Trong khuôn khổ Chương trình Australia Hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4Reform), CIEM vừa tổ chức Hội thảo “Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020: Tinh thần kiến tạo trong bối cảnh bình thường mới”
 |
| Hội thảo “Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020: Tinh thần kiến tạo trong bối cảnh bình thường mới” |
GDP 6 tháng tăng 1,81%, Việt Nam vẫn có mức tăng trưởng ấn tượng
Tại Hội thảo, ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban, Ban nghiên cứu tổng hợp (CIEM), nhấn mạnh, trong những tháng đầu năm 2020, đại dịch COVID-19 và các biện pháp phòng chống đã kéo theo hệ lụy nghiêm trọng chưa từng thấy đối với nhiều ngành, hoạt động kinh tế (như du lịch, giao thông vận tải, thương mại, xuất nhập khẩu, đầu tư, tài chính,...).
Nhiều tổ chức quốc tế đồng loạt hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2020, với những đánh giá ở mức độ rất nghiêm trọng. Vào tháng 6/2020, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF, 2020) dự báo kinh tế toàn cầu năm 2020 có thể sẽ sụt giảm 4,9% so với năm 2019; trong đó, GDP của nhóm nước phát triển có thể sẽ giảm 8,0%. IMF cũng dự báo thương mại toàn cầu có thể sẽ giảm 11,9%. Vào tháng 7/2020, Bộ phận Hỗ trợ Chính sách của Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) cũng dự báo GDP khu vực APEC có thể giảm tới 3,7% trong năm 2020.
Trong bối cảnh ấy, kinh tế Việt Nam gặp khó khăn nghiêm trọng. Tốc độ tăng GDP suy giảm còn 3,82% trong quý I, và 0,36% trong quý II (so với cùng kỳ năm 2019). Tính chung 6 tháng đầu năm 2020, tốc độ tăng trưởng đạt 1,81%%, thấp nhất trong vòng 12 năm trở lại đây. “Tuy vậy, Việt Nam vẫn có mức tăng trưởng GDP cao hơn so với các nước ở khu vực Châu Á…”- Ông Dương cho hay.
Nhiều thách thức phía trước…
Theo TS Trần Thị Hồng Minh - Viện trưởng CIEM, các số liệu được công bố đến tháng 6 có thể chưa phản ánh đầy đủ những hệ lụy nghiêm trọng của đại dịch COVID-19 đến kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam. Nguyên nhân có thể do chính phủ nhiều nước (kể cả Việt Nam) đã sớm ban hành những biện pháp hỗ trợ và/hoặc do đại dịch mới diễn ra trong thời gian ngắn nên chưa thể nhìn nhận và đánh giá các tác động của đại dịch một cách đầy đủ.
Các chuyên gia CIEM dự báo, diễn biến kinh tế 6 tháng cuối năm 2020 có thể chịu ảnh hưởng của một số yếu tố như kinh tế thế giới còn rất bất định, đặc biệt là khả năng bùng phát lần thứ hai của dịch COVID-19.
Việc nhiều nền kinh tế thực hiện các gói hỗ trợ quy mô lớn, trong khi thiếu điều phối ở cấp độ toàn cầu, có thể gây ra những rủi ro không nhỏ đối với thị trường tài chính thế giới và tình trạng nợ toàn cầu; căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn có thể diễn biến phức tạp hơn.
Mặc dù kỳ vọng nhiều tác động tích cực của EVFTA, nhưng Việt Nam có thể phải đối mặt với các vụ kiện phòng vệ thương mại, điều tra chống lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ… ở một số thị trường và mức độ thích ứng của DN đối với thị trường trong nước có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và tiêu thụ trong bối cảnh đại dịch COVID-19.
“Do vậy, thời gian tới cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vĩ mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng nâng cao khả năng chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế xử lý hiệu quả những rủi ro…”- Viện trưởng CIEM nhấn mạnh.
Kịch bản nào?
Trên cơ sở các đánh giá của các cơ quan tổ chức về triển vọng kinh tế thế giới, tiến triển của nền kinh tế trong 6 tháng đầu năm, cũng như khả năng sử dụng một số công cụ chính sách kinh tế trong nước, CIEM đã dự báo 2 kịch bản cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2020.
Trong Kịch bản 1, GDP của thế giới giảm 4,9% trong năm 2020. Mức giá của Mỹ tăng 1,22%. Giá hàng nông sản xuất khẩu giảm 1%. Giá dầu thô thế giới giảm 37,5%.Về phía Việt Nam, tỷ giá VNĐ/USD của Ngân hàng thương mại tăng 1%. Tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 10,0%. Tín dụng tăng 8,0%. Giá nhập khẩu hàng hóa giảm 0,5%. Dân số tăng 1,08%/năm, và việc làm tăng 0,86%. Lượng dầu thô xuất khẩu giả thiết giảm 4,1% so với năm 2019. Tỷ giá hữu hiệu thực giả thiết giảm 1%. Trên cán cân thanh toán, chuyển giao của Chính phủ và khu vực tư nhân (ròng) lần lượt giảm 10% và giảm 5%. Vốn thực hiện của khu vực FDI (bao gồm cả phía nước ngoài và phía Việt Nam) không thay đổi so với năm 2020. Giải ngân đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước ở mức 396 nghìn tỷ đồng.
Với các giả thiết này, tăng trưởng GDP năm 2020 của Việt Nam là 2,1%; Lạm phát bình quân 4,3%, tăng trưởng xuất khẩu âm 3,1%; Cán cân thương mai 1,7 tỷ USD.
Với Kịch bản 2, giữ nguyên hầu hết các giả thiết như trong Kịch bản 1, chỉ điều chỉnh: GDP của thế giới giảm 2%; Giá hàng nông sản xuất khẩu tăng 1%; Giá dầu thô thế giới giảm 30%; Tổng phương tiện thanh toán tăng 12%; Tín dụng tăng 11%; và giải ngân đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước ở mức 466 nghìn tỷ đồng.
Với các giả thiết này, tăng trưởng GDP năm 2020 của Việt Nam là 2,6%; Lạm phát bình quân 4,5%, tăng trưởng xuất khẩu âm 1,9%; Cán cân thương mai 1,1 tỷ USD.
“Dù kịch bản nào, Việt Nam cần tiếp tục tập trung vào cải thiện nền tảng kinh tế vi mô và đổi mới hệ thống thể chế kinh tế theo hướng nâng cao khả năng chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế, xử lý hiệu quả những rủi ro – đặc biệt gắn với COVID-19 - trong bối cảnh “bình thường mới”…”- Chuyên gia CIEM đưa ra lời khuyên.
