Điều ít biết về trường Lycée Yersin: Những căng thẳng xung quanh Hội nghị Đà Lạt

Khách sạn Lang Bian (Place ngày nay) - nơi ở của phái đoàn VNDCCH.
Khách sạn Lang Bian (Place ngày nay) - nơi ở của phái đoàn VNDCCH.
(PLO) - Với ý đồ  không chịu thực hiện Hiệp định Sơ bộ ngày 6 tháng 3 và cố tình gây căng thẳng nhằm phá vỡ Hội nghị Đà Lạt, phía Pháp liên tiếp gây ra nhiều khó khăn cho Phái đoàn Việt Nam. Từ khi Phái đoàn lên Đà Lạt, phía Pháp đã tăng cường bao vây rất nghiêm ngặt  vì sợ những người trong Phái đoàn tiếp  xúc  với  nhân  dân. Pháp  đã ra lệnh cấm dân  ở miền dưới lên đây trong 20 ngày…
Bắt bớ
Pháp đã cử  mật thám thăm dò, theo dõi để bắt bớ những người dân yêu nước cố tìm cách tiếp xúc, trao đổi tin tức với Phái đoàn Việt Nam (VN). Sau khi thấy một số đại biểu của Phái đoàn VN tiếp xúc với nhân dân Đà Lạt, Pháp đã đặt ra hai cái lệ để cản trở: Phát tín bài cho nhân viên Phái bộ VN khi tiếp xúc với đồng bào của mình với một lý do hết sức phi lý: Tránh tình trạng những người không có chân trong Phái đoàn đến quấy rối hội nghị! Tiếp theo là hạn chế việc sử dụng ô tô vốn đã cho Phái đoàn VN mượn. 
Nhà đương cục Pháp đối xử với nhân dân Đà Lạt lúc đó ra sao? Hãy nghe cụ Phạm Khắc Hoè kể: “Tất cả những người bị thực dân Pháp cho là có cảm tình với Việt Minh đều có thể bị bắt giam, bị khủng bố hoặc bị trục xuất khỏi Đà Lạt bất cứ lúc nào, cho nên bề ngoài đồng bào nói chung có vẻ dè dặt đối với Phái đoàn ta. Mỗi khi gặp người trong Phái đoàn đi dạo phố hoặc vào cửa hàng, bà con chỉ tỏ cảm tình bằng những cặp mắt trìu mến và những nụ cười thân mật chứ không dám vồn vã, hỏi han. Nhưng nhiều người vẫn tìm gặp cho được những người ở Đà Lạt hoặc lên Đà Lạt như các anh Trần Đăng Khoa, Dương Bạch Mai và tôi để bày tỏ cảm tình và cho biết tin tức”. 
Trưa  23/4, Pháp cho mật thám bắt bác sĩ Phạm Ngọc Thạch - một đại biểu chính thức có tên trong danh sách của Phái đoàn VN đã đăng ký từ trước, nhưng do bận chiến đấu ở Nam bộ nên về dự hội nghị trễ. Trước đó, ít ai tin rằng Bác sĩ Thạch có thể tham dự hội nghị. Ấy thế mà chỉ ba ngày sau khi khai mạc, ông đã cùng với hai người bạn là Bác sĩ Bùi Quang Tung và Nguyễn Văn Sâm mạo hiểm vượt hàng trăm cây số tìm đường lên Đà Lạt để kịp tham gia bàn việc nước. 
Khi họ vừa đặt chân tới khách sạn Lang Bian gặp Dương Bạch Mai và đi ra khỏi phòng báo chí của Khách sạn Du Parc thì  bất ngờ hai tên mật thám và một viên Đại uý người Pháp ập đến bắt bác sĩ Thạch đưa về Sở Liêm phóng! Bác sĩ Thạch dùng kế “hoãn binh” song bọn chúng vẫn không nghe. Cuối cùng, Bác sĩ Thạch nổi nóng và lớn tiếng: “Được, muốn dùng vũ lực thì dùng, nhưng các ông và Chính phủ Pháp sẽ phải trả giá cho hành vi côn đồ và thiếu văn hoá của mình!”. Thế là bọn chúng lôi Bác sĩ Thạch lên xe và chở  thẳng xuống Sài Gòn! Tiếp theo, nhà đương cục Pháp còn ra lệnh trục xuất cả Bác sĩ Tung và Nguyễn Văn Sâm khỏi Đà Lạt. 
Những ngày sau đó, Chính phủ VN đã  kịch liệt phản đối việc làm trái phép nói trên của thực dân Pháp. Đồng bào nhiều nơi mít tinh đòi Pháp phải trả tự do ngay cho cho Bác sĩ  Thạch. Cuối cùng,  thực dân Pháp đã phải nhượng bộ, thả Bác sĩ Thạch ra và đưa về Hà Nội.
Chợ Đà Lạt năm 1946
Chợ Đà Lạt năm 1946 
Chèn ép
Một sự kiện đáng chú ý khác là cũng trong ngày 23/4, Cao ủy Pháp lại cho người đến Khách sạn Lang Bian yêu cầu Phái đoàn VN  không được sử dụng máy vô tuyến điện thu phát tin tức về Hà Nội. 
