Doanh nghiệp Việt trong Phòng vệ thương mại: Vì sao luôn bị “nốc ao”?

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
(PLO) - Cuộc cạnh tranh thương mại toàn cầu như một cuộc đấu trên võ đài và doanh nghiệp Việt Nam đang lép vế hoàn toàn trong các vụ kiện phòng vệ thương mại với 46 lần bị “nốc ao”, trong khi chỉ 2 lần hạ được đối thủ.
TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) ví von như vậy tại Hội thảo “Điều gì cản trở doanh nghiệp Việt Nam sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại (PVTM) để tự bảo vệ trước hàng hóa nước ngoài” diễn ra hôm qua (14/10).
Bị hạ “đo ván”
Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn về PVTM (VCCI), các vụ kiện PVTM được sử dụng để chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ. Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng kinh tế thế giới, nhất là vừa ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)… càng đòi hỏi các doanh phải thuần thục những công cụ này để bảo vệ môi trường kinh doanh, nền sản xuất trong nước. Tuy nhiên, thực tế thì năng lực tự vệ của cộng đồng doanh nghiệp nói chung còn yếu, cần khắc phục.
TS. Nguyễn Thị Thu Trang đưa ra những số liệu cụ thể chứng minh sự thua thiệt của doanh nghiệp Việt Nam trước các vụ kiện PVTM. Theo đó, đến nay khi hàng hóa Việt Nam tham gia thị trường thế giới đã bị tổng cộng 94 vụ kiện PVTM. Trong đó có 70 vụ kiện chống bán phá giá, 7 vụ kiện trợ cấp và 17 vụ kiện tự vệ. Trong khi đó, hàng hóa nước ngoài vào Việt Nam, mình chỉ kiện 4 vụ (1 vụ chống bán phá giá, 3 vụ tự vệ).
TS. Trang phân tích tiếp, trong 70 vụ bị kiện bán phá giá thì 36 vụ mình thua, bị áp dụng các biện pháp PVTM. Trong 7 vụ bị kiện trợ cấp thì mình thua 4 vụ, bị áp thuế. Trong 17 vụ bị kiện tự vệ, mình thua 6 vụ, bị áp thuế. Như vậy,  tổng cộng 94 lần bị kiện, mình thua 46 vụ. Trong khi đó, mình chỉ kiện doanh nghiệp nước ngoài 4 lần và chỉ thắng 2 lần. 
“Nếu ví cạnh tranh thương mại tự do toàn cầu là một sàn đấu võ thì võ sĩ Việt Nam bị ra đòn 94 lần, trong đó 46 lần bị hạ “nốc ao”; Việt Nam chỉ ra đòn được 4 lần, trong đó 2 lần “nốc ao” được đối thủ”, TS. Trang so sánh.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Trang trình bày tại hội thảo
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Trang trình bày tại hội thảo 
Nguyên nhân “bại trận” và hướng khắc phục
Tại sao doanh nghiệp Việt Nam bị thua tan tác như vậy trước các vụ kiện PVTM? Trong công trình nghiên cứu được giới thiệu tại hội thảo, TS. Trang đưa ra một số lí do liên quan đến năng lực con người, năng lực tài chính và hệ thống chính sách. 
Theo bà Trang, việc chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ không phải là cuộc chơi cá nhân mà là của tập thể. Một doanh nghiệp Việt muốn khởi kiện doanh nghiệp nước ngoài cạnh tranh không lành mạnh với hàng hóa của mình thì doanh nghiệp đó phải tập hợp được lực lượng, chiếm đủ 25% thị phần hàng hóa liên quan mới đủ điều kiện khởi kiện. Trong khi đó, theo khảo sát của nhóm nghiên cứu, đa số các doanh nghiệp khó khăn khi tập hợp lực lượng. “Điều này rất khó khăn cho doanh nghiệp nhỏ. 
Thực tế 4 vụ Việt Nam khởi kiện PVTM thì gần như các doanh nghiệp này đều chiếm thị phần lớn ở Việt Nam, không cần tập hợp từ những doanh nghiệp khác cùng sản phẩm”, bà Trang nói.
Năng lực về tài chính cũng là một trong những khó khăn được nhóm nghiên cứu đưa ra thảo luận. Theo khảo sát, có đến 86% doanh nghiệp Việt Nam nói rằng họ khó khăn trong việc đầu tư cho vụ kiện; 12% nói khó khăn nhưng có thể cân đối được; chỉ vài phần trăm doanh nghiệp tự tin rằng họ đủ năng lực tài chính để theo kiện. 
“Theo quy định, Nhà nước không được đầu tư tiền, không được cho doanh nghiệp vay trong quá trình doanh nghiệp đi kiện. Tất cả doanh nghiệp phải tự lo; Nhà nước chỉ có thể tư vấn, hỗ trợ về mặt pháp lý. Chi phí để theo đuổi một vụ kiện kéo dài cả năm không hề nhỏ. Phải thuê luật sư trong nước và nước ngoài”, bà Trang nói.
Một khó khăn khác được đưa ra là việc tập hợp bằng chứng. Khi kiện Việt Nam, doanh nghiệp nước ngoài có được những thông tin rất cụ thể, chi tiết về hàng hóa Việt Nam mà họ tiến hành kiện. Trong khi đó, việc thu thập thông tin chứng minh thiệt hại, tìm bằng chứng bán phá giá của doanh nghiệp bạn là rất khó khăn. 
“Nhiều người đi thực tế, chụp được vài kiểu ảnh ở nước họ bán sản phẩm đó đắt hơn so với ở Việt Nam đã vội kết luận họ bán phá giá. Theo quy định, điều đó chưa đủ để kết luận họ bán phá giá mà chỉ là dấu hiệu mà thôi. Muốn có kết luận, phải chứng minh được tổng thể”, bà Trang nói.
Ngoài ra, theo nhóm nghiên cứu, một nguyên nhân khác là vấn đề con người. Nhiều doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ không đủ năng lực hiểu biết những quy định trong PVTM để tham gia một vụ kiện. Trong khi đó, giới luật sư ở Việt Nam được đánh giá là vừa yếu lại vừa thiếu, nhất là trong thương mại quốc tế.
Trước những khó khăn như vậy, nhóm nghiên cứu đưa ra một số giải pháp, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết nâng cao năng lực của doanh nghiệp, hiệp hội; mong muốn cơ quan nhà nước tạo điều kiện hỗ trợ trong quá trình thu thập thông tin, bằng chứng khởi kiện; đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp luật về PVTM của Việt Nam hợp với tình hình thực tiễn.

