Việc truy tố đã đúng tội danh?
Cáo trạng nêu: Khoảng 11 giờ ngày 28/3/2017, anh Nguyễn Công Minh (sinh năm 1992, là con trai của ông Nguyễn Công Tuyết) điều khiển xe mô tô từ nhà đến trường để đón em gái là Nguyễn Thị Thu Hoài (sinh năm 2002). Khi đi đến đoạn dốc gần nhà mình thì gặp chị Đỗ Thị Phượng (con gái ông Đỗ Văn Động) đang đẩy xe rùa chở can nhựa đựng nước đi lên dốc, khi đi qua Minh đạp vào hông chị Phượng, làm chị Phượng bị ngã và xe rùa bị đổ ra đường. Chị Phượng lên nhà anh Phạm Văn Tám gặp ông Động, em trai là Đỗ Văn Phương (sinh năm 1992) và anh Nguyễn Văn Bộ (sinh năm 1990) nói về việc chị bị Minh đạp ngã.
Sau đó chị Phượng cầm một gậy bằng tre dài khoảng 70cm, đường kính 3cm, dập một đầu đi lên nhà anh Phạm Văn Tuân. Khi đi ngang qua nhà anh Tám thì đúng lúc này, anh Minh điều khiển xe mô tô chở em gái về đến, cả hai bên xảy ra va chạm, làm chị Phượng ngã xuống sườn dốc, xe mô tô do Minh điều khiển mất lái đổ ra đường, Minh và Hoài bị ngã ra đường.
Thấy vậy, ông Động cùng Phương và anh Bộ chạy ra giữ Minh lại. Khi Minh chống cự thì anh Phương, anh Bộ và chị Phượng có dùng gậy tre đánh vào mông và lưng của anh Minh. Hoài thấy vậy can ngan, bị chị Phượng cầm gậy tre đánh hai cái vào chân, làm Hoài ngồi xuống đất kêu khóc. Nghe thấy tiếng kêu khóc của hai con, bị cáo Tuyết đang ở trong nhà, cầm con dao quắm chạy xuống. Thấy con mình đang bị chị Phượng, ông Động, anh Phương và anh Bộ đánh, Tuyết xông vào xô đẩy những người này ra. Tuyết cầm dao chém vào ông Động, một nhát chém sượt vai làm rách áo, sau đó Tuyết tiếp tục cầm đá ném về ông Động, một viên đá trúng đầu gây thương tích.
Theo kết luận giám định pháp y về thương tích số 185 ngày 27/4/2017 của Trung tâm pháp y – Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh, tỷ lệ tổn thương của ông Động do thương tích gây nên là 32%. Căn cứ vào các tình tiết nêu trên,VKSND TP Uông Bí đã truy tố ra trước TAND cùng cấp để xét xử bị can Nguyễn Công Tuyết về tội “Cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”, theo khoản 1, Điều 135 Bộ luật Hình sự.
Tuy nhiên, trước nội dung của bản cáo trạng, đại diện của phía bị hại, cũng như luật sư bảo vệ quyền và lợi ích cho ông Động là Bùi Thế Vinh và Nguyễn Hữu Phương (thuộc Văn phòng Luật sư Thái Minh – Đoàn luật sư TP Hà Nội), không đồng tình với việc truy tố bị cáo Tuyết với tội danh trên. Phía bị hại cũng như luật sư đề nghị, truy tố và xét xử bị cáo Nguyễn Công Tuyết theo tội danh “Cố ý gây thương tích”.
Luật sư Phương cho rằng, trong vụ án này ông Động không có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng. Nội dung trong 3 bản kết luận điều tra của Công an TP Uông Bí cũng thể hiện: “Ông Động không có hành vi đe dọa hoặc đánh con của bị cáo”. Do đó tội “Cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” bắt buộc phải có nguyên nhân là: “Do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người đó hoặc đối với người thân thích của người đó”.
Từ những căn cứ nêu trên, Luật sư Phương khẳng định: “Ông Động không có hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Bởi vậy việc khởi tố điều tra bị cáo Tuyết về tội “Cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” là chưa tương xứng với hành vi nguy hiểm mà bị cáo Tuyết đã thực hiện”.