Không thể chịu đựng mãi sự chèn ép quá quắt của đối phương, trong phiên họp toàn thể  lần thứ hai do phía Pháp chủ tọa vào sáng ngày 24/4, sau khi Max André đọc chương trình nghị sự và trao lời cho Pignon thì Trưởng Phái đoàn VN Nguyễn Tường Tam đã đứng lên trịnh trọng nói về chuyện Bác sĩ Thạch bị bắt, kể lại khá chi tiết sự kiện đã xảy ra và nhấn mạnh: “Việc làm đó là trái với tục lệ quốc tế. Là người phụ trách an toàn cho đại biểu Việt, tôi phản kháng!”. 
Max André giải thích: “Nghe nói không phải ông Thạch đã  bị bắt. Vì Thạch đã lên Đà Lạt một cách ngấm ngầm, cho nên đã bị đưa về” (?!). Sau đó, Max André  xoa dịu bằng cách đề nghị Phái đoàn VN trở lại bàn về việc đình chiến  mà trước đây Uỷ ban Chính trị đã tạm gác lại để chờ phiên họp toàn thể. Thấy vậy, Phó trưởng đoàn VN Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói: “Chúng tôi sẽ nêu vấn đề ấy sau này. Nay xin bàn qua vấn đề khác” rồi  đem bài diễn văn  ra đọc.
Tại phiên họp nói trên, một lần nữa Phó trưởng đoàn VN  kịch liệt lên án  thái độ của Phái đoàn Pháp trong việc lảng tránh vấn đề đình chiến. Ông  đề  cập  đến  lòng yêu  nước  nồng  nàn  và  tinh  thần bất khuất, ngoan cường  của các chiến sĩ VN trong  cuộc kháng chiến cứu nước hiện nay,  cũng như các chiến sĩ  Pháp  trong cuộc kháng chiến chống phát xít  nhằm giải phóng cho nước Pháp trước kia khiến người nghe ai nấy đều  xúc cảm. Riêng các phái viên Pháp thì tỏ vẻ khó chịu vì cuộc họp này có sự xuất hiện của khá đông các nhà báo. 
Đáp lại, Pignon đã đọc một bản phúc trình của Phái đoàn Pháp  kiến nghị với 2 Chính phủ Pháp và VN nội dung tóm tắt như sau: Hai Phái đoàn đề nghị lên hai Chính phủ thành lập một Uỷ ban hỗn hợp gồm những người không dính gì đến Hội nghị Đà Lạt, nhưng cũng làm việc ở Đà Lạt, để giải quyết gấp vấn đề đình chiến và tạo không khí  hoà hảo ở cả năm xứ Đông Dương”. Phía VN liền đề nghị tạm ngưng họp một giờ để bàn bạc nội bộ.
Sau khi thảo luận, Phái đoàn VN  nhận thấy đề nghị của Pháp chẳng qua là một sự “xuống thang” về hình thức chứ không có tác dụng thiết thực. Điều khiến nhiều đại biểu lưu ý hơn là cụm từ  “năm xứ Đông Dương” được dùng trong bản phúc trình cho thấy ý đồ của thực dân Pháp vẫn muốn tiếp tục chia cắt Việt Nam, nuôi tham vọng cướp nước  ta một lần nữa và không muốn thực hiện Hiệp định ngày 6 tháng 3,  bằng cách  chia VN ra làm 3 nước: Nam kỳ là nước tự trị, Bắc kỳ từ  Vĩ  tuyến 16 trở ra là VNDCCH, còn Trung kỳ là nước… chưa có tên !
Trở lại phòng họp, các đại biểu Pháp tưởng Phái đoàn VN  đã trúng kế “điệu hổ ly sơn”, nhưng  không ngờ Trưởng đoàn VN lại đứng lên tuyên bố: “Vì phía Pháp thiếu thiện  ý nên phía Việt Nam  đề nghị đình chỉ cuộc họp vô thời hạn!” khiến Phái đoàn Pháp ai nấy đều chưng hửng!  Một số đại biểu Pháp đề nghị phía VN cho biết  hôm nào thì nhóm họp lại  nhưng không nhận được câu trả lời, đành lặng lẽ ra về.
Tuy vậy, chiều 24/4 và những ngày sau đó, các đại biểu trong Uỷ ban Văn hoá và các Uỷ ban khác  của Phái đoàn VN  vẫn đi dự họp bình thường để bày tỏ rằng: Mặc dù không  đồng tình về chính trị với Pháp song vẫn muốn hợp tác về văn hoá và các lĩnh vực khác. Bên ngoài các cuộc đàm phán còn có các cuộc tiếp xúc cá nhân, trao đổi ý kiến không chính thức giữa các đại biểu 2 Phái đoàn Pháp-Việt. D’Argenlieu cũng có nhiều lần tham dự  các cuộc trao đổi này. Song, đáng tiếc là kết quả chẳng đi tới đâu và hai bên quyết định tạm dừng hội nghị./.

