đường Tuy Hòa chỉ mua vài xe, rồi nói trục trặc máy móc nên không mua ép nữa; mía tôi chặt xong phải chất đống dài ngày, khô như củi. Mía đã khô mà có chở đi bán trong lúc giảm giá này thì chỉ có lỗ thêm tiền xe. Bất đắc dĩ tôi cho đốt để dọn dẹp đất, rồi tính trồng thứ khác”, ông Hiền chua chát nói.
Cạnh ruộng mía nhà ông Hiền là ruộng mía của ông Nguyễn Tèo cũng bỏ không thu hoạch vì không có người mua. “Nông dân chúng tôi bây giờ làm cả năm chỉ trông chờ vào mía. Đến mùa thu hoạch mà chậm thế này thì khó khăn chồng chất. Chúng tôi phải đành bỏ mía vì nếu thu hoạch sẽ bị lỗ do chi phí thu hoạch tăng quá cao”, ông Tèo than thở.
Theo ông Tèo, giá nhân công thu hoạch mía là 300.000 đồng/ngày (năm 2017 chỉ hơn 200.000), giá xe trung chuyển mía cũng tăng lên 70.000 đồng (năm 2017 giá chỉ 40.000 đồng)…
Hơn 5ha mía vào kỳ thu hoạch của ông Nguyễn Thanh Lưu (ngụ xã Ealy) cũng chung tình trạng tương tự như những nông dân ở đây. Biết giá mía giảm, ông đã chạy vạy chào hàng khắp nơi nhưng chỉ bán được vài xe, còn lại cũng đang chết khô dần.
“Mía rớt giá chạm đáy, Cty Mía đường Tuy Hòa thì nói bị trục trặc kỹ thuật nên nhập mua nhỏ giọt. Bí đầu ra, nhắm không có ăn nên tư thương cũng quay lưng chúng tôi. Bây giờ chỉ biết khóc ròng”, ông Lưu than thở.
 |
| Nhiều diện tích mía ở xã Ealy đã thu hoạch nhưng đành phơi nắng |
Bà Nguyễn Thị Mậu (một tư thương thu mua mía ở Sông Hinh) cho biết: “Các Cty mía đường trên địa bàn tỉnh không chịu mua thì chúng tôi thu gom rồi biết bán cho ai. Mình làm ăn lâu dài với bà con nông dân nên khi nhìn giá mía rớt thê thảm, họ bỏ mía chết khô trên ruộng, tôi cũng thấy xót, nhưng biết làm sao được. Tư thương chúng tôi thì không có cách nào giúp họ được”.
Ông Võ Tấn Bảy - Chủ tịch Hội nông dân xã Ealy, cho biết: “Giá mía hiện tại chỉ còn 10 triệu đồng/ha, trong khi cùng kỳ năm trước là 60 triệu đồng/ha. Bà con nông dân mong muốn được các Cty sớm thu mua mía vì sợ mía khô, cháy. Các Cty thì nói mía còn nhiều nên chậm thu mua. Vốn liếng bà con dồn hết đầu tư vào cây mía. Vì vậy, bà con bắt buộc phải bán mía với giá rẻ để thu hồi vốn và tái đầu tư”.
Doanh nghiệp hứa sẽ thu mua
Theo ông Nguyễn Minh Gia Nho - Chủ tịch UBND xã Ealy, giá mía cây đang rớt quá thê thảm. Các Cty thu mua thì nói bị trục trặc kỹ thuật, chỉ ưu tiên mua mía trên diện tích đã đầu tư vốn. Nông dân trồng mía tại địa phương đang hết sức bức bí đầu ra.
Trao đổi với chúng tôi, ông Subbaiah - Tổng giám đốc Cty TNHH Công nghiệp KCP Việt Nam (đóng tại huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên), cho biết: “Chúng tôi sẽ cố gắng mua mía với giá có lợi cho nông dân. Tuy nhiên, rất mong bà con nông dân bình tĩnh chia sẻ với chúng tôi trong lúc thị trường khó khăn. Việc hợp đồng giữa nông dân và Cty là để đảm bảo bao tiêu sản phẩm, giảm thiểu những khó khăn khi thị trường bất ổn. Một số nhà máy tỉnh khác chỉ vào Phú Yên mua mía sản xuất khi có lãi. Riêng chúng tôi cam kết cộng đồng, chia sẻ trách nhiệm với nông dân trên địa bàn chúng tôi đứng chân”.
Tương tự, ông Đặng Việt Anh - Tổng Giám đốc Cty Mía đường Tuy Hòa (đóng tại TP.Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên) cũng cam kết sẽ mua hết mía của bà con nông dân. Ông cho rằng, thời gian qua, Cty liên tục gặp sự cố máy móc nên giảm năng suất, chậm tiêu thụ mía của nông dân trong vùng nguyên liệu.
“Để giải quyết khó khăn với bà con, chúng tôi sẽ mua trước cho các hộ đã có hợp đồng với Cty, tiếp đó là các diện tích còn lại. Chúng tôi cũng đề nghị Chính phủ cần có chính sách bảo vệ ngành đường trong nước trước việc lượng đường nhập khẩu quá lớn. Bên cạnh đó là vấn nạn đường nhập lậu, nhập tràn lan các loại chất tạo ngọt đang làm khó ngành mía đường trong nước”, ông Anh nói.
Theo ông Trần Hữu Thế - Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, người trồng mía ở Phú Yên bị ảnh hưởng nặng nề do bão 12 vào cuối năm trước. Giá vật tư, công lao động, vận tải đều tăng cao trong khi giá mía xuống thấp nhất từ trước đến nay. Hiện tại, chính quyền đang có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất đường và nông dân trồng mía vượt qua giai đoạn khó khăn này.
“Với tinh thần chia sẻ trách nhiệm, chúng tôi đề nghị các Cty sản xuất đường phải quan tâm mua hết mía cho nông dân trong vùng nguyên liệu. Hợp đồng bao tiêu sản phẩm chỉ là một vấn đề, điều quan trọng hơn là thực hiện hết trách nhiệm đã cam kết với nông dân. Doanh nghiệp phải chung sống lâu dài, chia sẻ lợi ích với người nông dân. Không để tình trạng nông dân phải để mía khô do bế tắc đầu ra. Vấn đề còn lại là các cơ quan chuyên môn phải đẩy nhanh các chương trình thâm canh, cơ giới hóa để hạ giá thành sản xuất mía. Các Cty phải đầu tư tạo thêm chuỗi sản phẩm sau đường để nâng cao giá trị gia tăng của ngành mía đường”, ông Thế cho biết.
