Chuyện người vớt xác dưới chân cầu Bình Lợi

1. Men theo con đường nhỏ dưới chân cầu Bình Lợi, phường 13, quận Bình Thạnh, chúng tôi tìm đến nhà ông Nguyễn Văn Chúc, sinh năm 1957 – người vẫn thường được gọi là Ba Chúc. Chiếc ghe nhỏ đậu ở mé sông là nơi trú ngụ của vợ chồng ông và đứa cháu ngoại, trên ghe, các vật dụng gia đình hầu hết được các nhà hảo tâm gửi tặng. Trước đây, gia đình gồm vợ chồng ông và năm người con đều sinh sống trên ghe nhưng giờ bầy con đã lớn, lập gia đình và ra riêng.

Ông Ba Chúc quê ở Vĩnh Phúc. Năm 1954 cha ông vào miền Nam lập nghiệp, ông sinh ra và lớn lên trên sông Sài Gòn, khúc sông này cũng là nơi vợ chồng ông hành nghề chài cá kiếm sống. Mấy chục năm lênh đênh trên sông nước, ông không nhớ đã vớt được bao nhiêu xác và cứu sống được bao nhiêu người. Ông cho rằng cứu người là việc phải làm và nó đã gắn bó, đã thấm sâu rồi trở thành một phần của cuộc đời mình lúc nào không hay.

Đưa điếu thuốc lên môi, kéo một hơi dài, ông Ba Chúc kể một câu chuyện làm ông nhớ mãi. Đó là một ngày nọ, thằng cu Tèo, cháu của anh Sơn cũng là người dân xóm chài, bỏ đi chơi, nhá nhem tối hàng xóm mới hỏi nhau, cuống cuồng đi tìm thằng bé. Như có linh tính mách bảo, ông Chúc vội vàng nổ máy ghe lao ra dòng sông. Đúng như ông nghĩ, thằng bé rơi xuống sông, nó đã uống no nước và nổi lập lờ.

Ông nhảy xuống bồng thằng bé xám ngắt, mồm miệng ngập đầy sình lên. Cả xóm ai cũng bảo thôi thế là xong! Ôm nó trong tay, ông Chúc vẫn cảm thấy hơi ấm từ cơ thể nhỏ bé ấy. Vác ngược thằng bé trên vai, ông cắm cổ chạy. Được chục bước chân, nước cùng bùn đất trong miệng thằng bé ộc ra. Xóm nhỏ hắt hiu bên sông lại vang tiếng thằng bé bi bô. Mỗi chiều, khi vác lưới lên bờ, ông Chúc hay ngắm nó. Niềm vui của người “hiệp sĩ” đôi khi chỉ đơn sơ là thế.

Nhớ lại lần đầu tiên cứu được người nhảy cầu, ông kể, trưa hôm đó hai vợ chồng đang ăn cơm ở trong ghe, vô tình nhìn lên cầu thấy có người vừa nhảy xuống, bỏ chén cơm ăn dở, ông nhảy vội lên ghe. Người vợ bên cạnh kể thêm: “Lúc hai vợ chồng mới lấy nhau, thấy ổng vớt xác tôi sợ lắm, không dám ngủ gần. Ổng lại gần thì mình đạp ra. Thấy vậy ổng nói, người sống không sợ thì thôi chứ sợ người chết chi vậy em. Riết rồi tôi cũng quen”.

2. Đang ngồi trò chuyện, bất ngờ có cuộc điện thoại gọi đến cho ông. Nói chuyện xong, ông khoe đó là người con nuôi của vợ chồng ông ở Nghệ An điện vào hỏi thăm sức khỏe. Đứa con nuôi cũng chính là một nạn nhân đã được ông bà cứu sống. Lúc đó, vào đầu năm 2004, một tốp công nhân của công ty đường sắt 796 đang thi công sửa chữa cầu Bình Lợi, bất ngờ giàn giáo sập, cả năm người rơi xuống sông.

Đang buông lưới bắt cá, nghe tiếng động, vợ chồng ông Chúc liền cho ghe nổ máy chạy đến. Ba công nhân bơi vào bờ, hai người còn lại đang vật vờ giữa dòng nước dữ thì ông đến kịp. Một trong hai người đó là Trần Đình Đức, quê ở Nghệ An, cảm phục trước ơn tái sinh kiếp người đã xin vợ chồng ông nhận làm con nuôi. Chuyện đã chục năm, Đức giờ đã có gia đình, thi thoảng lại đưa vợ con đến thăm ba mẹ nuôi của mình.