Cũng theo Luật sư Phương, trong vụ án này hành vi mà bị cáo Tuyết đã thực hiện không thỏa mãn yếu tố “Trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” như quy định tại Điều 135 Bộ luật Hình sự.
Theo tài liệu trong hồ sơ vụ án này, khi rời khỏi nhà, bị cáo Tuyết đã mang theo dao quắm, mặc dù chưa biết rõ việc gì xảy ra, điều đó chứng tỏ “Bị cáo hành động có chủ ý từ trước”, Luật sư Phương nhấn mạnh. Khi đến hiện trường, bị cáo lập tức xông vào chém nạn nhân. Hành vi của bị cáo là côn đồ hung hãn, coi thường sức khoẻ, tính mạng người khác, là hành vi cố ý đặc biệt nguy hiểm ngay từ nhát chém đầu tiên. Nhát dao chém sượt vai ông Động, chưa gây thương tích là ngoài ý muốn của bị cáo. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì mà VKSND TP Uông Bí lại không xem xét hành vi cầm dao chém ông Động của bị cáo Tuyết?
Phải chăng việc truy tố của VKSND TP Uông Bí đã không thực sự khách quan trước hành vi của bị cáo Tuyết?
Cần xem xét hành vi vi phạm khác của vụ án
Tại phiên tòa, Luật sư Bùi Thế Vinh cũng đề nghị HĐXX xử lý hành vi làm hư hỏng tài sản của bị cáo Tuyết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 04 hộ gia đình gồm: ông Phạm Văn Tấn, Phạm Văn Tám và bà Dương Thị Hoa, Trần Thị Nga.
Cụ thể Luật sư Vinh đề nghị HĐXX xử lý hành vi làm hư hỏng đường ống dẫn nước của bị cáo Tuyết. “Hành vi làm hư hỏng đường ống dẫn nước, bị cáo Tuyết đã thực hiện với lỗi cố ý. Kết quả khám nghiệm hiện trường đã thể hiện “Đường ống dẫn nước đoạn bị vỡ được chôn ngầm dưới đất”. Vậy, muốn phá hỏng đường ống dẫn nước này thì trước đó bị cáo phải đào bới để tìm ra đường ống, việc đào bới để tìm ra đường ống dẫn nước chôn ngầm dưới đất rồi sau đó phá hỏng nó, hành vi ấy không thể thực hiện với lỗi vô ý”, Luật sư Vinh nhấn mạnh.
Việc xác định thiệt hại như ghi trong các Công văn số721/CV; 722/CV; 723/CV và 724/CV ngày 25/8/2017 của Cơ quan CSĐT - Công an TP Uông Bí là chưa đầy đủ. Luật sư Vinh cho rằng, hành vi của bị cáo Tuyết đã làm cả hệ thống đường ống dẫn nước của 04 hộ gia đình không sử dụng được .Vì vậy, giá trị tài sản bị hư hỏng là giá trị cả hệ thống đường ống dẫn nước chứ không phải chỉ là 02 đoạn ống bị cắt rời (dài 2,52m).
Mặt khác, hành vi trái pháp luật của bị cáo Tuyết là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả hơn 1 năm nay các gia đình bị hại phải đi chở từng can nước để về dùng tạm. Chi phí mà 04 hộ gia đình đã phải bỏ ra để có nước dùng là 22.020.000đ.
Quan trọng hơn, hành vi cố ý làm hư hỏng đường ống dẫn nước của bị cáo Tuyết là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cuộc ẩu đả ngày 28/3/2017 làm ông Động bị thương tích 32%, theo đó dẫn đến vụ án hình sự này. Như vậy, hành vi của bị cáo Tuyết là nguyên nhân dẫn đến việc nhiều lần lãnh đạo phường Vàng Danh và lãnh đạo TP Uông Bí phải trực tiếp đứng ra giải quyết xung đột nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.
Luật sư Vinh đề nghị HĐXX áp dụng khoản 1, Điều 178 Bộ luật Hình sự; khoản 4, Điều 153 Bộ luật Tố tụng Hình sự ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu VKSND TP Uông Bí khởi tố vụ án hình sự “Cố ý làm hư hỏng tài sản” theo quy định tại khoản 1, Điều 178 Bộ luật Hình sự.
Sau phần tranh tụng, HĐXX ra thông báo nghị án và ngày mai (17/5/2017) sẽ tuyên án.