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin cùng chuyên mục

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát động thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc”. (Ảnh trong bài: VGP)

Các phong trào thi đua yêu nước khơi dậy khát vọng cống hiến của mọi tầng lớp Nhân dân

(PLVN) -  Các phong trào thi đua yêu nước trong năm 2024 đã thực sự trở thành phong trào thi đua rộng khắp với sự tham gia tích cực của mọi tầng lớp Nhân dân, khơi dậy khát vọng cống hiến, thúc đẩy việc hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đọc thêm

Xuất khẩu cá ngừ kỳ vọng bứt phá trong năm 2025

Ảnh minh hoạ. (Ảnh: Vietnamnet).
(PLVN) -  Năm 2024, là một năm đáng nhớ với ngành cá ngừ, khi kim ngạch xuất khẩu cán mốc xấp xỉ 1 tỷ USD, bất chấp nhiều biến động trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng và khai thác tối đa các cơ hội trong năm 2025, ngành cá ngừ cần giải quyết nhiều thách thức và thúc đẩy sự hợp tác đồng bộ giữa ngư dân, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Đề xuất 4 chương trình hành động thúc đẩy nông nghiệp bền vững

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan chia sẻ một số chương trình hành động thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững tới cộng đồng Pháp ngữ. (Ảnh: Kim Anh)
(PLVN) - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đánh giá, trong bối cảnh ngành Nông nghiệp Việt Nam đang chuyển đổi sang kinh tế xanh, sinh thái, thân thiện với môi trường, việc phát triển nông nghiệp bền vững là rất cấp thiết và cần thúc đẩy trên toàn cầu.

Điện thương phẩm của EVNNPC dẫn đầu cả nước

EVNNPC đầu tư nhiều trạm biến áp mới để nâng cao độ tin cậy cung cấp điện ở miền Bắc. (Ảnh: EVNNPC).
(PLVN) -  Năm 2024, tỷ lệ điện thương phẩm của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) đạt 99,14 tỷ kWh - tăng 9,46% so với 2023 và vượt 4,2 tỷ kWh so kế hoạch EVN giao, là Tổng Công ty có sản lượng điện thương phẩm lớn nhất trong 5 Tổng Công ty phân phối.

