Với quan niệm “làm Nhà nước sẽ có thu nhập ổn định”, người lao động vẫn “đổ xô” vào khu vực Nhà nước dù tiền lương thấp hơn nhiều so với khu vực doanh nghiệp, không phù hợp với giá trị sức lao động của cán bộ, công chức, viên chức. Không những thế, chính sách tiền lương chung với hình thức “dàn hàng ngang cùng tiến”, lên lương kiểu “đến hẹn lại lên” khiến hiệu quả công việc khu vực Nhà nước luôn thấp.
Ông Đặng Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội phản ánh, đến nay mức lương của cán bộ, công chức, viên chức vẫn được quy định bằng hệ số xếp theo chuyên môn, nghiệp vụ cộng với phụ cấp chức vụ. “Như vậy, hơn 20 năm qua, tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức vẫn duy trì một cách tính và đang dần bộc lộ những bất cập” - ông Đặng Sỹ Lợi nhận xét.
Thực tế việc cải cách chính sách tiền lương năm 2004 thực chất vẫn dựa trên nền tảng cách tính lương năm 1993, chỉ điều chỉnh tăng mức lương cơ sở, mở rộng quan hệ tiền lương, tách tiền lương khu vực sản xuất kinh doanh với khu vực chi từ ngân sách… Và PGS.TS.Trần Quốc Toản, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho rằng: “Càng cải tiến chính sách tiền lương càng lộ ra nhiều bất cập, tính hệ thống của chính sách không được đảm bảo, không thích ứng với những yêu cầu của giai đoạn mới”. Do vậy, theo các chuyên gia, để tiền lương thực sự là động lực cho hiệu quả công việc của bộ máy công quyền thì việc cải cách chế độ hiện hành cần tập trung xây dựng một hệ thống tiền lương mới và thực hiện theo lộ trình.
Tuy nhiên, để tiền lương được trả tương xứng hiệu quả công việc, bà Trần Thị Lan Hương, Chuyên gia Quản trị công cao cấp của Ngân hàng Thế giới (World Bank) đề nghị phải xây dựng được hệ thống công chức với những vị trí việc làm cụ thể. Đồng thời, phải xây dựng được một hệ thống công chức với những yêu cầu, phân công việc làm, chuyên môn cụ thể từ trên xuống dưới. Có như vậy mới xác định được mức tiền lương tương ứng cho các vị trí việc làm. Nghĩa là, chính sách tiền lương công chức có “tuổi thọ” 20 năm đang áp dụng hiện nay cần được cải cách theo hướng xác định lương gắn với hiệu quả công việc sẽ trở thành động lực xây dựng một hệ thống hành chính công hiệu quả, một Chính phủ kiến tạo, phát triển.
