Kỷ lục xuất nhập khẩu 786,3 tỷ USD: Đóng góp của ngành Hải quan trong tạo thuận lợi thương mại

Xuất nhập khẩu tăng hơn 105 tỷ USD

Số liệu cập nhật của Tổng cục Hải quan công bố cuối tuần qua cho biết, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước năm 2024 tăng hơn 105 tỷ USD so với năm 2023. Trong đó, tổng trị giá xuất khẩu của Việt Nam đạt 405,53 tỷ USD, tăng 14,3% (tương ứng tăng 50,81 tỷ USD); nhập khẩu đạt 380,76 tỷ USD, tăng 16,7% (tương ứng tăng 54,41 tỷ USD) so với năm trước. Như vậy, cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong năm 2024 thặng dư 24,77 tỷ USD.

Năm 2024, xuất khẩu ghi nhận nhiều gam màu tươi sáng với 8 nhóm hàng xuất khẩu đạt kim ngạch từ 10 tỷ USD trở lên. Cả 8 nhóm hàng xuất khẩu chủ lực này đều có tăng trưởng dương, trong đó có nhóm tăng trưởng cao hai con số. Cụ thể: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 15,26 tỷ USD; máy móc, thiết bị và phụ tùng tăng 9,06 tỷ USD; hàng dệt may tăng 3,72 tỷ USD; giày dép các loại tăng 2,64 tỷ USD; điện thoại các loại và linh kiện tăng 1,52 tỷ USD; hàng thủy sản tăng 1,07 tỷ USD; gỗ và sản phẩm gỗ tăng 20,9% (đạt 16,3 tỷ USD); phương tiện vận tải và phụ tùng tăng 6,4% (đạt 15,1 tỷ USD).

Đáng chú ý, thủy sản và nhiều nhóm hàng xuất khẩu quan trọng của ngành Nông nghiệp lập được kỷ lục trong năm 2024. Tiêu biểu là thủy sản khi lần đầu cán mốc 10 tỷ USD với kim ngạch đạt 10,04 tỷ USD, tăng 11,9% so với năm 2023. Các mặt hàng chủ lực đều có tăng trưởng tích cực như xuất khẩu tôm đạt 4 tỷ USD, tăng 16,7%; cá ngừ gần 1 tỷ USD, tăng 17%; cá tra 2 tỷ USD, tăng 9,6%.

Năm 2024 cũng là năm thắng lớn của ngành hàng rau quả với kim ngạch đạt mốc mới 7,15 tỷ USD, tăng mạnh 27,6% so với năm 2023. Thực tế, kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam không ngừng tăng từ 3,3 tỷ USD năm 2022 trở về trước lên 5,6 tỷ USD năm 2023 và năm nay đạt hơn 7 tỷ USD. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu rau quả có thể đạt hơn 10 tỷ USD vào năm 2030.

Kết quả đáng chú ý khác của năm 2024 là nhiều thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam có tăng trưởng hết sức khả quan. Trước tiên, không thể không nhắc đến nền kinh tế lớn nhất thế giới - Hoa Kỳ khi xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ trong năm 2024 đạt 119,46 tỷ USD, tăng 23,2% (tương ứng tăng tới 22,48 tỷ USD) so với năm trước và chiếm 29,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam với kim ngạch đạt 60,89 tỷ USD, tăng nhẹ 0,3% so với năm trước. Liên minh châu Âu (EU) là khối thị trường xuất khẩu quan trọng thứ ba của Việt Nam với tổng kim ngạch đạt 51,66 tỷ USD, tăng 18,5% (tương ứng tăng 8,08 tỷ USD) so với năm trước.

Sự đóng góp quan trọng của Hải quan

Góp phần vào thành tích nêu trên của xuất nhập khẩu không thể không nhắc đến vai trò quan trọng về tạo thuận lợi thương mại của ngành Hải quan.

Nhiều năm qua, công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC), đơn giản hóa, tự động hóa quy trình thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại là nhiệm vụ ưu tiên, xuyên suốt của ngành Hải quan. Năm 2024, công tác cải cách hành chính của Tổng cục Hải quan tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp.

Về thực hiện dịch vụ công trực tuyến (DVCTT), Tổng cục Hải quan tích cực cung cấp DVCTT để tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Tính đến ngày 30/12/2024, trong số 214 TTHC do cơ quan Hải quan thực hiện, Tổng cục Hải quan đã cung cấp DVCTT toàn trình cho 132 TTHC và DVCTT một phần cho 61 thủ tục, 21 thủ tục được cung cấp thông tin trực tuyến. Đáng chú ý, tổng số hồ sơ trực tuyến toàn ngành thực hiện trong năm qua lên đến 48,54 triệu hồ sơ.

Kết quả triển khai Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và Cơ chế một cửa ASEAN (ASW) cũng là điểm sáng về cải cách của ngành Hải quan. Được thực hiện từ tháng 11/2014, việc triển khai NSW tại Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực được Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế ghi nhận…

Hiện NSW phục vụ triển khai TTHC cho 13 Bộ, ngành; thường xuyên có khoảng 60.000 doanh nghiệp thực hiện TTHC với khoảng trên 4 triệu giao dịch/năm, thủ tục cho tàu thuyền xuất nhập cảnh tại các cảng biển trên toàn quốc cũng như tàu bay xuất nhập cảnh tại các sân bay quốc tế đều được thực hiện thông qua NSW. Về phương diện quốc tế, mỗi năm có trung bình trên 400.000 chứng nhận xuất xứ (C/O) điện tử được trao đổi thông qua NSW, tiết kiệm hàng triệu USD cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan đang xúc tiến mở rộng việc trao đổi các chứng từ hành chính thương mại khác như chứng nhận kiểm dịch động vật, tờ khai xuất khẩu... Đồng thời, Hải quan Việt Nam đang duy trì kết nối chính thức để trao đổi thông tin chứng nhận xuất xứ mẫu D điện tử với 9 nước thành viên ASEAN. Tổng cục Hải quan cũng đang phối hợp kiểm thử trong môi trường thử nghiệm với Lào. Bên cạnh đó, ASEAN đang mở rộng trao đổi thông tin với các đối tác thương mại như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Hoa Kỳ…