Người “hiệp sĩ” trên chiếc ghe dùng để cứu người, sẽ nổ chỉ sau một lần giật máy

Cây cầu Bình Lợi nổi tiếng bởi là nơi thường xảy ra các vụ tự tử. Vì vậy, những người may mắn thoát chết tỉnh dậy trong vòng tay ông đều được ông khuyên: “Cha mẹ mang nặng đẻ đau, nuôi lớn đến ngày nay, mình hủy hoại thân thể của mình là hủy hoại công lao của cha mẹ. Con kiến nó còn muốn sống mà sao con người lại không muốn sống”. 

Ấy vậy, có những khi mắt nhìn thấy người chìm xuống mà chậm chân không cứu được. Lúc đó ông bực bội lắm, trắng đêm không ngủ. Thành thử máy chiếc ghe ông sửa cho thiệt ngon, sẽ nổ chỉ sau một lần giật, bởi nếu chậm trễ, dù chỉ là mấy giây, mọi chuyện có thể muộn màng. Từ việc nổ máy ghe, thắt dây ngang lưng, cột đầu còn lại vào ghe… tất cả động tác ấy phải làm thật nhanh vì thường khi người rơi xuống nước, “giã gạo” ba bốn cái là chìm.

Có lần vào khoảng 12 giờ đêm, có một cô gái nhảy cầu tự tử, ông giật một cái ghe nổ, chạy ra cứu được cô gái ấy, nhưng khi đưa được cô ấy lên ghe thì giật cách mấy chiếc ghe cứ ì ra, ông phải chèo vào bờ. Kể lại chuyện này, ông cứ luôn miệng “may thiệt, may thiệt”, giọng cứ y như ông vừa tự cứu sống chính mình.

3. Gần sáu mươi tuổi, khi nói về ngày mai, ông buột miệng: “Giờ già rồi!”. Ở cái tuổi người ta đã có thể nghỉ ngơi nhưng với ông thì chưa. Mỗi ngày vẫn ai kêu gì làm nấy: đi đổ cá phóng sinh, đổ hài cốt, chèo đò, đánh chài… Lâu lâu lại có người kêu thất thanh, chú Ba ơi, ở dưới này có cái xác”…

Ông nhẩm tính, từ đầu năm đến giờ cứu được hai người, vớt tám cái xác. Có người vớt lên cổ tay còn cột đá. “Thanh niên đã đành, giờ người già cũng tự tử, đủ mọi thành phần”, nói đến đây ông thở dài. Lặng đi một lúc ông chợt khoe, giọng bớt buồn: “Hình như từ khi có cái cầu mới, bớt hẳn luôn nghen! Cầu sao cho đừng ai nghĩ quẩn”. 

Người vợ của ông lại nghĩ đến những điều xa xôi hơn: “Người ta hay hỏi, sao đi  sông nước cứu người không thấy sợ? Mạng đổi mạng chứ chẳng chơi. Tôi nói lại, ai cũng một lần sanh, một lần tử, thấy người chực chết phải cứu, lương tâm mình bảo thế. Tôi không tin mạng đổi mạng hay gì hết. Giả sử bây giờ cứu được mười người rồi mình chết thì cũng chịu nữa. Trời cho mình cái duyên số mình cứu người chứ đâu phải ai làm cũng được đâu”.

Cầu Bình Lợi cũ, nơi có những kỷ niệm gắn bó với cuộc đời ông

Mấy chục năm lênh đênh trên sông nước, ông Ba Chúc không còn nhớ đã vớt được bao nhiêu thi thể người, hay cứu sống bao nhiêu người sa cơ gặp nạn, bao nhiêu người có ý định tìm đến cái chết để giải thoát. Chính vì nghĩa cử cao đẹp đó, ông được người dân xóm chài đặt cho cái biệt danh rùng rợn “kẻ cướp cơm của tử thần”.

Chia tay vợ chồng ông, ngước nhìn lên cầu Bình Lợi, dòng người vẫn hối hả lướt qua. Mấy ai biết rằng, dưới chân cây cầu “sinh – tử” ấy, có một người đàn ông, bất kể ngày đêm, nắng mưa vẫn miệt mài cứu người mà không nghĩ đến tính mạng hay toan tính thiệt hơn.