Chấm dứt tranh chấp trong áp dụng thuế phòng vệ thương mại với cá tra vào Hoa Kỳ

Việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được giải pháp song phương để giải quyết vụ kiện cá tra, basa là kết quả của thiện chí và nỗ lực đàm phán từ cả 2 phía. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -  Thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, ngày 17/1/2025, tại Washington, Hoa Kỳ, Bộ Công Thương được ủy quyền của Chính phủ đã ký Thỏa thuận song phương giữa Chính phủ Hoa Kỳ và Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về lệnh áp thuế chống bán phá giá đối với cá phi-lê từ Việt Nam với đại diện Chính phủ Hoa Kỳ - Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR).

Kiều hối 2024 về Việt Nam ở mức ổn định

Lượng kiều hối về Việt Nam duy trì ở mức ổn định trên nền tăng cao kỷ lục của năm 2023. (Ảnh: VCB).
(PLVN) - Năm 2024, mặc dù kinh tế và chính trị thế giới có những diễn biến không thuận lợi nhưng lượng kiều hối về Việt Nam vẫn đạt 16 tỷ USD, được đánh giá là ổn định, tương đương với năm 2023 - năm tăng trưởng kỷ lục của lượng kiều hối.

Ngân hàng 'vào cuộc đua' khuyến mại dịp Tết Nguyên đán

 Các ngân hàng dành nhiều chương trình tri ân khách hàng dịp Tết. (Ảnh minh họa: thuonggiaonline.vn)
(PLVN) - Tung các chiêu khuyến mại không chỉ để hút tiền gửi dồi dào mỗi dịp Tết đến mà còn là cách để các ngân hàng tri ân khách hàng sau một năm gắn bó, đồng hành. Rất nhiều chương trình khá hấp dẫn đã được các ngân hàng đưa ra vào dịp Tết Ất Tỵ này.

Cơ bản đã khắc phục theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu về IUU

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về IUU ngày 14/01/2025. (Ảnh: Minh Khôi)
(PLVN) - Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), tại đợt thanh tra lần thứ tư của Ủy ban châu Âu (EC) về: Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; xử lý tàu cá "3 không"; xử lý hình sự đối với các hành vi liên quan đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài ở Việt Nam, các nội dung trên cơ bản đã được khắc phục.

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam bổ nhiệm Tân Tổng giám đốc

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam bổ nhiệm Tân Tổng giám đốc
(PLVN) -  Ngày 15/1/2025, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đã ký quyết định số 18/QĐ-HCVN bổ nhiệm ông Nguyễn Hữu Tú, Thành viên Hội đồng thành viên Tập đoàn giữ chức vụ Tổng giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam.

Vì sao tăng trưởng GDP tăng vượt mục tiêu?

Thị trường bất động sản đang có sự chuyển biến khi các “điểm nghẽn” pháp lý đang được tháo gỡ. (Ảnh minh họa: VGP)
(PLVN) - Năm 2024, nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng 7,09%, vượt mục tiêu 6 - 6,5% đề ra. Đây là mức tăng trưởng rất tích cực trong bối cảnh thế giới biến động khó lường. Vậy đâu là động lực dẫn đến mức tăng trưởng này?

Giữ đà tăng trưởng xuất khẩu thủy sản năm 2025

Cục trưởng Cục Thủy sản, Bộ NN&PTNT Trần Đình Luân tin rằng thủy sản Việt Nam sẽ giữ đà tăng trưởng, phát triển trong năm 2025. (Ảnh: PV)
(PLVN) - “Việt Nam có nhiều ưu điểm vượt trội về năng lực sản xuất các sản phẩm thủy sản so với các quốc gia cạnh tranh khác”, đó là nhận định của ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT).

Xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng sang Mỹ đạt đỉnh trong 10 năm

Ảnh minh họa
(PLVN) - Năm 2024 ghi nhận sự bứt phá của ngành cá tra Việt Nam khi xuất khẩu các sản phẩm giá trị gia tăng (GTGT) sang Mỹ đạt mức cao nhất trong một thập kỷ. Với kim ngạch hơn 12 triệu USD trong 11 tháng đầu năm, tăng gấp 21 lần so với cùng kỳ năm trước, cá tra GTGT đang dần khẳng định vị thế trên trường quốc tế.