Tin cùng chuyên mục

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

Điện ảnh Việt và nỗi lo tăng thuế

(PLVN) - Những năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có những bước tiến, tăng trưởng hàng năm và có những tác phẩm “ăn khách”.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đáng ghi nhận, ngành điện ảnh vẫn đang đối mặt với những khó khăn, rào cản về chi phí, đặc biệt vấn đề dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng - GTGT (sửa đổi) sắp tới.

Đọc thêm

'Ông vua chân dung' của nhiếp ảnh Việt Nam

Bức ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp ngồi bên nhạc sĩ Văn Cao vào ngày mùng 6 Tết Nhâm Thân 1992. (Ảnh: Nguyễn Đình Toán)
(PLVN) - Sở hữu tư liệu đồ sộ với hàng vạn bức ảnh quý giá chụp chân dung các văn nghệ sĩ, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán được người trong nghề gọi với cái tên thân thương là “ông vua chân dung”. Đây không chỉ là một nghệ danh, mà còn là sự ghi nhận cho những đóng góp không ngừng nghỉ của ông trong việc lưu giữ và tôn vinh vẻ đẹp nghệ thuật qua từng khuôn mặt, từng nhân vật mà ông đã có cơ hội ghi lại trong suốt mấy chục năm qua.

'Multiverse - Đa vũ trụ' - Khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người

"Multiverse - Đa vũ trụ” ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Album “Multiverse - Đa vũ trụ” của Tùng Dương có các ca khúc ẩn chứa những câu hỏi về bản chất con người, về sinh tồn và ý nghĩa cuộc sống, về khả năng vượt thoát khỏi không gian sống chật hẹp để vươn tới những vũ trụ xa xăm hoặc để trở về khám phá một vũ trụ bên trong mỗi con người…

Khát khao làm phim điện ảnh “bom tấn”

Bộ phim "Khóc hay cười" thu hút nhiều khán giả.
(PLVN) - “Chúng tôi cố gắng một năm sẽ làm 3 - 4 phim chiếu rạp. Chúng tôi mong muốn làm phim điện ảnh bom tấn, kiểu Hollywood ”. Đó là lời chia sẻ của Đạo diễn Phạm Đức Dũng tại họp báo ra mắt Hãng phim Bạch Mã ngày 13/11/2024 tại Hà Nội.

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt

Huỳnh Thị Thanh Thủy- Tự hào nhan sắc Việt
(PLVN) -  Xuất sắc vượt qua nhiều đại diện đến từ các quốc gia trên thế giới, Huỳnh Thị Thanh Thủy đã đăng quang ngôi vị cao nhất, mang về chiếc vương miện danh giá Hoa hậu Quốc tế đầu tiên cho Việt Nam, đây là sự kiện quan trọng, đánh dấu tên tuổi Việt Nam trên bản đồ nhan sắc thế giới.

'Giọng hát hay Hà Nội năm 2024' - khơi dậy tình yêu Hà Nội

Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” chính thức trở lại, tiếp tục hành trình tìm kiếm và vinh danh những giọng ca trẻ đầy tài năng của Thủ đô. (ảnh Thùy Dương)
(PLVN) - Cuộc thi “Giọng hát hay Hà Nội năm 2024” không chỉ là sân chơi nghệ thuật, mà còn là dịp để các thí sinh cũng như người dân Hà Nội ôn lại những trang sử hào hùng và khơi dậy tình yêu, niềm tự hào về quê hương trong trái tim mỗi người.

Văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước

Các đại biểu thảo luận tọa đàm: "Doanh nghiệp thời 4.0: Chuyển đổi văn hóa số tạo nên sự khác biệt."(Ảnh: BTC).
(PLVN) -  “Trong giai đoạn hiện nay, trước các cơ hội và thách thức đặt ra, chúng ta đã xác định văn hóa là nguồn lực nội sinh quan trọng. Bảo vệ bản sắc văn hóa, phát huy tiềm năng sức mạnh văn hóa dân tộc trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh là giải pháp quan trọng để phát triển đất nước”.

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ

200 tác phẩm "Hiện Linh" khám phá thế giới của đất mẹ (ảnh P.V)
(PLVN) - Triển lãm gốm "Hiện Linh" mang tới công chúng, những người yêu nghệ thuật gần 200 tác phẩm lần đầu được ra mắt của Giáo sư, họa sĩ Ngô Xuân Bính. Trong không gian đương đại tại Bảo tàng Hà Nội, các tác phẩm gốm ‘Hiện Linh’ sẽ dẫn dắt người xem bước vào thế giới vừa quen thuộc, vừa mới lạ của đất Mẹ.