Hàng loạt sai phạm
Theo Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT), giai đoạn 2012- 2017, trên địa bàn Phú Yên có 41 dự án đã thực hiện hoặc có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án. Trong tổng diện tích cần thu hồi, đất có rừng chiếm 807,57 ha (rừng đặc dụng 53,34 ha; rừng phòng hộ 283,98 ha; rừng sản xuất 470,25 ha).
Qua thanh tra cho thấy, quá trình triển khai thực hiện 39/41 dự án đã có 423,96 ha rừng bị chuyển mục đích sử dụng không phù hợp với quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Phú Yên giai đoạn 2011-2020 và trái quy định tại Điều 29 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 03/3/2006. Cơ quan quản lý nhà nước về rừng còn cho hay, việc chấp hành quy định trồng rừng thay thế diện tích rừng chuyển sang mục đích sử dụng khác cũng có nhiều vi phạm.
Đến thời điểm thanh tra, tỉnh Phú Yên có tới 28 dự án chưa chấp hành nghĩa vụ trồng rừng thay thế với tổng diện tích là 171,18 ha. Điều này là trái quy định tại Điều 29 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 03/3/2006; khoản 5 Điều 1 Thông tư số 26/2015/TT-BNNPTNT ngày 29/7/2015 và không chấp hành chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ tại khoản 1 Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 24/01/2014.
“Chống” lệnh Thủ tướng
Kết luận thanh tra của Tổng cục Lâm nghiệp chỉ ra rằng, việc UBND tỉnh Phú Yên ban hành các văn bản cho phép áp dụng cơ chế đặc thù với nội dung như: vừa lập dự án đầu tư vừa hoàn tất thủ tục về thu hồi đất, thu hồi rừng; vừa chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, vừa đánh giá tác động môi trường; vừa xây dựng phương án trồng rừng thay thế vừa khai thác tận dụng gỗ, củi, đối với hàng loạt dự án là một trong những nguyên nhân dẫn đến sai phạm nói trên.
Chủ trương dùng cơ chế “đặc thù” của địa phương là hành vi tiếp tay cho một số chủ đầu tư xóa sổ hàng trăm ha rừng, trong đó chủ yếu là rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, đi ngược với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trước đó.
Theo kết luận, ở 14 dự án thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng theo Luật Đất đai năm 2003, có 6 dự án chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng (37,35 ha rừng đặc dụng; 34,7 ha rừng phòng hộ). Tại thời điểm thanh tra, có 2 dự án chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng sang thực hiện dự án.
Cụ thể, ở dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, trong khi chưa có ý kiến của Thủ tướng, UBND tỉnh Phú Yên đã ban hành quyết định cho doanh nghiệp chuyển mục đích sử dụng 42,35 ha rừng (rừng phòng hộ 31,73 ha và rừng sản xuất 10,62 ha) sang thực hiện dự án.
Chưa hết, là một trong 12 dự án chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng (16,31 ha rừng đặc dụng; 166,87 ha rừng phòng hộ), nhưng dự án Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam trong khi chưa có văn bản chấp thuận của Thủ tướng nhưng tỉnh này đã “bật đèn xanh” cho thi công.
Kết luận khẳng định, việc làm này của UBND tỉnh Phú Yên là vi phạm Luật Đất đai 2013, chưa chấp hành chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 178/TTg-KTN ngày 28/01/2013. Trách nhiệm chỉ đạo, giải quyết thuộc UBND tỉnh và trách nhiệm tham mưu, tổ chức thực hiện thuộc Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Phú Yên.
Yêu cầu kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân
Từ hàng loạt sai phạm, Tổng Cục Lâm nghiệp kiến nghị Bộ NN&PTNT đề nghị UBND tỉnh Phú Yên rà soát toàn diện các dự án có chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác trên địa bàn tỉnh Phú Yên thời gian qua, gồm cả dự án đã có chủ trương đầu tư, nhưng chưa triển khai thực hiện; kịp thời chấn chỉnh và chỉ đạo khắc phục những thiếu sót trong quá trình lập, phê duyệt và thực hiện dự án; kiên quyết không chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác khi chưa đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng theo quy định của pháp luật. Đồng thời, tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với các tập thể và cá nhân để xảy ra các sai phạm được nêu trong Kết luận thanh tra”
